77
Uk³ady do zapisu i odtwarzania g³osu
Producent
ISD (Information Storage Devices)
Zastosowanie
q
Nagrywanie i odtwarzanie komunikatów g³osowych w pojedynczym
uk³adzie scalonym
Podstawowe w³aciwoci
q
£atwy w u¿yciu uk³ad scalony do zapisu i odtwarzania g³osu z do-
br¹ jakoci¹
q
Czas trwania zapisu 60, 75, 90 lub 120 s
q
Uruchamianie nagrywania przyciskiem lub poleceniem z mikroste-
rownika
q
Mo¿liwoæ prostego ³¹czenia kaskadowego w celu zapisu d³u¿szych
komunikatów
q
Automatyczne prze³¹czanie w tryb pracy z ograniczonym poborem
pr¹du (1
µ
A)
q
Du¿a trwa³oæ _ maksymalna liczba zapisów równa 100 000
q
Doskona³a trwa³oæ zapisu (do 100 lat)
q
Zegar wewnêtrzny
q
Zasilanie jednym napiêciem +5 V
Parametry graniczne
q
Maksymalna temperatura struktury
150oC
q
Napiêcie na ka¿dej z koñcówek
od (U
SS
_ 0,3 V) do (UCC + 0,3 V)
q
Napiêcie na ka¿dej z koñcówek przy pr¹dzie wejciowym
ograniczonym do
±
20 mA
od (U
SS
_ 1 V) do (U
CC
+1,0 V)
q
Napiêcie (U
CC
_ U
SS
)
od _0,3 V do 7,0 V
Opis uk³adu
Uk³ady do zapisu informacji ISD2500 serii ChipCorder® daj¹ mo¿li-
woæ zapisu w jednym uk³adzie scalonym komunikatu g³osowego
o czasie trwania od 60 do 120 s. Uk³ad CMOS (rys. 1, 2) zawiera
w swej strukturze generator, przedwzmacniacz mikrofonowy, uk³ad au-
tomatycznej regulacji wzmocnienia, filtry antyaliasingowy i wyg³a-
dzaj¹cy, wzmacniacz g³onikowy oraz matrycê pamiêci wielopoziomo-
wej o du¿ej gêstoci upakowania. Uk³ady ISD2500 s¹ dostosowane
do wspó³pracy z mikrosterownikiem, co umo¿liwia kompleksowe
przekazywanie komunikatów i adresowanie. Zapis nastêpuje w komór-
kach pamiêci nieulotnej, w których informacja jest utrzymywana bez
poboru mocy. Sygna³y g³osowe i inne sygna³y akustyczne, po prób-
kowaniu, s¹ bezporednio rejestrowane w komórkach pamiêci w na-
turalnej formie analogowej, bez przetwarzania na postaæ cyfrow¹
i bez kompresji. Taki zapis, mo¿liwy dziêki zastosowaniu unikatowej
wielopoziomowej matrycy pamiêciowej (patent firmy ISD), daje bardzo
dobr¹ jakoæ odtwarzanego g³osu.
Seria ISD2500 obejmuje uk³ady o czêstotliwociach próbkowania
4,0; 5,3; 6,4; i 8,0 kHz daj¹c u¿ytkownikowi mo¿liwoæ wyboru miê-
dzy jakoci¹ nagrania g³osu a maksymalnym czasem trwania zapisa-
nego komunikatu (tablica 1).
Uk³ady serii ISD2500 zawieraj¹ interfejsy niezbêdne w tych zastoso-
waniach, gdzie korzysta siê ze sterowania z mikrosterowników. Linie
adresowe i steruj¹ce mog¹ byæ przez interfejs ³¹czone z mikrosterow-
nikiem umo¿liwiaj¹c realizacje ró¿nych zadañ, takich jak ³¹czenie
lub segmentacja nagrañ oraz zarz¹dzanie nimi.
Uk³ady serii ISD2500 doskonale nadaj¹ siê tak¿e do tych zastosowañ, gdzie koniecz-
ne jest tylko odtwarzanie. Jedno lub wiele nagrañ mo¿na wybieraæ przyciskami, prze-
³¹cznikami lub z mikrosterownika. Po ustaleniu ¿¹danej konfiguracji nagrañ mo¿na
³atwo uzyskiwaæ kopiê stosuj¹c programator ISD.
Opis koñcówek
Wejcia zasilaj¹ce (V
CCA
, V
CCD
)
W celu zminimalizowania zak³óceñ uk³ady analogowe i cyfrowe maj¹ oddzielne zasi-
lania. Wejcia zasilaj¹ce powinny byæ odsprzêgane do masy jak najbli¿ej obudowy.
Wejcia masy (V
SSA
, V
SSD
)
Uk³ad ma dwie oddzielne masy _ do uk³adów analogowych i cyfrowych.
Wejcie oszczêdnoci mocy (PD _ Power Down)
Gdy ta koñcówka jest w stanie wysokim, uk³ad pozostaje w trybie bardzo ma³ego po-
boru mocy. Ten tryb pracy nale¿y stosowaæ wówczas, gdy uk³ad nie jest w trybie za-
pisu lub odtwarzania. Gdy koñcówka przepe³nienia OVF przechodzi w stan niski, na
koñcówkê PD powinien byæ wprowadzony stan wysoki, aby skasowaæ wskanik ad-
resowy sprowadzaj¹c go do pocz¹tku obszaru zapisu/odtwarzania.
Wejcie uaktywnienia uk³adu ( CE _ Chip Enable)
To wejcie musi byæ w stanie niskim, aby mo¿liwe by³o wykonywanie zapisu lub od-
twarzania.
Wejcie zapis/odtwarzanie (P/R)
To wejcie jest wyzwalane opadaj¹cym zboczem sygna³u CE. Poziom wysoki na wej-
ciu P/R powoduje wybór cyklu odtwarzania, a niski _ cyklu zapisu. W przypadku
cyklu zapisu jest pobierany adres pocz¹tkowy z wejæ adresowych i zapis trwa a¿ do
chwili, gdy wejcie PD lub CE przechodzi w stan wysoki lub gdy zostanie wykryte prze-
pe³nienie pamiêci. Jeli cykl zapisu jest zakoñczony przejciem PD lub CE w stan wy-
Typ uk³adu
Czas zapisu
Czêstotliwoæ
Pasmo filtru
[s] próbkowania
[kHz]
ISD2560 60 8,0
3,4
ISD2575 75 6,4
2,7
ISD2590 90 5,3
2,3
ISD25120 120 4,0 1,7
T a b l i c a 1. Porównanie parametrów uk³adów serii ISD2500
Rys. 2. Schemat blokowy uk³adów serii ISD2500: PW _ przedwzmacniacz, W _ wzmacniacze, ZW _ zegar wewnêtrzny, ARW _ uk³ad automatycznej regulacji wzmoc-
nienia, F1 _ 5-biegunowy filtr antyaliasingowy, F2 _ 5-biegunowy filtr wyg³adzaj¹cy, GP _ generator próbkuj¹cy, UC _ uk³ady czasowe, TA _ transceivery analogowe, DK _
dekodery, M _ muliplekser
ZW
UC
W
W
PW
GP
DK
M
F2
TA
F1
ARW
Zasilanie
Bufory adresowe
Sterowanie
Pamiêæ
480 K komórek
a)
b)
Rys. 1. Rozmieszczenie koñcówek w obudowach:
a _ 32-koñcówkowej TSOP, b _ DIP/SOIC
INFORMACJA O PODZESPO£ACH
soki, to znacznik koñca komunikatu
(EOM) jest rejestrowany pod bie¿¹cym
adresem pamiêci. W przypadku cyklu od-
twarzania, z wejæ adresowych jest tak¿e
pobierany adres pocz¹tkowy. Uk³ad od-
twarza komunikat a¿ dojdzie do znaczni-
ka EOM.
Wyjcie koniec komunikatu/urucho-
mienie (End-of-Message/Run Output,
EOM)
Nieusuwalny znacznik jest automatycznie
umieszczany na koñcu ka¿dego zapisa-
nego komunikatu i pozostaje tam a¿ do je-
go skasowania. Wyjcie EOM przecho-
dzi w stan niski na koñcu ka¿dego komu-
nikatu.
Wyjcie przepe³nienia (Overflow _
OVF)
Na tym wyjciu przepe³nienie pamiêci jest
sygnalizowane przejciem w stan niski.
Nastêpnie jest powtarzany stan wejcia
CE a¿ do skasowania uk³adu przez PD.
Koñcówka przepe³nienia mo¿e byæ stosowana do ³¹czenia wielu uk³adów
ISD2500 w kaskadê w celu zwiêkszenia czasu zapisywanego komunikatu.
Wejcie mikrofonowe (MIC)
Sygna³ z tego wejcia jest doprowadzony do wewnêtrznego przedwzmacnia-
cza mikrofonowego. Wewnêtrzny uk³ad automatycznej regulacji wzmocnie-
nia steruje wzmocnieniem przedwzmacniacza w granicach od _15 do 24 dB.
Mikrofon zewnêtrzny powinien byæ do³¹czony do tego wejcia przez konden-
sator szeregowy. Pojemnoæ tego kondensatora wraz z wewnêtrzn¹ rezystan-
cj¹ 10 k
Ω
okrela doln¹ czêstotliwoæ graniczn¹ uk³adu ISD2500.
Mikrofonowe wejcie referencyjne (MIC REF)
Jest to wejcie odwracaj¹ce przedwzmacniacza mikrofonowego. Gdy jest
do³¹czone do mikrofonu ró¿nicowego, powoduje redukcjê zak³óceñ wspó³-
bie¿nych.
Wejcie automatycznej regulacji wzmocnienia (AGC)
Uk³ad automatycznej regulacji wzmocnienia (ARW) dobiera, w sposób dyna-
miczny, wzmocnienie przedwzmacniacza kompensuj¹c bardzo du¿e ró¿nice
poziomu sygna³u z mikrofonu. Dziêki ARW, zarówno wszystkie dwiêki _ od
g³onych a¿ do szeptu _ s¹ rejestrowane z ma³ymi zniekszta³ceniami.
Wyjcie analogowe (ANA OUT)
Na tym wyjciu jest dostêpny sygna³ z przedwzmacniacza.
Wejcie analogowe (ANA IN)
Sygna³ z tego wyjcia jest zapisywany w uk³adzie. Przy zapisie sygna³u z mi-
krofonu nale¿y po³¹czyæ ze sob¹, przez kondensator, koñcówki ANA OUT
i ANA IN. Pojemnoæ kondensatora (w po³¹czeniu z rezystancj¹ wejciow¹ ANA
IN równ¹ 3 k
Ω
) dobiera siê tak, aby uzyskaæ dodatkow¹ czêstotliwoæ odciê-
cia dolnej czêci pasma mowy. Jeli sygna³ nie jest pobierany z mikrofonu, a z in-
nego ród³a, to powinien byæ doprowadzony bezporednio do wejcia ANAIN
przez kondensator.
Wejcie zegara wewnêtrznego (XCLK)
Z tego wejcia korzysta siê wtedy, gdy parametry wewnêtrznego zegara
uk³adu nie odpowiadaj¹ wymaganiom u¿ytkownika. Ta koñcówka, jeli nie jest
u¿ywana, musi byæ do³¹czona do masy.
Wyjcia g³onikowe (SP+/SP-)
Wszystkie uk³ady serii ISD2500 zawieraj¹ ró¿nicowy uk³ad do wysterowania g³o-
nika dostarczaj¹cy moc 50 mW do obci¹¿enia 16
Ω
z wejcia AUX IN (12,2
mW z pamiêci). Wyjæ g³onikowych z wielu uk³adów nie wolno ³¹czyæ równo-
legle, mo¿e to doprowadziæ do uszkodzenia uk³adów. Mo¿na natomiast korzy-
staæ tylko z jednego wyjcia do³¹czaj¹c g³onik przez kondensator. Nieu¿ywa-
nych wyjæ nie wolno uziemiaæ.
Dodatkowe wejcie (AUX IN)
Sygna³ z tego wejcia jest przez multiplekser do³¹czany do wzmacniacza wyj-
ciowego i do wyjcia g³onikowego, gdy CE i P/R s¹ w stanach wysokich
i nie odbywa siê odtwarzanie lub jeli uk³ad jest w stanie przepe³nienia. £¹-
cz¹c kaskadowo kilka uk³adów ISD2500 stosuje siê koñcówkê AUX IN do do-
³¹czenia sygna³u odtwarzania z uk³adu nastêpnego do poprzedniego.
Wejcia adresowe/trybu pracy (AX/MX)
Te wejcia mog¹ spe³niaæ dwie funkcje _ zale¿nie od stanu dwóch najbardziej
znacz¹cych wejæ adresowych (A8 i A9). Jeli na obu tych wejciach s¹ niskie
stany napiêciowe, to wszystkie wejcia AX/MX s¹ interpretowane jako bity ad-
resowe i stosowane jako adresy pocz¹tkowe aktualnego cyklu zapisu lub od-
twarzania. Dane z wejæ adresowych s¹ wpisywane zboczem opadaj¹cym sy-
gna³u CE.
Jeli oba wejcia A8 i A9 s¹ w stanie wysokim, wejcia AX/MX s¹ interpre-
towane jako wejcia wyboru trybu pracy (M0
÷
M6). Jest szeæ trybów pracy,
mo¿na korzystaæ z kilku trybów pracy jednoczenie.
Uwaga: Wejcia PD, CE, EOM spe³niaj¹ dodatkowe funkcje w trybie pracy
M6 (sterowanie przyciskami).
Tryby pracy
Uk³ady serii ISD2500 maj¹ wbudowane kilka trybów pracy, dziêki którym
uzyskuje siê maksymaln¹ funkcjonalnoæ przy minimalnej liczbie dodatkowych
podzespo³ów. Do ustalenia trybu pracy korzysta siê z wejæ adresowych. Gdy
dwa najstarsze bity adresowe (A8 i A9) s¹ w stanie wysokim, to stany pozo-
sta³ych wejæ adresowych s¹ interpretowane jako bity trybu pracy, a nie jako
adresowe. Tak wiêc tryby pracy i adresowanie bezporednie nie s¹ kompa-
tybilne i nie mog¹ byæ stosowane jednoczenie.
M0 _ odtwarzanie komunikatów
Ten tryb pracy umo¿liwia u¿ytkownikowi przeskakiwanie od komunikatu do ko-
munikatu bez koniecznoci znajomoci fizycznych adresów ka¿dego z nich.
Ka¿de przejcie sygna³u CE w stan niski powoduje pominiêcie wskanika we-
wnêtrznego adresu i przejcie do nastêpnego komunikatu. Tryb M0 powinien
byæ stosowany tylko przy odtwarzaniu i jest na ogó³ stosowany razem z try-
bem M4. Mo¿e byæ stosowany te¿ razem z trybami M5 i M6.
M1 _ kasowanie znaczników EOM
Ten tryb pracy umo¿liwia ³¹czenie kilku komunikatów nagranych kolejno
w jeden komunikat z jednym znacznikiem EOM umieszczonym na koñcu ca-
³oci. Mo¿e byæ stosowany razem z trybami M3, M4, M5 i M6.
M2 _ niestosowany
Gdy stosuje siê inne tryby pracy, nale¿y koñcówkê M2 utrzymywaæ w stanie
niskim.
M3 _ odtwarzanie w pêtli
W tym trybie pracy nastêpuje automatyczne, ci¹gle powtarzane odtwarzanie ko-
munikatu umieszczonego na pocz¹tku przestrzeni adresowej. Komunikat mo-
¿e wype³niaæ ca³¹ pamiêæ i miêæ zapêtlony pocz¹tek z koñcem bez przecho-
dzenia sygna³u przepe³nienia w stan niski. Mo¿e byæ stosowany razem z try-
bami M1, M5 i M6.
M4 _ zapis/odtwarzanie kolejnych komunikatów
Podczas normalnych operacji nastêpuje kasowanie wskanika adresowego, gdy
komunikat jest odtworzony a¿ do znacznika EOM. Natomiast w trybie M4 takie
kasowanie nie nastêpuje i dziêki temu jest mo¿liwe kolejne adresowanie i od-
twarzanie lub zapis kolejnych komunikatów. Ten tryb mo¿e byæ stosowany ra-
zem z M0, M1 i M5.
M5 _ wyzwalanie poziomem CE (funkcja pauzy)
W typowym domylnym trybie pracy uk³adów ISD2500 odtwarzanie jest uru-
chamiane zboczem sygna³u Jest to u¿yteczne zw³aszcza do zakoñczenia od-
twarzania przy u¿yciu sygna³u CE (funkcja pauzy), a nagrywanie _ poziomem
tego sygna³u. W trybie M5 jest uwzglêdniany tylko poziom sygna³u na CE.
W tym trybie stan niski na koñcówce CE powoduje rozpoczêcie cyklu odtwa-
rzania od pocz¹tku pamiêci. Odtwarzanie trwa dopóty, dopóki ta koñcówka
jest utrzymywana w stanie niskim. Gdy CE przechodzi w stan wysoki odtwa-
rzanie natychmiast siê koñczy. Jest to u¿yteczne zw³aszcza do zakoñczenia
odtwarzania przy u¿yciu sygna³u CE (funkcja pauzy). Nastêpny stan niski na
CE spowoduje odtwarzanie komunikatu znów od pocz¹tku, a¿ do chwili gdy
CE przejdzie w stan wysoki. Tryb M5 mo¿e byæ stosowany razem z trybami
M0, M1, M3 i M4.
M6 _ sterowanie przyciskami
Tryb pracy stosowany przede wszystkim w prostszych i tañszych urz¹dzeniach
o jak najmniejszej liczbie podzespo³ów zewnêtrznych. W tym trybie dwa naj-
bardziej znacz¹ce bity adresowe powinny byæ w stanie wysokim, a na koñ-
cówce M6 te¿ powinien byæ stan wysoki. W tym trybie pracy uk³ad przecho-
dzi do trybu zmniejszonego poboru mocy na koñcu ka¿dego cyklu zapisu lub
odtwarzania, gdy CE przechodzi w stan wysoki. Gdy uk³ad jest w tym trybie
pracy, niektóre koñcówki maj¹ odmienne funkcje. Koñcówka CE mo¿e byæ po-
³¹czona z przyciskiem start/pauza, a koñcówka PD z przyciskiem stop/kaso-
wanie. Wyjcie EOM s³u¿y jako wskanik pracy uk³adu (aktywny w stanie wy-
sokim). Tryb pracy M6 mo¿e byæ stosowany razem z trybami M0, M1 i M3.
Przyk³ad zastosowania uk³adów ISD2560/75/90/120 przedstawiono na rys.3.
Uk³ady serii ISD2500 maj¹ wiele funkcji i mo¿liwoci zastosowañ. Ich pe³-
ny opis wykracza poza ramy tego artyku³u. Obszerne informacje na ten te-
mat mo¿na znaleæ na stronach www: http://www.winbond-usa.com/
products.
(mn)
A0
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
CE
PD
P R
EOM
CVF
XCLK
Rys. 3. Typowe zastosowanie
uk³adów serii ISD2500
U
CC
Ograniczenie mocy
CE
Odtwarzanie/zapis
U
CC
G³onik
16
Ω
Mikrofon
elektretowy
V
CCD
V
CCA
V
SSD
V
SSA
SP+
SP_
AUX IN
ANA IN
ANA OUT
MIC REF
MIC
AGC
U
CC