55.Przejscie fazowe lipidow
Niezwykle wa
ż
n
ą
wła
ś
ciwo
ś
ci
ą
lipidów tworz
ą
cych
dwuwarstwy jest zdolno
ść
do zmiany fazy – mo
ż
emy
wyznaczy
ć
temp. przej
ść
fazowych dla ró
ż
nych błon
lipidowych. W błonie biologicznej takie zmiany wyst
ę
puj
ą
lokalnie i umozliwiaj
ą
obni
ż
enie oporno
ś
ci, zwi
ę
kszaj
ą
c
przepuszczalno
ść
.
Czynniki wywołuj
ą
ce zmian
ę
fazy:
-stopie
ń
uwodnienia
- temperatura
a) im dłu
ż
szy ła
ń
cuch acylowy– tym wy
ż
sza
b) im wi
ę
cej wi
ą
za
ń
podwójnych – tym ni
ż
sza
-poni
ż
ej temp. przej
ś
cia fazowego lipidy tworz
ą
struktur
ę
krystaliczn
ą
, powstaj
ą
formy
ż
elowate (fosfolipidy
ś
ci
ś
le upakowane brak ruchu)
-powy
ż
ej temp przej
ś
cia fazowego lipidy tworz
ą
struktury ciekło – krystaliczne (charakteryzuj
ą
si
ę
rozlu
ź
nieniem upakowania, w ich budowie uczestniczy
woda)
-temp przej
ś
cia fazowego dla lipidów, które wyst
ę
puj
ą
w
błonach biologicznych
wynosi ok. 40 C
Czynniki reguluj
ą
ce:
- cholesterol - jego dodatek obni
ż
a temp głównego
przej
ś
cia fazowego , dzi
ę
ki niemu
mo
ż
na uzyska
ć
faz
ę
wysoko uporz
ą
dkowan
ą
i płynn
ą
- pH, obecno
ść
Ca2+ i innych substancji, które mog
ą
by
ć
wbudowane w błon
ę
-zwi
ą
zane z budow
ą
lipidu
-stopie
ń
nasycenia ( wi
ę
cej nienasyconych kwasów –
temp przej
ś
cia fazowego ni
ż
sza)
-wielko
ść
kwasu tłuszczowego (im dłuzszy ła
ń
cuch tym
temp wy
ż
sza)