Inne nazwy

kalomel, chlorek rt´ciowy

Klasyfikacja i oznakowanie

Znaki ostrzegawcze - Znaki nakazu - Znaki zakazu

Znak transportowy

Symbole R
R 22

Dzia∏a szkodliwie w przypadku spo˝ycia

R 36/37/38 Dzia∏a dra˝niàco na oczy, skór´ i drogi oddechowe

Symbole S
(S 2

Przechowywaç poza zasi´giem dzieci)

S 13

Nie przechowywaç razem z ˝ywnoÊcià, napojami i karmà dla zwierzàt

S 24/25

Unikaç zanieczyszczenia skóry i oczu

S 46

Po po∏kni´ciu skonsultowaç si´ natychmiast z lekarzem i pokazaç opako-
wanie lub etykiet´

Oznakowanie preparatów

Zakres [%]

Oznakowanie

Symbole R

c

≥

2%

T+

R 26, 27, 28-33

0,5%

≤

c < 2%

T

R 23/24/25 -33

0,1%

≤

c < 0,5%

Xn

R 20/21/22 -33

Klasyfikacja wed∏ug ró˝nych przepisów

W∏aÊciwe numery TRGS/TRGA: 150; 900; 903
Norma czystoÊci powietrza (TA):
- pyliste substancje nieorganiczne klasy I;
- maks. dopuszczalna emisja: 0,2 mg/m

3

(strumieƒ masy

≥

1 g/h)

Klasa zagro˝enia wg VbF: —

Chlorek rt´ci(I)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 906 Strona 1

P

aêdziernik 1999

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Nr wg CAS: 10112-91-1

Nr indeksu: 080-003-00-1

Nr wg ONZ: 3077

Nr wg EINECS: 233-307-5

906 Chlorek

rt´ci(I)

Wzór chemiczny: Hg

2

Cl

2

Ostrze˝enie przed

materia∏ami

szkodliwymi dla zdrowia

Nakaz stosowania

ochrony oczu

Nakaz stosowania

ochrony ràk

Xn

substancja

szkodliwa

Klasyfikacja wg GGVS:
klasa 9, cyfra 12 c, numer zagro˝enia 90
Rozporzàdzenie o ochronie przed imisjà z (roku): 1991
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego VBG: —
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego ZH1 175 p. 33
KZW, klasyfikacja w∏asna przemys∏u chemicznego: nie
Uwagi do TRGS 900 i TRGS 905

wdychalna cz´Êç py∏u (patrz p. 1 ust´p 6)
WartoÊç graniczna zosta∏a odniesiona do zawartoÊci metalu jako podstawy obliczeƒ
analitycznych.

Ârodki bezpieczeƒstwa

Odsysaç w miejscach dozowania lub tworzenia si´ produktu. Przewietrzaç pomiesz-
czenia. Unikaç tworzenia si´ py∏u. Unikaç bezpoÊredniego kontaktu z oczami, skórà lub
ubraniem. Nosiç ubranie ochronne. Do ochrony oddychania stosowaç filtr przeciw-
py∏owy.

Pierwsza pomoc

Po wdychaniu (inhalacji) zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze, opiek´ lekarskà i transport
w pozycji le˝àcej do lekarza, w razie potrzeby w stabilnej pozycji bocznej. Po kontakcie
ze skórà ska˝one cz´Êci cia∏a natychmiast dok∏adnie umyç du˝à iloÊcià wody z myd∏em.
Po zanieczyszczeniu oczu dok∏adnie przemyç je du˝à iloÊcià bie˝àcej wody, przy sze-
roko rozwartych powiekach (niezabrudzone oko chroniç, w razie potrzeby usunàç szk∏a
kontaktowe). Wykonaç badania kontrolne u okulisty. Po po∏kni´ciu natychmiast wyp∏u-
kaç jam´ ustnà, a nast´pnie obficie popiç wodà. Usunàç zanieczyszczone cz´Êci odzie˝y.
Konieczna pomoc lekarska.

Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru

Zagro˝ony teren zamknàç w kierunku z wiatrem. Ostrzec mieszkajàcych w zagro˝onej
strefie. Sama substancja nie jest palna. Jako produkt rozk∏adu mo˝e tworzyç si´
chlorowodór. Unikaç wzbijania si´ py∏ów produktu. Po˝ar w otoczeniu gasiç za pomocà
w∏aÊciwych Êrodków gaÊniczych. Pojemniki obj´te po˝arem ch∏odziç du˝à iloÊcià
rozpryskiwanej wody. Istnieje niebezpieczeƒstwo p´kania pojemników.

Usuwanie ma∏ych iloÊci

Usunàç jak odpad specjalny.

Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu ska˝eniem

Powietrze:

produkty rozk∏adu zbiç rozpryskiwanà wodà i/lub energicznie wzburzyç,
zawirowaç.

Woda:

ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej (przemys∏owej); ska-
˝onà wod´ zatrzymaç.

Gleba:

ma∏e iloÊci produktu zebraç mechanicznie i umieÊciç w zamykanych
pojemnikach.

Wskazówki dla stra˝y po˝arnej

Po˝ar w otoczeniu gasiç za pomocà w∏aÊciwych Êrodków gaÊniczych. Dru˝yny po˝ar-
nicze nale˝y wyposa˝yç w niezale˝ne od powietrza aparaty oddechowe oraz w lekkie
chemiczne ubrania ochronne. Prace zwiàzane z usuwaniem odpadów wykonywaç
w lekkiej odzie˝y ochronnej, stosowaç aparaty oddechowe niezale˝ne od powietrza
z otoczenia.

Chlorek rt´ci(I)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 906 Strona 2

WEKA Sp. z o.o.

Fizyczne i chemiczne w∏aÊciwoÊci substancji

Kalomel jest substancjà sta∏à wyst´pujàcà w postaci kryszta∏ów lub proszku barwy bia∏ej
bez zapachu.

Masa molowa:

472,086 g/mol

Temperatura zap∏onu (cc):

niepalny

Temperatura topnienia:

543 °C

Temperatura samozap∏onu:

niepalny

Temperatura sublimacji:

385 °C

RozpuszczalnoÊç w wodzie:

w 25 °C

2 mg/dm

3

G´stoÊç:

w 20 °C

7,15 g/cm

3

RozpuszczalnoÊç w rozp. organ. (20°C):

nierozpuszczalny w etanolu, eterze

Próg zapachowy:

bez zapachu

St´˝enie nasycenia:

Pr´˝noÊç par:

w 20 °C

0,000000 g/m

3

w 20 °C

0,00000001 mbar

w 30 °C

0,000002 g/m

3

w 30 °C

0,0000001 mbar

w 50 °C

0,000053 g/m

3

w 50 °C

0,000003 mbar

Wspó∏czynniki przeliczeniowe:

Wzgl´dna g´stoÊç par

1 mg/m

3

= 0,5 cm

3

/m

3

(powietrze = 1):

16,30

1 cm

3

/m

3

= 19,63 mg/m

3

LotnoÊç (eter = 1):

0,0

Reakcje z innymi substancjami

W Êwietle s∏onecznym rozpada si´ do metalicznej rt´ci i chlorku rt´ci(II). Nie toleruje
bromków, jodków, chlorków alkalicznych, siarczanów, siarczynów, w´glanów, wodoro-
tlenków, amoniaku, cyjanków, soli miedzi i soli srebra.

Zagro˝enia dla zdrowia

Zatrucie chlorkiem rt´ci, tak jak innymi zwiàzkami rt´ci jest bardzo niebezpieczne dla
zdrowia. Mo˝e zostaç zahamowana synteza bia∏ek w organizmie, zaburzona dzia∏alnoÊç
enzymów, uszkodzone nerki i wàtroba, przewód pokarmowy i centralny system ner-
wowy. Objawy zatrucia mogà si´ ró˝niç w zale˝noÊci od czasu i drogi zatrucia. Mogà
wystàpiç: pieczenie i zaczerwienienie w jamie ustnej, gardle oraz prze∏yku, zmniejszone
wydzielanie, kaszel, utrudnione oddychanie, md∏oÊci, wymioty, dolegliwoÊci uk∏adu
trawiennego, biegunka, goràczka, dreszcze, bóle g∏owy, os∏abienie, dr˝enie mi´Êni,
niezbornoÊç ruchów, zak∏ócenia rytmu serca.

St´˝enie dopuszczalne w powietrzu (MAK) w cm

3

/m

3

(ppm): 0,01

St´˝enie dopuszczalne w powietrzu (MAK) w mg/m

3

: 0,1

WartoÊç MAK/TRK: MAK
Wyjàtki: Kategoria ograniczenia maksymalnego wg DFG: III
Kategoria ograniczenia maksymalnego: 4
Wch∏anianie przez skór´: H
Dzia∏anie uczulajàce: S

Chlorek rt´ci(I)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 906 Strona 3

P

aêdziernik 1999

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Zagro˝enia dla Êrodowiska

Wskaênik oceny dla ostrej toksycznoÊci:

wobec ssaków 5
wobec ryb 6,2
wobec bakterii

7,9

Numer w katalogu substancji

Klasa zagro˝enia wody:

3

zagra˝ajàcych wodzie:

399

Numer kodu odpadów:

35326

Kontrola nara˝enia

WartoÊç NDS:

0,05

Choroby zawodowe:

BK 1102, 5101

WartoÊç NDSCh:

0,15

(w przeliczeniu na rt´ç)

Instrukcje bran˝owe:

G 9, 24

WartoÊç NDSP:

—

Badania profilaktyczne: wymagane
pierwsze po

6-9 miesiàcach

dalsze po

6-12 miesiàcach

nast´pne po

— miesiàcach

Instrukcja post´powania

Rozprowadzanie: Za∏àcznik do § 1 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla che-
mikalii, punkt: —
Zakaz samoobs∏ugi wg § 4 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla chemikalii: nie
Produkcja i stosowanie: Za∏àcznik IV Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych, punkt: 5, 7
Warunki przechowywania wg § 24 Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych: nie

Informacje dodatkowe

Dane toksykologiczne

LD.

50

(doustnie, szczur)

166 mg/kg

LD.

50

(doustnie, mysz)

180 mg/kg

LD.

50

(doskórnie, szczur) 1500 mg/kg

LD.

50

(ip., mysz)

10 mg/kg

Wskazówki dla lekarzy

Symptomy zatrucia mogà si´ ró˝niç w zale˝noÊci od czasu i drogi zatrucia pieczenie
i zaczerwienienie w jamie ustnej, gardle oraz prze∏yku, oliguria (zmniejszone wydzielanie
moczu), kaszel, utrudnione oddychanie (dyspnoe), md∏oÊci, wymioty, dolegliwoÊci
uk∏adu trawiennego, biegunka (diarrhoe), goràczka, dreszcze, bóle g∏owy, os∏abienie,
dr˝enie mi´Êni (tremor), niezbornoÊç ruchów (ataksja), zak∏ócenia rytmu serca. Dzia∏anie:
mo˝e hamowaç grupy SH protein i enzymów. Dzia∏a neurotycznie, podwy˝sza przepu-
szczalnoÊç Êcian naczyƒ, uszkadza nerki, wàtrob´, przewód pokarmowy i centralny sys-
tem nerwowy. Post´powanie: stosowaç odtrutki, post´powanie zale˝ne od objawów.
Wykonaç badania kontrolne przy zagro˝eniu odmà p∏uc. Diagnostyka i kontrola: kon-
trola funkcji wàtroby i nerek. Oceniç stopieƒ ekspozycji przez oznaczenie rt´ci w moczu.

Zastosowanie

W elektrodach kalomelowych; w procesie malowania porcelany do nanoszenia z∏ota; do
zielonych pochodni.

Chlorek rt´ci(I)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 906 Strona 4

WEKA Sp. z o.o.