2
Opracowanie zajêæ muzycznych: Joanna Pietrzak
Projekt ok³adki i strony tytu³owej: Adam Bardos
Zdjêcia: El¿bieta Koz³owska
Wspó³praca redakcyjna: Marzanna Cieœla
Redakcja: Magdalena Marczewska
Copyright by Wydawnictwo JUKA-91 Sp. z o.o.
ISBN 978-83-7253-601-3
Wydanie pierwsze
Sk³ad i formatowanie: AKOS
Wydawnictwo JUKA-91 Sp. z o.o.
Warszawa 2008
ul. Jutrzenki 118
02-230 Warszawa
infolinia 0 800 650 300
www.juka.edu.pl
Druk i oprawa: DROGOWIEC-PL spółka z o.o. – Kielce
3
1.
Temat kompleksowy: £¹ka ................................................................... 5
1.1
Wycieczka na ³¹kê ................................................................................... 5
1.2
Co ¿yje na ³¹ce ......................................................................................... 5
1.3
Ile lat ma biedronka ................................................................................. 7
1.4
Metamorfoza motyla ............................................................................... 11
1.5
Moja mama ............................................................................................ 13
1.6
Kwiaty dla mamy................................................................................... 16
1.7
Sto lat dla mamy .................................................................................... 18
1.8
Mniszek lekarski .................................................................................... 21
1.9
Konik polny i mrówki ........................................................................... 23
1.10
Œlimak .................................................................................................... 25
1.11
Wiatr ...................................................................................................... 28
1.12
Dziesiêæ os ............................................................................................. 30
1.13
Co i jak rysujê ........................................................................................ 32
1.14
Jak rozmawiamy .................................................................................... 34
1.15
Owady w zagadkach i zabawach ........................................................... 36
2.
Temat kompleksowy: Woda ................................................................ 39
2.1
Kolorowe ka³u¿e .................................................................................... 39
2.2
Rzeka ..................................................................................................... 41
2.3
Wycieczka nad staw .............................................................................. 44
2.4
Rozbitkowie ........................................................................................... 45
2.5
Co p³ywa po morzu ............................................................................... 47
2.6
Oœmiornica ............................................................................................. 50
2.7
Kto mieszka w oceanie .......................................................................... 51
2.8
W akwarium ........................................................................................... 56
3.
Temat kompleksowy: Kosmos ............................................................ 59
3.1
Planeta Ziemia ....................................................................................... 59
3.2
Mieszkañcy Ziemi ................................................................................. 60
3.3
Wyprawa na Ksiê¿yc ............................................................................. 63
3.4
Ufolandia ............................................................................................... 64
3.5
Gwiazdozbiory ....................................................................................... 66
3.6
Co jest wiêksze, a co mniejsze? ............................................................ 67
3.7
Kosmiczne zabawy z literkami .............................................................. 69
Spis treœci
4
4.
Temat kompleksowy: Bawiê siê .......................................................... 70
4.1
Bawimy siê gazet¹ ................................................................................. 70
4.2
Latanie na dywanie ................................................................................ 76
4.3
Skarb ...................................................................................................... 77
4.4
Papier ..................................................................................................... 78
4.5
Kto mieszka w bloku ............................................................................. 80
4.6
Zabawy ruchowe z muzyk¹ ................................................................... 82
4.7
Lalka ...................................................................................................... 83
4.8
Zabawa w strachy .................................................................................. 85
5.
Temat kompleksowy: Potrafiê ............................................................ 87
5.1
Przekszta³camy i zmieniamy to, co znamy ........................................... 87
5.2
W indiañskiej wiosce ............................................................................. 88
5.3
Cyfry ...................................................................................................... 90
5.4
Podobieñstwa ......................................................................................... 91
5.5
Wycieczka do galerii sztuki ................................................................... 93
5.6
Jesteœmy ró¿ni, ale tacy sami ................................................................. 94
5.7
Bawimy siê i pracujemy w parach ........................................................ 97
5.8
Uczucia .................................................................................................. 98
5.9
Pi³ki ........................................................................................................ 99
5.10
Litery .................................................................................................... 100
5.11
Mój „umiejêtnik” ................................................................................. 102
5.12
Puzzle grupowe .................................................................................... 103
Pomoce dydaktyczne do pracy indywidualnej ............................................ 105
Zdjêcia ilustruj¹ce sytuacje edukacyjne proponowane w scenariuszach ... 109
5
1. Temat kompleksowy: £¹ka
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.1
Temat: Wycieczka na ³¹kê
Cele:
•
rozwijanie wra¿liwoœci na piêkno przyrody
•
rozwijanie umiejêtnoœci prowadzenia samodzielnych obserwacji oraz ich zapisu.
Œrodki dydaktyczne:
•
szkicowniki i o³ówki.
Dzia³ania z grup¹:
1. Obserwacje krajobrazu
2. Samodzielne szukanie roœlin i owadów, które wzbudzaj¹ zainteresowanie
dziecka
3. Dokonywanie samodzielnych zapisów obserwacji z wykorzystaniem szki-
cownika i o³ówka
4. Szkicowanie wybranej roœliny
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.2
Temat: Co ¿yje na ³¹ce
Cele:
•
utrwalenie wiedzy na temat zaobserwowanych zwierz¹t i roœlin ¿yj¹cych na
³¹ce
•
wzbogacanie s³ownika dziecka
•
rozwijanie spostrzegawczoœci
•
rozwijanie umiejêtnoœci czytania globalnego
•
rozwijanie umiejêtnoœci interpretowania utworów instrumentalnych za pomoc¹
ruchu.
Œrodki dydaktyczne:
•
rysunki lub zdjêcia kwiatów: mak, stokrotka, bratek, b³awatek, dzwonek itp.
6
•
rysunki lub zdjêcia zwierz¹t: biedronka, mrówka, osa, motyl, ¿aba, konik
polny
•
du¿y arkusz papieru
•
apaszki stylonowe
•
Na leœnej polanie i Ptaki, CD1 DZ´WIÊKI DALEKIE I BLISKIE
•
utwór Edwarda Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt CD1 W KRÊGU MU-
ZYKI WIELKICH MISTRZÓW
•
zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7)
•
zeszyt 4 s. 3.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa ruchowa „Bocian i ¿aby”
Dzieci „zamieniaj¹ siê” w ¿aby, maj¹ swój domek pod kamieniem, czyli wy-
znaczonym miejscem w sali. Wybrane dziecko jest bocianem. Na jeden umó-
wiony sygna³ ¿aby wychodz¹ na spacer, a na drugi bocian wylatuje z gniazda na
³owy. Ka¿da z³apana ¿aba zamienia siê w bociana. Zabawa trwa do momentu,
kiedy zostan¹ jedna albo dwie ¿abki.
2. Rozmowa „Co ¿yje na ³¹ce?”
Przypomnienie nazw i wygl¹du roœlin i zwierz¹t poznanych podczas wyciecz-
ki. Zaprezentowanie rysunków i zapisów obserwacji dzieci. Zebranie uzyska-
nych informacji na du¿ym plakacie: naklejanie wyrazów i rysunków. Utrwale-
nie wypowiedzi dzieci przez nauczyciela na plakacie.
3. Zagadki s³uchowe Na polanie i Ptaki CD1, DZ´WIÊKI DALEKIE I BLISKIE
Dzieci s³uchaj¹ nagranych odg³osów, odgaduj¹, do kogo nale¿¹, naœladuj¹ us³y-
szane dŸwiêki i sposób poruszania siê zwierz¹t (np. brzêczenie osy i pszczo³y,
cykanie konika polnego, kumkanie ¿aby, æwierkanie wróbla, œpiew skowronka...).
4. Czytanie globalne
Nauczyciel rozk³ada przygotowane ilustracje roœlin i zwierz¹t, nastêpnie uk³a-
da odpowiednie podpisy do obrazków i g³oœno je czyta. Wszyscy „czytaj¹”
wyrazy, po czym nauczyciel tasuje i rozdaje ilustracje. Zadaniem ka¿dego dziecka
jest odnalezienie podpisu do danego obrazka. Za drugim razem nauczyciel zo-
stawia rysunki, a tasuje podpisy i daje je innym dzieciom. Teraz zadanie polega
na odnalezieniu obrazków pasuj¹cych do napisów. Jeœli dziecko ma problem
z wykonaniem zadania, nauczyciel mo¿e mu podpowiadaæ w formie zagadki,
np.: To jest coœ, co ma skrzyd³a i jest w paski.
5. Improwizacja z chustkami pt. „Taniec kwiatów”, CD1 utwór Edwarda
Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt
7
Dzieci le¿¹ na plecach na dywanie zwrócone g³owami do œrodka ko³a. Nauczy-
ciel rozdaje apaszki i prosi, aby schowa³y je w d³oni tak, ¿eby nie by³o ich
widaæ. W tle gra muzyka, a nauczyciel opowiada: Jesteœcie kwiatami na ³¹ce,
która budzi siê do ¿ycia (dzieci wyci¹gaj¹ rêce z zaciœniêtymi pi¹stkami do
sufitu), p¹czki rozwijaj¹ siê (powoli rozchylaj¹ palce) i powstaj¹ z nich prze-
piêkne kwiaty (gwa³townie otwieraj¹ d³oñ).
Uzyskany efekt kwitn¹cej ³¹ki mo¿na powtórzyæ, przeprowadzaj¹c zabawê po
raz drugi. Po zabawie wszyscy wstaj¹ i tañcz¹ do dalszej czêœci utworu wed³ug
w³asnego pomys³u, trzymaj¹c apaszki w rêku.
6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 3
Dzieci naklejaj¹ brakuj¹ce fragmenty rysunku, które odszukuj¹ w wyciskance;
czytaj¹ globalnie wyraz „³¹ka”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Odrysowywanie i kolorowanie.
2. Dobieranie podpisu do obrazka – czytanie globalne.
3. Tworzenie wyrazów z sylab.
Pomoce: szablony zwierz¹t i roœlin ¿yj¹cych na ³¹ce, obrazki zwierz¹t i roœlin
podpisane z ty³u i podpisy do tego samego obrazka, te same wyrazy podzielone
na sylaby.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.3
Temat: Ile lat ma biedronka
Cele:
•
utrwalenie obrazów graficznych liczb
•
utrwalenie pojêcia „tyle samo”
•
rozwijanie umiejêtnoœci porównywania liczebnoœci poprzez ³¹czenie w pary.
Œrodki dydaktyczne:
•
biedronki bez kropek
•
kropki do biedronek
•
cyfry od 1 do 10 z maleñkimi biedronkami
•
kwiatki, spinacze z motylkami
•
piosenka Wiosenny bal, s³. Jadwiga Mackiewicz, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ
•
wiersz El¿biety Koz³owskiej „Biedronka”
8
•
zeszyt z wycinankami s. 25 – biedronki
•
zeszyt 4 s. 4.
Dzia³ania z grup¹:
1. Wprowadzenie do tematu
Nauczyciel mówi zagadkê:
W czerwonym p³aszczyku, w kropki czarne,
chêtnie odwiedza ³¹ki barwne.
2. Czytanie wiersza
Biedronka
Nietypowa ta biedronka
dziesiêæ kropek mia³a;
pierwsz¹ od s³oñca dosta³a,
drug¹ nie wiem od kogo,
trzeci¹ od dziecka id¹cego drog¹,
czwart¹ przyniós³ jej ptak,
pi¹t¹ i szóst¹ rozsypa³ na niej mak,
siódm¹ znalaz³a w trawie,
ósm¹ obdarowa³y j¹ pawie,
dziewi¹ta i dziesi¹ta by³a od œwietlika
i ma z nimi problem, bo zawsze któraœ znika.
Wszystkie dziesiêæ nosi w komplecie
i chwali siê nimi w lecie.
3. Rozmowa na temat wiersza
Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedz¹, ile kropek maj¹ biedronki i czy pamiêtaj¹,
któr¹ kropkê i od kogo dosta³a biedronka. Nastêpnie czyta wiersz ponownie
i prosi, ¿eby dzieci pokazywa³y tyle paluszków, o ilu kropkach jest mowa w
danym fragmencie utworu, tzn. przy wersie „drug¹ nie wiem od kogo” dzieci
pokazuj¹ dwa palce itd.
4. Zabawa „Ile lat ma biedronka?”
Nauczyciel rozk³ada sylwety biedronek i przy ka¿dej k³adzie cyfrê. Zadaniem
dzieci jest po³o¿enie na ka¿dej biedronce tylu kropek, ile wskazuje cyfra. Nastêp-
nie dzieci dobieraj¹ kropki w pary.
5. Szukanie „Czego mamy dziesiêæ”
Dzieci przeliczaj¹ palce u r¹k i nóg. Zwracaj¹ uwagê, ¿e piêæ i piêæ to dziesiêæ.
Mog¹ jeszcze przeliczaæ paznokcie, zauwa¿yæ, ¿e jest ich tyle samo co palców.
9
6. Zabawa ruchowa „Biedronki na kwiatku”
W ró¿nych miejscach sali s¹ rozmieszczone kwiatki z cyfr¹, np. 2, 8, 4, 7, 6 (ich
œrodki mog¹ byæ ozdobione odpowiedni¹ liczb¹ kropek). Dzieci biegaj¹ swo-
bodnie po sali i na sygna³ nauczyciela ka¿dy szuka sobie miejsca „na kwiatku”.
Przy kwiatku mo¿e byæ tyle biedronek-dzieci, ile pokazuje cyfra. Zadanie pole-
ga na przeliczeniu dzieci i sprawdzenie, czy ich liczba jest zgodna z cyfr¹ na
kwiatku. Zabawê mo¿na powtórzyæ, ale tym razem ka¿dy frunie do innego
kwiatka.
7. Zabawa „Klaœnij, kucnij, podskocz tyle samo razy”
Nauczyciel klaszcze i jednoczeœnie mówi, ile razy dzieci maj¹ wykonaæ dan¹
czynnoϾ.
8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 4
Dzieci naklejaj¹ biedronki na liœciach zgodnie z poleceniem; czytaj¹ globalnie
wyraz „biedronki”.
9. Omówienie piosenki „Wiosenny bal”, CD2
10
1. Na zielonej polanie
dziœ wieczorny bal.
Do tañca graj¹ grube b¹ki
Ref. Dili, did, dili, dili,
i chrab¹szcze dwa.
Oj, dili, dili, dili dili,
dili, dili, da!
2. Na zielonej polanie
dziœ wiosenny bal.
Do tañca graj¹ chuda œwierszcze
I komary dwa:
Ref. Dili, dili, dili, dili,
I komary dwa.
Oj, dili, dili, dili,dili,
Dili, dili, da!
3. Na zielonej polanie
dziœ wiosenny bal
Weso³o tañczy Pszczó³ka Maja,
A orkiestra gra.
Ref. Dili, dili, dili, dili,
A orkiestra gra.
Oj, dili, dili, dili, dili,
Dili, dili, da!
Po wys³uchaniu piosenki nauczyciel omawia jej treœæ.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Przypinanie odpowiedniej liczby spinaczy do kwiatka.
Pomoce: dziesiêæ kwiatów z cyfr¹ i liczb¹ kropek odpowiadaj¹c¹ danej cyfrze,
np. 2 i dwie kropki, spinacze z naklejonymi na nie sylwetkami motyli.
Uwaga: Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 109.
Karta pokazuje kontrolê b³êdu.
2. Sprawdzanie, czy liczba jest parzysta czy nieparzysta. Uk³adanie odpowiedniej
liczby kó³ek pod cyfr¹, dobieranie ich w pary. Jeœli wszystkie kó³ka maj¹ swoj¹
parê – odk³adanie cyfry na planszê z napisem „parzysta”, a jeœli jakieœ kó³ko
zostanie bez pary – na planszê z napisem „nieparzysta”.
Pomoce: 55 czerwonych kó³ek, cyfry od 1 do 10 i dwa napisy na dwóch du¿ych
planszach – „parzysta”, „nieparzysta”
Uwaga: Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 109.
11
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.4
Temat: Metamorfoza motyla
Cele:
•
zapoznanie z ró¿nymi stadiami rozwojowymi motyla
•
wzbogacanie s³ownictwa dzieci
•
rozwijanie myœlenia twórczego
•
rozwijanie ekspresji emocjonalnej i ruchowej.
Œrodki dydaktyczne:
•
ilustracje: jaja motyla, larwa-g¹sienica, poczwarka i motyl
•
obrazki: ³odygi z liœæmi, kwiat
•
podpisy: jaja, g¹sienica, poczwarka, motyl
•
papier toaletowy szary (tyle rolek, ile dzieci)
•
utwór Edwarda Griega Poranek z suity Peer Gynt, op. 46 CD1 W KRÊGU
MUZYKI WIELKICH MISTRZÓW
•
kredki
•
zeszyt z wycinankami s. 25
•
zeszyt 4 s. 5.
Dzia³ania z grup¹:
1. Motyle na ³¹ce
Dzieci-motyle z rozpostartymi skrzyd³ami biegaj¹ swobodnie po sali. Na sygna³
nauczyciela: Kwiatek przykucaj¹ na kwiatku i spijaj¹ nektar, a skrzyd³a maj¹
nadal rozpostarte.
2. Wprowadzenie do tematu
Kolorowe kwiaty szybuj¹ po niebie,
– Czy ja ¿artujê? O, nie, spójrz przed siebie!
Tyle barw nad ³¹k¹, sama nie wiem ile,
Te kwiaty w locie to piêkne... (motyle)
3. Æwiczenie twórcze „Motyl jest...”
Nauczyciel pokazuje ilustracjê motyla. Dzieci podaj¹ j¹ sobie z r¹k do rak
i wypowiadaj¹ siê „w rundce”, koñcz¹c zdanie: Motyl jest... (jaki?).
4. Opowiadanie nauczyciela z wykorzystaniem ilustracji
Nauczyciel opowiada dzieciom o metamorfozie motyla. W czasie opowiadania
k³adzie ilustracje na dywanie.
12
Motyl w swoim krótkim ¿yciu sk³ada a¿ 50 tysiêcy jaj na roœlinach. G¹sienice,
które wykluwaj¹ siê z jaj owadów, nazywamy larwami. G¹sienice jedz¹ ³apczy-
wie i dlatego szybko rosn¹. PóŸniej g¹sienica zamienia siê w nieruchom¹ po-
czwarkê, czasem otoczon¹ kokonem. W kokonie poczwarka zamienia siê w mo-
tyla. Kiedy motyl wydostaje z kokonu, jego skrzyd³a s¹ jeszcze mokre i schn¹ na
s³oñcu. Motyl, by rosn¹æ, s¹czy s³odki nektar kwiatów.
5. Podpisy do obrazków
Nauczyciel prosi dzieci, ¿eby swoimi s³owami przedstawi³y kolejne etapy prze-
miany motyla. Podczas tego opowiadania pod kolejnymi obrazkami uk³ada pod-
pisy – jaja, g¹sienica, poczwarka, motyl. Nastêpnie prosi o przypomnienie, czym
¿ywi siê g¹sienica, a czym motyl.
6. Zabawa „Przemiana w motyla”, Poranek z suity Peer Gynt, op. 46, CD1
Dzieci dobieraj¹ siê w pary i umawiaj¹ siê, kto jest motylem, a kto poczwark¹.
Dzieci-motyle zawijaj¹ swoje poczwarki (stoj¹ce nieruchomo) w papier toale-
towy. Po w³¹czeniu muzyki motyle tañcz¹, machaj¹c skrzyde³kami, a dzieci-
-poczwarki powoli rozrywaj¹ papier i wydostaj¹ siê na zewn¹trz jako piêkne
motyle – rozpoczynaj¹ „taniec ¿ycia”.
Druga czêœæ zabawy polega na zamianie ról tak, aby ka¿dy móg³ siê przeobraziæ.
7. Wypowiedzi dzieci „Jak siê czu³eœ, kiedy by³eœ poczwark¹ i kiedy by³eœ mo-
tylem?”
Dzieci opowiadaj¹ o swoich odczuciach podczas zawijania w papier i tañca
motyla.
8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 5
Dzieci rysuj¹ obur¹cz skrzyd³a motyla, a nastêpnie go koloruj¹; czytaj¹ global-
nie wyraz „motyl”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Samodzielne uk³adanie kolejnych etapów przeobra¿enia owada.
2. Uk³adanie podpisów do obrazków – czytanie globalne.
Pomoce: obrazki z metamorfoz¹ motyla, cyfry od 1 do 4 podpisy: jaja, g¹sieni-
ca, poczwarka, motyl.
3. Dzieci dobieraj¹ podpisy do obrazków (wed³ug zamieszczonego wzoru), prze-
liczaj¹ liczbê nóg owada.
Pomoce: 8 obrazków du¿ej osy. Na ka¿dym obrazku jest pokolorowany tylko
jeden element, tzn. czu³ki, g³owa, oko, tu³ów, skrzyd³a, aparat gêbowy, odnó¿a.
Na dole obrazka jest podpis tego elementu, który jest pokolorowany, np. tu³ów.
Podpisy do ka¿dej karty takie same jak na obrazkach.
13
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.5
Temat: Moja mama
Cele:
•
rozwijanie myœlenia twórczego w æwiczeniu twórczym
•
wzmacnianie wiêzi uczuciowej z rodzin¹
•
nauka piosenki okolicznoœciowej.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Danuty Wawi³ow „Strasznie wa¿na rzecz”
•
piosenka Mi³oœæ matczyna, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ
•
kartony, kredki pastelowe, farby.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa integracyjna „Kto tak jak ja lubi... ”
Nauczyciel podaje nazwy czynnoœci, dziecko, które te¿ lubi dan¹ czynnoœæ,
wchodzi do œrodka.
2. S³uchanie wiersza
Strasznie wa¿na rzecz
Mama, przestañ zmiataæ œmiecie!
Chcê powiedzieæ Ci w sekrecie
strasznie wa¿n¹ rzecz:
by³y sobie dobre wró¿...
jedna mia³a krótkie nó¿...
druga mia³a dwie papu¿...
i wielgachny miecz!
Mama, nie pisz, tylko s³uchaj!
Zaraz powiem Ci do ucha
strasznie wa¿n¹ rzecz:
by³a sobie wielka much...
raz urwa³a siê z ³añcuch...
zjad³a tacie pó³ ko¿uch...
i uciek³a precz!
Mama, ju¿ siê nie z³oœæ na mnie!
S³owo dajê, ja nie k³amiê!
Bêdê bardzo grzecz...
14
Mama, ja ciê bardzo kocham!
Nie ¿artujê ani trochê!
Przecie¿ jak siê kogoœ kocha,
to jest wa¿na rzecz!
3. Rozmowa z dzieæmi
Nauczyciel zadaje dzieciom pytania:
– O czym chcia³o opowiedzieæ dziecko w wierszu swojej mamie?
– Jak Wy mówicie swojej mamie o tym, ¿e j¹ kochacie?
– Jak mo¿na okazywaæ mi³oœæ drugiej osobie, czy tylko s³owami?
– W jakich sytuacjach mama nie ma czasu Was wys³uchaæ? Czym jest wtedy
zajêta?
4. Wykonanie rysunku „Moja mama”
Dzieci wykonuj¹ portret swojej mamy wybran¹ technik¹ plastyczn¹.
5. Prezentacja rysunków i wypowiedzi dzieci na temat swojej mamy
Ka¿de dziecko prezentuje wykonan¹ pracê i koñczy zdanie Moja mama jest...
6. Opracowanie I zwrotki piosenki Mi³oœæ matczyna CD2
15
1. Umiesz wyt³umaczyæ sny,
uspokoiæ mnie.
Ty ocierasz moje ³zy
kiedy jest mi Ÿle.
Ref. Na œwiecie jest bardzo wiele mi³oœci
jedna siê koñczy, a inna zaczyna. 2x
Lecz ta, która zawsze w mym serduszku goœci
to ta najwa¿niejsza – matczyna.
2. Umiesz z klocków zrobiæ dom,
namalowaæ las.
Naucz mnie pamiêtaæ go
i zatrzymaæ czas.
Ref. Na œwiecie...
Po omówieniu treœci piosenki rozpoczynamy jej naukê od rytmicznego wypo-
wiadania s³ów z przesadn¹ dok³adnoœci¹: g³oœno, szeptem, bezg³oœnie. W celu
uatrakcyjnienia nauki w przerwach zadajemy zagadki polegaj¹ce na odszyfro-
wywaniu z ruchu warg fragmentów tekstu. Potem dzieci œpiewaj¹ fragmenty
melodii, naœladuj¹c ko³ysanie podczas usypiania ma³ego dziecka, a nastêpnie
³¹cz¹ s³owa z melodi¹.
Piosenkê mo¿emy utrwalaæ przez kolejne dni podczas zabawy: w trakcie pierwszej
zwrotki dzieci stoj¹ w pó³kolu i trzymaj¹c za sob¹ przygotowane czerwone serca,
œpiewaj¹ piosenkê. Podczas refrenu unosz¹ serca nad g³owê i lekko nimi ko³ysz¹.
W takcie 9 przyk³adaj¹ serca do piersi i ko³ysz¹ do chwili, a¿ ponownie pojawi
siê pocz¹tek refrenu. Wtedy unosz¹ serca w górê i obracaj¹ siê dooko³a w³asnej
osi. Pod koniec dochodz¹ (nadal siê obracaj¹c) do ustawienia w rozsypce.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Przygotowanie przez chêtne dzieci serc do interpretacji piosenki Mi³oœæ mat-
czyna – odrysowanie od szablonu serca na kartonie, wyciêcie go i pomalowanie
z obu stron czerwon¹ farb¹. W trakcie malowania s³uchamy piosenki.
Pomoce: szablon serca, kartki z bloku technicznego A4, no¿yczki, czerwona
farba, pêdzelki, naczynie z wod¹, CD2 z nagraniem utworu.
16
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.6
Temat: Kwiaty dla mamy
Cele:
•
rozwijanie myœlenia twórczego
•
uwra¿liwianie na problemy innych
•
wzmacnianie wiêzi z najbli¿szymi.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Danuty Wawi³ow „Mama ma zmartwienie”
•
piosenka Mi³oœæ matczyna, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ
•
klej, kredki
•
zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7)
•
zeszyt 4 s. 6
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa ruchowa „Moja mama pracuje”
Nauczyciel opowiada o kolejnych czynnoœciach, które wykonuje mama, a dzie-
ci naœladuj¹ je ruchem:
– wstaje i przygotowuje œniadanie dla rodziny
– zawozi dzieci do przedszkola samochodem
– robi zakupy
– myje naczynia
– tañczy itp.
2. Æwiczenie twórcze („tysi¹c definicji”) „Kto to jest mama?
Nauczyciel mówi: Kosmici przylecieli na Ziemiê i nie znaj¹ s³owa „mama” –
waszym zadaniem jest wyjaœnienie im, kto to jest mama. Dzieci „w rundce”
koñcz¹ zdanie: Mama to jest ktoœ, kto... (np. jest kobiet¹, ma du¿o pracy, ktoœ,
kto kocha, ktoœ, kto przytula itd.).
3. S³uchanie wiersza
Mama ma zmartwienie
Mama usiad³a przy oknie.
Mama ma oczy mokre.
Mama milczy i patrzy w ziemiê.
Pewnie ma jakieœ zmartwienie...
17
Zrobi³am dla niej teatrzyk –
A ona wcale nie patrzy.
Przynios³am w z³otku orzecha –
A ona siê nie uœmiecha.
Usi¹dê sobie przy mamie,
Obejmê mamê rêkami.
I tak jej powiem na uszko:
„Mamusiu, moje jab³uszko!
Mamusiu, moje s³oneczko!...”
Mama uœmiechnie siê do mnie
I powie: „Moja córeczko.”
5. Rozmowa z dzieæmi
Nauczyciel zadaje dzieciom pytania:
– Jak dziecko pociesza³o mamê?
– Jak myœlicie, czym mo¿e siê martwiæ mama z wiersza?
– Czy zdarzy³o siê Wam pocieszaæ w³asn¹ mamê?
– Jak mo¿na pocieszyæ, np. kolegê, kiedy ma zmartwienie lub jakiœ pro-
blem?
6. Opracowanie II zwrotki piosenki okolicznoœciowej Mi³oœæ matczyna, CD2
Powtarzamy I zwrotkê z uk³adem ruchowym i w podobny sposób uczymy ko-
lejnej zwrotki. Podczas II zwrotki wykonujemy tê sam¹ zabawê inscenizacyjn¹,
ale zwrotkê œpiewamy i tañczymy ustawieni w rozsypce, a pod koniec refrenu
wracamy do ustawienia wyjœciowego (pó³kole).
7. Wypowiedzi „w rundce”
Dzieci koñcz¹ zadanie: Kocham moj¹ mamê, bo...
8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 6
Dzieci naklejaj¹ literki z wyciskanki na kolorowe pola zgodnie z poleceniem.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Szukanie podpisów do obrazków z pomoc¹ nauczyciela. Uk³adanie wyrazów
z podanych liter na podstawie podpisów.
Pomoce: dowolne ilustracje, podpisy do ilustracji, te same podpisy pociête na
pojedyncze litery.
18
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.7
Temat: Sto lat dla mamy
Cele:
•
rozwijanie wra¿liwoœci na potrzeby i uczucia innych.
Œrodki dydaktyczne:
•
fragment bajki Hansa Christiana Andersena „Stokrotka”
•
kredki
•
zeszyt z wycinankami s. 26
•
zeszyt 4 s. 7.
Dzia³ania z grup¹:
1. S³uchanie bajki
Stokrotka
Daleko we wsi, tu¿ ko³o drogi, sta³a altana. (…) Przed altan¹ by³ ma³y ogró-
dek kwiatowy z pomalowanymi sztachetami, tu¿ obok na murawie, wœród naj-
piêkniejszej zielonej trawy, ros³a ma³a stokrotka. (…) Pewnego ranka ca³kiem
rozkwit³a i sta³a tak ze swymi ma³ymi, œnie¿nobia³ymi p³atkami, które otacza³y,
jak promienie, ¿ó³te s³oneczko poœrodku. Nie myœla³a wcale o tym, ¿e ¿aden
cz³owiek nie widzi jej w trawie i ¿e jest biednym, pogardzanym kwiatkiem; nie
– by³a bardzo zadowolona, zwraca³a siê ca³a do s³oñca, patrzy³a w nie i s³ucha³a
skowronka, który œpiewa³ w powietrzu. (…) Myœla³a o tym, jak piêknie wy-
œpiewuje skowronek to, co czuje w ciszy, i patrzy³a z pewnego rodzaju czci¹
i podziwem na szczêœliwego ptaszka, który umie œpiewaæ i fruwaæ; ale nie mar-
twi³a siê tym, ¿e sama tak nie potrafi. „Widzê i s³yszê!” – myœla³a – „S³oñce
mnie grzeje i wiatr mnie ca³uje.” (…)
N.: Dlaczego stokrotka by³a taka szczêœliwa? Jak myœlicie, co s³yszy skow-
ronek w ciszy?
Za sztachetami sta³o tyle sztywnych, wykwintnych kwiatów; im mniej pach-
nia³y, tym dumniej strzela³y w górê. Piwonie nadyma³y siê, aby byæ wiêkszymi
od ró¿ – ale rozmiar przecie¿ nic nie znaczy. Tulipany mia³y najpiêkniejsze
barwy, wiedzia³y o tym dobrze i trzyma³y siê prosto, aby je mo¿na by³o lepiej
widzieæ. Nie spostrzega³y wcale ma³ej stokrotki, ale ona patrzy³a na nie tym
uwa¿niej i myœla³a: „Jakie¿ one bogate i piêkne! Do nich na pewno przyleci ten
wspania³y ptak w odwiedziny. Bogu dziêki, ¿e jestem tak blisko nich, mogê
przynajmniej przygl¹daæ siê ich wspania³oœci”
19
N.: Dlaczego kwiaty za sztachetami by³y takie dumne? O czym marzy³a
stokrotka? Jaka jest stokrotka?
I w³aœnie gdy tak myœla³a, pos³ysza³a: „Æwir, æwir!” – to skowronek zlecia³ na
dó³, ale nie do piwonii, ani do tulipanów – nie: sfrun¹³ w trawê do biednej stokrot-
ki; radoœæ po prostu przerazi³a stokrotkê i sama nie wiedzia³a, co ma myœleæ
N.: Co to znaczy, ¿e stokrotkê przerazi³a radoœæ?
Ptaszek tañczy³ dooko³a stokrotki i œpiewa³. (...) Jak¿e szczêœliwa by³a sto-
krotka – to trudno sobie wyobraziæ. Ptaszek poca³owa³ j¹ swym dziobem, za-
œpiewa³ dla niej i pofrun¹³ znowu w b³êkitne powietrze. Chyba kwadrans min¹³,
zanim stokrotka przysz³a do siebie. Trochê zawstydzona, ale jednak serdecznie
uradowana, spojrza³a na kwiaty w ogrodzie, widzia³y przecie¿, jaki j¹ spotka³
honor i jakie szczêœcie; musia³y zrozumieæ, jak to by³a dla niej radoœæ; ale tuli-
pany sta³y tak samo sztywne jak przedtem, twarze ich œci¹gnê³y siê, zaczerwie-
ni³y z gniewu. Piwonie nadê³y siê, „ph!”, ca³e szczêœcie, ¿e nie mog³y mówiæ,
na pewno robi³yby stokrotce wymówki. Biedny kwiatek widzia³, ¿e nie s¹
w dobrym humorze, i to mu sprawi³o prawdziw¹ przykroœæ. (...)
N.: Dlaczego kwiaty by³y takie niezadowolone? Jak myœlicie, co powiedzia-
³yby kwiaty do stokrotki, gdyby umia³y mówiæ? Dlaczego stokrotce by³o
tak przykro?
Nastêpnego ranka, kiedy kwiatek wyci¹gn¹³ radoœnie bia³e p³atki, niby ma³e
ramiona, do powietrza i do s³oñca, pos³ysza³ g³os ptaszka, ale œpiew jego brzmia³
smutnie. Tak, biedny skowronek mia³ powody do smutku, schwytano go i oto
teraz siedzia³ w klatce przy otwartym oknie. Œpiewa³ o szczêœciu swobodnego
fruwania, œpiewa³ o m³odym, zielonym ¿ycie w polu i o piêknej podró¿y, któr¹
móg³by odbyæ na swych skrzyd³ach wysoko w powietrzu. Biedny ptaszek (...)
siedzia³ uwiêziony w klatce. Stokrotka chêtnie by mu pomog³a, ale jak mia³a siê
do tego zabraæ? Zapomnia³a zupe³nie, jak piêknie by³o dooko³a niej, jak grza³o
s³oñce (...), myœla³a tylko o uwiêzionym ptaszku, któremu nie mog³a pomóc.
Wtedy z ogrodu wysz³o dwóch ch³opców, jeden z nich trzyma³ nó¿ (...) Zmie-
rzali wprost do stokrotki. (...)
– Moglibyœmy tu wyci¹æ dla skowronka piêkny kawa³ek murawy! – powiedzia³
jeden z ch³opców (...)
– Wyrwij ten kwiat! – powiedzia³ drugi ch³opiec, a stokrotka zadr¿a³a ze stra-
chu, bo zostaæ wyrwan¹ to to samo co umrzeæ, a teraz chcia³a tak bardzo ¿yæ,
teraz gdy mia³a siê dostaæ z kawa³kiem murawy do klatki skowronka.
– Nie, zostaw j¹! – powiedzia³ drugi ch³opiec. – Tak ³adnie wygl¹da!
Zosta³a wiêc i zabrano j¹ do klatki skowronka.
N.: Dlaczego stokrotka siê tak wystraszy³a? Czy Wam te¿ zdarzy³o siê tak
wystraszyæ?
20
Biedny ptaszek narzeka³ g³oœno na utratê wolnoœci i uderza³ skrzyd³ami
o ¿elazn¹ kratê, ma³a stokrotka nie mog³a mówiæ, nie mog³a mu powiedzieæ
s³owa pociechy, chocia¿ tak bardzo chcia³a.
– Nie ma tu wody! – powiedzia³ uwiêziony skowronek. – Wszyscy wyszli i nie
zostawili mi ani kropli do picia. Gard³o mi wysch³o i pali. (…) Ach, bêdê musia³
umrzeæ z daleka od œwie¿ej zieleni, od ca³ego piêkna, które stworzy³ Bóg!
I potem wsadzi³ dziobek w ch³odn¹ trawê, aby siê trochê odœwie¿yæ, wtedy
wzrok jego pad³ na stokrotkê: ptak skin¹³ do niej g³ówk¹, poca³owa³ j¹ dziob-
kiem i powiedzia³:
– Ty te¿ musisz tu wiêdn¹æ, biedny ma³y kwiatuszku! Ciebie i kawa³ek zielonej
murawy dano mi w zamian za ca³y œwiat, który mia³em na wolnoœci (…) Ach,
przypomina mi to tylko, ile straci³em!
„Kto móg³by pocieszyæ skowronka?” – pomyœla³a stokrotka. Ale nie mog³a poru-
szyæ ¿adnym p³atkiem, jednak¿e zapach, który wydziela³y jej p³atki, by³ o wiele
silniejszy ni¿ zwyk³y zapach tego kwiatu. Zauwa¿y³ to równie¿ skowronek (…)
N.: Jak myœlicie, dlaczego woñ, jak¹ wydziela³y p³atki stokrotki, by³a sil-
niejsza?
Nadszed³ wieczór i nikt nie przyszed³, i nie przyniós³ ptaszkowi kropli wody;
wtedy skowronek wyci¹gn¹³ swoje piêkne skrzyd³a i potrz¹sn¹³ nimi kurczo-
wo, jego œpiew brzmia³ jak pisk, ma³a g³ówka pochyla³a siê ku stokrotce i serce
ptaka pêk³o ze smutku i têsknoty.
Dopiero nastêpnego ranka przyszli ch³opcy, a kiedy zobaczyli martwego ptasz-
ka, zap³akali rzewnymi ³zami i wykopali œliczny grób, który ozdobili p³atkami
kwiatów. (…) Kiedy ¿y³ i œpiewa³, zapomniano o nim; trzymano w klatce w nie-
dostatku, teraz ofiarowano mu wspania³y pogrzeb i wiele ³ez.
A kawa³ek murawy wraz ze stokrotk¹ wyrzucono na drogê pe³n¹ kurzu, nikt
nie myœla³ o kwiatku, który najwiêcej wspó³czu³ ma³emu ptaszkowi i tak gor¹-
co chcia³ go pocieszyæ.
N.: W jaki sposób stokrotka pomaga³a skowronkowi? Dlaczego skowronek
umar³? Co moglibyœcie poradziæ ch³opcom z bajki? Dlaczego stokrotka by³a
taka wa¿na dla skowronka? Jaka by³a stokrotka?
3. Rozmowa z dzieæmi
Nauczyciel zadaje pytania:
– Kim Wy siê opiekujecie?
– W jaki sposób siê opiekujecie?
– Jak nale¿y dbaæ o tych, których mamy pod opiek¹?
– Czy mo¿ecie opiekowaæ siê swoj¹ mam¹ lub kole¿ank¹?
– W jaki sposób mo¿ecie siê opiekowaæ innymi?
21
4. Wykonanie karty z zeszyt 4 s. 7
Dzieci odszukuj¹ i otaczaj¹ kó³kiem obraz graficzny sylaby, która powtarza siê
w wyrazach, koñcz¹ rysowaæ stokrotki w szlaczku.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. „Stokrotki dla mamy”– sk³adanie bia³ych kó³ek na pó³, naklejanie ¿ó³tych na
karton. Woko³o ¿ó³tych œrodków przyklejanie po³ówek bia³ych kó³ek. Mo¿na
przyklejaæ okreœlona liczbê kó³ek, np. po 6 lub po 7, a zadaniem dzieci jest
odliczenie w³aœciwej liczby elementów sk³adowych kwiatu. Podczas pracy s³u-
chanie piosenki Mi³oœæ matczyna.
Pomoce: kó³ka ma³e bia³e i ¿ó³te (zeszyt z wycinankami s. 26), kartony, klej,
CD2.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.8
Temat: Mniszek lekarski
Cele:
•
zapoznanie z czêœciami roœliny
•
poznanie leczniczych i smakowych w³aœciwoœci zió³
•
wzbogacanie s³ownika dzieci
•
rozwijanie umiejêtnoœci czytania globalnego wyrazów
•
rozwijanie zmys³u wêchu
•
rozwijanie poczucia tempa.
Œrodki dydaktyczne:
•
mniszek lekarski (naturalny kwiat)
•
opakowanie suszonego mniszka lekarskiego
•
suszone zio³a i kwiaty: tymianek, oregano, miêta, sza³wia, rumianek i podpisy
do nich
•
informacje z internetu albo ksi¹¿ki o roœlinach leczniczych
•
utwór Edwarda Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt, CD1 W KRÊGU
MUZYKI WIELKICH MISTRZÓW lub spokojny akompaniament dowol-
nej piosenki z CD1 lub CD2
•
kredki
•
zeszyt 4 s. 8.
22
Dzia³ania z grup¹:
1. Rozmowa z dzieæmi na temat ich samopoczucia
Dzieci wypowiadaj¹ siê „w rundce”, jak siê dziœ czuj¹.
2. Rozpoznawanie zió³ po zapachu
Nauczyciel rozk³ada przygotowane zio³a ró¿nego rodzaju i pyta dzieci, czy znaj¹
któreœ z nich. Rozk³ada obrazki zió³ i podpisy. K³adzie podpis pod obrazkiem
i g³oœno czyta. Nastêpnie prosi, aby ka¿de dziecko pow¹cha³o zio³o i odpowie-
dzia³o, jaki jest jego zapach.
3. Zgadnij, jaki to zapach
Nauczyciel prosi, aby dziecko zamknê³o oczy, pow¹cha³o podane zio³o, a nastêpnie
odgad³o jego nazwê i odnalaz³o podpis samodzielnie lub z pomoc¹ nauczyciela.
4. Zabawa ruchowa „Zbieramy zio³a”
wersja I
Dzieci odgrywaj¹ scenkê zgodnie z opowiadaniem nauczyciela: Idziemy na ³¹kê,
jest piêkny poranek, s³oñce ju¿ grzeje. Biegamy po ³¹ce, jesteœmy bardzo weseli.
A teraz zbieramy zio³a do suszenia. Schylamy siê po ka¿d¹ roœlinê, ogl¹damy,
czy jest ³adna, czy nadaje siê do suszenia, a nastêpnie k³adziemy na d³oni. Zada-
nie powtarzamy kilka razy.
wersja II – CD1 utwór Edwarda Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt.
W takt muzyki dzieci maszeruj¹ po ca³ej sali, trzymaj¹c w rêku ma³e obrêcze
symbolizujace koszyki. Kiedy nauczyciel zatrzyma nagranie i wypowie jedn¹
z liczb od 1–10, zbieracze zió³ przykucaj¹, k³ad¹ obrêcz na pod³odze i „wk³adaj¹”
do koszyka okreœlon¹ liczbê roœlin, uderzaj¹c w pod³ogê tyle razy, ile wskazuje
podana liczba. Pocz¹tkowo wszyscy g³oœno licz¹ zio³a, potem robi¹ to w myœli.
6. Rozmowa z dzieæmi o wykorzystywaniu zió³
Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedz¹, do czego wykorzystuje siê zio³a.
Dzieci samodzielnie lub z pomoc¹ nauczyciela podaj¹ nazwy zió³ wykorzysty-
wanych jako przyprawy do potraw:
– miêta, oregano, tymianek
lub jako lekarstwo do picia lub ok³adów:
– rumianek, mniszek pospolity.
7. Poszukiwanie informacji w ksi¹¿kach albo w internecie
Dzieci mog¹ ogl¹daæ ksi¹¿ki i szukaæ ró¿nych ilustracji, a nauczyciel czyta im
informacje o roœlinach wykorzystywanych w lecznictwie.
8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 8
Dzieci koñcz¹ kolorowanie obrazka, w szlaczku dorysowuj¹ o jeden element
wiêcej w ka¿dym dmuchawcu.
23
Æwiczenia wyciszaj¹ce
1. Uk³adanie kompozycji z listków.
2. Dotykanie, g³askanie kwiatów.
3. Porównywanie d³ugoœci ³odyg i wielkoœci listków poprzez przyk³adanie.
Pomoce: kwiaty i liœcie mniszka.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.9
Temat: Konik polny i mrówki
Cele:
•
uœwiadomienie dzieciom skutków lenistwa
•
rozwijanie umiejêtnoœci rozwi¹zywania problemów i podejmowania decyzji
•
rozwijanie umiejêtnoœci wspó³pracy
Œrodki dydaktyczne:
•
bajka Ezopa „Mrówki i konik polny”
•
kartony i kredki
•
piosenka Wiosenny bal, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ
•
zeszyt z wycinankami s. 27
•
zeszyt z wycinankami s. 26
•
zeszyt 4 s. 9.
Dzia³ania z grup¹:
1. Wprowadzenie do tematu – przypomnienie piosenki Wiosenny bal, CD2
Nastêpnie dzieci wykonuj¹ polecenie do karty z wycinanek s. 27: Pos³uchaj
piosenki i przyjrzyj siê historyjce obrazkowej. Policz, ile bawi³o siê b¹ków, ile
œwierszczy i z ilu owadów sk³ada siê orkiestra. Œpiewaj¹c piosenkê, wskazuj
odpowiedni rysunek.
2. S³uchanie bajki
Mrówki i konik polny
Dawno dawno temu... pewnego upalnego dnia, konik polny gra³ sobie weso³o
na ga³êzi drzewa, gdy tymczasem na ziemi d³ugi korowód mrówek mozoli³ siê,
dŸwigaj¹c ziarna zbo¿a. W którymœ momencie konik polny zrobi³ sobie przer-
wê w graniu i odezwa³ siê do mrówek:
– Dlaczego tak ciê¿ko pracujecie? ChodŸcie tu trochê do cienia, odpocznijcie
i zaœpiewajcie ze mn¹.
24
Ale niezmordowane mrówki ani myœla³y przerwaæ pracê.
– Nie mo¿emy. Musimy gromadziæ ¿ywnoœæ na zimê. Kiedy jest mróz i œnieg
le¿y na ziemi, to nie ma co jeœæ. Tylko wtedy prze¿yjemy zimê, gdy nasza spi-
¿arnia bêdzie wype³niona po brzegi.
– Jeszcze tyle lata zosta³o – konik nie dawa³ za wygran¹ – i tyle czasu, ¿eby
nape³niæ spi¿arniê. Jak mo¿na pracowaæ w takim upale i na takim s³oñcu? Ja
tam wolê graæ.
Przez ca³e lato konik polny gra³, a mrówki ciê¿ko pracowa³y. Mija³y dni, tygo-
dnie i miesi¹ce. Przysz³a jesieñ i konik opuœci³ drzewo, z którego spad³y wszyst-
kie liœcie. Trawa przerzedzi³a siê i po¿ó³k³a. Pewnego ranka konik polny obudzi³
siê, dygoc¹c z zimna. Bia³y szron pokry³ pola, a liœcie zupe³nie zbr¹zowia³y.
Nadesz³a zima. Konik polny wêdrowa³, ¿ywi¹c siê resztkami suchych trawek
pozosta³ych na zamarzniêtym gruncie. Potem spad³ œnieg i biedaczek nie móg³
ju¿ znaleŸæ nic do jedzenia. Trzês¹c siê z zimna i g³odu, rozmyœla³ ze smutkiem
o cieple, s³oñcu i swych letnich koncertach. Pewnego wieczoru ujrza³ z daleka
maleñkie œwiate³ko. Ruszy³ w tym kierunku, z trudem przedzieraj¹c siê przez
gêste zaspy œniegu. Po chwili dotar³ do mrowiska.
– Otwórzcie, proszê, otwórzcie mi! Umieram z g³odu i zimna! Dajcie mi coœ do
zjedzenia! – rozpaczliwie ko³ata³ do drzwi.
Przez okno wyjrza³a mrówka.
– Kto tam?– zapyta³a
– To ja, konik polny. Jest mi zimno, jestem g³odny i nie mam dachu nad g³ow¹.
– Konik polny? Ach, tak! Pamiêtam Ciê. A co robi³eœ przez ca³e lato, kiedy my
gromadzi³yœmy zapasy na zimê?
– Ja? Gra³em i wype³nia³em muzyk¹ ca³¹ ziemiê i niebo! (…)
3. Rozmowa z dzieæmi
Nauczyciel rozmawia z dzieæmi o wys³uchanym tekœcie, zadaje dodatkowe pytania:
– Jakie by³y mrówki przez ca³y rok?
– Czy konik polny zas³u¿y³ (i dlaczego) na to, by go mrówki wpuœci³y do mrowiska?
– Jak myœlicie, czy mrówki wpuszcz¹ konika polnego do mrowiska?
4. Wykonanie rysunku w parach
Nauczyciel prosi, by dzieci dobra³y siê w pary i porozmawia³y ze sob¹ o tym,
czy wpuœciæ konika do mrowiska, czy nie. Jeœli podejm¹ decyzjê, ¿e tak – to
mówi¹ dlaczego, a jeœli nie – to te¿ j¹ uzasadniaj¹. Wykonuj¹ rysunek obrazuj¹-
cy to, o czym rozmawia³y.
5. Prezentowanie swojej propozycji
Ka¿da para prezentuje wynik swojej pracy. Opowiada, czy wpuœci konika, czy
te¿ nie i dlaczego.
25
6. Konsekwencje dla konika polnego
Nauczyciel prowadzi dalej rozmowê: Wymyœlcie, jakie konsekwencje móg³by
ponieœæ konik polny, gdyby mrówki wpuœci³y go do mrowiska.
7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 9
Dzieci rysuj¹ drogi mrówek zgodnie z poleceniem, doklejaj¹ jajka, uzupe³niaj¹c do
pe³nej dziesi¹tki, naklejaj¹ w szlaczku mrówki, które id¹ raz w lewo, raz w prawo.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Na kartce s¹ narysowane dwa jab³ka i jest cyfra 2. Dziecko dok³ada literê „i”
i karteczkê z 5 gruszkami. Nauczyciel pyta: Ile to jest razem?
2. Dziecko ma liczbê 10 i dziesiêæ figurek s³oników. Nauczyciel k³adzie trzy
miseczki i prosi: Roz³ó¿ dziesiêæ s³oników tak, ¿eby w ka¿dej miseczce by³
s³onik.
Pomoce: ró¿norodne liczmany typu ma³e jab³uszka, gruszki, ró¿nego rodzaju
figurki, ozdoby itp, rysunki tych liczmanów z cyframi oraz litera „i”, misecz-
ki, mo¿na wykorzystaæ liczmany z wycinanek s. 26.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.10
Temat: Œlimak
Cele:
•
poszerzanie doœwiadczeñ plastyczno-konstrukcyjnych
•
utrwalenie wiedzy na temat pór roku
•
rozwijanie umiejêtnoœci czytania globalnego wyrazów.
Œrodki dydaktyczne:
•
kolorowy papier
•
no¿yczki
•
szablon liœcia
•
wiersz Wandy Grodzieñskiej „O œlimaku, co szuka³ wiosny”
•
rysunki-symbole pór roku, np. p³atek œniegu, kolorowy liœæ, przebiœnieg itp.
•
podpisy do symboli
•
mazaki
•
zeszyt 4 s. 10.
26
Dzia³ania z grup¹:
1. S³uchanie wiersza
O œlimaku, co szuka³ wiosny
Wyszed³ sobie œlimak w pole
Pod zielonym parasolem.
Szuka wiosny – a ¿e stary,
W³o¿y³ na nos okulary.
Na badylu siedzi paj¹k.
– Gdzie¿ ta wiosna? Czy pan zna j¹?
– Ale¿ znam j¹ doskonale,
Z parasolem chodzi stale!
– Czy z zielonym? – pyta œlimak.
– Tak, bo z bia³ym chodzi zima.
– A czy – niech pan powie przecie –
Tak jak ja ma dom na grzbiecie?
I czy tak jak ja powoli,
A nie k³usem biegaæ woli?
Paj¹k grzecznie kiwa g³ow¹:
– W³aœnie, w³aœnie, dajê s³owo!
Ma dom, tak jak pan dobrodziej,
Jak pan – bardzo wolno chodzi,
Okulary ma na ró¿kach –
Niedowidzi ju¿ staruszka!
– Wymarzona dla mnie para!
Ja ju¿ stary, ona stara,
Ju¿ nie znajdê lepszej ¿ony! –
Wo³a œlimak ucieszony.
A gdy ruszy³ w œwiat z uciech¹,
Paj¹k krztusi³ siê od œmiechu,
¯e œlimaka wywiód³ w pole,
Pod zielonym parasolem.
Œlimak idzie borem, lasem,
Odpoczywa sobie czasem.
Przyszed³ wreszcie do Ÿróde³ka,
Patrzy w wodê poprzez szkie³ka.
Co za cud! Na dnie strumyka
27
W³aœnie wiosnê napotyka:
Kubek w kubek tak jak œlimak
Parasolkê w r¹czce trzyma.
¯abka kumka: – Kumie mi³y,
Có¿ to w wodzie zobaczy³eœ?
Przecie¿ to, co tu widzicie,
Tylko waszym jest odbiciem!
Wiosna to jest jasna pani!
Œlimak to nie para dla niej.
IdŸcie, kumie, w las zielony
Œlimakowej szukaæ ¿ony!
4. Rozmowa z dzieæmi
Nauczyciel zadaje dzieciom pytania podczas rozmowy dotycz¹cej wiersza:
– Jakiej ¿ony szuka³ œlimak?
– Kto oszuka³ œlimaka i w jaki sposób?
– Dlaczego gdy œlimak zobaczy³ swoje odbicie w wodzie, pomyœla³, ¿e to wiosna?
– A jak myœlicie – jak wygl¹da wiosna?
– Czy wiosnê mo¿na zobaczyæ w lustrze?
5. Sk¹d wiemy, ¿e przysz³a wiosna
Nauczyciel rozk³ada ró¿ne symbole pór roku, miêdzy innymi: pierwiosnek, tu-
lipan, przebiœnieg, bocian, gniazdo ptasie z jajkami itp. oraz podpisy: jesieñ,
wiosna, lato, zima. Zadaniem dzieci jest przyporz¹dkowanie okreœlonego sym-
bolu do pory roku.
6. Zabawa „Ptaszki w gniazdku”
Dzieci dobieraj¹ siê w pary. Jedno dziecko jest piskl¹tkiem, a drugie mam¹.
Nauczyciel opowiada historiê, a dzieci j¹ pokazuj¹: W³aœnie wykluwa siê ma-
lutkie pisklê z jajeczka. Mama czyœci piórka, wyciera ca³ego ptaszka tak, aby
by³ suchy, g³aszcze go po g³owie, przytula. Teraz wylatuje z gniazda szukaæ dla
niego po¿ywienia. Pisklê œpi, ale mama d³ugo nie wraca. Pisklê budzi siê i ze
strachu wo³a mamê. Poza tym jest bardzo g³odne. Mama wraca do gniazdka,
karmi je i uspokaja. Przytula je mocno do siebie i ko³ysze na boki.
Tê sam¹ sekwencjê zabawy powtarzamy, zmieniaj¹c role w parach.
7. Zabawa „Œlimak”
Dzieci zgodnie z poleceniem nauczyciela:
– zwijaj¹ siê w muszlê œlimaka
– pokazuj¹ rogi
28
– tocz¹ siê jak œlimak – turlaj¹ siê
– czo³gaj¹ siê.
8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 10
Dzieci szukaj¹ na rysunku brakuj¹cych fragmentów, ³¹cz¹ je w ca³oœæ lini¹
i rysuj¹ œlimaki po œladzie bez odrywania rêki; czytaj¹ globalnie wyraz „œli-
mak”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Dzieci otrzymuj¹ jeden d³ugi pasek ¿ó³tego papieru oraz liœæ do odrysowania
i wyciêcia. Nacinaj¹ na jednym koñcu pasek dwa razy, a œrodkow¹ czêœæ naciê-
cia zaginaj¹ – to jest g³owa œlimaka. Drugi koniec zwijaj¹ w ko³o i doklejaj¹
koñcówkê bli¿ej g³owy. Œlimaka naklejaj¹ na liœæ.
2. Sk³adaj¹ jedno ko³o du¿e na po³owê – to jest muszla, mniejsze trzy albo dwa
kó³ka sk³adaj¹ na po³owê, tworz¹c stopê œlimaka, i naklejaj¹ pod muszl¹. Rogi
œlimaka mog¹ byæ z jeszcze mniejszych kó³ek z³o¿onych na pó³ albo mo¿na je
dorysowaæ.
Pomoce: pasek ¿ó³tego papieru, szablon liœcia, papier kolorowy zielony, kó³ka
du¿e i ma³e ¿ó³te i zielone.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.11
Temat: Wiatr
Cele:
•
rozwijanie twórczego myœlenia w æwiczeniu twórczym
•
rozwijanie twórczej ekspresji plastycznej i ruchowej.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Joanny Kulmowej „Wiosenny wietrzyk”
•
pociête kawa³ki przezroczystej folii
•
improwizacja instrumentalna Tañcz¹cy wiatr, CD2 BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥
•
karton i kredki pastelowe
•
kolorowe w³óczki, folia przezroczysta, kolorowe bibu³y, papier kolorowy
•
no¿yczki.
Dzia³ania z grup¹:
1. S³uchanie wiersza
29
Wiosenny wietrzyk
Ma³y wietrzyk wiosenny
ledwie w drzewach zaszumi,
ledwie w krzakach zamruczy,
jeszcze gwizdaæ nie umie,
jeszcze siê uczy.
Znalaz³ szczerbê w p³ocie – zaœwista³.
Znalaz³ listki – zapia³ na listkach.
Czasem w suchych ga³êziach zatrzeszczy.
Czasem nuci, gdy zagra mu deszczyk.
Albo szemrze w zesz³orocznej trawie.
Albo szepcze tak, ¿e milczy prawie.
Ludzie mówi¹ wtedy: nie ma wietrzyka.
A on jest.
Tylko s³ucha s³owika.
2. Rozmowa nauczyciela z dzieæmi
Na pewno s³uchaj¹c tego wiersza, przychodzi³y Wam do g³owy ró¿ne rzeczy, wy-
obra¿aliœcie sobie ró¿ne obrazy, opowiedzcie o tym. (Wa¿ne jest zaakceptowanie
ró¿nych skojarzeñ dzieci). Czym ró¿ni siê wiatr wiosenny od wiatru zimowego?
3. Æwiczenie twórcze „podobieñstwa”
Dzieci koñcz¹ „w rundce” zdanie: Wiatr wiosenny jest ciep³y (jak?) albo deli-
katny (jak?).
4. Taniec wiosennego wiatru, CD2 Tañcz¹cy wiatr
Nauczyciel w³¹cza muzykê i rozdaje dzieciom paski przezroczystej folii.
Wspomaga taniec dzieci s³owami: Jesteœcie malutkim wietrzykiem, który g³asz-
cze g³owy ludzi i korony drzew... wiatr jest rozweselony promieniami s³oñca
i uœmiechniêtymi twarzami ludzi, którzy czekali na wiosnê... a teraz zrywa siê
wiêkszy wiatr, nie jest jeszcze tak silny..., ale za chwilê coraz silniej g³aszcze
ga³êzie drzew, zaczyna je targaæ, ga³êzie zaczynaj¹ mocno uginaæ siê pod jego
si³¹. Robi siê g³oœno i ciemno. Wszystko, co by³o ma³e i delikatne, wiatr zmiót³
z powierzchni ziemi...
5. Zrób wiatr, którym by³eœ
Dzieci otrzymuj¹ ró¿norodny materia³ i wykonuj¹ wiatr wiosenny albo zimowy
(mog¹ to byæ kolorowe w³óczki, folia przezroczysta, kolorowe bibu³y, papier
kolorowy).
6. Prezentacja prac
Dzieci prezentuj¹ swoje prace, nadaj¹ im tytu³y i opowiadaj¹, co przedstawiaj¹.
30
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.12
Temat: Dziesiêæ os
Cele:
•
utrwalenie liczebników porz¹dkowych
•
utrwalenie obrazu graficznego liczby.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Doroty Krawczyñskiej „Piknik os”
•
cyfry od 1 do 10
•
opaski z symbolem os dla wszystkich dzieci do ilustrowania wiersza, w tym 10
opasek ponumerowanych od 1 do 10 (dzieci mog¹ je same przygotowaæ rano)
•
ró¿nego rodzaju zabawki i trzy skrzynki
•
zeszyt 4 s. 11.
Dzia³ania z grup¹:
1. S³uchanie wiersza
Piknik os
Na pe³nym s³odkoœci pikniku
Zasiad³y osy brzêcz¹ce,
A jest ich tu dziœ bez liku,
Bo kwiaty zakwit³y na ³¹ce.
Spijaj¹ nektar s³odziutki,
A¿ brzuszki pasiaste im rosn¹,
O tym, ¿e uczta bogata,
W dal nios¹ wieœæ radosn¹.
Dziesiêæ os sok spija³o
Wœród zió³ i wœród kwiecia,
Lecz wkrótce siê okaza³o,
¯e ¿adna nie mo¿e odlecieæ.
Skrzyde³ka lepkie od py³ku,
Brzuszki od jad³a pêkate,
Oj, chyba nie wczeœniej odlec¹
Ni¿ bardzo póŸnym latem.
31
Pierwsza osa leniwie
Siad³a na Ÿdziebe³ku trawy,
Druga próbuje trzeci¹
Namówiæ do zabawy.
Czwarta nakry³a siê skrzyd³em
I chrapaæ zaczyna w³aœnie,
Pi¹ta liczy barany
I chyba zaraz zaœnie.
Szósta coœ brzêczy do siódmej
O tym, ¿e znów siê przejad³a,
Siódma jej odpowiada,
¯e przecie¿ nigdy doœæ sad³a.
Ósma s³uchaj¹c z boku,
Co siódma szóstej powiada,
G³oœno ostrzega tamt¹,
¯e tylko g³upstwa gada.
Dziewi¹ta z³a, ¿e ktoœ drzemkê
I sny s³odkie przerywa,
Strasznie siê wœciek³a na siostry
I brzêczy, i l¿y, i wyzywa!
Dziesi¹ta zaœ w strumyku
Skrzyde³ka obmywa³a
I zamiast siê leniæ lub k³óciæ,
Pierwsza odlecia³a.
2. Rozmowa z dzieæmi
– Kto urz¹dzi³ piknik na ³¹ce?
– Ile by³o os?
– Co im siê przytrafi³o?
– Co robi³y lub chcia³y zrobiæ osy?
3. Ponowne czytanie wiersza
Nauczyciel czyta wiersz i za ka¿dy razem kiedy ma siê pojawiæ liczebnik, po-
kazuje obraz graficzny liczby. W tym momencie dzieci g³oœno za ni¹ powta-
rzaj¹, np. „pierwsza”, „szósta” itp.
4. Zabawa w ilustrowanie ruchem treœci wiersza
Wszystkie dzieci zak³adaj¹ opaski symbolizuj¹ce osy i je naœladuj¹ (biegaj¹ po
klasie, wydaj¹ dŸwiêki bzzz). Na has³o nauczyciela: Piknik dzieci-osy siadaj¹
32
na dywanie. Nauczyciel czyta kolejny raz wiersz, pokazuje odpowiednie cyfry,
a dzieci, które maj¹ na swoich opaskach pokazywan¹ cyfrê, naœladuj¹ zachowa-
nie tej osy.
5. Zabawa ruchowa
Dzieci biegaj¹ swobodnie po sali. Na sygna³ nauczyciela (pokazanie cyfry) dzieci:
– 1 – skacz¹ na jednej nodze
– 2 – robi¹ rowerek
– 3 – chodz¹ jak piesek
– 4 – biegaj¹ jak koñ
– 5 – jad¹ jak samochód z ko³em zapasowym.
6. Zabawa „W³ó¿ zabawkê”
Nauczyciel rozk³ada trzy skrzynie i 10 zabawek. Na dywanie le¿¹ te¿ cyfry od
1 do 10. Nauczyciel prosi:
– W³ó¿ 3 zabawki do skrzyni pierwszej, potem w³ó¿ 5 i 2.
– Rozdziel resztê zabawek w dwóch skrzyniach.
– Po³ó¿ cyfrê przy ka¿dej skrzyni.
– Ile jest wszystkich zabawek razem?
To samo æwiczenie wykonuje z ró¿nym roz³o¿eniem zabawek w dwóch skrzyniach
7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 11
Dzieci porównuj¹ liczbê os, zaznaczaj¹c w odpowiednim okienku kreski, i licz¹,
ile ich jest razem, koñcz¹ rysowaæ szlaczek; czytaj¹ globalnie wyraz „osa”.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.13
Temat: Co i jak rysujê
Cele:
•
rozwijanie spostrzegawczoœci
•
kszta³cenie umiejêtnoœci odwzorowywania kszta³tów, w tym kszta³tów liter
•
rozwijanie sprawnoœci w zakresie ma³ej motoryki.
Œrodki dydaktyczne:
•
tacki z piaskiem
•
sznurki kolorowe
•
litery wielkie i ma³e: L, F, S, B – du¿y format
•
kredki
•
zeszyt 4 s. 12.
33
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa „Ola do Joli”
Nauczyciel rzuca pi³kê do dziecka i mówi: Smutna Ela do Joli, nastêpnie dziec-
ko wymienia swoje imiê i nastrój i rzucaj¹c do kolejnej osoby, wymienia jej
imiê. I tak witaj¹ siê wszystkie dzieci.
2. Zagadki literowe Doroty Krawczyñskiej
Nauczyciel czyta zagadkê, pokazuje literê, a nastêpnie prosi o pokazanie tej
litery z wykorzystaniem palców u r¹k:
Lody, lody dla och³ody!
Wo³a Lucek, lodziarz m³ody.
Lilka lalkê tuli,
Luli, lalko, luli.
Czy ju¿ wiesz ludziku,
O jakiej literce mówiê w tym wierszyku?
Gdyby nie ta literka,
To kotek by nie mia³ futerka.
Dziwnie wygl¹da³by w .utrze
I jutro, i pojutrze.
Smutne by³yby .arby bez kolorów,
.antazja posz³aby do klasztoru.
Szybko! Odgadnij – jaka to litera?
I wstaw j¹ gdzie trzeba – tu i teraz!
Stuk, stuk, syk, syk!
Czy to smok, czy to smyk?
Syczy, ¿e a¿ dech zapiera,
Czy wiesz, co to za litera?
By³ sobie raz b¹k Barnaba,
Pulchny jak œwi¹teczna baba.
Z powodu obfitego sad³a
Przypomina³ literê z abecad³a.
Co dwa kr¹g³e brzuszki ma
I jest zaraz tu¿ po A.
3. Odwzorowywanie kszta³tu liter w parach
Dzieci ³¹cza siê w pary. Nauczyciel podnosi literê do góry i prosi, aby dzieci
wspólnie (w parze) odwzorowa³y jej kszta³t, k³ad¹c siê na dywanie.
34
4. Odwzorowywanie ma³ych liter kolorowymi sznurkami
Dzieci siedz¹ w krêgu, ka¿dy dostaje jedn¹ literê, k³adzie j¹ na dywanie i pró-
buje odwzorowaæ j¹ kawa³kiem sznurka. Kiedy mu siê uda, literê oddaje dziec-
ku obok, a bierze nastêpn¹ i wykonuje t¹ sam¹ czynnoœæ z inn¹ liter¹.
5. Rysowanie palcem po dywanie
Dzieci próbuj¹ pisaæ ró¿ne kszta³ty na dywanie. Nastêpnie ka¿de kolejno wcho-
dzi do œrodka krêgu i rysuje, a dzieci odgaduj¹, jak¹ literê narysowa³o.
6. Rysowanie ró¿nych figur na plecach
Dzieci siedz¹ w parach. Jedno dziecko rysuje drugiemu jakiœ kszta³t na plecach,
drugie odgaduje i nastêpuje zmiana.
7. Wykonanie karty pracy z zeszytu 4 s. 12
Dzieci rysuj¹ kwiatek bez odrywania rêki, rozpoczynaj¹c od jego œrodka, kolo-
ruj¹ go wed³ug w³asnego pomys³u, szukaj¹ w szlaczku elementów, które nie
pasuj¹ do ³¹ki; czytaj¹ globalnie wyraz „bratek”.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.14
Temat: Jak rozmawiamy
Cele:
•
uœwiadomienie dzieciom, ¿e porozumiewamy siê nie tylko s³owami
•
kszta³towanie zdolnoœci rozumienia, ¿e ka¿dy w inny sposób okazuje ró¿ne
emocje.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Danuty Wawi³ow „Smutny wiersz”
•
flamastry
•
zeszyt 4 s. 13.
Dzia³ania z grup¹:
1. Powitanie w krêgu „Jestem dzisiaj..., bo....”
Dzieci koñcz¹ zdanie „w rundce”: Jestem dzisiaj..., bo...
2. S³uchanie wiersza
Smutny wiersz
Dzisiaj jestem smutna
jak ptak.
35
Dzisiaj jestem smutna
jak deszcz.
Le¿ê sobie w trawie
na wznak,
sama nie wiem,
czemu tak jest.
Promyk s³oñca zalœni³
i zgas³.
Trzmiel nade mn¹ kr¹¿y
i gra.
Czy to moje w³osy,
czy las?
Czy to œpiewa wilga,
czy ja?
Mo¿esz sobie myœleæ,
co chcesz,
ale nie zrozumiesz
i tak,
Czemu jestem smutna
jak deszcz,
Czemu jestem smutna
jak ptak.
3. Rozmowa na temat smutku
Wykorzystuj¹c tematykê wiersza, nauczyciel prowadzi rozmowê, zadaj¹c po-
mocnicze pytania:
– Kiedy zdarza siê Wam taki smutek? Co siê wtedy dzieje z Wami?
– Jak wygl¹da cz³owiek smutny? Po czym poznajecie, ¿e ktoœ jest smutny?
– Jak smutek wyra¿a siê w rysunku? Jak moglibyœcie go narysowaæ? Jakimi
symbolami?
4. Rozmowa na temat „Jak poznajemy, co czuj¹ inni?”
Nauczyciel zadaje dzieciom pytania:
– Po czym mo¿na poznaæ, ¿e ktoœ jest weso³y?
– Po czym mo¿na poznaæ, ¿e ktoœ jest z³y?
– Po czym mo¿na poznaæ, ¿e ktoœ siê boi?
Podczas rozmowy nale¿y zwróciæ uwagê na mimikê, postawê cia³a, ale te¿ na
zachowania, które towarzysz¹ ró¿nym uczuciom.
36
5. Zabawa „Powiedz s³owo...”
Nauczyciel mówi do dzieci: Powiedz s³owo „³¹ka” i poka¿ ca³ym cia³em:
– tak jakbyœ by³ z³y
– jak zaskoczone dziecko
– jak zdenerwowana mama
– jak zakochany cz³owiek
– jak wystraszone dziecko
– weso³o
– smutno itp.
6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 13
Dzieci rysuj¹ po œladzie „sygna³y” owadów i samodzielnie rysuj¹ sygna³y
w szlaczku.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.15
Temat: Owady w zagadkach i zabawach
Cele:
•
utrwalenie wiadomoœci o owadach
•
rozwijanie ekspresji ruchowej
•
rozwijanie umiejêtnoœci wyszukiwania w utworach instrumentalnych treœci
pozamuzycznych
•
rozwijanie umiejêtnoœci przedstawiania muzyki ruchem.
Œrodki dydaktyczne:
•
zagadki Doroty Krawczyñskiej i Jolanty Kowalczyk
•
utwór Niko³aja Rimskiego-Korsakowa Lot trzmiela, Roberta Schumanna Ma-
rzenie, CD1 W KRÊGU MUZYKI WIELKICH MISTRZÓW
•
utwór Franciszka Schuberta Pszczó³ka, CD2 POZNAJ DZIE£A WIELKICH
KOMPOZYTORÓW lub akompaniament do piosenki Wiosenny bal, CD2
AKOMPANIAMENTY
•
apaszki
•
kredki
•
zeszyt 4 s. 14.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa integracyjna „Zum”
37
Dzieci, siedz¹c w krêgu, po kolei okreœlaj¹ samopoczucie poprzez podniesienie
palca do góry, na dó³ i w poprzek i okrzyk „Zum”. Palec do góry oznacza dobre
samopoczucie, na dó³ – z³e, w poprzek – „takie sobie” lub „nie wiem, jak siê
czujê”.
2. Zgadnij i baw siê
Nauczyciel czyta zagadki, a po ich odgadniêciu proponuje zabawy:
Nad stawem, nad ³¹k¹
sporo ich siê zbiera,
ka¿da jest podobna do helikoptera. (wa¿ki)
CD1 Lot trzmiela
W takt muzyki dzieci biegaj¹ swobodnie po sali, naœladuj¹c wa¿kê. W rêkach
trzymaj¹ ma³e kartki, którymi trzepoc¹ jak skrzyd³ami. Na przerwê w muzyce
(zatrzymanie nagrania) kucaj¹, nadal poruszaj¹c skrzyd³ami.
Od kwiatka do kwiatka
fruwa owadów gromadka.
S³odki py³ek, nektar lepki,
Nios¹ prosto do pasieki. (pszczo³y)
CD2 Pszczó³ka
W trakcie muzyki dzieci-pszczo³y fruwaj¹ miêdzy roz³o¿onymi na œrodku sali
kolorowymi szarfami. Podczas zatrzymania nagrania (nauczyciel dodatkowo
wypowiada jeden lub wiêcej kolorów szarf) pszczo³y frun¹ do okreœlonych szarf,
wykonuj¹ przy nich siad klêczny i naœladuj¹ spijanie nektaru z kwiatów. Po-
wrót muzyki zachêca do poszukiwania nowych kwiatów i zabawa zaczyna siê
od pocz¹tku. Zachêcamy dzieci do naœladowania g³osem bzycz¹cych pszczó³.
Ten nieznoœny owad gdy mrok zapada,
z wielkim apetytem na twym ciele siada. (komar)
W pasiastej sukience do s³odyczy leci,
uciekaj¹ przed ni¹ doroœli i dzieci. (osa)
CD2 Pszczó³ka
Dzieci biegaj¹ po ca³ej sali w takt muzyki. Nauczyciel w trakcie utworu zmie-
nia jego g³oœnoœæ. Zadaniem dzieci jest naœladowanie osy w ruchu i bzyczenie,
ale zgodnie z natê¿eniem utworu – im g³oœniej brzmi muzyka, tym radoœniej
i g³oœniej (groŸnie) osy bzycz¹, im ciszej gra muzyka, tym osy bzycz¹ ciszej
i smutniej.
38
Znacie takiego konika,
który zawsze w trawie cyka? (konik polny)
CD2 – akompaniament do piosenki Wiosenny bal
Dzieci-koniki polne maszeruj¹ podczas I zwrotki po ca³ej sali, a w trakcie refre-
nu œpiewaj¹c, naœladuj¹ konika polnego graj¹cego na skrzypcach. Podczas II
zwrotki maszeruj¹ po obwodzie ko³a i œpiewaj¹ (refren bez zmian), a podczas
ostatniej maszeruj¹ po ca³ej sali parami (refren bez zmian).
Wysy³aj¹ j¹ do nieba,
po kawa³ek chleba. (biedronka)
Gdy nastaje ciemna noc
latareczek b³yska moc.
£¹ka œwiat³em siê mieni
od wiosny do jesieni. (œwietlik)
Od ga³¹zki do ga³¹zki
cienkich nitek ca³e wi¹zki.
Gdy zapl¹cze siê w nie mucha,
czeka, a¿ wyzionie ducha. (paj¹k)
Zabawa „Paj¹k i muchy” – dzieci s¹ muchami, a dziecko, które jest paj¹kiem,
stoi tylem do pozosta³ych w drugim koñcu sali. Dzieci biegn¹ w kierunku paj¹-
ka. Nagle paj¹k siê odwraca, wszystkie dzieci staj¹ w bezruchu. Mucha, która
siê rusza, zostaje z³apana w sieæ i siada z boku. Dziecko, które pierwsze dotknie
paj¹ka, kiedy stoi on odwrócony ty³em do grupy, wygrywa.
Lataj¹ce, bzykaj¹ce,
spotyka siê je na ³¹ce.
A inne, na jednej nodze,
te wiruj¹ na pod³odze,
cichutk¹ melodiê brzêcz¹.
Maj¹ coœ wspólnego z têcz¹. (b¹k)
Tu cytrynek, tam paŸ królowej,
wszêdzie piêkne, kolorowe.
Lekko unosz¹ siê nad ³¹k¹,
gdy tylko zaœwieci s³onko. (motyle)
Swobodna improwizacja ruchowa „Taniec motyli”, CD1 Marzenie
Wykorzystanie zwiewnych kolorowych chustek lub szerokich wst¹¿ek. Zachê-
camy dzieci do poruszania siê w takt muzyki w kilkuosobowych zespo³ach.
39
Wêdruj¹ czarn¹ stru¿k¹
jedna za drug¹, nó¿ka za nó¿k¹,
A ka¿da z nich, czy wiecie,
do domku coœ taszczy na grzbiecie. (mrówki)
Dzieci zgodnie z poleceniem kreuj¹ ruchem s³owa:
– zmêczone mrówki id¹ do mrowiska
– pracowite mrówki nosz¹ po¿ywienie
– mrówki opiekuj¹ siê ma³ymi (w parach)
– mrówki przenosz¹ jaja z jednego miejsca w drugie.
3. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 14
Dzieci dorysowuj¹ wymyœlone kszta³ty œlimaków-dziwaków.
2. Temat kompleksowy: Woda
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.1
Temat: Kolorowe ka³u¿e
Cele:
•
klasyfikowanie przedmiotów wed³ug kszta³tu i koloru – tworzenie zbiorów
•
rozwijanie myœlenia twórczego
•
rozwijanie aparatu g³osowego, poczucia rytmu i inwencji twórczej.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Danuty Wawi³ow „Ka³u¿yœci”
•
zagadka Doroty Krawczyñskiej
•
szarfy w ró¿nych kolorach
•
kartony – ró¿ne kszta³ty i kolory figur geometrycznych
•
piosenka Pada deszcz na dworze, CD1 PIOSENKI
•
kredki
•
zeszyt 4 s. 15.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa integracyjna „Witam wszystkich tych, którzy...”
Dzieci stoj¹ w kole. Ka¿dy, kto poczuje siê powitany przez nauczyciela, robi
krok do œrodka ko³a: Witam tych, którzy:
40
– wstali z ³ó¿ek z radoœci¹
– przyszli do przedszkola pieszo
– czuj¹ siê senni.
2. Przypomnienie piosenki Pada deszcz na dworze, CD1 (patrz nuty przewod-
nik cz. 1 s. 67)
Dzieci œpiewaj¹ piosenkê, a zespó³ z³o¿ony z chêtnych dzieci swobodnie im-
prowizuje na trójk¹tach do rytmu piosenki.
3. Wprowadzenie do tematu – zagadka o ka³u¿y
Powsta³a po deszczu na œrodku dró¿ki,
Gdy w ni¹ wpadniesz – zmoczysz nó¿ki! (ka³u¿a)
4. S³uchanie wiersza
Ka³u¿yœci
Ju¿ od rana na podwórzu,
wœród patyków i wœród liœci,
przycupnêli nad ka³u¿¹
pracowici ka³u¿yœci.
Wygrzebuj¹ brud z ka³u¿y,
niech ka³u¿a bêdzie czysta!
Pe³ne rêce ma roboty
ka¿dy dobry ka³u¿ysta!
Rêkawiczk¹ i chusteczk¹
dwóch b³ocistów chodnik czyœci.
Obrzucaj¹ siê szyszkami
bardzo dzielni szyszkowiœci.
Dwie kocistki pod ³aweczk¹
cukierkami karmi¹ kota...
Œwi¹tek, pi¹tek czy niedziela
na podwórku wre robota!
5. Rozmowa inspirowana treœci¹ wiersza
Dzieci odpowiadaj¹ na pytania:
– Kto to s¹ ka³u¿yœci?
– Czym siê zajmuj¹?
– Kto z Was bywa ka³u¿yst¹?
– Dlaczego dzieci, w przeciwieñstwie do doros³ych, lubi¹ ka³u¿e?
41
6. Zabawa ruchowa „Omiñ ka³u¿ê – wskocz w ka³u¿ê!”
Na pod³odze le¿¹ szarfy. Na has³o: Omiñ ka³u¿ê! dzieci biegaj¹ tak, ¿eby nie
nadepn¹æ na szarfê. Na has³o: Wskocz w ka³u¿ê! skacz¹ obunó¿ w sam œrodek
szarfy.
7. Æwiczenie – klasyfikowanie przedmiotów wed³ug dwóch cech: kszta³t i kolor.
Na pod³odze le¿¹ wyciête z kartonu ró¿ne figury geometryczne w ró¿nych ko-
lorach. Na polecenie nauczyciela dzieci tworz¹ zbiór, np. ka³u¿e okr¹g³e i br¹-
zowe, ka³u¿e kwadratowe i zielone itp.
8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 15
Dzieci maj¹ za zadanie przekszta³ciæ wed³ug w³asnego pomys³u ka³u¿ê w „pot-
worka”; czytaj¹ globalnie wyraz „potwór”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Zabawa w orkiestrê do piosenki Pada deszcz na dworze, CD1
Zapraszamy do zabawy chêtne dzieci. Przed przyst¹pieniem do wspólnego two-
rzenia i wykonania akompaniamentu do piosenki nale¿y przypomnieæ dzieciom
wiadomoœci o orkiestrze i wspomnieæ o roli dyrygenta. Z pomoc¹ nauczyciela
orkiestr¹ mo¿e dyrygowaæ wybrane dziecko.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.2
Temat: Rzeka
Cele:
•
rozbudzanie ciekawoœci poznawczej poprzez doœwiadczenia z wod¹ – wyró¿-
nianie cech wody
•
rozwijanie wra¿liwoœci zmys³owej poprzez dostrzeganie, s³uchanie, dotykanie
•
kszta³cenie postawy twórczej.
Œrodki dydaktyczne:
•
opowiadanie Jolanty Kowalczyk „Jesteœ wod¹”
•
miski z wod¹
•
kartony
•
farby, pêdzle
•
papier kolorowy
•
bibu³a
42
•
w³óczka
•
klej
•
utwór Klaudiusza Debussy’ego Preludium do Popo³udnia Fauna, CD2 POZNAJ
DZIE£A WIELKICH KOMPOZYTORÓW
•
zeszyt 4 s. 16.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa na powitanie „Tumci, tutumci”
Dzieci recytuj¹ tekst i wykonuj¹ odpowiednie ruchy:
– Tumci, tutumci, tumci – skandowanie s³ów, dotykanie na przemian d³oni
– Ta, ta – podskok dwa razy
– Epa, epa, aaa ³aa – na „³aa” wyskok z wyrzutem r¹k w górê.
Ca³oœæ powtarzamy coraz g³oœniej.
2. Wprowadzenie do tematu – zabawa „G³uchy telefon”
Dzieci siedz¹ce w kole przekazuj¹ sobie na ucho has³o podane przez nauczycie-
la: rzeka.
3. Pierwsze skojarzenie z wyrazem „rzeka”
Swobodne wypowiedzi dzieci dotycz¹ce bezpoœrednich skojarzeñ z us³ysza-
nym s³owem: Kiedy s³yszysz s³owo „rzeka”, to myœlisz...
4. Zabawa ruchowa „W rzece”
Dzieci wykonuj¹ polecenia nauczyciela: P³yniesz lekko zgodnie z nurtem rzeki;
p³yniesz z trudem pod pr¹d; dmuchasz materac; p³ywasz na materacu dmucha-
nym; wpad³eœ do g³êbokiej wody; chlapiesz kolegów wod¹ ...
5. Æwiczenie badawcze „Woda”
Dzieci badaj¹ cechy wody wszystkimi zmys³ami:
– dotykanie: wk³adanie r¹k do miski z wod¹
– obserwacja: przygl¹danie siê, jak woda kapie z paluszków
– s³uchanie: jedna osoba wlewa wodê z dzbanka do miski, druga opowiada, co
s³yszy
– smakowanie: picie wody z kubeczków bardzo ma³ymi ³yczkami, picie wody
przez s³omkê bardzo powoli.
6. Æwiczenie „Woda i uczucia” – ekspresja emocjonalna
Ka¿de dziecko podchodzi do miski z wod¹ i ruchem r¹k w wodzie pokazuje
wszystkim, co teraz czuje. Pozosta³e dzieci próbuj¹ odgadn¹æ uczucie – z³oœæ,
radoϾ, smutek.
7. Ekspresja w ruchu „Taniec rzeki” – CD2 Preludium do Popo³udnia Fauna
Dzieci dobieraj¹ siê w pary. Ka¿da para otrzymuje d³ugi pasek bibu³y lub folii
i w takt muzyki porusza siê w taki sposób, ¿eby bibu³a (folia) ca³y czas falowa³a.
43
8. Æwiczenia twórcze
Dzieci koñcz¹ zdanie:
Rzeka jest... („lista atrybutów”) jak... (co?) („podobieñstwa”).
9. Æwiczenie twórcze „Jesteœ wod¹” – „analogia personalna”
Dzieci s³uchaj¹ opowiadania nauczyciela pt. „Jesteœ wod¹”. Ka¿de dziecko le¿y
na dywanie w dowolnej pozycji, tak jak mu jest wygodnie, mo¿e mieæ zamkniê-
te oczy.
Jesteœ wod¹
Jesteœ gdzieœ daleko, sam nie wiesz gdzie, doko³a s³ychaæ szemrania, pluski,
œmiechy... jest ciemno, ale nie boisz siê. Jest ci dobrze. Nagle czujesz, ¿e uno-
sisz siê, coraz szybciej, robi ci siê ciasno – nie wiesz, co siê dzieje, trochê siê
niepokoisz...
I nagle robi siê jasno, widzisz s³oñce, które dotyka ciê ciep³ym promieniem.
Ju¿ wiesz, co siê dzieje – jesteœ wod¹ ze Ÿróde³ka, która w³aœnie wydosta³a siê
ze ska³y i weso³o podskakujesz do góry – raz i dwa, coraz wy¿ej i wy¿ej.
Teraz czujesz, ¿e siê przechylasz i zaczynasz spadaæ, próbujesz siê zatrzy-
maæ, ale nie masz tyle si³y. To, co siê dzieje jest silniejsze od Ciebie.
Rozumiesz, co siê sta³o – jesteœ teraz wod¹ w górskim strumieniu – jesteœ rw¹-
cym potokiem, który jest niespokojny, przeskakuje po kamieniach, wdziera siê
w ka¿d¹ szczelinê. Zaczyna Ci siê to podobaæ, bawisz siê w chowanego, wp³y-
wasz do jaskini, by za chwilkê wyp³yn¹æ z drugiej strony, ocierasz siê o drzewa
i ska³y.
Teraz jesteœ siln¹ wod¹. Mo¿esz zabraæ ze sob¹ du¿e kamienie i przenieœæ je
w inne miejsca.
Jesteœ ju¿ zmêczony. Chcesz odpocz¹æ. Cieszysz siê wiêc, ¿e p³yniesz teraz
spokojnie, czasami prawie siê zatrzymujesz, nie jest Ci ju¿ tak ciasno, bo jesteœ
wod¹, która p³ynie w korycie rzeki. Rozgl¹dasz siê doko³a, widzisz pola i lasy,
czujesz ciszê i spokój – odpoczywasz. Od czasu do czasu, zaczynasz krêciæ siê
wko³o jakbyœ tañczy³ – jesteœ wod¹, która wpad³a w wir rzeki – to bardzo fajna
zabawa! Innym razem skrêcasz w prawo, potem w lewo, przep³ywasz pod mo-
stem – jesteœ wod¹, która przep³ywa przez miasto. Widzisz du¿e domy, fabryki,
kominy – nie czujesz œwie¿ego powietrza. P³yniesz dalej i dalej. Czasami jesteœ
niespokojn¹ wod¹, burzysz siê, innym razem jesteœ cich¹, spokojn¹, p³yniesz
wœród ³¹k i pól...
10. Malowanie farbami na temat „Jak¹ by³eœ wod¹?”
11. Prezentowanie prac na forum grupy
44
12. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 16
Dzieci okreœlaj¹ na podstawie rysunku, który odcinek rzeki jest szeroki, a który
w¹ski, naklejaj¹ kajaki, ¿aglówki i ³odzie zgodnie z poleceniem i licz¹ je; czy-
taj¹ globalnie wyraz „rzeka”.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.3
Temat: Wycieczka nad staw
Cele:
•
ukazywanie ró¿norodnoœci œrodowisk przyrodniczych – poznanie ekosyste-
mu: staw
•
rozbudzanie œwiadomoœci ekologicznej.
Œrodki dydaktyczne:
•
kredki lub mazaki
•
zeszyt z wycinankami s. 26
•
zeszyt 4 s. 17.
Dzia³ania z grup¹:
1. Powitanie – zabawa w skojarzenia „Gdy mówiê „wycieczka”, to myœlê o...”
2. Przypomnienie zasad dotycz¹cych wyjœæ poza teren przedszkola
Uœwiadomienie dzieciom potrzeby zachowania zasad bezpieczeñstwa oraz ci-
szy i czystoœci wokó³ zbiorników wodnych.
3. Obserwacja œrodowiska wodnego i terenu wokó³ wody:
– odg³osy
– ukszta³towanie terenu
– ruch i bezruch wody
– roœlinnoœæ przybrze¿na i wodna
– ptactwo wodne
– gromadzenie materia³u przyrodniczego: kamyków, patyków o ciekawym
kszta³cie, muszelek œlimaków wodnych, piór ptaków wodnych itp.
4. Omówienie wycieczki
Zachêcanie dzieci do d³u¿szych wypowiedzi na temat wra¿eñ z wycieczki oraz
wykazywania siê zdobyt¹ wiedz¹.
5. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 17
Dzieci na podstawie obrazka nazywaj¹ zwierzêta wodne ¿yj¹ce w stawie, ry-
suj¹ kamyki w tabelce zgodnie z poleceniem; czytaj¹ globalnie wyraz „staw”.
45
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. W misce z wod¹ p³ywaj¹ wyciête ryby z wycinanki. Wci¹gaj¹c powietrze przez
s³omkê, dziecko „³owi” kolejne ryby.
Zabawê mo¿na wykorzystaæ jako grê przeznaczon¹ dla kilku uczestników.
Pomoce: miska z wod¹, wyciête sylwety ryb, s³omka do napojów.
2. Segregowanie przedmiotów, dobieranie podpisów z pomoc¹ nauczyciela, np.:
MUSZELKI, PATYKI, PIÓRA.
3. Uk³adanie podpisów z rozsypanki literowej, sylabowej wed³ug wzoru.
4. Liczenie przedmiotów w zbiorach, oznaczanie liczebnoœci zbiorów.
Pomoce: „skarby” przyniesione z wycieczki, podpisy, rozsypanka literowa i sy-
labowa, kartoniki z cyframi.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.4
Temat: Rozbitkowie
Cele:
•
doskonalenie umiejêtnoœci porównywania i mierzenia odleg³oœci dowoln¹ miar¹
•
rozwijanie myœlenia twórczego
•
ukazywanie dzieciom korzyœci p³yn¹cych ze wspó³pracy w grupie.
Œrodki dydaktyczne:
•
pude³ka
•
tacki styropianowe
•
kartony
•
tasiemki
•
taœma do metkownicy
•
kredki, mazaki
•
klej
•
zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7) – miarka
•
zeszyt 4 s. 18.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa na powitanie – „Iskierka przygody”
Dzieci stoj¹ w kole, trzymaj¹c siê za rêce. Nauczyciel lub wybrana osoba zaczyna
zabawê: „Podajê Wam iskierkê przygody” i œciska delikatnie dziecko stoj¹ce obok,
46
to œciska kolejne, a¿ iskierka wróci do osoby rozpoczynaj¹cej zabawê.
2. Æwiczenie twórcze „Co to jest przygoda?”
Dzieci kolejno koñcz¹ zdanie: Przygoda to...
3. Zabawa „Czarowanie sytuacji”
Nauczyciel wypowiada s³owa zaklêcia, a dzieci powtarzaj¹: Czary mary, body,
nody, wêdrujemy w œwiat przygody!
4. Zabawa „Na statku”
Dzieci staj¹ w rzêdzie na wprost nauczyciela, który informuje je, ¿e s¹ na statku
i maj¹ wykonywaæ polecenia:
– szuru buru, szuru, buru, szorujemy pok³ad (wszyscy naœladuj¹ szorowanie
szczotk¹)
– lewa burta! (dzieci biegn¹ na lewo)
– prawa burta! (dzieci biegn¹ na prawo)
– na dziób! (biegn¹ na przód)
– na rufê! (biegn¹ do ty³u).
Zabawê powtarzamy kilkakrotnie. Na koñcu wszyscy wydaj¹ okrzyk:
– Statek tonie! (dzieci rozbiegaj¹ siê po sali).
5. Æwiczenie „Bezludne wyspy”
Dzieci siadaj¹ na dywanie w dowolnych miejscach i otrzymuj¹ karton, z które-
go wydzieraj¹ kszta³t swojej wyspy. Ozdabiaj¹ wyspê kredkami i mazakami.
6. Æwiczenie twórcze „Wady i zalety bycia samemu na wyspie”
Dzieci podaj¹ po jednej wadzie i zalecie bycia samotnym na wyspie.
7. Æwiczenie z mierzeniem – „£¹czenie wysp”
Dzieci dobieraj¹ siê w grupy. Korzystaj¹c ze sznurków, tasiemek i innych do-
wolnych „miarek” mierz¹ odleg³oœci miêdzy wyspami u³o¿onymi na dywanie.
Za pomoc¹ dostêpnych w sali materia³ów wykonuj¹ mosty, tratwy, ³ódki. Wszyst-
ko po to, by stworzyæ wspólny archipelag, którego wielkoœæ mierz¹ stopami,
krokami. Wspólnie wymyœlaj¹ nazwê dla powsta³ego dzie³a.
8. Æwiczenie twórcze „Co by by³o, gdyby ludzie nie potrafili ze sob¹ wspó³-
pracowaæ?”
Podsumowanie wspólnych dzia³añ. Odniesienie siê do w³asnych prze¿yæ i do-
œwiadczeñ w dzia³aniu indywidualnym i zespo³owym.
9. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 18
Dzieci „³¹cz¹” mostami wyspy na obrazku, naklejaj¹ ¿aglówki i mierz¹ wska-
zane odleg³oœci miark¹, czytaj¹ globalnie wyraz „jezioro”.
47
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.5
Temat: Co p³ywa po morzu
Cele:
•
rozbudzanie ciekawoœci poznawczej dotycz¹cej ¿ycia w morzu
•
wzbogacanie s³ownika dzieci
•
rozwijanie umiejêtnoœci wyodrêbniania i wybrzmiewania sylab w wyrazach.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Zbigniewa Przyrowskiego „Na statku”
•
obrazki: statek pasa¿erski, okrêt, ¿aglowiec, katamaran, kajak, tratwa, konte-
nerowiec, prom, jacht
•
karton w kszta³cie ko³a
•
zeszyt z wycinankami s. 28
•
zeszyt 4 s. 19.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa integracyjna „£ódki, ¿aglowce, statki”
Dzieci spaceruj¹ swobodnie po sali. Nauczyciel pokazuje obrazki:
– kajak – ka¿dy staje sam,
– ¿aglowiec – dzieci staj¹ w parach,
– statek – dzieci ustawiaj¹ siê w trójki.
2. S³uchanie wiersza
Na statku
Do swych kabin,
mogê przysi¹c,
pasa¿erów
zabra³ tysi¹c.
Nie lêka siê
morskiej burzy
PASA¯ERSKI
STATEK du¿y.
Zamiast kabin
ma ³adownie.
A w ³adownie
48
te dos³ownie
wszystko zabraæ
jest gotowy
taki STATEK
TOWAROWY.
Jedzcie ryby –
b¹dŸcie zdrowi!
Ale ryby
trzeba z³owiæ.
Wiêc na po³ów
po g³êbinie
Ten RYBACKI
STATEK p³ynie.
Na banderze –
Bia³y Orze³.
OKRET wyszed³
w szare morze.
OKRÊT z Or³em
na banderze
polskiego nam
morza strze¿e.
3. Rozmowa na temat ró¿nych jednostek p³ywaj¹cych
Odnajdywanie wœród prezentowanych ilustracji tych statków, które wyst¹pi³y
w wierszu:
– Czym siê ró¿ni¹ od siebie?
– W czym s¹ podobne?
– Czy wszystkie mog³yby p³ywaæ po rzece lub stawie?
4. Æwiczenie w tworzeniu wyrazów z sylab
Na dywanie s¹ obrazki ilustruj¹ce: statek, katamaran, kontenerowiec, ¿aglo-
wiec (wyciête z wycinanki). Pod ka¿dym obrazkiem jest podpis. Z sylab dzieci
uk³adaj¹ podpisy, sprawdzaj¹, czy wygl¹daj¹ tak samo jak te we wzorze. Na-
stêpnie wyklaskuj¹, wytupuj¹ sylaby w u³o¿onych wyrazach.
5. Æwiczenie z liczeniem sylab „S³oneczko”
Na œrodku dywanu le¿y ¿ó³ty karton w kszta³cie ko³a i paski symbolizuj¹ce
promyki s³oñca – tyle, ile jest obrazków przygotowanych do zabawy. Na ka¿-
49
dym zaznaczamy tyle kropek, ile sylab maj¹ kolejne nazwy jednostek p³ywa-
j¹cych. Dzieci uk³adaj¹ je przy odpowiednich promieniach s³oñca, tzn. tam
gdzie jest jedna kropka – obrazki przedmiotów o nazwach jednosylabowych,
np. jacht, prom, tam gdzie s¹ dwie kropki – obrazki przedmiotów o nazwach
dwusylabowych, np. statek, kajak, tam gdzie trzy kropki np. obrazek ¿aglow-
ca, itd.
6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 19
Dzieci na podstawie obrazka wymieniaj¹ nazwy stworzeñ zamieszkuj¹cych rafê
koralow¹, przyklejaj¹ muszelki parami i okreœlaj¹, czy jest ich parzysta, czy
nieparzysta liczba; czytaj¹ globalnie wyraz „morze”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Sk³adanie obrazka z pociêtych czêœci i naklejenie go na karton.
Pomoce: pocztówki, obrazki, np. z kalendarzy, no¿yczki, klej, kartony.
2. Uk³adanie na papierze ksero i naklejanie statków i ³ódek z kolorowych figur
geometrycznych. Jeœli pracê wykona wiêcej dzieci, mo¿na je po³¹czyæ i stwo-
rzyæ wspóln¹ morsk¹ dekoracjê.
Pomoce: papier kolorowy pociêty na kwadraty, trójk¹ty i prostok¹ty, klej, pa-
pier ksero niebieski i b³êkitny.
3. Chêtne dzieci poznaj¹ I zwrotkê piosenki Hej, ¿egluj¿e ¿eglarzu, CD2 Wi¹zanka
dzieciêcych piosenek lokomocyjnych BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥ (nuty s. 75).
4. Zabawa do utworu Wi¹zanka dzieciêcych piosenek lokomocyjnych, CD2.
Przed przyst¹pieniem do zabawy dzieci ró¿nicuj¹ poszczególne czêœci melodii
wi¹zanki, aby odnaleŸæ melodiê piosenki Hej, ¿egluj¿e, ¿eglarzu. Nastêpnie
wykonuj¹ siad klêczny na materiale symbolizuj¹cym statek i w trakcie wi¹zan-
ki poruszaj¹ siê po pod³odze (p³yn¹) w wyznaczonym przez nauczyciela kie-
runku, np. do przystani „E” jak Europa (przyczepiamy litery w ró¿nych czê-
œciach sali). Gdy z p³yty s³ychaæ bêdzie piosenkê „Hej, ¿egluj¿e, ¿eglarzu”,
oznacza to, ¿e na statku odbywa siê bal – statek zatrzymuje siê, a za³oga œpiewa
piosenkê.
Pomoce: CD2, du¿y kawa³ek materia³u, wielkie litery symbolizuj¹ce nazwy
kontynentów, pañstw lub miast.
50
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.6
Temat: Oœmiornica
Cele:
•
doskonalenie umiejêtnoœci przeliczania
•
rozwijanie myœlenia twórczego.
Œrodki dydaktyczne:
•
chusta animacyjna
•
kartoniki w ró¿nych kolorach
•
klocki
•
kredki
•
piórka
•
kartoniki z symbolami od 1 do 9
•
zagadka Doroty Krawczyñskiej
•
zeszyt 4 s. 20.
Dzia³ania z grup¹:
1. Powitanie: „Zum”
Dzieci stoj¹ w krêgu. Na umówiony sygna³ wyci¹gaj¹ przed siebie prawy kciuk:
kciuk do góry – bardzo dobry nastrój; kciuk w bok – nastrój „taki sobie”; kciuk
w dó³ – smutek lub z³oœæ. Powitaniu towarzyszy okrzyk Zum.
2. Wprowadzenie do tematu – zagadka
Wielka g³owa, macek tysi¹c
Istny potwór – mogê przysi¹c!
Ni to rêce ma, ni nogi
Jest ich osiem, ch³opcze drogi! (oœmiornica)
3. Zabawy z chust¹ animacyjn¹:
– falowanie chust¹
– „oœmiornica i ryby” – dzieci siedz¹ na dywanie, trzymaj¹c brzegi chusty na
wysokoœci pasa, a nogi maj¹ wyci¹gniête przed siebie pod chust¹. Wybrane
dziecko jest oœmiornic¹, która siedzi pod chust¹ i wci¹ga „ryby” pod chustê.
Zabawa koñczy siê, gdy wszystkie ryby zostan¹ „zjedzone” przez oœmiornicê.
4. Æwiczenie w przeliczaniu
Na dywanie le¿y chusta. Dzieci maj¹ za zadanie zgromadziæ na ka¿dym jej
pasie po osiem przedmiotów w odpowiadaj¹cym mu kolorze, np. klocki, piór-
ka, karteczki, kredki itd. Wspólne przeliczanie elementów na pasach:
– Ile przedmiotów jest na pasach chusty?
– Jak¹ cyfrê mo¿emy po³o¿yæ na ka¿dym pasie? (wybieranie odpowiednich cyfr)
51
– Ile jest teraz przedmiotów na pasach? (nauczyciel dok³ada przedmiot do jed-
nego ze zbiorów, dzieci przeliczaj¹ – jest 9)
– Ile przedmiotów trzeba wszêdzie do³o¿yæ, ¿eby by³o tyle samo? (dzieci mani-
puluj¹ przedmiotami, przeliczaj¹)
– Jakie cyfry powinny siê znaleŸæ na pasach chusty? (oznaczanie liczebnoœci
zbiorów cyframi 9).
5. Æwiczenie twórcze („burza mózgów”) „Co by by³o, gdyby oœmiornice wy-
sz³y na l¹d?”
Dzieci kolejno podaj¹ swoje propozycje odpowiedzi na zadane pytanie.
6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 20
Dzieci koloruj¹ elementy na obrazku zgodnie z poleceniem, odpowiadaj¹ na
pytanie, sk¹d siê bior¹ œmieci w oceanie; czytaj¹ globalnie wyraz „oœmiornica”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Zabawy w parach „Jaka cyfra tu pasuje?”
Jedno dziecko tworzy zbiór przedmiotów, np. w koszyczku czy na tacy, drugie
ma za zadanie dobraæ cyfrê okreœlaj¹c¹ liczebnoœæ danego zbioru.
2. Jedno dziecko pokazuje wybran¹ cyfrê, a drugie próbuje „narysowaæ” j¹ na
tacce z piaskiem lub z kasz¹ mann¹.
3. Uk³adanie cyferki z puzzli wykonanych przez dzieci (ciêcie na kilka czêœci kar-
tonika z narysowana cyfr¹).
Pomoce: cyferki ró¿nego rodzaju, np. magnetyczne, piankowe, plastikowe,
szorstkie, ró¿nego rodzaju liczmany, koszyczki, tacki, szarfy, kó³ka od sersa,
kartony, puzzle cyfrowe – dostêpne dzieciom w ka¿dej dogodnej sytuacji.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.7
Temat: Kto mieszka w oceanie
Cele:
•
rozwijanie umiejêtnoœci rozró¿niania liter ma³ych i wielkich
•
stymulowanie zdolnoœci myœlenia twórczego
•
zwrócenie uwagi na pozamuzyczn¹ treœæ utworu instrumentalnego.
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Juliana Tuwima „Pan Maluœkiewicz i wieloryb”
•
obrazki zwierz¹t morskich ma³ych i du¿ych: wieloryb, delfin, oœmiornica, rekin
52
•
po dwa podpisy do obrazków: pierwsza litera nazwy wielka i ma³a
•
chusta animacyjna
•
utwór Klaudiusza Debussy’ego Preludium do Popo³udnia Fauna, CD2 POZNAJ
DZIE£A WIELKICH KOMPOZYTORÓW
•
kredki lub mazaki
•
zeszyt z wycinankami s. 28
•
zeszyt 4 s. 21.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa na powitanie „Lot nad oceanem”
Dzieci s¹ ptakami, które szykuj¹ siê do lotu przez ocean, czyszcz¹ pióra, rozci¹-
gaj¹ miêœnie, ustawiaj¹ siê do startu, rozpoœcieraj¹ skrzyd³a i lec¹. Na sygna³:
Wyspa, l¹duj¹ w wyznaczonym miejscu, siadaj¹ jedno przy drugim, ale tak ¿eby
nie uszkodziæ sobie nawzajem skrzyde³. Podczas postoju s³uchaj¹ muzyki
z zamkniêtymi oczami, CD2 Preludium do Po³udnia Fauna.
Po zakoñczeniu zabawy mo¿na zapytaæ dzieci, co naœladowa³a orkiestra (Instrumenty).
2. S³uchanie wiersza
Pan Maluœkiewicz i wieloryb
By³ sobie pan Maluœkiewicz
Najmniejszy na œwiecie chyba.
Wszystko ju¿ pozna³ i widzia³
Z wyj¹tkiem wieloryba.
Pan Maluœkiewicz by³ – tyci,
Tyciuœki jak ziarnko kawy,
A oprócz tego podró¿nik,
A oprócz tego ciekawy.
Wiêc nie mo¿na siê dziwiæ,
¯e ujrzeæ chcia³ wieloryba,
Bo wieloryb jest przeogromny,
Najwiêkszy w œwiecie chyba.
Pan Maluœkiewicz weso³y,
¯e mu siê podró¿ uœmiecha,
Zrobi³ sobie z pocz¹tku
£ódkê z ³upinki orzecha.
53
A ¿eby miêkko mu by³o,
Dno ³ódki wat¹ pos³a³,
Potem z jednej zapa³ki
Wystruga³ cztery wios³a.
Zabra³ worek z jedzeniem,
Namiot i wina beczkê,
Rower i ró¿ne narzêdzia –
Wszystko na tê ³ódeczkê.
Gramofon, radio, armatê,
Strzelbê, nabojów skrzynkê,
Futro, ubrania, bieliznê–
Wszystko na tê ³upinkê.
Bo wszystko by³o malusie,
Tyciuchne, tyciutynieczkie,
Bo przecie¿ sam Maluœkiewicz
By³ tyciuteñkim cz³owieczkiem.
Wzi¹³ ³ódeczkê pod pachê,
Wsiad³ w samolot motyli
I powiedzia³: – do Gdyni –
Po godzinie – ju¿ byli.
Zameldowa³ siê w porcie
U pana kapitana:
– Czy jest miejsce na morzu?
– Wystarczy, proszê pana! –
Wiêc siê pan Maluœkiewicz
Zaraz puœci³ na fale.
P³ynie sobie i p³ynie,
Coraz dalej i dalej.
Morze ciche, spokojne
I g³adziutkie jak szyba,
Ale jakoœ nie widaæ,
Nie widaæ wieloryba.
54
Wios³uje jednym wios³em,
Dwoma, trzema, czterema...
Ju¿ dwa tygodnie p³ynie,
A wieloryba nie ma.
Wo³a: – Cip-cip, wielorybku!
Gdzie jesteœ, rybeñko?
Poka¿ mi siê choæ tylko
Tyciutko, tyciuteñko…
Ju¿ dwa miesi¹ce p³ynie,
A wieloryba nie ma,
A¿ siê zmêczy³ biedaczek
I coraz czêœciej drzema³.
O, z jak¹ by siê rozkosz¹
Na l¹dzie wreszcie wyspa³!
A¿ któregoœ dnia patrzy,
A przed nim jakaœ wyspa.
Wzi¹³ ³ódeczkê pod pachê,
Wszed³ na wyspê bezludn¹ –
„Odpocznê – myœli – i wrócê!
Jak go nie ma, to trudno.”
PojeŸdzi³ sobie po wyspie
Rowerem na wszystkie strony,
Trzy dni by³ w tej podró¿y
I wróci³ bardzo zmêczony.
Nastawi³ sobie gramofon,
Popi³, potañczy³, poœpiewa³,
Zabi³ komara z armaty
I chce spaæ, bo ju¿ ziewa³.
Trzeba namiot ustawiæ,
Zabiera siê do dzie³a,
Wbija gwoŸdzie do ziemi –
Nagle... wyspa... kichnê³a!!!
55
Kichnê³a i tak ryknê³a:
– A to znów sprawka czyja?
Jaki to œmia³ek gwoŸdzie
W nos wieloryba wbija?!
– Wieloryb?! – (Pan Maluœkiewicz
Tak siê na ca³y g³os drze).
– Nie wieloryb, g³uptasie,
Lecz jego lewe nozdrze.
Pod wod¹ jestem, rozumiesz?
Ciesz siê, ¿eœ ca³o uszed³!
– A wyspa? – Jaka znów wyspa?
To mego nosa koniuszek! –
Zatrz¹s³ siê pan Maluœkiewicz!
– Kto mnie tu znowu ³echce?
– Nie ³echcê, tylko siê trzêsê
I ju¿ ciê widzieæ nie chcê! –
Wzi¹³ ³upinkê pod pachê,
Zaraz do morza siê rzuci³,
Szybko pop³yn¹³ do Gdyni
I do Warszawy powróci³.
Teraz, gdy kto go zapyta,
Czy widzia³ ju¿ wieloryba,
Nosa do góry zadziera
I odpowiada: – No chyba...
3. Zabawa ruchowa „Wieloryb i wielorybki”
Dzieci stoj¹ w dwuszeregu. Jeden szereg to wieloryby, drugi – ma³e wielorybki.
Wieloryb le¿y na falach (dzieci uk³adaj¹ siê na brzuchach, jedno œciœle przylega
do drugiego), a wielorybki przetaczaj¹ siê kolejno po wielorybie. Nastêpnie
zmiana.
4. Æwiczenie twórcze („podobieñstwa”) „Wieloryb jest wielki jak wyspa, bo...”
Na podstawie wys³uchanego tekstu, dzieci opowiadaj¹, co robi³ na wyspie-wie-
lorybie bohater wiersza.
56
5. Æwiczenie umiejêtnoœci rozró¿niania litery ma³ej i du¿ej
Zabawa „Mamy i dzieci”. Dzieci losuj¹ emblematy z du¿ymi i ma³ymi zwierzê-
tami morskimi: orka, delfin, wieloryb, oœmiornica, rekin i dobieraj¹ siê w pary
– ma³y z du¿ym. W parach p³ywaj¹ obok siebie, m³ode p³ywaj¹ za matkami.
Nauczyciel rozdaje dzieciom odpowiednie podpisy zaczynaj¹ce siê ma³¹ i wielk¹
liter¹. Dzieci w parach zastanawiaj¹ siê, czym ró¿ni¹ siê takie same na pozór
wyrazy.
6. Rysowanie liter du¿ych i ma³ych palcem na dywanie, na plecach kolegi
7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 21
Dzieci doklejaj¹ ma³e zwierzêta morskie ko³o du¿ych, ³¹cz¹ liniami wielkie i ma³e
litery, od których zaczynaj¹ siê ich nazwy; czytaj¹ globalnie wyraz „ocean”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Ogl¹danie ilustracji, porównywanie wygl¹du ró¿nych zwierz¹t morskich.
Pomoce: ksi¹¿ki, np. z serii „Ciekawe dlaczego”, albumy, atlasy przyrodnicze.
2. Dobieranie liter do obrazków z podpisami, ma³ych do wielkich i wielkich do
ma³ych.
Pomoce: zestaw liter drukowanych – ma³ych i wielkich, obrazki z podpisami.
3. Interpretacja utworu Klaudiusza Debussy’ego Preludium z Popo³udnia Fauna, CD2.
Dzieci wykonuj¹ z papieru statki, rybki, roœlinki wodne, kamyki i rzucaj¹ je na
du¿¹ foliê malarsk¹. Staj¹ naoko³o folii i chwytaj¹ j¹ obur¹cz za brzegi. W takt
muzyki uwzglêdniaj¹c zmiany tempa i dynamiki, poruszaj¹ foli¹. Po zakoñcze-
niu zadania dziel¹ siê swoimi spostrze¿eniami.
Pomoce: du¿a folia malarska najlepiej niebieska, kolorowy papier, bibu³a, no-
¿yczki, CD2.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.8
Temat: W akwarium
Cele:
•
doskonalenie umiejêtnoœci liczenia i tworzenia zbiorów
•
rozwijanie umiejêtnoœci wspó³pracy w zespo³ach kilkuosobowych
•
rozwijanie umiejêtnoœci interpretowania utworów muzycznych.
57
Œrodki dydaktyczne:
•
wiersz Ludmi³y Mariañskiej „W akwarium”
•
przepaski z emblematami – po trzy takie same: ryby morskie, œlimaki morskie,
raki, je¿owce, delfiny, oœmiornice, meduzy, ¿ó³wie morskie, kraby, koniki
morskie
•
muszle
•
kamyki
•
du¿y karton z napisan¹ liczb¹ „10” i dziesiêcioma rybkami
•
utwór Klaudiusza Debussy’ego Preludium do Popo³udnia Fauna, CD2 POZNAJ
DZIE£A WIELKICH KOMPOZYTORÓW
•
zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7)
•
zeszyt 4 s. 22.
Dzia³ania z grup¹:
1. Powitanie ró¿nymi czêœciami cia³a
Dzieci witaj¹ siê rêkoma, ³okciami, plecami, stopami, czo³ami, kolanami zgod-
nie z poleceniem nauczyciela.
2. S³uchanie wiersza
W akwarium
Tañcz¹ w przejrzystej wodzie,
przygl¹dam siê im co dzieñ.
Jedna rybka w¹sata –
to na pewno jest tata.
Ta gruba, przezroczysta,
to mama – oczywista.
Jest tak¿e ma³y synek,
schowa³ siê za roœlinê.
Przed po³udniowym s³onkiem
wachluje siê ogonkiem.
3. Zabawa ruchowa „Morskie rodzinki”
Dzieci tworz¹ morskie rodziny: mama, tata i dziecko, losuj¹c przepaski.
4. Zabawa „Œlepiec”
Jedno dziecko zamyka oczy, drugie prowadzi je tak, ¿eby nic mu siê nie sta³o.
5. Zabawa „Tunel”
„Tatusiowie” tworz¹ tunel, robi¹c „koci grzbiet”, „mamusie” przechodz¹ pod nim.
58
6. „Masa¿yk” – na przemian w parach dzieci robi¹ sobie masa¿ ze s³owami:
„S³oñce grzeje, krocz¹ s³onie, biegn¹ konie po betonie, id¹ panie na szpileczkach,
p³ynie sobie krêta rzeczka, pada bardzo drobny deszczyk, czujesz dreszczyk?”
7. Æwiczenia w liczeniu:
– Ile rybek jest w rodzinie?
– Ile jest mam?
– Ilu jest tatusiów?
– Ile jest rodzin?
– Ile rodzin potrzeba, ¿eby wszystkich rybek by³o 10?
8. Zabawa „Budujemy rybie domki”
Dzieci w parach bior¹ sobie po dziesiêæ kamyków lub muszelek i buduj¹ do-
mek.
9. Przeliczanie rybek na kartonie, omówienie liczby 10.
Nauczyciel prezentuje du¿y karton z narysowanymi rybkami i odpowiadaj¹c¹
im liczbê dziesiêæ. Dzieci w parach sprawdzaj¹, czy do budowy domku rzeczy-
wiœcie wykorzysta³y odpowiedni¹ liczbê budulca.
10. Tworzenie w parach liczby 10
Dzieci uk³adaj¹ liczbê ze swoich cia³ – jedno uk³ada siê w jedynkê, drugie w
zero.
11. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 22
Dzieci naklejaj¹ z wyciskanki w akwarium w³aœciw¹ liczbê elementów; czytaj¹
globalnie wyraz „akwarium”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Urz¹dzanie „akwarium”.
Pomoce: szklany s³ój, kamyki, muszelki, woda, plastikowe ma³e rybki.
2. Rysowanie na piasku cyferek.
Pomoce: taca z piaskiem lub kasz¹ mann¹.
3. Uk³adanie cyferek z guzików, koralików.
Pomoce: taca z piaskiem lub kasz¹ mann¹, guziki, koraliki.
4. Uk³adanie na tackach ró¿nych przedmiotów, wybieranie w³aœciwej cyfry ilu-
struj¹cej liczebnoœæ zbioru.
Pomoce: tacki, woreczki, liczmany, zestaw cyfr.
Uwaga:
Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 110.
5. Dziecko losuje wœród przygotowanych kartoników z cyframi jedn¹ z nich i szki-
cuje tyle wybranych przedmiotów, ile wskazuje liczba.
Pomoce: przedmioty znajduj¹ce siê w najbli¿szym otoczeniu, szkicowniki, o³ówki.
59
6. Interpretacja utworu Klaudiusza Debussy´ego Preludium do Popo³udnia Fau-
na, CD2
Wspólnie z dzieæmi przygotowujemy akwarium: wycinamy 10 rybek z b³ysz-
cz¹cego papieru, przyklejamy je do folii malarskiej za pomoc¹ nitek i taœmy
(rybki zwisaj¹ na nitkach o ró¿nej d³ugoœci). Podobnie przyczepiamy wyciêt¹
z kolorowej bibu³ki roœlinnoœæ akwarium. Foliê odwracamy rybkami w dó³. Dzie-
limy dzieci na dwie dru¿yny. Jedna w takt muzyki bêdzie porusza³a foli¹, druga
œwiat³em latarki oœwietli akwarium.
Pomoce: kolorowy papier b³yszcz¹cy, no¿yczki, folia przezroczysta, kolorowa
bibu³a, latarki, CD2.
3. Temat kompleksowy: Kosmos
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.1
Temat: Planeta Ziemia
Cele:
•
uœwiadomienie dzieciom, ¿e ¿yjemy na planecie Ziemi
•
rozbudzanie zainteresowañ kosmosem
•
rozwijanie spostrzegawczoœci.
Œrodki dydaktyczne:
•
zdjêcia satelitarne Ziemi
•
globus
•
Na jaki kontynent dotar³a Tusia? CD2 DZ´WIÊKOWE ZAGADKI
•
flamastry
•
zeszyt 4 s. 23.
Dzia³ania z grup¹:
1. Wprowadzenie do tematu
Dzieci siedz¹ w krêgu, na œrodku stoi globus przykryty chust¹. Dzieci dochodz¹
kolejno i dotykiem próbuj¹ odgadn¹æ, co jest pod chust¹.
2. Pokaz globusa
Omówienie jego wygl¹du, zwrócenie uwagi na kontynenty, zw³aszcza na Europê.
3. DŸwiêkowe zagadki
Dzieci odgaduj¹ na podstawie us³yszanych dŸwiêków, na jaki kontynent dotar-
³a Tusia, CD2.
60
4. Æwiczenie twórcze „lista atrybutów”
Dzieci „w rundce” koñcz¹ zdanie: Ziemia jest…
5. Pokaz zdjêæ satelitarnych naszej planety
Uœwiadomienie dzieciom, jak wygl¹da Ziemia z kosmosu.
6. Zabawa ruchowa „Lot rakiet¹”
Dzieci wsiadaj¹ do rakiety, odpalaj¹ silnik, wyruszaj¹ w kosmos – biegaj¹ po-
miêdzy zdjêciami satelitarnymi Ziemi – obserwuj¹ j¹ z kosmosu.
7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 23
Dzieci odkrywaj¹ nazwê planety, pos³uguj¹c siê kodem znaków; czytaj¹ glo-
balnie wyraz „planeta”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Ogl¹danie globusa, nazywanie kontynentów, oceanów.
2. Odwzorowywanie kszta³tu kontynentów na mapie – dzieci dopasowuj¹ kszta³ty
do odpowiednich kontynentów i dobieraj¹ napisy – ich nazwy.
Pomoce: wyciête sylwety kontynentów i podpisane kartoniki z kszta³tem kon-
tynentów, napisy: Europa, Azja, Afryka, Ameryka Po³udniowa, Ameryka Pó³-
nocna, Australia.
Uwaga:
Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 110.
3. Zagadki s³uchowe Na jaki kontynent dotar³a Tusia? CD2 DZ´WIÊKOWE ZA-
GADKI
Naklejamy w ró¿nych czêœciach sali ww. sylwety kontynentów i ich podpisy.
W trakcie odtwarzania nagrania dzieci wyruszaj¹ w podró¿ z Tusi¹ z Europy na
kontynent, którego odg³osy zostan¹ odtworzone z p³yty. Wczeœniej ustalamy,
jakim œrodkiem lokomocji mo¿na dotrzeæ z Europy na ka¿dy z kontynentów
(mo¿na przyczepiæ przy kontynencie obrazek przedstawiaj¹cy taki pojazd). Je-
¿eli us³yszymy muzykê z Azji – poci¹giem (poruszamy siê, trzymaj¹c siê liny),
je¿eli z Afryki – statkiem (przesuwamy siê, siedz¹c na materiale), je¿eli z Ame-
ryki – samolotem (bieg z szeroko rozpostartymi ramionami).
Pomoce: wyciête sylwety kontynentów i ich podpisy, materia³ symbolizuj¹cy
statek, lina symbolizuj¹ca poci¹g.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.2
Temat: Mieszkañcy Ziemi
Cele:
•
wzbogacanie wiedzy i poszerzanie s³ownictwa dzieci
•
dostrzeganie ró¿nic miêdzy rasami ludzkimi.
61
Œrodki dydaktyczne:
•
zdjêcia postaci przedstawiaj¹ce mieszkañców Ziemi
•
zagadki Doroty Krawczyñskiej i El¿biety Koz³owskiej
•
rekwizyty: pa³eczki do jedzenia ry¿u, bêbenki afrykañskie, ³uki i pióropusze,
ozdoby indiañskie, pizza, chiñskie ideogramy
•
Na jaki kontynent dotar³a Tusia? CD2 DZ´WIÊKOWE ZAGADKI
•
zeszyt 4 s. 24.
Uwaga:
Zmiana scenariusza w stosunku do opisanego w rozk³adzie materia³u.
Dzia³ania z grup¹:
1. Powitanie na Ziemi
Dzieci witaj¹ siê ró¿nymi czêœciami cia³a, tak aby przywitaæ siê z jak najwiêksz¹
liczb¹ Ziemian. Na zakoñczenie wydaj¹ okrzyk „Jesteœmy Ziemianami”.
2. Wypowiedzi dzieci na temat
Dzieci wypowiadaj¹ siê, jak siê czuj¹ jako mieszkañcy Ziemi.
3. Rozmowa z grup¹
– Czym siê ró¿ni wygl¹d ludzi w ró¿nych krajach na œwiecie?
– Jakie znacie zwyczaje i zabawy ludzi ¿yj¹cych w innych krajach?
4. Rytua³y powitalne
– witamy siê po japoñsku – g³êboki sk³on ze z³o¿onymi d³oñmi na piersi
– jak Inuici – pocieranie siê noskami
– po indiañsku – okrzyk „hawk!” i wyciagniêcie rêki przed siebie z otwart¹
d³oni¹
– po europejsku – podawanie d³oni i mówienie „dzieñ dobry” w ró¿nych jêzykach
„Guten Tag”, „Dzieñ dobry”, „Zdrastwujtie”, „Good Morning”, „Buon giorno”.
5. Nauczyciel czyta zagadki, a dzieci odgaduj¹, o kim jest mowa, i odszukuj¹
charakterystyczne przedmioty
Mieszka nad Nilem obok piramidy,
oprowadza turystów po œwi¹tyni Izydy. (Egipcjanin)
Pa³eczkami ry¿ zajada,
legendy o smokach opowiada.
Ma skoœne oczy i ¿ó³t¹ skórê,
jego kraj otoczony jest Wielkim Murem. (Chiñczyk)
Gdy czas na ³owy, to igloo buduje,
uczy swego synka, jak siê poluje. (Inuita, Eskimos)
62
Na sawannie urz¹dza polowanie,
ju¿ z daleka s³ychaæ tam-tamów granie. (Afrykañczyk)
Gdy œwiêtuje, chodzi w pióropuszu,
fajkê pokoju pali, by dodaæ sobie animuszu. (Indianin)
Indianie mówi¹ o nas „Bia³a Twarz”,
zajrzyj do lusterka i ju¿ go masz! (Europejczyk)
6. Zabawa w formie opowieœci ruchowej „Podró¿ dooko³a œwiata”
Dzieci biegaj¹ po sali, naœladuj¹c lot samolotu. Startuj¹ – unosz¹ siê z przysia-
du i podnosz¹ rêce do góry, lec¹ – biegaj¹ po sali, wydaj¹c dŸwiêk Szszsz...,
l¹duj¹ – powoli przysiadaj¹ i opuszczaj¹ ramiona. Po ka¿dym l¹dowaniu dzieci
znajduj¹ siê w innym kraju:
– w Afryce – naœladuj¹ granie na tam-tamach i tañcz¹ przy muzyce
– wœród Indian – wymyœlaj¹ imiona indiañskie, przedstawiaj¹ siê, zapalaj¹ faj-
kê wykonan¹ z rulonu papieru i podaj¹ j¹ kolejno w krêgu
– w Chinach – naœladuj¹ ruchy podczas walk kung-fu – równoczesne wyma-
chy ramion i nóg na przemian z okrzykami hu-ha, podskoki obunó¿ na zgiê-
tych nogach, obrót wokó³ osi na jednej nodze itp.
– w Europie – we W³oszech – pieczenie pizzy – zagniatanie ciasta, wa³kowa-
nie, krêcenie placków, komponowanie dodatków, krojenie, czêstowanie s¹-
siadów z zachwalenie „Moja pizza jest z…”.
Do zabawy mo¿na wykorzystaæ nagrania Na jaki kontynent dotar³a Tusia?, CD2.
7. Zamówienie pizzy przez telefon
Wspólne ucztowanie grupy.
8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 24
Dzieci naklejaj¹ przedmioty charakterystyczne dla przedstawicieli ró¿nych ras;
czytaj¹ globalnie wyraz „ludzie”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Poszukiwanie informacji w internecie i ksi¹¿kach na temat kontynentów i ich
mieszkañców.
2. Ozdabianie serwetek wzorami charakterystycznymi dla danego kraju.
3. Wykorzystanie zgromadzonych rekwizytów z danego kraju w zabawach do-
wolnych dzieci.
63
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.3
Temat: Wyprawa na Ksiê¿yc
Cele:
•
rozwijanie zainteresowania kosmosem
•
dostarczanie wiedzy na temat osi¹gniêæ cz³owieka w poznawaniu wszechœwiata
•
rozwijanie twórczej ekspresji s³ownej
•
rozwijanie ekspresji plastycznej
•
rozwijanie inwencji twórczej i umiejêtnoœci przedstawiania ruchem pozamu-
zycznej treœci utworu instrumentalnego.
Œrodki dydaktyczne:
•
krzes³a
•
koce
•
poduchy
•
chusta animacyjna
•
du¿e arkusze papieru pakowego
•
farby, pêdzle
•
farby w kolorze srebra i z³ota
•
utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2 POZNAJ DZIE£A WIELKICH
KOMPOZYTORÓW
•
kredki
•
ilustracje Ksiê¿yca, kosmonautów
•
zeszyt 4 s. 25.
Dzia³ania z grup¹:
1. Kosmiczne powitanie w krêgu
Dzieci przedstawiaj¹ siê, wymyœlaj¹c swoje imiê w inny sposób, np. dodaj¹c
jak¹œ sylabê, dziel¹c na sylaby i dodaj¹c inn¹ sylabê albo wspak. Nauczyciel
podaje propozycje tak, aby nie by³a zbyt trudna, ale zabawna.
2. Æwiczenie twórcze („burza mózgów”) „Co by by³o, gdyby Ksiê¿yc w ogóle
nie œwieci³ w nocy?”
Dzieci siedz¹ w krêgu i kolejno „w rundce” przedstawiaj¹ swoje pomys³y.
3. Wyprawa na Ksiê¿yc
Budowanie statku z krzese³, kocyków, poduch, chusty animacyjnej – przygoto-
wujemy siê do lotu wed³ug instrukcji: zak³adamy kombinezony, he³mofony, bu-
tle z tlenem do oddychania, wsiadamy do rakiety, zapinamy pasy i ka¿dy zajmu-
je miejsce. Z okrzykiem: Start! – Ruszamy!
64
4. Opowiadanie „Na Ksiê¿ycu”
Nauczyciel opowiada o pierwszej wyprawie ludzi na Ksiê¿yc.
Trzech astronautów polecia³o na Ksiê¿yc na pok³adzie statku Apollo 11. Ko-
smonauci po wyl¹dowaniu poruszali siê po Ksiê¿ycu w ma³ym pojeŸdzie zasila-
nym bateriami. Ubrani byli w grube, wielowarstwowe skafandry, aby chroniæ
siê przed nisk¹ temperatur¹. Wyposa¿eni byli w aparaty z tlenem do oddycha-
nia, bo na Ksiê¿ycu nie ma powietrza. Mieli he³my, w których by³y specjalne
szyby w kolorze z³ota chroni¹ce oczy przed S³oñcem. Mieli te¿ nadajniki radio-
we, a w pojeŸdzie kosmicznym kamery, które filmowa³y krajobraz Ksiê¿yca.
Przypomina³ on pustyniê. Astronauci zostawili na Ksiê¿ycu œlady swoich butów,
a poniewa¿ nie ma tam wiatru, prawdopodobnie nigdy nie zostan¹ zatarte.
5. Zabawa ruchowa „Wyprawa na Ksiê¿yc”, utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿y-
cowa rakieta, CD2
Ka¿de dziecko-kosmonauta wchodzi do rakiety – nakrywa siê chustk¹ (siad kucz-
ny). W trakcie nagrania dzieci naœladuj¹ startuj¹c¹ rakietê, a po zakoñczeniu utworu
– zachowania kosmonautów na Ksiê¿ycu. Chodz¹, nie mog¹c zachowaæ równo-
wagi; podskakuj¹, nie mog¹c utrzymaæ siê na powierzchni; oddychaj¹ przez apa-
rat tlenowy – æwiczenia oddechowe; odciskaj¹ œlady swoich stóp.
5. Dokoñcz zdanie „Na Ksiê¿ycu jest…”
Dzieci kolejno opowiadaj¹, jak wyobra¿aj¹ sobie krajobraz ksiê¿ycowy.
6. Ekspresja plastyczna
Dzieci maluj¹ farbami na du¿ym arkuszu papieru pakowego na temat „Na Ksiê-
¿ycu”. Podczas malowania s³uchaj¹ utworu Ksiê¿ycowa rakieta, CD2.
7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 24
Dzieci rysuj¹ drogê rakiety z Ziemi na Ksiê¿yc (labirynt); czytaj¹ globalnie
wyraz „kosmos”.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.4
Temat: Ufolandia
Cele:
•
rozwijanie twórczej ekspresji s³ownej, ruchowej i plastycznej
•
rozwijanie umiejêtnoœci liczenia – tworzenie zbiorów
•
czerpanie radoœci ze wspólnej zabawy integracyjnej przy muzyce
•
rozwijanie aparatu g³osowego i umiejêtnoœci poruszania siê w ma³ych kó³ecz-
kach.
65
Œrodki dydaktyczne:
•
maski ufoludków przygotowane przez dzieci
•
akompaniament do piosenki Ma³o nas, CD2 BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥
•
utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2 POZNAJ DZIE£A WIELKICH
KOMPOZYTORÓW
•
brystole w ró¿nych kolorach
•
szablony masek ufoludków
•
papier kolorowy
•
bibu³a
•
folia aluminiowa
•
klej, ró¿ne taœmy klej¹ce
•
kredki
•
zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 8) – maska
•
zeszyt z wycinankami s. 30
•
zeszyt 4 s. 26.
Dzia³ania z grup¹:
1. Rozmowa z grup¹
– Co to jest UFO?
– Jak s¹dzicie, czy istniej¹ inne cywilizacje?
– Co byœ zrobi³, gdybyœ spotka³ ludzika z innej planety?
2. Praca plastyczna – wykonanie maski ufoludka
Odrysowuj¹ kszta³t maski od szablonu (mo¿na wykorzystaæ metodê kirigami),
nastêpnie wycinaj¹ maskê i ozdabiaj¹, wykorzystuj¹c swoj¹ wyobraŸniê i przy-
gotowane materia³y.
3. Prezentacja swojej maski
Dzieci siedz¹ w krêgu, kolejno przedstawiaj¹, z jakiej planety przyby³y.
4. Zabawa – akompaniament do piosenki Ma³o nas, CD2
Dzieci stoj¹ na obwodzie ko³a, w œrodku znajduje siê osoba, która ma do dyspo-
zycji maski. Podczas akompaniamentu dzieci maszeruj¹ po obwodzie ko³a, œpie-
waj¹c: Smutno nam, smutno nam na naszej planecie, niech przybêdzie ufoludek i
radoϾ przyniesie.
W tym czasie dziecko ze œrodka ko³a wybiera jedn¹ osobê z krêgu, zak³ada jej
maskê i razem tañcz¹ w ma³ym kó³eczku. Po zakoñczeniu piosenki zabawa za-
czyna siê od pocz¹tku, z tym, ¿e teraz dwoje dzieci zak³ada innym maski i szuka
osoby do pary, a¿ wszystkie dzieci zostan¹ ufoludkami. (Zabawa przebiega tak,
jak I czêœæ popularnej zabawy Dwóm tañczyæ siê zachcia³o).
66
5. Dzieci-ufoludki
Dzieci-ufoludki dziel¹ siê na dwa zespo³y: ten, który chce zostaæ na planecie
Ziemi, i ten, który chce mieszkaæ w Ufolandii. Nastêpnie przeliczaj¹, których
ufoludków jest wiêcej, zastanawiaj¹ siê, jak to sprawdziæ.
6. Ekspresja ruchowa do utworu Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2
Dzieci zak³adaj¹ maski, dobieraj¹ inne rekwizyty, np. papierowe maczugi, ta-
siemki, kolorowe chusty (w zale¿noœci od wyposa¿enia sali) i tañcz¹ naœladuj¹c
ruchy przybyszów z innej planety.
7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 26
Dzieci wycinaj¹ figury, uk³adaj¹ ufoludka wed³ug w³asnego pomys³u, przykle-
jaj¹ w zeszycie i dorysowuj¹ dodatkowe szczegó³y; czytaj¹ globalnie wyraz
„ufoludek”.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.5
Temat: Gwiazdozbiory
Cele:
•
poszerzanie wiedzy i wzbogacanie s³ownictwa o wszechœwiecie
•
rozwijanie percepcji wzrokowej
•
doskonalenie precyzji ruchów r¹k w æwiczeniach graficznych.
Œrodki dydaktyczne:
•
szablony znaków zodiaku
•
daty urodzin dzieci na kartonikach
•
wizytówki wydrukowane na komputerze
•
przebranie dla wró¿ki – peleryna, kapelusz, ró¿d¿ka
•
akompaniament do piosenki Czerwone jab³uszko, CD1 WESO£E PL¥SY
•
kredki
•
zeszyt 4 s. 27.
Dzia³ania z grup¹:
1. Powitanie piosenk¹ œpiewan¹ przez nauczyciela w stroju wró¿ki, akompa-
niament do piosenki Czerwone jab³uszko, CD1
W trakcie zwrotek nauczycielka chodzi miêdzy dzieæmi siedz¹cymi w kole na
pod³odze i œpiewa:
Jestem dobr¹ wró¿k¹, znam zaklêcia, czary.
Kogo dotknê ró¿d¿k¹, ten zaczarowany.
67
Podczas refrenu chodzi nadal, dotykaj¹c ró¿d¿k¹ dzieci. Ten, kogo wró¿ka do-
tknie, wstaje i zajmuje wskazane miejsce na dywanie (lub inne wyznaczone
przez nauczyciela do siedzenia podczas czytania horoskopów).
2. Czytanie dzieciom horoskopów na nadchodz¹cy tydzieñ
Nauczyciel ubrany w pelerynê i kapelusz dla wró¿ki czyta dzieciom horoskopy
(przygotowujemy dla ka¿dego dziecka krótki horoskop – mo¿na wydrukowaæ
z internetu), wrêcza kartê z napisanym horoskopem, na której dziecko odrysuje
swój znak z szablonu.
3. Zabawa ruchowa „Znaki zodiaku”
Naœladowanie niektórych znaków zodiaku ruchem, np. Waga – dzieci dobieraj¹
siê parami, staj¹ naprzeciwko siebie, trzymaj¹c siê za rêce, jedno wspina siê na
palce, drugie kuca; BliŸniêta – jedno dziecko pokazuje dowolne ruchy, drugie
pokazuje to samo; Rak – dzieci chodz¹ po sali na czworakach do ty³u.
4. Wykonanie w³asnego znaku zodiaku
Odrysowanie znaku z szablonu – kolorowanie i ozdabianie wed³ug w³asnego
pomys³u, naklejanie karteczki z dat¹ urodzin i imieniem dziecka przygotowanej
przez nauczyciela.
5. Rozmowa o innych gwiazdozbiorach
Ogl¹danie w ksi¹¿ce b¹dŸ atlasie dla dzieci innych konstelacji, z których ka¿da ma
nazwê, np.: Pegaz, Herkules, Orion, Ma³a NiedŸwiedzica, Wielka NiedŸwiedzica.
6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 27
Dzieci ³¹cz¹ gwiazdki w gwiazdozbiory; czytaj¹ globalnie wyraz „gwiazdo-
zbiory”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Rysowanie horoskopów dla kolegi.
Pomoce: kolorowe kartoniki biurowe, stempelki ze znakami zodiaku, kredki.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.6
Temat: Co jest wiêksze, a co mniejsze?
Cele:
•
rozwijanie umiejêtnoœci prowadzenia obserwacji za pomoc¹ lupy i mikroskopu
•
rozwijanie percepcji wzrokowej
•
uwra¿liwienie na muzykê o zmieniaj¹cym siê natê¿eniu dŸwiêku (dynamice)
•
rozwijanie umiejêtnoœci graficznego przedstawienia muzyki.
68
Œrodki dydaktyczne:
•
mikroskop
•
lupa
•
szk³o powiêkszaj¹ce
•
lusterko powiêkszaj¹ce i pomniejszaj¹ce
•
ró¿ne drobne rzeczy do æwiczeñ badawczych: w³os, ziarna, kropla wody, ka-
wa³ek kory, p³atki kwiatka, liœæ, monety itp.
•
paski z kartonu – na nich narysowane ma³e ko³a
•
improwizacja Tañcz¹cy wiatr, CD2 BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥
•
latarki lub wst¹¿ki
•
kredki
•
zeszyt 4 s. 28.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa z grup¹ „Balonik”
Dzieci stoj¹ w krêgu, tworz¹c balonik. Najpierw balonik siê zmniejsza – dzieci
id¹ do œrodka, zmniejszaj¹c kr¹g – wykonuj¹ æwiczenie oddechowe – wypusz-
czaj¹ powietrze. Nastêpnie przy krótkiej rymowance „baloniku, nasz malutki,
roœnij du¿y, okr¹glutki, balon roœnie, ¿e a¿ strach, przebra³ miarê, no i trach!” –
kr¹g powiêksza siê i na koniec rozrywa, a dzieci upadaj¹ na pod³ogê.
2. Zabawa – polecenia w ruchu
Nauczyciel wydajê polecenia dzieciom:
– dotknij czegoœ, co jest wiêksze od Ciebie
– dotknij czegoœ, co jest wiêksze od krzes³a
– dotknij przedmiotu, który jest mniejszy od pi³ki (pokaz przedmiotu)
– dotknij przedmiotu, który jest mniejszy od klocka (pokaz przedmiotu).
3. Zabawy badawcze w grupach
I zespó³ – ogl¹danie pod mikroskopem kropli wody, w³osa
II zespó³ – ogl¹danie pod lup¹ drobnych przedmiotów: ziarna, p³atki kwiatka,
kawa³ek kory
III zespó³ – ogl¹danie przedmiotów przez szk³o powiêkszaj¹ce – monety
IV zespó³ – obserwacja w³asnej twarzy, czêœci cia³a w lusterku powiêkszaj¹-
cym i pomniejszaj¹cym
Dzieci prowadz¹ obserwacje, wymieniaj¹ uwagi i spostrze¿enia, nastêpnie zamie-
niaj¹ siê miejscami – obserwacje trwaj¹ tak d³ugo, a¿ wygaœnie zainteresowanie.
4. Zabawa ruchowa „Kwiaty rosn¹”
Dzieci naœladuj¹ ruchem etapy rozwoju kwiatka: najpierw s¹ p¹czkami, potem
wypuszczaj¹ kolejne p³atki i rozwijaj¹ siê, rosn¹ coraz wiêksze i wiêksze.
69
5. Zabawa przy muzyce „Wiruj¹ca muzyka”, improwizacja Tañcz¹cy wiatr, CD2
Rysowanie coraz wiêkszych elementów – kó³: dzieci na paskach papieru bawi¹
siê w rysowanie muzyki.
Przed przyst¹pieniem do rysowania dzieci mog¹ dokonaæ interpretacji tego utwo-
ru za pomoc¹ œwiat³a latarki lub wst¹¿ek. W ten sposób przedstawi¹ wstêpny
obraz tego, co za chwilê narysuj¹. Nauczyciel mo¿e w³¹czaæ nagranie raz ci-
szej, raz g³oœniej, wtedy obraz (szczególnie podczas pierwszych prób tego ro-
dzaju) bêdzie wyraŸniejszy.
6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 28
Dzieci rysuj¹ pomniejszone i powiêkszone przedmioty; czytaj¹ globalnie wy-
raz „luneta”.
Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach
1. Dzieci prowadz¹ obserwacje przez lupê i w dowolny sposób zapisuj¹ swoje
spostrze¿enia.
Pomoce: ró¿ne drobne przedmioty, materia³ przyrodniczy zgromadzony
w k¹ciku przyrodniczym, lupa.
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.7
Temat: Kosmiczne zabawy z literkami
Cele:
•
rozwijanie spostrzegawczoœci
•
utrwalenie wiadomoœci o kosmosie
•
czytanie globalne wyrazów
•
rozwijanie inwencji twórczej
•
rozwijanie umiejêtnoœci pos³ugiwania siê instrumentami perkusyjnymi i alter-
natywnymi.
Œrodki dydaktyczne:
•
obrazki przedstawiaj¹ce planety z podpisami (zeszyt z wycinankami s. 29)
•
du¿e arkusze kartonów, klej
•
ró¿norodne materia³y plastyczne do techniki „collage” (papier kolorowy, pa-
pier samoprzylepny, bibu³ka, œcinki tkanin, folie aluminiowe itp.)
•
kredki
•
utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2 POZNAJ DZIE£A WIEL-
KICH KOMPOZYTORÓW
•
zeszyt 4 s. 29.
70
Dzia³ania z grup¹:
1. Powitanie – „Kosmiczna rakieta”
Dzieci stoj¹ w krêgu, równoczeœnie, rytmicznie klaszcz¹, najpierw wolno, po-
tem coraz szybciej, unosz¹c rêce w górê – startuj¹ rakiet¹ z odliczaniem: 10, 9,
8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, zero – start!
2. Rozmowa z dzieæmi na temat kosmosu
Nauczyciel prowadzi z dzieæmi rozmowê, która utrwala i porz¹dkuje zdobyt¹
wiedzê:
– Jak siê nazywa planeta, na której ¿yjemy?
– Czy ludzie wyl¹dowali na Ksiê¿ycu?
– Czy istnieje ¿ycie na innych planetach?
– Jakie znacie planety, co o nich wiecie?
3. Uk³adanie planet w krêgu – dobieranie do nich podpisów
Dzieci „wsiadaj¹” do pojazdu kosmicznego i kr¹¿¹ wokó³ planet po orbitach –
ka¿dy wybiera w³asn¹ planetê.
4. Zabawa „Nasza Ziemia”
Ziemia jest jedyn¹ planet¹, na której istnieje ¿ycie, dzieci „w rundce” koñcz¹
zdanie: Gdybym spotka³ przybysza z innej planety, to...
5. Praca plastyczna technik¹ „collage” na temat „Kosmos”
Dzieci wykonuj¹ pracê na du¿ych formatach kartonu tak, aby mog³y rozwin¹æ
w³asn¹ inwencjê twórcz¹, samodzielnie dobieraj¹ materia³y i projektuj¹ w³asn¹
pracê. Po zakoñczeniu nadaj¹ tytu³ swojemu kosmicznemu dzie³u.
6. Æwiczenie twórcze, CD2 Ksiê¿ycowa rakieta
W trakcie nagrania dzieci za pomoc¹ instrumentów alternatywnych (torebki
foliowe, gazety, bibu³ka i grzebieñ, plastikowe ³y¿ki i kubeczki, pêk kluczy),
instrumentów perkusyjnych oraz g³osu, tupania, klaskania, cmokania itp. przed-
stawiaj¹ treœæ pozamuzyczn¹ utworu.
7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 29
Dzieci zamalowuj¹ w kwadracikach litery, które tworz¹ wyrazy – podpisy do
obrazków.
71
4. Temat kompleksowy: Bawiê siê
Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 4.1
Temat: Bawimy siê gazet¹
Cele:
•
rozwijanie twórczego myœlenia
•
rozwijanie twórczej ekspresji plastycznej
•
kszta³cenie umiejêtnoœci dostrzegania w³asnych talentów
•
doskonalenie umiejêtnoœci stwarzania przyjaznej atmosfery w grupie
•
rozwijanie wyobraŸni
•
zagadka Doroty Krawczyñskiej
•
doskonalenie techniki ruchu.
Œrodki dydaktyczne:
•
gazeta dla ka¿dego dziecka
•
baloniki dla ka¿dej pary dzieci
•
klajster (z m¹ki i wody)
•
akompaniament do Wi¹zanki dzieciêcych piosenek lokomocyjnych, CD2
AKOMPANIAMENTY
•
kredki
•
zeszyt 4 s. 30.
Dzia³ania z grup¹:
1. Zabawa na powitanie „Szalone rêce i nogi”
Dzieci stoj¹ w krêgu. Chêtne dziecko wykonuje jakiœ ruch rêkami albo nogami,
np. podskakuje, pozosta³e dzieci naœladuj¹ dopóty, dopóki ktoœ inny nie wymy-
œli nastêpnego ruchu czy gestu.
2. Zagadka – wprowadzenie do tematu
W drukarni siê rodzi,
Co dzieñ wychodzi,
Literek ma bez liku
I setki czytelników. (gazeta)
3. Zabawy ruchowe z gazet¹, CD2 – akompaniament do Wi¹zanki dzieciêcych
piosenek lokomocyjnych
72
Nauczyciel proponuje dzieciom ró¿ne zabawy z wykorzystaniem gazety, np.
podrzucanie, chwytanie, falowanie, szeleszczenie, zgniatanie. Mo¿na te¿ za-
proponowaæ inn¹ zabawê: dzieci dobieraj¹ siê w zespo³y 3–4 osobowe i wyko-
rzystuj¹c gazety, w takt muzyki przedstawiaj¹ dowolne scenki, których tematy-
kê odgaduj¹ pozosta³e osoby (np. owijaj¹ gazetê wokó³ stóp i naœladuj¹ ³y¿wia-
rzy, siadaj¹ na gazetach i naœladuj¹ jazdê poci¹giem czy skuterem wodnym,
naœladuj¹ trzepanie koca, robi¹ z gazety pi³kê i rozgrywaj¹ mecz, naœladuj¹
usypianie w ko³ysce ma³ego dziecka). Zabawê przeplatamy œpiewaniem piose-
nek z Wi¹zanki.
Na trawniku w mym ogródku
jest lotnisko krasnoludków,
ju¿ szykuje siê do lotu
piêæ motyli samolotów.
Tru, tru, tru, tru, tru, tru,
piêæ motyli samolotów.
73
Poci¹g sapie, tchu nabiera, tchu nabiera
rusza wolno, pêdzi teraz, pêdzi teraz.
Hej, jedziemy w kraj daleki
poprzez góry, poprzez rzeki.
Pêdzi poci¹g co ma tchu.
Pêdzi poci¹g co ma tchu.
Na bok, z drogi!
Hu, hu, hu, hu, hu, hu, hu, hu,
hu, hu, hu, hu, hu, hu, hu, hu, hu!
74
Hej, ¿egluj¿e, ¿eglarzu,
ca³¹ nockê po morzu.
Hej, hej tra la la
ca³¹ nockê po morzu.
Fu, fu, fu, fu, fu, fu,
pêdz¹ poci¹gi, ¿egluj¹ ³odzie,
lecz kto nie marzy o samochodzie,
lecz kto nie marzy o samochodzie.
Tr, tr, tr, tr, tr, tr.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Księga uśmiechu część 4 strony 76 87
KSIĘGA UŚMIECHU 4LATEK przykladowe wpisy do dziennika
kalendarz scenariuszWP wrzesien, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok, kalendar
kalendarz scenariszWP pazdziernik, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok, kalend
KU3 plan miesieczny czerwiec, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok
KU3 plan miesieczny luty, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok
KU3 plan miesieczny pazdziernik, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok
KU3 plan miesieczny listopad, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok
KU3 plan miesieczny kwiecien, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok
KU3 plan miesieczny grudzien, Juka, materiały z JUKI, księga uśmiechu plany na cały rok
Finley Waz strazacki (strony 01 04)
Pszczolka Maja (strony 01 06)
strazak Sam (strony 01 06)
Traktor Tom (strony 01 04)
SOŁŻENICYN ALEKSANDER DWIEŚCIE LAT RAZEM CZĘŚĆ I ROZDZIAŁ 01 WŁĄCZAJĄC XVIII WIEKx
więcej podobnych podstron