57

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji

Wiem z do świad cze nia, jak wie le wy sił ku wy ma -

ga od ro dzi ca czy na uczy cie la, wresz cie sa me go
dziec ka mo bi li za cja do sys te ma tycz nej pra cy. Z dru -
giej stro ny wiem, że tyl ko ta ka pra ca przy no si wy mier -
ne efek ty. War to więc pró bo wać zmie niać wie lo let nie
na wy ki, przy zwy cza je nie do wła snych spo so bów
na in ne, czę sto bar dziej eko no micz ne i sku tecz niej -
sze. Naj le piej za cząć od wy bra nia przez dziec ko z pro -
po no wa nej po ni żej li sty jed ne go spo so bu, któ ry
wy da je mu się god ny wy pró bo wa nia. Kie dy dziec ko
już do ko na wy bo ru, ro dzic czy na uczy ciel po wi nien
usły szeć obiet ni cę, że wy bra ne ćwi cze nie bę dzie po -
wta rza ne co dzien nie, na przy kład przez dwa ty go dnie.
Po tym cza sie ko niecz nie na le ży do umo wy po wró cić
i za py tać, czy dziec ko wi dzi po zy tyw ne skut ki ćwi cze -
nia. Je że li usły szy my po twier dze nie, war to za pro po -
no wać na stęp ne. Ak tyw ny, sys te ma tycz ny wy si łek
dziec ka na le ży suk ce syw nie wzmac niać po chwa ła mi.
Star szym dzie ciom, mło dzie ży war to opo wie dzieć, ja ki
jest cel – po co ma ro bić to ćwi cze nie. Wte dy ma my
szan sę na pew ne go ro dza ju part ner stwo i w spo sób
na tu ral ny wdra ża my dziec ko do od po wie dzial no ści
za wła sny roz wój.

Integracjasensoryczna niejestsubstytutemrze-

czywistejedukacji,możenatomiastpoprawićuczenie
sięi sprawić,żebędzieonołatwiejsze.

A. Je an Ay res

In te gra cja sen so rycz na to pro ces, dzię ki któ re mu

mózg, otrzy mu jąc in for ma cje ze wszyst kich zmy słów,
se gre gu jąc je, roz po zna jąc, in ter pre tu jąc, in te gru jąc
ze so bą i uprzed ni mi do świad cze nia mi, od po wia da
na wy ma ga nia oto cze nia ade kwat ną re ak cją.

Więk szość z nas wie o ist nie niu pię ciu zmy słów:

do ty ku, wę chu, sma ku, słu chu i wzro ku. Ist nie ją rów -
nież trzy bar dzo waż ne ukła dy sen so rycz ne: do ty ko -
wy, przed sion ko wy i pro prio cep tyw ny. Po win ny one
bar dzo do brze funk cjo no wać i współ pra co wać ze so -
bą. W prze ciw nym ra zie dziec ko do świad cza kło po -
tów w in te rak cji z oto cze niem, a tak że z roz po zna -
wa niem sy gna łów wy sy ła nych przez wła sny or ga nizm.
Te trzy naj wcze śniej doj rze wa ją ce, pod sta wo we ukła -
dy zmy słów le żą u pod staw ca łe go roz wo ju dziec ka.
One wła śnie, wraz z roz wo jem i in te gra cją od ru chów
sta no wią ba zę, na któ rej mo gą roz wi nąć się zmy sły
wyż sze, jak wzrok czy słuch. Dr A. Je an Ay res (twór -
czy ni in te gra cji sen so rycz nej) od kry ła to i udo wod ni -

Izabela Mańkowska

Ćwiczenia z wykorzystaniem

integracji sensorycznej

P

o prostu ćwicz!

ła, że wyż sze funk cje po znaw cze, któ re wią żą się z na -
uką, mo gą zo stać „po pra wio ne”, a ich sku tecz ność
zwięk szo na po przez lep szą in te gra cję tych pod sta -
wo wych.

Za tem war to wy ko rzy stać tę wie dzę i za pro po no -

wać dzie ciom na za ję ciach te ra pii pe da go gicz nej
pew ne ćwi cze nia in te gra cji sen so rycz nej.

Ćwi cze nia re lak sa cyj ne
z wy ko rzy sta niem in te gra cji
sen so rycz nej po moc ne pod czas
od ra bia nia lek cji w do mu

1.

Przed od ra bia niem lek cji krę cę się swo bod nie

na krze śle ob ro to wym – w pra wą, po tem le wą stro nę.
Mo gę krę cić się rów nież, sie dząc skrzyż nie na pod ło -
dze. Zaj mu je mi to oko ło mi nu ty (cza sa mi lu bię krę -
cić się dłu żej, in nym ra zem kró cej – waż ne, aby
krę ce nie by ło przy jem no ścią).

Krę cąc się, sty mu lu ję układ przed sion ko wy oraz

an ga żu ję funk cje móżdż ka – ośro dek ko or dy na cji ru -
chów – do lep sze go dzia ła nia.

Je że li wiem, że cze ka mnie wie le mi nut czy ta nia,

to przy go to wu ję wzrok do od po wied nie go od bio ru tre -
ści, ko rzy sta jąc z róż nych przed mio tów re lak su ją cych
oczy. Moż na sko rzy stać z ta kich:

2.

W jed nej rę ce lub obu rącz (łok cie ugię te) trzy -

mam wy bra ny przed miot na wy so ko ści wzro ku. Ry su -
ję przed mio tem w po wie trzu róż ne li nie (pio no we,
po zio me, ko ła, krzy ży ki, pę tel ki, fi gu ry geo me trycz -
ne). Sta ram się nie ru szać gło wą. Pra cu ją oczy. Ta kie
ćwi cze nie wy ko nu ję rów nież w prze rwach pod czas
dłu gie go czy ta nia.

Pod czas ćwi czeń mię śnie oka ule ga ją roz luź nie -

niu, po wo du je to lep szą ru cho mość gał ki ocznej,
w kon se kwen cji spraw niej czy tam. Ruch rę ki i oka
uspraw nia ko or dy na cję wzro ko wo -ru cho wą. To do bry
spo sób re lak su ją cy wzrok. Śle dząc wzro kiem przed -
miot, uczę się prze ciw sta wiać ruch oczu ru chom gło -
wy. To waż na umie jęt ność w czy ta niu.

3.

Pod czas pra cy nad za da niem do mo wym słu -

cham mu zy ki an ga żu ją cej mo ją pa mięć do wy sił ku.
Z re gu ły jest to mu zy ka dy na micz na. Po pew nym
cza sie zmie niam cha rak ter mu zy ki na spo koj ną,
sprzy ja ją cą re lak so wi i wy ci sze niu. Wte dy kła dę się
na brzu chu lub sia dam na du żej pił ce, od dy cham
swo bod nie i rów no mier nie. Otwie ram okno, aby
prze wie trzyć po kój.

Kie dy wy ko nu ję za da nia wy ma ga ją ce du że go wy -

sił ku my ślo we go, dy na micz na mu zy ka mo je go ulu -
bio ne go ze spo łu bar dzo po ma ga w kon cen tra cji.

58

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji

P

o co to robię

?

P

o co to robię

?

P

o co to robię

?

59

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji

Po go dzin nej pra cy od czu wam jed nak zmę cze nie.
Wte dy mu szę się zre lak so wać, a te mu sprzy ja mu zy -
ka spo koj na. Ba lan so wa nie na pił ce świet nie roz luź nia
na pię te mię śnie.

4.

Sie dząc na pił ce bio rę do rąk pił kę „kol czat kę”

– ści skam ją, wy dy cha jąc swo bod nie po wie trze.
Pod sto py kła dę płyt ki „je ży ki”.

W ten spo sób „wy ci skam” na pię cie z rąk i nóg.

Sty mu lu ję re cep to ry.

5.

Kie dy od czu wam zmę cze nie pod czas pra cy

przy biur ku – prze cią gam się, pod no sząc rę ce do gó ry,
i gło śno zie wam. Po tem krę cę się na krze śle tak dłu go,
aż od czu wam przy pływ sił do pra cy. To bar dzo cie ka we
i przy jem ne do zna nie. Na ma wiam na otwo rze nie okna.

Pod czas prze cią ga nia i zie wa nia do tle niam mózg,

po zwa la mi to po czuć od prę że nie. Krę cąc się, sty mu -
lu ję układ przed sion ko wy, funk cje móżdż ka, więc uak -
tyw niam się po now nie do dzia ła nia.

6.

Po za koń cze niu jed ne go eta pu przy swa ja nia in -

for ma cji, a przed roz po czę ciem na stęp ne go ko rzy stam
z pi łek, na któ rych ska czę przez pe wien czas, aż po -

czu ję, że od cho dzi zmę cze nie umy sło we. Pa mię tam
jed nak, że nie mo gę do pu ścić do prze mę cze nia fi -
zycz ne go, któ re osła bi mo ty wa cję do pra cy.

Ska ka nie na pił ce sty mu lu je funk cje móżdż ka,

wpły wa na po bu dze nie ukła du przed sion ko we go oraz
ukła du pro prio cep tyw ne go. Pro prio cep cja lub ki ne -
ste ty ka in for mu je o tym, gdzie znaj du ją się w da nej
chwi li czę ści cia ła. Jest to pew ne go ro dza ju we -
wnętrz ne po czu cie sie bie, któ re po zwa la mi wy ko ny -
wać bar dzo szcze gó ło we ma new ry z do brym
skut kiem.

Po nie waż wiem, że ruch sprzy ja ucze niu się, re -

lak su je or ga nizm po wy sił ku, re ge ne ru je nad wy rę żo -
ny umysł, gdy jest prze mę czo ny na uką – po le cam
mo im uczniom, że by sa mi spró bo wa li, jak ta wie dza
o ru chu spraw dza się w ich uczniow skim ży ciu.

Na ko lej ne pro po zy cje ćwi czeń za pra szam czy tel -

ni ków już nie ba wem.

Bibliografia

V. F. Maas, Uczeniesięprzezzmysły.Wprowadzeniedoteoriiintegracjisensorycznej, Warszawa 1998.

P

o co to robię

?

P

o co to robię

?