73

Ocena przydatności galaktomannanu Aspergillus w diagnostyce inwazyjnej aspergilozy
u pacjentów po przeszczepie komórek hematopoetycznych

Aspergillus galactomannan antigen testing in detection of invasive aspergillosis in hematopoietic stem cell transplant recipients

Urszula Nawrot

1

, Marek Ussowicz

2

, Krzysztof Kałwak

2

, Alicja Chybicka

2

, Magdalena Pajączkowska

1

1

Katedra i Zakład Mikrobiologii AM we Wrocławiu

2

Katedra i Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej AM we Wrocławiu

A

DRES

DO

KORESPONDENCJI

: Dr n. med. Urszula Nawrot

Katedra i Zakład Mikrobiologii AM we Wrocławiu
ul. Chałubińskiego 4, 50-368 Wrocław; tel.: [phone], e-mail: [e-mail]

S

TRESZCZENIE

Wprowadzenie: Galaktomannan (GM) jest składnikiem ściany komórkowej Aspergillus, stosowanym jako marker diagnostyczny inwazyjnej aspergilozy (IA) u chorych
w immunosupresji.

Cel

pracy:

W pracy przedstawiono wyniki oznaczeń GM we krwi chorych leczonych w ciągu 2 lat w Katedrze i Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dzie-

cięcej AM we Wrocławiu.

Materiał i metody: Próbki krwi pobierano raz w tygodniu od chorych grupy wysokiego ryzyka wystąpienia aspergilozy. Obecność GM w próbkach surowic oznaczano
metodą immunoenzymatyczną. Łącznie badaniami objęto 108 chorych, w tym 21 dorosłych i 87 dzieci. 98 chorych było po przeszczepieniu komórek hematopoetycznych,
a 10 w trakcie leczenia hematologicznego lub onkologicznego.

Wyniki: Wyniki dodatnie (GMI≥0,5) uzyskano u 10 chorych (10% ogółu badanych), przy czym 3 chorych było w trakcie terapii z powodu wcześniej rozpoznanej potwier-

dzonej lub prawdopodobnej aspergilozy, natomiast u pozostałych podejrzewano/rozpoznano świeżą infekcję grzybiczą. W grupie chorych z ujemnym GM 2 spełniało
kryteria możliwej aspergilozy. Najczęściej obserwowano aspergilozę płuc, u 2 chorych występowały również ogniska w wątrobie i śledzionie, a u 1 pacjenta w zatokach
obocznych nosa. Czułość testu oceniono na 83%, gdy rozpatrywano pojedynczy wynik dodatni, oraz 53%, gdy przyjęto zasadę 2 próbek dodatnich.

Wnioski:

Galaktomannan jest wysoce specyficznym markerem aspergilozy, należy jednak pamiętać, że diagnostyka tego zakażenia u chorych hematologicznych wyma-

ga łącznej analizy czynników ryzyka, danych laboratoryjnych i obrazu klinicznego zakażenia.

S

ŁOWA

KLUCZOWE

:

aspergiloza, galaktomannan, przeszczep komórek hematopoetycznych

A

BSTRACT

Introduction: Galactomannan (GM) is a component of Aspergillus cell wall used as diagnostic marker for invasive aspergillosis (IA) in immunocompromised patients.

The aim of study: The study presents the results of 2-years GM testing in patients treated in the Department of Paediatric Haematology, Oncology and Bone Marrow
Transplantation of Wroclaw Medical University.

Material and methods: Blood samples taken weekly from high risk patients were examined using immunoenzymatic method. A total number of 108 patients, incl. 21
adults and 87 children were tested. Ninety-eight patients underwent hematopoietic stem cell transplantation, and 10 were on intensive chemotherapy.

Results: Positive results (GMI≥0.5) were found in 10 patients (10% of all examined),among them 3 patients presented with history of aspergillosis, whereas the remaining
7 patients were treated for proven, probable, or possible aspergillosis. Among patients with negative GM results, two were classified as having possible aspergillosis.
Fungal lesions were most frequently found in lungs, and in two patients also in liver and spleen. Only one patient showed sinus aspergillosis. Test sensitivity was estima-
ted for 83%, when single positive results were considered, and 53%, when at least two consecutive positive results were required.

Conclusions: GM represents highly specific marker of IA in hematologic patients, however it should be used together with classical mycology, as well as clinical picture
and risk factors analysis.

K

EY

WORDS

:

aspergillosis, galactomannan, hematopoietic stem cell transplantation

Wprowadzenie

Galaktomannan (GM) jest składnikiem ściany komórkowej

Aspergillus, który uwalnia się podczas wzrostu i lizy komórek grzy-
ba w zakażonym organizmie (1). Jego obecność w płynach ustrojo-
wych (krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym) chorego jest traktowa-
na jako marker diagnostyczny toczącej się infekcji. Testy na GM
znalazły zastosowanie w diagnostyce inwazyjnej aspergilozy (IA),
głównie u pacjentów z obniżoną odpornością, a szczególnie u cho-
rych na ostre białaczki oraz po przebytym przeszczepieniu komó-
rek macierzystych z krwi lub szpiku (2, 3). W wymienionej grupie
chorych wczesna diagnostyka inwazyjnej aspergilozy jest szczegól-
nie trudna, zakażenie rozwija się w sposób podstępny, z mało spe-
cyficznym obrazem klinicznym i cechuje się wysoką 45-90% śmier-
telnością (4). Przeżycie zależy od wielu czynników, a przede wszyst-
kim od szybkiej i trafnej diagnozy, wczesnego rozpoczęcia terapii
oraz przebiegu choroby podstawowej. Ogniska chorobowe rozwi-

jają się w narządach wewnętrznych, takich jak: płuca, wątroba,
nerki, śledziona, mózg. Stosując nowoczesne techniki radiologicz-
ne (tomografia komputerowa), można wykryć zmiany chorobowe
w płucach we wczesnym okresie infekcji (5, 6), jednak ustalenie ich
etiologii jest możliwe jedynie po pobraniu bioptatu i przeprowa-
dzeniu badań histopatologicznych i mikrobiologicznych (2, 3). Bar-
dzo często, z powodów medycznych (zły stan ogólny, małopłytko-
wość) nie jest możliwe pozyskanie materiałów technikami inwazyj-
nymi. Jednocześnie, mimo infekcji toczącej się w narządach
wewnętrznych, posiewy mikologiczne próbek krwi, plwociny, bron-
choaspiratów pozostają najczęściej ujemne, wobec czego mają
ograniczone znaczenie diagnostyczne. GM może zostać wykryty
we krwi chorych z neutropenią nawet na kilka dni przed pojawie-
niem się klinicznych cech zakażenia, szczególnie przy zastosowa-
niu technik immunoenzymatycznych, które cechują się wyższą
czułością niż wcześniejsza generacja testów lateksowych (7, 8). Przy
interpretacji wyników testów na GM należy liczyć się z możliwością

P

RACE

ORYGINALNE

/

O

RIGINAL

ARTICLES

Mikologia Lekarska 2009, 16 (2): 73-76

Copyright © 2009 Cornetis

www.cornetis.com.pl

ISSN 1232-986X

Mikologia Lekarska 2009, 16 (2)

74

Nawrot U., Ussowicz M., Kałwak K., et al.
Aspergillus galactomannan antigen testing in detection of invasive aspergillosis...

występowania wyników fałszywych, zarówno dodatnich, jak i ujem-
nych. Wyniki fałszywie dodatnie mogą być rezultatem kontaminacji
leków przez antygeny grzybicze (9), reakcji krzyżowych z kompo-
nentami ściany komórkowej bakterii przewodu pokarmowego, np.
kwasem lipotejchojowym Bifidobacterium (10, 11) lub kontaminacji
próbek i odczynników przez zarodniki grzybów (11). Aby ograni-
czyć możliwość kontaminacji laboratoryjnej, zalecane jest wykony-
wanie całej procedury w komorach z laminarnym przepływem
powietrza, stosowanie jałowych probówek, końcówek do pipet
oraz wykonywanie powtórnych oznaczeń próbek dodatnich. Przy-
czyny uzyskiwania wyników fałszywie ujemnych są mniej jasne.
Mogą one wynikać z zakażenia szczepem o niskiej zawartości GM
w ścianie komórkowej, działania leków przeciwgrzybiczych, słabej
penetracji GM do krwiobiegu z ognisk pozapłucnych (jak zatoki
przynosowe, mózg) lub szybkiego usuwania GM z krwiobiegu.
Krótki okres półtrwania kompleksów GM ze swoistymi przeciwcia-
łami jest uważany za główną przyczynę niskiej przydatności tego
markera w diagnostyce różnych form aspergilozy u osób immuno-
kompetentnych (12). Biorąc pod uwagę zarówno zalety, jak i ogra-
niczenia w badaniach GM u osób z grup ryzyka, a szczególnie
u chorych z długotrwałą neutropenią i poddawanych przeszcze-
pom, EORTC/MSG [European Organization for Research and Treat-
ment of Cancer/Mycoses Study Group] zaleca oznaczanie GM w sy-
stematycznie pobieranych próbkach krwi (2-3 razy w tyg.) (2). Uzy-
skanie dodatniego wyniku w co najmniej 2 kolejnych badaniach
znacząco wskazuje na aspergilozę, choć o niej nie przesądza (moż-
liwe wyniki fałszywe). Narastanie miana GM zwykle odzwierciedla
postęp choroby, jednocześnie jego spadek dobrze koreluje ze sku-
tecznością stosowanej terapii (13-16).

W niniejszej pracy przedstawiono wyniki systematycznie prowa-

dzonych badań obecności GM wykonanych metodą immunoenzy-
matyczną (testy Platelia Aspergillus, BioRad, Francja) u pacjentów
leczonych w latach 2007 i 2008 w Katedrze i Klinice Transplantacji
Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej Akademii Medycznej we
Wrocławiu.

Materiał i metody

Badania prowadzono w okresie od marca 2007 do grudnia 2008 r.

Próbki krwi pobierano raz w tygodniu od chorych w okresie około-
przeszczepowym oraz chorych z ostrą lub przewlekłą chorobą prze-
szczep przeciwko gospodarzowi (GvHD), z utrzymującą się głęboką
neutropenią oraz z klinicznymi cechami infekcji. Próbki surowic były
porcjowane po 0,3-0,5 ml i przechowywane w temp. -70

o

C. Ozna-

czenia GM wykonywano w miarę gromadzenia kolejnych próbek,
2-4 razy w miesiącu. Łącznie w wymienionym okresie badaniami
objęto 108 chorych, w tym 21 dorosłych (8 kobiet i 13 mężczyzn)
w wieku 18-48 lat (mediana=25,5 roku), oraz 87 dzieci (29 dziewczy-
nek i 58 chłopców) w wieku od 6 mies. do 17 lat (mediana=8 lat).
Osoby dorosłe były leczone z powodu następujących schorzeń:
ostra białaczka szpikowa (AML) – 8 osób, ostra białaczka limfobla-
styczna (ALL) – 6, przewlekła białaczka szpikowa (CML) – 3, zespół
mielodysplastyczny (MDS) – 3 osoby, przewlekła choroba ziarninia-
kowa – 1. W tej grupie chorych 19 osób przebyło przeszczep alloge-
niczny (ALLO), 1 była przygotowywana do przeszczepu i 1 była
w trakcie konwencjonalnej terapii. Wśród dzieci 25 było z ALL, 15
z AML, 10 z MDS, 6 z ciężkimi wrodzonymi niedoborami odporności
(SCID), 6 z ciężką anemią aplastyczną (SAA), 5 z nerwiakiem zarod-
kowym współczulnym (NBL), 4 z CML, 4 z chłoniakiem nieziarniczym
(NHL), 3 z młodzieńczą białaczką mielomonocytową (JMML), 2 z ad-
renoleukodystrofią sprzężoną z płcią (X-ALD), 1 z zespołem Wiskot-
ta-Aldricha, 2 z przewlekłą chorobą ziarniniakową (CGD), 1 z guzem
germinalnym, 1 z rdzeniakiem, 1 z mięsakiem Ewinga i 1 z innym
niedoborem odporności.

W grupie dziecięcej 79 pacjentów badano po megaterapii i prze-

szczepieniu hematopoetycznych komórek macierzystych , w tym 72
chorych było po przeszczepieniu allogenicznym, a 7 po autologicz-
nym. Pozostałych 8 dzieci badano w trakcie leczenia onkohemato-
logicznego.

Oznaczanie GM

Obecność GM w próbkach surowic oznaczano metodą immuno-

enzymatyczną, za pomocą testów Platelia

®

Aspergillus Ag (BioRad

Laboratories, Marnes-la-Coquette, Francja). Testy wykonywano
w komorze z laminarnym przepływem powietrza, zgodnie z instruk-
cją producenta. Do 300 μl surowic badanych oraz do surowic kon-
trolnych dodawano po 100 μl odczynnika Treatment Solution i ca-
łość ogrzewano 3 min w 100

o

C. Próbki następnie wirowano 10 min,

przy 10 000×g. Na mikropłytkę opłaszczoną przeciwciałami mono-
klonalnymi anty-GM nanoszono po 50 μl uzyskanych wcześniej
supernatantów oraz 50 μl koniugatu zawierającego przeciwciała
anty-GM znakowane peroksydazą. Płytki inkubowano 90 min
w temp. 37

o

C, a następnie odpłukiwano i nanoszono po 200 μl sub-

stratu (TMB-DMSO). Po 30 min inkubacji reakcję hamowano, doda-
jąc po 100 μl 1,5N kwasu solnego. Ekstynkcję próbek (OD) mierzo-
no w czytniku DINATECH przy 450 nm. Wyniki przedstawiano w po-
staci indeksu (GMI), będącego ilorazem OD surowicy badanej przez
wartość średnią OD surowicy kalibracyjnej. Wartości ≥0,5 przyjmo-
wano za dodatnie.

Wyniki

Łącznie w latach 2007 i 2008 przebadano 442 próbki krwi, pocho-

dzące od 108 chorych. U 30 pacjentów badano pojedyncze próbki
krwi. Byli to w większości chorzy po transplantacji komórek hema-
topoetycznych przeprowadzonej 2-3 lata wcześniej lub po chemio-
terapii na oddziale hematologicznym. Od pozostałych 78 chorych
badano 2-22 próbek krwi (średnio 5,28 próbki od pacjenta). Wyniki
dodatnie (GMI≥0,5) uzyskano u 10 chorych (10% ogółu badanych)
(tab. I). Trzech chorych (pacjenci A, B, C) było w trakcie terapii z po-
wodu wcześniej rozpoznanej potwierdzonej lub prawdopodobnej
aspergilozy, natomiast u pozostałych podejrzewano/rozpoznano
świeżą infekcję grzybiczą. W grupie chorych z ujemnym GM 2 speł-
niało kryteria możliwej aspergilozy, w tym 1 był w trakcie terapii
przeciwgrzybiczej. GMI u tych chorych wahał się między 0,13-0,37
oraz 0,13-0,33. Wartości GMI w próbkach od pozostałych chorych
bez aspergilozy wynosiły 0,02-0,33 (średnia=0,1; mediana=0,087),
przy czym 91,7% próbek miało wartość niższą od 0,2.

Najczęściej obserwowano aspergilozę płuc, u 2 chorych wystę-

powały również ogniska w wątrobie i śledzionie, a u 1 pacjenta
w zatokach obocznych nosa (tab. I). Poziom GM utrzymywał się na
wysokim poziomie (GMI=3-5) u 1 pacjenta (pacjent E), zaś u pozo-
stałych ulegał wahaniom, poniżej wartości granicznej 0,5 (ryc 1a-c).

Omówienie

Testy Platelia Aspergillus (BioRad) zostały zaakceptowane do

diagnostyki IA u chorych hematologicznych na początku XXI w. (2)
i są obecnie stosowane na całym świecie. Galaktomannan pozosta-
je jedynym markerem inwazyjnej aspergilozy, który jest wykrywany
za pomocą wystandaryzowanych, komercyjnych testów, przezna-
czonych do rutynowej diagnostyki. Mimo rozpowszechnienia, spo-
sób interpretacji wyników oraz sposób ich wykorzystania w diag-
nostyce wciąż są przedmiotem dyskusji. Literatura medyczna
z ostatnich lat obfituje w publikacje opisujące zastosowanie GM
w rutynowej diagnostyce, w badaniach retrospektywnych i pro-
spektywnych (13-23). W niniejszej pracy przedstawiono wyniki

75

Nawrot U., Ussowicz M., Kałwak K. i wsp.

Ocena przydatności galaktomannanu Aspergillus w diagnostyce inwazyjnej aspergilozy...

Tabela I: Wyniki badania GM u pacjentów z potwierdzoną (PvA), prawdopodobną (PbA) lub możliwą aspergilozą (PssA)
Table I:

Results of GM examinations in patients with proven (PvA), probable (PbA), or possible (PssA) aspergillosis

Pacjent / Patient

Rozpoznanie / Diagnosis

Wiek [lata] / Age [years]

Przeszczep
Transplantation

GM
Liczba próbek badanych
/ dodatnich
Number of samples tested
/ positive

Aspergiloza / zmiany
chorobowe
Aspergillosis / fungal
lesions

A

ALL

17

ALLO

1/1

PbA, płuca / lungs

B

SAA

11

Bez przeszczepu
Without transplantation

1/1

PvA, zatoki / sinuses

C

SCID

4

ALLO

6/2

PbA, płuca / lungs

D

AML

45

ALLO

6/2

PbA, płuca / lungs

E

ALL

27

Przed przeszczepem
Before transplantation

3/3

PbA, płuca / lungs

F

ALL

13

ALLO

16/4

PbA, płuca / lungs

G*

SCID

0,5

ALLO

7/6

PbA, płuca / lungs

H*

ALL

17

ALLO

6/4

PbA, płuca, wątroba
lungs, liver

I*

AML

3

ALLO

6/4

PvA, płuca / lungs

J

ALL

10

ALLO

11/1

PssA ,FUO

K

NHL

17

ALLO

5/0

PssA, płuca, wątroba,
śledziona, oko
lungs, liver, spleen, eye

L

AML

20

ALLO

7/0

PssA, płuca, / lungs

* Szczegółowe wyniki GM przedstawiono na rycinie 1 / Detailed results of GM testing are illustrated in figure 1

badania GM w próbkach krwi pobieranych prospektywnie od cho-
rych z wysokim ryzykiem IA. Względy ekonomiczne, a także częste
trudności w pobieraniu próbek krwi, szczególnie od dzieci, zdecy-
dowały o niższej częstotliwości badania (raz w tyg.), niż to sugeruje
EORTC/ MSG (2-3×w tyg.). Zalecenie częstego badania wynika z ko-
nieczności wykluczenia wyników fałszywych oraz zróżnicowanej
u poszczególnych chorych kinetyki uwalniania GM do krwiobiegu.
Wykonując badania w odstępie 7-dniowym, należy liczyć się z moż-
liwością spadku GMI, poniżej wartości granicznej, szczególnie jeże-
li chory otrzymywał leki przeciwgrzybicze. Istnieje więc ryzyko
przeoczenia krótkotrwałej antygenemii i uzyskania wyłącznie wyni-
ków ujemnych lub pojedynczych dodatnich. Mając na uwadze
powyższe ograniczenia, każdy epizod z dodatnim wynikiem GM
rozpatrzono pod kątem możliwej infekcji grzybiczej. U wszystkich
chorych z przynajmniej jednym dodatnim GM obraz kliniczny i kla-
syczne metody diagnostyczne wskazywały na potwierdzoną, praw-
dopodobną lub możliwą IA (tab. I). W związku z powyższym żadne-
go z tych wyników nie sklasyfikowano jako fałszywie dodatni. Pró-
bując odpowiedzieć na pytanie, na ile często zastosowana przez
autorów procedura nie wykryła toczącej się infekcji, przeanalizowa-
no dane kliniczne i laboratoryjne pozostałych chorych z ujemnym
GM. Dane te wykazały, że w oznaczonym okresie 2 innych pacjen-
tów spełniało kryteria możliwej aspergilozy. Przy przyjęciu wyni-
ków uznanych u tych chorych za fałszywie ujemne uzyskana czu-
łość GM wynosiła 83%, a specyficzność – 100%. Należy podkreślić,
że chociaż u obu pacjentów wartości GMI nie sięgały 0,5, to jednak
były bliskie tej wartości (0,37-0,33). W niedawno opublikowanej
pracy Mennik-Kersten i wsp. (22) podkreślają, że poziom GM u cho-
rych z IA często jest niższy od limitu detekcji testów ELISA. Wymie-
nieni autorzy opracowali dodatkową procedurę zwiększającą czu-
łość detekcji GM, polegającą na zagęszczaniu próbek plazmy przez
mikrofiltrację. Dzięki tej modyfikacji wykrywano GM nawet 2-17
dni wcześniej niż tradycyjnym testem. Być może w niedalekiej przy-
szłości procedura ta zostanie wprowadzona do rutynowej diagno-
styki, jednak wydaje się, że już w tej chwili – analizując wyniki GMI
u pacjentów z silnymi klinicznymi przesłankami do IA – warto brać

pod uwagę również wartości nieznacznie poniżej granicznych 0,5.
W puli chorych bez aspergilozy w niniejszym badaniu dominowały
niskie GMI (poni żej 0,1), a wartości poniżej 0,5, lecz większe lub
równe 0,3 odnotowano zaledwie w pojedynczych próbkach od
3 chorych. Miana takie wielokrotnie występowały u chorych z asper-
gilozą (ryc. 1a-c).

Zastosowanie zasady odrzucania pojedynczych wyników dodat-

nich do analizowanych danych powoduje zwiększenie liczby pacjen-
tów z fałszywie ujemnym GM o kolejne 3 osoby, a tym samym uzy-
skana czułość spada do 58%. Wyniki uzyskane w niniejszej pracy są
w zgodzie z danymi opisywanymi przez większość innych autorów,
którzy wskazują na wysoką specyficzność testów Platelia Aspergil-
lus, sięgającą 94-99,6% (17-19, 21). Większe zróżnicowanie dotyczy
czułości uzyskiwanych w poszczególnych badaniach, która waha się
między 50% (19, 21) a 90,6% (17). Wyjątek stanowi niedawno opub-
likowana praca Tanriover i wsp. (23), którzy badali obecność GM
w prospektywnie pobieranych próbkach krwi u 45 dorosłych cho-
rych z nowotworami krwi, uzyskując zaledwie 20,8% specyficzność
i 60% czułość testów Platelia Aspergillus. W pracy tej zaskakuje duża
liczba wyników fałszywie dodatnich, które autorzy wiążą ze stoso-
waniem leków beta-laktamowych, głównie amoksycyliny- sulbakta-
mu oraz piperacyliny-tazobaktamu. W naszej pracy, żaden pacjent
z dodatnim antygenem nie był leczony tymi preparatami. Powyższy
przykład ilustruje, że badanie próbek pobieranych w odstępie 2-3
dni nie chroni przed uzyskaniem wyników fałszywych, szczególnie
gdy czynniki je wywołujące działają przez dłuższy czas.

Podsumowując, diagnostyka inwazyjnej aspergilozy u chorych

hematologicznych pozostaje niezmiennie trudnym zadaniem, któ-
rego rozwiązanie wymaga łącznej analizy czynników ryzyka, danych
laboratoryjnych i obrazu klinicznego zakażenia. Galaktomannan
jest wysoce specyficznym markerem tego zakażenia, którego przy-
datność w diagnostyce jest niepodważalna. Autorzy pracy nie negu-
ją konieczności wykonywania oznaczeń w próbkach krwi pobiera-
nych w odstępie 2-3 dniowym, niemniej jednak zwracają uwagę na
konieczność indywidualnej interpretacji wyników, w sytuacji kiedy
z różnych przyczyn odstęp między pobraniem kolejnych próbek jest
wydłużony.

Mikologia Lekarska 2009, 16 (2)

76

Nawrot U., Ussowicz M., Kałwak K., et al.
Aspergillus galactomannan antigen testing in detection of invasive aspergillosis...

Praca finansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa

Wyższego (projekt N 402 055 31/1808)

Piśmiennictwo

1. Latge J.P., Kobayashi H., Debeaupuis J.P., Diaquin M., Sarfati J., Wieruszeski J.M., Parra E., Bou-

chara J.P., Fournet B.: Chemical and immunological characterization of the extracellular galacto-
mannan of Aspergillus fumigatus. Infect. Immun., 1999, 62, 5424-5433.

2. Ascioglu S., Rex J.H., DePauw B., Bennett J.E., Bille J, Crokaert F, Denning D.W., Donnelly J.P.,

Edwards J.E., Erjavec Z., Fiere D., Lortholary O., Maertens J., Meis J.F., Patterson T.F., Ritter J.,
Selleslag D., Shah P.M., Stevens D.A., Walsh T.J., Invasive Fungal Infections Cooperative Group
of the European Organization for Research and Treatment of Cancer, Mycoses Study Group

of the National Institute of Allergy and Infectious Diseases: Defining opportunistic invasive
fungal infections in immunocompromised patients with cancer and hematopoietic stem cell trans-
plants: an international consensus. Clin. Infect. Dis., 2002, 34, 7-14.

3. DePauw B., Walsh T.J., Donnelly J.P., Stevens D.A., Edwards J.E., Calandra T., Pappas P.G., Ma-

ertens J., Lortholary O., Kauffman C.A., Denning D.W., Patterson T.F., Maschmeyer G., Bille J.,
Dismukes W.E., Herbrecht R., Hope W.W., Kibbler C.C., Kullberg B.J., Marr K.A., Muñoz P., Odds
F.C., Perfect J.R., Restrepo A., Ruhnke M., Segal B.H., Sobel J.D., Sorrell T.C., Viscoli C., Wingard
J.R., Zaoutis T., Bennett J.E., European Organization for Research and Treatment of Cancer/Inva-
sive Fungal Infections Cooperative Group, National Institute of Allergy and Infectious Diseases
Mycoses Study Group(EORTC/MSG) Consensus Group: Revised definitions of invasive fungal
disease from the European Organization for Research and Treatment of Cancer/Invasive Fungal
Infections Cooperative Group and the National Institute of Allergy and Infectious Diseases Mycoses
Study Group (EORTC/MSG) Consensus Group. Clin. Infect. Dis., 2008, 46, 1813-1821.

4. Castagnola E., Faraci M., Moroni C., Bandettini R., Granata C., Caruso S., Bagnasco F., Caviglia

I., Malgorzata M., Furfaro E., Natalizia A.R., DeFazio V., Morreale G., Lanino E., Haupt R., Dini
G., Viscoli C.: Invasive mycoses in children receiving hemopoietic SCT. Bone. Marrow Transplant.,
2008, 41, Suppl. 2, 107-111.

5. Greene R.E., Schlamm H.T., Oestmann J.W., Stark P., Durand C., Lortholary O., Wingard J.R., Her-

brecht R., Ribaud P., Patterson T.F., Troke P.F., Denning D.W., Bennett J.E., DePauw B.E., Rubin
R.H.: Imaging findings in acute invasive pulmonary aspergillosis: clinical significance of the halo
sign. Clin. Infect. Dis., 2007, 44, 373-379.

6. Caillot D., Couaillier J.F., Bernard A., Casasnovas O., Denning D.W., Mannone L., Lopez J., Couil-

lault G., Piard F., Vagner O., Guy H.: Increasing volume and changing characteristics of invasive
pulmonary aspergillosis on sequential thoracic computed tomography scans in patients with neu-
tropenia. J. Clin. Oncol., 2001, 19, 253-259.

7. Hurst S.F., Reyes G.H., McLaughlin D.W., Reiss E., Morrison C.J.: Comparison of commercial latex

agglutination and sandwich enzyme immunoassays with a competitive binding inhibition enzyme
immunoassay for detection of antigenemia and antigenuria in a rabbit model of invasive aspergil-
losis. Clin. Diagn. Lab. Immunol., 2000, 7, 477-485.

8. Sulahian A., Tabouret M., Ribaud P., Sarfati J., Gluckman E., Latgé J.P., Derouin F.: Comparison

of an enzyme immunoassay and latex agglutination test for detection of galactomannan in the
diagnosis of invasive aspergillosis. Eur. J. Clin. Microbiol. Infect. Dis., 1996, 15, 139-145.

9. Aubry A., Porcher R., Bottero J., Touratier S., Leblanc T., Brethon B., Rousselot P., Raffoux E., Me-

notti J., Derouin F., Ribaud P., Sulahian A.: Occurrence and kinetics of false-positive Aspergillus
galactomannan test results following treatment with beta-lactam antibiotics in patients with
hematological disorders. J. Clin. Microbiol., 2006, 44, 389-394.

10. Mennink-Kersten M.A., Ruegebrink D., Klont R.R., Warris A., Gavini F., Op den Camp H.J., Verweij

P.E.: Bifidobacterial lipoglycan as a new cause for false-positive platelia Aspergillus enzyme-linked
immunosorbent assay reactivity. J. Clin. Microbiol., 2005, 43, 3925-3931.

11. Asano-Mori Y., Kanda Y., Oshima K., Kako S., Shinohara A., Nakasone H., Kaneko M., Sato H.,

Watanabe T., Hosoya N., Izutsu K., Asai T., Hangaishi A., Motokura T., Chiba S., Kurokawa M.:
False-positive Aspergillus galactomannan antigenaemia after haematopoietic stem cell trans-
plantation. J. Antimicrob. Chemother., 2008, 61, 411-416.

12. Mennink-Kersten M.A., Donnelly J.P., Verweij P.E.: Detection of circulating galactomannan for the

diagnosis and management of invasive aspergillosis. Lancet Infect. Dis., 2004, 4, 349-357.

13. Boutboul F., Alberti C., Leblanc T., Sulahian A., Gluckman E., Derouin F., Ribaud P.: Invasive asper-

gillosis in allogeneic stem cell transplant recipients: increasing antigenemia is associated with
progressive disease. Clin. Infect. Dis., 2002, 34, 939-943.

14. Woods G., Miceli M.H., Grazziutti M.L., Zhao W., Barlogie B., Anaissie E.: Serum Aspergillus galac-

tomannan antigen values strongly correlate with outcome of invasive aspergillosis: a study of 56
patients with hematologic cancer. Cancer, 2007, 110, 830-834.

15. Miceli M.H., Grazziutti M.L., Woods G., Zhao W., Kocoglu M.H., Barlogie B., Anaissie E.: Strong corre-

lation between serum aspergillus galactomannan index and outcome of aspergillosis in patients with
hematological cancer: clinical and research implications. Clin. Infect. Dis., 2008, 46, 1412-1422.

16. Maertens J., Buvé K., Theunissen K., Meersseman W., Verbeken E., Verhoef G., Van Eldere J.,

Lagrou K.: Galactomannan serves as a surrogate endpoint for outcome of pulmonary invasive
aspergillosis in neutropenic hematology patients. Cancer, 2009, 115, 355-362.

17. Sulahian A., Boutboul F., Ribaud P., Leblanc T., Lacroix C., Derouin F.: Value of antigen detection

using an enzyme immunoassay in the diagnosis and prediction of invasive aspergillosis in two adult
and pediatric hematology units during a 4-year prospective study. Cancer, 2001, 91, 311-318.

18. Maertens J., Verhaegen J., Lagrou K., Van Eldere J., Boogaerts M.: Screening for circulating galacto-

mannan as a noninvasive diagnostic tool for invasive aspergillosis in prolonged neutropenic patients
and stem cell transplantation recipients: a prospective validation. Blood, 2001, 97, 1604-1610.

19. Pinel C., Fricker-Hidalgo H., Lebeau B., Garban F., Hamidfar R., Ambroise-Thomas P., Grillot R.:

Detection of circulating Aspergillus fumigatus galactomannan: value and limits of the Platelia test
for diagnosing invasive aspergillosis. J. Clin. Microbiol., 2003, 41, 2184-2186.

20. Nawrot U., Nowicka J., Juszczak K., Gusin B.: Problemy diagnostyki mikologicznej u chorych

z ostrą białaczką oraz poddawanych przeszczepom szpiku. Mikol. Lek., 2003, 10, 101-109.

21. Foy P.C., van Burik J.A., Weisdorf D.J.: Galactomannan antigen enzyme-linked immunosorbent as-

say for diagnosis of invasive aspergillosis after hematopoietic stem cell transplantation. Biol. Blood
Marrow Transplant., 2007, 13, 440-443.

22. Mennink-Kersten M.A., Ruegebrink D., Klont R.R., Warris A., Blijlevens N.M., Donnelly J.P., Ver-

weij P.E.: Improved detection of circulating Aspergillus antigen by use of a modified pretreatment
procedure. J. Clin. Microbiol., 2008, 46, 1391-1397.

23. Tanriover M.D., Ascioglu S., Altun B., Uzun O.: Galactomannan on the stage: prospective evalua-

tion of the applicability in routine practice and surveillance. Mycoses, 2008, Published Online: 10
Nov 2008.

Praca wpłynęła do Redakcji: 20.05.2009.

Zaakceptowano do druku: 1.06.2009.

a. Pacjent G / Patient G

1,2

1

0,8

0,6

0,4

0,2

0

GMI

18.05.0724.05.0729.05.07 4.06.07 8.06.07 28.06.0713.08.07

Data badania / The date of the investigation

Ryc. 1. GMI w kolejnych próbkach krwi chorych z aspergilozą płuc
Fig. 1. GMI in consecutive blood samples of patients with aspergillosis

b. Pacjent H / Patient H

Data badania / The date of the investigation

13.12.07 20.12.07 2.01.08 10.01.08 11.01.08 16.01.08

1,7

1,5

1,3

1,1

0,9

0,7

0,5

0,3

0,1

GMI

c. Pacjent I / Patient I

GMI

5

4,5

4

3,5

3

2,5

2

1,5

1

0,5

0

Data badania / The date of the investigation

28.11.08 04.12.08 11.12.08 18.12.08 08.01.09 15.01.09