Kilka słów o Wspólnym Słowniku Zamówień
(CPV)

Kaczmarczyk Jacek

BzG 3/2005

Zamówienia publiczne

Na mocy art.1 ust.1 rozporządzenia Nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5
listopada 2002 r.

[1]

, został ustanowiony jednolity system klasyfikacji stosowany do zamówień

publicznych, tzw. Wspólny Słownik Zamówień (z ang. Common Procurement Vocabulary,
CPV). Tekst Słownika został zawarty w załączniku I do rozporządzenia. Rozporządzenie,
zgodnie z art.4, weszło w życie w dniu 16 grudnia 2003 r. Dokładnie w tym dniu, tj. 16 grudnia
2003 r., załącznik I na mocyart.1 rozporządzenia Komisji Nr 2151/2003

[2]

został zastąpiony

nowym załącznikiem. Rozporządzenie zmieniające załącznik I weszło w życie w dniu 20
grudnia 2003 r. Od tego dnia począwszy obowiązuje nowy tekst Wspólnego Słownika
Zamówień.

Słownik (CPV) składa się ze słownika głównego oraz słownika uzupełniającego. Słownik
główny opiera się na strukturze drzewa obejmującej kody, składające się z dziewięciu cyfr,
powiązane ze sformułowaniami, które stanowią opis dostaw, robót budowlanych lub usług
tworzących przedmiot zamówienia. Kod numeryczny składa się z 8 cyfr, przy czym: dwie
pierwsze określają działy, trzy pierwsze określają grupy, cztery pierwsze określają klasy, pięć
pierwszych określa kategorie. Cyfra dziewiąta jest cyfrą kontrolną. Słownik uzupełniający
może być stosowany w celu rozszerzenia opisu przedmiotu zamówienia i składa się z kodu
alfanumerycznego wraz z odpowiadającymi mu sformułowaniami umożliwiającymi dodanie
dalszych szczegółów odnoszących się do szczególnego charakteru lub miejsca przeznaczenia
zamawianych towarów. Kod alfanumeryczny składa się z pierwszego poziomu zawierającego
literę odpowiadającą sekcji oraz drugiego poziomu zawierającego cztery cyfry, z których
pierwsze trzy wskazują na poddział, a ostatnia jest cyfrą kontrolną. Nas będzie interesował
słownik główny.

Jak pamiętamy, ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr
19, poz. 177 z późn. zm.) weszła w życie w dniu 2 marca 2004 r. Zgodnie z przepisem art.227
część przepisów, związanych z uzyskaniem przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej,
weszła w życie w dniu 1 maja 2004 r. Dotyczy to w szczególności:



art.13 w zakresie dotyczącym przekazywania wstępnego ogłoszenia informacyjnego
Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich,



art.30 ust.4 stanowiącego, że do opisu przedmiotu zamówienia stosuje się nazwy i kody
określone we Wspólnym Słowniku Zamówień,



art.31 ust.4 upoważniającego ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki
przestrzennej i mieszkaniowej do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowego
zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania
i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego, mając na
względzie rodzaj robót budowlanych, a także nazwy i kody Wspólnego Słownika
Zamówień

[3]

.

Istotny, z punktu widzenia stosowania kodów CPV, jest przepis art.11 ust.6 ustawy,
upoważniający Prezesa Rady Ministrów do określenia wzorów ogłoszeń przekazywanych
Prezesowi Urzędu oraz Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich.
Rozporządzenie zostało wydane

[4]

i weszło w życie w dniu 2 kwietnia 2004 r. W instrukcji

wypełniania ogłoszeń (stanowiącej załącznik nr 14 do rozporządzenia) w ust.5 wskazano, że
wypełnianie pozycji „Wspólny Słownik Zamówień (CPV)” nie jest obowiązkowe do dnia
1 maja 2004 r., z czego wynika, że wypełnianie tych pozycji od dnia 1 maja 2004 r. należy do
obowiązku zamawiającego. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim wypełniania pozycji
„Wspólny Słownik Zamówień (CPV)” (tj. wpisania odpowiednich kodów CPV) we wstępnym
ogłoszeniu informacyjnym o planowanych zamówieniach (załącznik nr 1 do rozporządzenia,
druk FS-2) oraz w ogłoszeniach o zamówieniu (załączniki nr 4 i 10 do rozporządzenia, druki
FS-1 i ZP-200) i w ogłoszeniach o konkursie (załączniki nr 8 i 12 do rozporządzenia, druki FS-
10 i ZP-201), lecz także w okresowych ogłoszeniach informacyjnych o planowanych
zamówieniach sektorowych (załączniki nr 2 i 3 do rozporządzenia, druki FS-5 i FS-6) i w
ogłoszeniu o zamówieniu sektorowym (załącznik nr 6 do rozporządzenia, druk FS-4).

Chociaż przywołany wyżej art.13 ustawy nie nakazuje zamawiającym klasyfikowania robót
budowlanych według grup czy kategorii CPV, to ma on istotne znaczenia z innego powodu. W
artykule tym ustawodawca zdefiniował – na użytek ustawy Prawo zamówień publicznych –
pojęcie „Wspólny Słownik Zamówień”. Zgodnie z ust.1 pkt 2 tego artykułu Wspólnym
Słownikiem Zamówień jest rozporządzenie Nr 2195/2002 w sprawie Wspólnego Słownika
Zamówień. Tak przyjęta przez ustawodawcę definicja Słownika jest wadliwa, gdyż żadną miarą
nie przystaje do przepisu rozporządzenia. Przypomnijmy, że rozporządzenie to stanowi, iż
„tekst Wspólnego Słownika Zamówień zawarty jest w załączniku I do rozporządzenia”. A więc
Słownikiem nie jest rozporządzenie, jak zapisano w ustawie, lecz tekst zawarty w załączniku I
do rozporządzenia (krócej: załącznik I do rozporządzenia). Ta wadliwa definicja nie ma jednak
w praktyce istotnego znaczenia, gdyż zamawiający i tak posługują się tekstem CPV zawartym
w załączniku I do rozporządzenia.

Czemu służy Wspólny Słownik Zamówień, lub inaczej, jaki jest z niego pożytek ? Jak to
zazwyczaj bywa w aktach prawnych Unii Europejskiej, istota przepisów zawarta jest
w preambułach. A zatem nie z czterech artykułów rozporządzenia Nr 2195/2002 w sprawie
Wspólnego Słownika Zamówień dowiemy się, dlaczego Słownik wprowadzono, ale właśnie
z preambuły, w której Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej wyjaśniają, co miały na
uwadze wydając rozporządzenie. Najistotniejsze, jak się wydaje, są dwa punkty: pkt 3
wskazujący, że „istnieje potrzeba ujednolicenia, za pomocą jednolitego systemu klasyfikacji
dla zamówień publicznych, odniesień stosowanych przez instytucje oraz podmioty
zamawiające w celu dokonania opisu przedmiotu zamówienia” oraz pkt 4, zgodnie z którym
„państwa członkowskie powinny posiadać jednolity system odniesienia, który wykorzystuje
taki sam opis towarów w językach urzędowych Wspólnoty oraz takie same odpowiadające im
kody alfanumeryczne, tym samym umożliwiając pokonanie barier językowych na poziomie
wspólnotowym”. Tak więc, nieco upraszczając, CPV ma być ujednoliconym systemem
klasyfikacji dla opisu przedmiotu zamówienia, służącym przede wszystkim wykonawcom
(przedsiębiorcom) z państw członkowskich Unii do łatwego i szybkiego zorientowania się, co
jest przedmiotem zamówienia, gdy ogłoszenie o zamówieniu jest publikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w języku, którego przedsiębiorca nie zna. Cele, które
przyświecały unijnym organom wprowadzającym CPV zostały dość dokładnie
odzwierciedlone we wskazanych wyżej przepisach ustawy – Prawo zamówień publicznych.

Skoncentruję się w dalszym ciągu na ogłoszeniu o zamówieniu, gdyż jest ono pierwszym
źródłem informacji dla przedsiębiorcy – z niego przedsiębiorca dowiaduje się, że jakiś
zamawiający w jakimś państwie będącym członkiem Unii wszczął postępowanie o udzielenie
zamówienia, a z kodu CPV wnioskuje, co jest przedmiotem zamówienia. Z punktu widzenia
polskiego przedsiębiorcy zamierzającego wziąć udział w organizowanym przez polskiego
zamawiającego postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, stosowane przez
zamawiającego kody CPV nie mają w praktyce żadnego znaczenia. Mogą one natomiast być
istotne dla polskiego przedsiębiorcy w sytuacji, gdy zamawiającym jest podmiot z innego
państwa członkowskiego Unii (ogłoszenie publikowane jest w języku innym, niż polski).
Podobnie, mogą być istotne dla przedsiębiorcy z innego państwa, gdy zamawiającym jest
podmiot polski. Skoro kody CPV mają pomóc przynajmniej zorientować się, co jest
przedmiotem zamówienia, to najistotniejsze jest, by w każdym z 20 języków Unii opis tego
samego kodu znaczył dokładnie to samo.

Tak się złożyło – i nie mamy na to wpływu – że to z innych języków zostało dokonane
tłumaczenie na język polski opisów dostaw, robót budowlanych lub usług tworzących
przedmiot zamówienia, odpowiadających poszczególnym kodom CPV. Czy tłumaczenie to jest
poprawne, wierne, czy nie wprowadza w błąd ?

Niestety, jak pokazują liczne przykłady, tłumaczenia opisów zawierają znaczną liczbę błędów.
Stwierdzenie to wypowiadam przy założeniu, że tłumaczenie na język polski zostało dokonane
z języka angielskiego, nadto że tekst CPV w języku angielskim nie zawiera błędów.
Tłumaczenie CPV na język polski można znaleźć na stronie internetowej Unii Europejskiej

[5]

(w formacie PDF), w elektronicznej bazie aktów prawnych Unii Europejskiej EUR-lex

[6]

(w formacie WORD) lub wprost na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych

[7]

(w formacie PDF), gdzie zaznaczono, że jest to „Oficjalny tekst rozporządzenia CPV”.

Roboty budowlane zawarte są w CPV w dziale 45 (kod: 45000000 lub, według pisowni
w ogłoszeniach zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych, 45.00.00.00). Dla
ilustracji dwóch rodzajów błędów posłużę się dwoma przykładami.

Przykład 1. Polski przedsiębiorca specjalizujący się w instalowaniu elektrycznych systemów
grzewczych wyszukał w elektronicznej bazie danych o zamówieniach TED

[8]

interesujące go

ogłoszenie, z którego wynikało, że pewien zamawiający mający siedzibę w Hiszpanii wszczął
postępowanie, którego przedmiotem jest właśnie zainstalowanie elektrycznego systemu
grzewczego. Wywnioskował to z kodu 45314320 zawartego w ogłoszeniu o zamówieniu,
a także z opisu kodu w języku polskim zawartego w streszczeniu ogłoszenia. Sprawdził kod
i jego opis w polskiej wersji CPV. Wszystko się zgadzało. Nabył zatem dokumentację
postępowania (odpowiednik naszej SIWZ), zatrudnił tłumacza, aby mu tę dokumentację
„przełożył” na język polski oraz pomógł sporządzić ofertę w języku hiszpańskim. Ku swemu
zdumieniu, już po przeczytaniu pierwszej strony tłumaczenia zauważył, że ów zamawiający
przysłał mu niewłaściwą dokumentację, gdyż dotyczyła ona instalacji okablowania
komputerowego. Z pomocą tłumacza już miał pisać stosowny wniosek o pilne nadesłanie
właściwej dokumentacji, gdy tłumacz poprosił go o udostępnienie hiszpańskiej lub angielskiej
wersji CPV. I cóż się okazało. Że hiszpański zamawiający nie przysłał przedsiębiorcy
niewłaściwej dokumentacji, lecz że w polskiej wersji CPV kod 45314320 został niewłaściwie
opisany. Przy czym błąd nie polegał na wadliwym tłumaczeniu, lecz na „oczywistej omyłce”
polegającej na tym, że opisy kilku kodów zostały przesunięte o jedną pozycję „w górę”.
Poprawnie, kodowi 45314320 powinien być przypisany opis „instalowanie okablowania
komputerowego”, natomiast opis, który zainteresował przedsiębiorcę, tj. „instalowanie

elektrycznych systemów grzewczych i innego osprzętu elektrycznego w budynkach” powinien
odpowiadać kolejnemu kodowi 45315000. W „naszym” CPV temu z kolei kodowi odpowiada
opis „Instalowanie przyłączeniowych central telefonicznych”.

Przykład 2. Do polskiego zamawiającego zwrócił się przedsiębiorca francuski z prośbą,
napisaną w języku polskim, o przesłanie SIWZ w organizowanym postępowaniu na instalację
piorunochronów. Zamawiający zdumiał się nieco, gdyż co prawda zamieścił ogłoszenie
o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym UE, lecz na zupełnie inny przedmiot zamówienia – na
wykonanie instalacji oświetleniowej. Pomyślał sobie: piorunowi towarzyszy błyskawica,
a zatem daje on wiele światła, lecz na krótko. Ale żeby łączyć ten fakt z instalacją
oświetleniową, to przesada. Sprawdził zatem, czy przypadkiem w ogłoszeniu nie ma błędu, czy
został wprowadzony właściwy kod, tj. kod 45312311 oraz właściwy opis. Stwierdził, że
wszystko jest w porządku – kod dokładnie odpowiadał opisowi przedmiotu zamówienia
„instalowanie oświetlenia”. Już miał grzecznie odpowiedzieć Francuzowi, że ten pomylił
przedmiot zamówienia, lecz postanowił sprawdzić jeszcze, jak brzmi opis kodu 45312311
w języku francuskim (w którym był biegły). Ze zdumieniem stwierdził, że przy tym kodzie jest
opis „Travaux d’installation de paratonnerre” (z fr. paratonnerre oznacza piorunochron). Już
nie miał wątpliwości. Zajrzał jeszcze do angielskiej wersji CPV, a po przeczytaniu opisu kodu
„Lightning-conductor installation work” i przetłumaczeniu przy pomocy słownika, że chodzi
o instalację piorunochronów (z ang. lightning-conductor oznacza piorunochron), napisał do
Francuza list z przeprosinami. Lecz nie wiedział, co począć z tym fantem, gdyż Prawo
zamówień publicznych nie przewiduje sprostowań w ogłoszeniach innych, niż błędy polegające
na niezgodności ogłoszenia opublikowanego w BZP z treścią ogłoszenia przekazanego przez
zamawiającego (art.11 ust.4). Nie mógł więc dokonać sprostowania ogłoszenia w BZP, a tym
samym nie mógł dokonać sprostowania ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym UE, gdyż treść
ogłoszenia przekazanego do Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich w celu
zamieszczenia w Dzienniku Urzędowym UE musi być identyczna z treścią ogłoszenia
przekazanego Prezesowi Urzędu do publikacji w BZP (art.40 ust.3). Pozostając
z nierozstrzygniętym dylematem postanowił nie robić nic, czyli po prostu kontynuować
postępowanie. Uznał, że skoro „oficjalny tekst rozporządzenia CPV” zawiera błędy, to on za to
odpowiedzialności ponosić nie może.

Już te dwa przykłady wskazują, że polski „oficjalny” tekst CPV nie jest wolny od poważnych
błędów. A jest to sytuacja niedopuszczalna, jeżeli istotnie CPV ma służyć temu celom
opisanym zarówno w rozporządzeniu unijnym, jak i w Prawie zamówień publicznych.

Powyższe przykłady wskazują dwa rodzaje błędów: przypisanie poprawnego opisu, jednak do
niewłaściwego kodu oraz istotnie błędny opis kodu, spowodowany wadliwym tłumaczeniem.
Występują także inne błędy, będące w szczególności wynikiem dosłownego tłumaczenia opisu
kodu z języka angielskiego, który powoduje, że opis w języku polskim jest niekiedy
pozbawiony sensu. Np. kodowi 45233160 przypisano opis „Ścieżki i inne nawierzchnie
metalizowane”, podczas gdy powinno być „Ścieżki i inne nawierzchnie szutrowe” (błędne
tłumaczenie angielskiego zwrotu „metalled surfaces”, który oznacza nawierzchnie szutrowe,
a nie metalizowane). Niekiedy tłumaczenie jest dość zabawne. Np. „Television aeria l
installation work” (kod 45312320) przetłumaczono jako „Instalowanie telewizji
napowietrznej” zamiast „Instalowanie anten telewizyjnych” (z ang. aerial to nie tylko
powietrzny, ale również antena). Innym rodzajem błędu jest przypisanie dwóm kolejnym
kodom tego samego opisu, co np. ma miejsce przy kodach 45253310 i 45253320. Opis
pierwszego z nich jest poprawny „Zakłady destylacji wody”. Lecz ten sam opis widnieje przy
drugim kodzie, a powinno być „Zakłady destylacji alkoholu”.

Na 796 kodów, które zawarte są w dziale 45 „Roboty budowlane”, opisy co najmniej 100 z nich
są albo całkowicie błędne, albo nie oddają istoty robót odpowiadających kodom, albo
zastosowano tłumaczenia nazbyt dosłowne w sytuacji, gdy istnieją polskie określenia robót.
Sytuacja taka jest niedopuszczalna i tylko dziwić się można, że „oficjalny tekst rozporządzenia
CPV” nie został jeszcze poprawiony. Trudno zaś przyjąć, że informacji o błędach nie posiada
ani Urząd Komitetu Integracji Europejskiej ani Urząd Zamówień Publicznych.

Pisałem wyżej o opisach kodów z działu „roboty budowlane”. Błędy w opisach kodów
występują także w innych działach (grupach). Nie pisałem natomiast o przyjętej w CPV
systematyce. Chociaż systematyka w dziale „45” nie ma szczególnie doniosłego znaczenia
z punktu widzenia przepisów Prawa zamówień publicznych, to ma ona znaczenie przy
dostawach i usługach.

Na koniec zatem, już jako ciekawostkę, pozwolę sobie zauważyć, że zgodnie z art.13 ust.1 pkt
2 ustawy, zamawiający obowiązany jest sumować – w ramach danej grupy CPV – wartości
dostaw, aby przekazać Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich wstępne
ogłoszenie informacyjne o planowanych zamówieniach dla dostaw, których zsumowana
wartość przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 750 000 euro. I tu mamy do
czynienia z dość zabawnymi sytuacjami. Oto np. w tej samej grupie 25200000 „Produkty
z tworzyw sztucznych” znajdują się m.in.:



rury giętkie z tworzyw sztucznych (25212120),



pojemniki na osocze krwi (25221210),



bidety z tworzyw sztucznych (25232400),



ramy okienne z tworzyw sztucznych (25234110),



sztućce z tworzyw sztucznych (25243110),



znaki policyjne (25247120),



spinacze do papieru (25247120),



karty kredytowe (25251000),



kasety muzyczne (25262000).

Wszystkie wymienione wyżej produkty łączy jedno – są one „z tworzyw sztucznych”. Tylko
dlaczego, planując zamówienia na dany rok, zamawiający ma sumować ich wartości?
Co więcej, jeżeli okazałoby się, że dostawy „powtarzają się okresowo” (chociaż nie wiadomo,
co to znaczy), to powinien, zgodnie z art.34 ust.ust.1 pkt 1, ustalić wartość zamówienia – już
na okoliczność udzielenia zamówienia, a nie planowania – sumując ich wartości. Szczęśliwie
jednak dotyczy to tylko sytuacji, gdy udzielał takich zamówień w terminie poprzednich 12
miesięcy. Ale i wówczas ma wybór: może nie dokonywać sumowania w ramach grupy lecz
uwzględnić łączną wartość zamówień, których dopiero zamierza udzielić (art.34 ust.1 pkt 2).
Jednak dokonując wyboru podstawy ustalenia wartości zamówienia nie może tego zrobić
w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy (art.34 ust.2). Warto zauważyć, że sumowanie
w ramach grupy dla dostaw powtarzających się okresowo jest polskim wymysłem
(precyzyjniej: twórców ustawy – Prawo zamówień publicznych). Nie znajduje ono
uzasadnienia w przepisach unijnych dyrektyw dotyczących dostaw. Podobnie, nie ma
w dyrektywach zwrotu „dostawy powtarzające się okresowo”. Jest natomiast mowa
o zamówieniach powtarzających się lub podlegających odnowieniu. Zamówienie zaś to umowa
(art.2 pkt 12 ustawy), a nie dostawa. Może przy okazji nowelizacji ustawy – która szczęśliwie
(bo była bardzo zła) nie doszła do skutku w mijającej kadencji Sejmu – i przedłożenia pod
obrady Sejmu nowego projektu, jego twórcy „wyprostują” przynajmniej kilka nonsensownych
przepisów. Wystarczy, jeżeli doprowadzą je do zgodności z dyrektywami, które chociaż też nie

są arcydziełem sztuki prawodawczej, to mogą być za takie uważane w porównaniu z Prawem
zamówień publicznych.

Czy natomiast kompetentny urząd zajmie się polską wersją Wspólnego Słownika Zamówień
i zmieni błędne opisy kodów? Pytanie, póki co, musi pozostać bez odpowiedzi.

[1]

Rozporządzenie (WE) Nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 listopada

2002 r. w sprawie Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) (Dz.Urz. WE L 340 z dnia 16
grudnia 2002 r., str. 1÷562)

[2]

Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 2151/2003 z dnia 16 grudnia 2003 r. zmieniające

rozporządzenie (WE) Nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Wspólnego
Słownika Zamówień (CPV). (Dz.Urz. WE L 329 z dnia 17 grudnia 2002 r., str. 1÷270)

[3]

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego

zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru
robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. Nr 202, poz.2072) weszło
w życie z dniem 1 października 2004 r.

[4]

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie wzorów

ogłoszeń przekazywanych Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych oraz Urzędowi
Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz.U. Nr 48, poz.460)

[5]

europa.eu

, wybrać język polski „pl, Portal Unii Europejskiej”, zakładka „dokumenty”,

wybrać kolejno: „EURLEX, portal prawny Unii Europejskiej”, „Dziennik Urzędowy”,
„Wydanie specjalne 2004”, rozdział „06. Prawo przedsiębiorczości i swoboda świadczenia
usług”, tom 06, poz.32003R2151 (str. 72)

[6]

europa.eu

, wybrać rozdział „06. Right of establishment and freedom to provide services”,

sekcję „06.30.10 General”, pozycję 32003R2151 (Word) (lub rozdział „06. … (by volume)”,
volume 6, pozycję 32003R2151 (Word))

[7]

www.uzp.gov.pl

[8]

ted.europa.eu

Źródło:

http://www.bzg.pl/node/292

Dostęp: 18 marca 2016 r.