PRZYKŁADOWE PYTANIA EGZAMINACYJNE Z MIKROEKONOMII

Europeistyka

1.

Czym zajmuje się ekonomia? Jakie są podstawowe problemy ekonomii?

Ekonomia jest nauką o gospodarowaniu. Podstawowymi problemami ekonomii są:

Ograniczonośd zasobów oraz nieograniczonośd potrzeb ludzkich. Ekonomia bada

związki i współzależności jakie zachodzą w gospodarce.

2.

Co jest przedmiotem zainteresowania mikro i makroekonomii?



Mikroekonomia - Zajmuje się badaniem poszczególnych rynków; w jej obszarze dokonywane są wybory
ekonomiczne; przedmiotem analizy mikroekonomicznej jest szczegółowe badanie indywidualnych
decyzji odnoszących się do pojedynczych towarów



Makroekonomia – zajmuje się gospodarką traktowaną jako integralna całośd, bada zjawiska związane
z gospodarowaniem całego społeczeostwa; kładzie nacisk na wzajemne związki zachodzące w
gospodarce jako całości (analizowanie współzależności w całej gospodarce); celowo upraszcza się w
niej analizę poszczególnych elementów badanej całości w trosce o przejrzystośd obrazu działania całej
gospodarki

3.

Omów znane Ci czynniki produkcji?



Zasoby – dobra niezbędne do wytwarzania danych dóbr; zasoby są rzadkie – jest ich mniej niż
potrzeba



Praca – zdolnośd człowieka do wykonywania pracy, składa się na to wiedza, doświadczenie,
umiejętności praktyczne, postawy psychofizyczne



Ziemia – słowo skrót – oznacza to, co ziemia daje w określonych warunkach np.: miejsce, w
którym śpimy, gdzie pracujemy; zasoby naturalne: klimat, atmosfera, lasy, gleby



Kapitał – strona rzeczowa – kapitał rzeczowy: rzeczy mające materialną postad i środki
materialne służące do produkcji, a są to środki transportu, hale, drogi, samochody,
przedmioty pracy



Strona finansowa – kapitał finansowy: środki pieniężne, które zamierzamy przeznaczyd na
cele produkcji



Przedsiębiorczośd (wybrane z czynnika pracy) – cecha człowieka szczególnie ważna;
umiejętnośd, zdolnośd do takiego łączenia zasobów, aby osiągnąd ekonomiczne czele



Technika i technologia; technika – zespół środków, które posiadamy do realizacji celów;
technologia – wiedza o wykorzystaniu tych środków

4.

Czym charakteryzują się wielkości zasobowe, a czym strumieniowe?



Zasób czynnika produkcji to ilośd tego czynnika, jaką gospodarka

(przeiębiortwo) dysponuje w danym momencie (ujęcie dynamiczne)



Strumieo czynnika produkcji określa wykorzystanie czynnika produkcji w

określonym czasie (ujęcie dynamiczne)

5.

Wyjaśnij związki pomiędzy kosztem a ograniczonością zasobów?

Zasoby będące w naszej dyspozycji są ograniczone i stajemy w obliczu konieczności podjęcia
decyzji, na co je przeznaczad np., jeżeli chcemy utrzymad dawny poziom opieki zdrowotnej w
starzejącym się społeczeostwie, oferując najnowsze osiągnięcia medycyny, to nieuchronny jest
znaczny wzrost wydatków na opiekę zdrowotną, który będzie możliwy jedynie kosztem
ograniczenia wydatków budżetowych na inne cele np. obronę czy edukację

6.

Omów koszt alternatywny?

Koszt alternatywny danego dobra jest to ilośd innego dobra, z której trzeba zrezygnowad, aby możliwe
stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego dobra. Koszt alternatywny = koszt
utraconych możliwości

7.

Przedstaw prawo popytu?

Prawo popytu- ceteris paribus, wraz ze wzrostem ceny danego dobra

zapotrzebowanie na to dobro maleje i na odwrót, przy spadku ceny

zapotrzebowanie na dobro wzrasta.

8.

Obraz graficzny krzywej popytu.

9.

Czym różni się od siebie zmiana popytu i zmiana wielkości popytu?

Popyt to cała funkcja, natomiast wielkośd popytu to ilośd dobra, jaką konsumenci

chcą nabyc przy danej cenie.

(?)- dobrze jest;)

10.

Omów czynniki wpływające na wysokośd popytu?

Q

DX

= f(P

x

, P

y

, W, TQM, α, β, φ,…)

Q

DX

– Funkcja wielu zmiennych

P

x

, P

y

, … - Ceteris paribus

Popyt zależy także od:



Wielkośd dochodów konsumentów: dobro normalne – dobro, na które popyt wzrasta wraz ze wzrostem
dochodu; dobro niższego rzędu – dobro, na które popyt maleje wraz ze wzrostem dochodu

Krzywa popytu

Cena
(P)

Popyt (D)

0

P

1

P

2

D

1

D

2

D

3

B

C

A

d’

d



Ceny innych dóbr – wzrost cen dóbr substytucyjnych zwiększa popyt na dane dobro, a wzrost cen dóbr
komplementarnych zmniejsza popyt na to dobro



Gustów i preferencji – gusta są kształtowane przez wygodę, zwyczaje, modę, społeczne upodobania np.
moda na szczupłą sylwetkę spowodowała spadek na słodycze

11.

Przedstaw krzywą podaży i czynniki określające jej przebieg?

Krzywa podaży ukazuje zależnośd między ceną, a ilością oferowanego towaru przy innych czynnikach
niezmienionych









Przy założeniu ceteris paribus krzywa podaży ma nachylenie dodatnie tzn. w Mierę wzrostu ceny wielkośd
podaży maleje;

Inne czynniki określające krzywą podaży:



Technika – określona krzywa podaży jest wyznaczona dla danego poziomu techniki; postęp techniczny
spowoduje przesunięcie krzywej podaży w prawo, gdyż producenci będą w tych warunkach wytwarzad
więcej niż przedtem, przy każdym poziomie ceny rynkowej



Koszty produkcji – określona krzywa podaży jest wykreślona dla danego poziomu cen czynników produkcji,
spadek cen poszczególnych czynników (np.: płac, kosztów energii) pobudza producentów do zwiększenia
produkcji przy każdej cenie produktu, co znajduje wyraz w przesunięciu krzywej podaży w prawo; wzrost
cen czynników; wzrost cen czynników produkcji czyli produkcję mniej opłacalną spowoduje przesunięcie
krzywej podaży w lewo



Działalnośd regulacyjna paostwa – zaostrzenie przepisów bezpieczeostwa, zaostrzenie przepisów
dotyczących ochrony środowiska itd., powodują przesunięcie krzywej podaży w lewo; ilekrod regulacja
stosowana przez paostwo uniemożliwia producentom wybór metody produkcji, na jaką zdecydowaliby się
bez takiej regulacji, krzywa podaży przesunie się w lewo.

12.

Obraz graficzny krzywej podaży

S

P
P

Q

P

Q

P

P

P

13.

Wyjaśnij sens ekonomiczny ceny równowagi?

Cena równowagi – jest to cena równoważąca rynek danego produktu, oznacza to, że przy tej cenie
ilośd nabywania (wielkośd zapotrzebowania) jest równa ilości oferowanej.














Przy cenach poniżej ceny równowagi rozmiary zapotrzebowania przewyższają ilośd oferowaną,
wystąpi brak towarów na rynku, czyli sytuacja określana terminem nadwyżka popytu; gdy ceny są
wyższe od ceny równowagi ilośd oferowana przewyższy zapotrzebowanie (nadwyżka podaży). Jedynie
przy cenie równowagi nie ma nadwyżki ani popytu ani podaży. Cena na rynku może nie byd w pewnym
momencie ceną równowagi. Wtedy nastąpi samoczynne równoważenie się rynku, aż do osiągnięcia
tej ceny – w tym sensie rynek jest samoregulującym się mechanizmem.

14.

Graficzny obraz równowagi rynkowej.

wyżej

15.

Wyjaśnij jakie procesy występują na rynku w sytuacji, gdy na rynku ukształtuje

się cena niższa niż cena równowagi.

nadwyżka

niedobór

S - podaż

D - popyt

E – cena równowagi

C

1

C

R

C

2

Q

P

Q

P

P

P

Niska cena zachęci nabywców do zwiększenia popytu przy równoczesnym

ograniczeniu podaży przez producentów. Pojawi się niedobór dobra, co oznacza,

że popyt będzie większy od podaży. Konkurencja między kupującymi doprowadzi

do wzrostu cen, który spowoduje spadek popytu i wzrost sprzedaży.

16.

Wyjaśnij jakie procesy występują na rynku w sytuacji, gdy na rynku ukształtuje

się cena wyższa niż cena równowagi.

W sytuacji, gdy cena jest wyższa niż cena równowagi pojawia się nadwyżka dobra,

co oznacza, że popyt będzie mniejszy od podaży. Będzie to sytuacja korzystna dla

nabywcy gdyż konkurencja między sprzedającymi doprowadzi do spadku cen co

spowoduje wzrost popytu i spadek podaży.

17.

Przedstaw cztery sytuacje zmian relacji na rynku pomiędzy popytem i podażą?



Popyt wzrasta, podaż const. P



, Q





Popyt maleje, podaż const. P



, Q





Popyt const., podaż maleje. P



, Q



S

D

E

E

I

P

P
P

Q

P
P

P

P
P

Q

P

P

S

E

I

E

D

I

D

D



Popyt const., podaż wzrasta. P



, Q



18.

Jakie konsekwencje dla równowagi rynkowej będzie miał wzrost, a jakie spadek

popytu?

Wzrost popytu : powoduje tendencję wzrostu ceny i ilości równowagi
Spadek popytu : powoduje tendencję spadku ceny i ilości równowagi

19.

Jakie konsekwencje dla równowagi rynkowej będzie miał wzrost, a jakie spadek

podaży?

Wzrost podaży: następuje spadek ceny równowagi na rynku przy równoczesnym
wzroście wielkości równowagi
Spadek podaży: następuje wzrost ceny równowagi oraz równoczesny spadek ilości
równowagi

20.

Jakie konsekwencje dla równowagi rynkowej będzie miał jednoczesny wzrost

popytu i podaży?

W sytuacji jednoczesnego oddziaływania zmian w popycie i podaży na stan
równowagi na rynku, jeden z parametrów stanu równowagi pozostaje nieokreślony.
Wzrost popytu + wzrost podaży = wzrost ilości równowagi



niepewny skutek dla

ceny równowagi ?

E

E

E

I

E

I

D

P

P
P

P

P
P

Q

P
P

Q

P

P

S

S

S

I

S

I

21.

Jakie konsekwencje dla równowagi rynkowej będzie miał jednoczesny spadek

popytu i podaży?

Wg źródeł podobnie jak w punkcie 20. jeden parametr powinien zostać niepewny

dla równowago rynkowej, ale nie jestem pewna odpowiedzi na to pytanie

22.

Jakie konsekwencje dla równowagi rynkowej będzie miał jednoczesny wzrost

popytu i spadek podaży?

W tym przypadku nieokreślony zostaje drugi parametr równowagi, tj. ilość
równowagi. Wzrost popytu w warunkach jednoczesnego spadku podaży wpływa
na wzrost ceny równowagi, nie mamy jedynie pewności co do ilości transakcji
równoważących ten rynek. Tak więc:
Wzrost popytu + spadek podaży = wzrost ceny równowagi



niepewny skutek dla

ilości równowagi ?

23.

Jakie czynniki wpływają na podaż?



Px- cena



Technologia



Koszty



Pi- cena innego dobra, które wytwarza producent



Qp- ilośd producentów



T(dot.)- podatki i dotacje



cła

24.

Przestaw cztery podstawowe struktury rynku?

Doskonała konkurencja – bardzo dużo przedsiębiorstw, brak barier wejścia, produkt homogeniczny
np.: warzywa i owoce, rynek masarski, ciastkarski itp.; przedsiębiorstwa nie mają wpływu na ceny, są
jej biorcami, popyt doskonale elastyczny

Konkurencja monopolistyczna – od kilku do kilkunastu przedsiębiorstw, brak barier wejście, produkty
są bliskimi substytutami np.: rynek restauracji, AGD, itp., przedsiębiorstwa mają bardzo ograniczony
wpływ na ceny i warunki sprzedaży, popyt raczej elastyczny

Oligopol – od kilku do kilkunastu przedsiębiorstw, bariery wejścia występują w różnej sile w zależności
od tego co wymyśli regulator na danym rynku, produkt homogeniczny (zboża, metale, nośniki energii),
produkty będące bliskimi substytutami (rynek samochodów, samolotów, karabinów), występuje
pewien wpływ na ceny i warunki sprzedaży zwłaszcza przez przedsiębiorstwo dominujące, łamana
krzywa popytu

Monopol – jedno przedsiębiorstwo (lub gdy udział jednego przedsiębiorstwa jest >=85%), bariery
wejścia bardzo silne albo zupełna blokada, produkt szczególny, unikalny (dostarczany do odbiorców

kosztownymi liniami przesyłowymi) np.: energia elektryczna, gaz, ciepło, znaczny wpływ
przedsiębiorstwa na ceny i warunki sprzedaży, popyt raczej nieelastyczny.

25.

Wyjaśnij pojęcie elastyczności? Przedstaw elastycznośd cenową popytu?

Elastycznośd – reakcja względnej zmiany jednej wielkości do względnej zmiany drugiej wielkości

Elastycznośd cenowa popytu – stosunek względnej zmiany wielkości zapotrzebowania na określone
dobro do względnej zmiany jego ceny

X

X

DX

DX

P

P

Q

Q

D

e









:

26.

Co to jest popyt sztywny i popyt doskonale elastyczny i w jakich sytuacjach

występuje?

Popyt sztywny- dotyczy dóbr z których konsument w przypadku jakiejkolwiek

zmiany cen nie może zrezygnowad (np.. woda, leki itp.)

Popyt doskonale elastyczny- mała zmiana ceny spowoduje dużą zmianę wielkości

popytu.

27.

O czym informuje nas współczynnik elastyczności cenowej popytu?

Współczynnik elastyczności cenowej popytu informuje o reakcji konsumenta na

zmiany cen.

28.

Do czego można wykorzystad współczynnik elastyczności cenowej popytu?

-nadwyżki lub niedoboru popytu lub podaży

-wielkości popytu

-rodzaju dobra

-wyznaczenie maksimum wydatków konsumenta

-wyznaczenie maksimum przychodów producenta

29.

Jakie rodzaje popytu wyróżniamy ze względu na zmiany współczynnika

elastyczności cenowej popytu?

-popyt doskonale nieelastyczny (sztywny)

-popyt nieelastyczny

-popyt proporcjonalny

-popyt elastyczny

-popyt doskonale elastyczny

30.

Przedstaw zależnośd pomiędzy współczynnikiem elastyczności cenowej popytu a

maksymalizacją przychodu przez przedsiębiorstwa.

Przedstaw związek pomiędzy wysokością współczynnika elastyczności a przychodami

przedsiębiorstwa. Jeżeli elastyczność popytu jest większa od 1 to jest to wrażliwe na cenę. Jest to

sytuacja kiedy popyt jest elastyczny i w momencie kiedy cena rośnie, to przychód całkowity

maleje (ludzie będą mniej kupowali), gdy cena spadnie to przychód całkowity wzrośnie (ludzie

będą więcej kupować).Jeżeli E<1 to jest to popyt nieelastyczny (nie zależy od ceny). Jeżeli cena

wzrośnie to przychód całkowity wzrośnie (ludzie kupują tyle samo mimo wzrostu cen), gdy cena

zmaleje to przychód całkowity zmaleje (ludzie kupują tyle samo mimo spadku cen). Jeżeli E=1 to

nie zmienia się nic.

Przy popycie elastycznym spadek ceny zwiększa globalne wydatki konsumentów, co prowadzi do

wzrostu ogólnych przychodów producentów (przedsiębiorstwa). Wzrost ceny zwiększa ogólne

wydatki konsumentów, co prowadzi do spadku ogólnych przychodów producentów.

Przy popycie nieelastycznym spadek ceny zmniejsza ogólne wydatki konsumentów, co prowadzi

do spadku ogólnych przychodów producentów. Wzrost ceny zwiększa globalne wydatki

konsumentów, co prowadzi do wzrostu ogólnych przychodów producentów.

Współczynnik elastyczności jest to stosunek względnej zmiany zapotrzebowania do względnej

zmiany ceny (lub jej wielkości).

31.

Omów elastycznośd dochodową i mieszaną popytu?

Elastycznośd mieszana – mierzy reakcje popytu na zmianę ceny na określone dobro

Y

Y

DX

DX

P

P

Q

Q

D

e









:



Gdy dobra są względem siebie komplementarne, to mieszana elastycznośd cenowa będzie ujemna



Gdy dobra są substytutami, to mieszana elastycznośd cenowa będzie dodatnia

Mieszana elastycznośd cenowa popytu jest zazwyczaj niższa od prostej elastyczności cenowej

Elastycznośd dochodowa – mierzy reakcję popytu na określone dobra na zmianę poziomu dochodów
konsumentów; dobra zwykłe charakteryzują się dodatnią elastycznością dochodową popytu, a dobra niższego
rzędu – ujemną elastycznością dochodową. Dobro o elastyczności dochodowej popytu większej od jedności to
dobro luksusowe, natomiast dobro o elastyczności dochodowej popytu mniejszej od jedności to dobro
podstawowe (niezbędne)

32.

O czym informuje współczynnik mieszanej elastyczności popytu?

będzie

informować jakie są reakcje nabywców pod wpływem zmiany cen dóbr pokrewnych.

Mierzy reakcję wielkości popytu na dane dobro wywołaną zmianami ceny jakiegoś

innego dobra. Elastyczność mieszana jest dodatnia dla substytutów (cena węgla

rośnie, to popyt na ropę naftową też rośnie). Elastyczność mieszana jest ujemna dla

dóbr komplementarnych (cena samochodów rośnie, to popyt na benzynę maleje).

33.

O czym informuje współczynnik elastyczności dochodowej popytu?

Elastyczność

dochodowa popytu jest stosunkową zmianą popytu na dane dobro podzieloną przez

stosunkową zmianę dochodu. Dzięki tej elastyczności możemy obserwować jak

zmieniają się ilości nabywanych dóbr pod wpływem zmiany ich dochodów. Jeżeli

dochodu rosną (maleją), rośnie (maleje) ilość nabywanych dóbr poślednich. Wraz ze

wzrostem dochodów rośnie ilość nabywanych dóbr luksusowych.

34.

Jakie rodzaje dóbr wyróżniamy ze względu na zmiany współczynnika

elastyczności dochodowej popytu?

Em<0 dobro podstawowe niższego rzędu (dobro pod®zędne)

0<Em<1 dobro podstawowe normalne

Em>1 dobro normalne wyższego rzędu (dobro luksusowe)

35.

Jakie rodzaje dóbr wyróżniamy ze względu na zmiany współczynnika

elastyczności mieszanej popytu?

Exy<0 dobra x, y są komplementarne

Exy>0 dobra x, y są substytucyjne

Exy=0 dobra x, y są dobrami neutralnymi (obojętnymi)

36.

Przedstaw związek pomiędzy wysokością współczynnika elastyczności a

wydatkami konsumentów a zatem i przychodami przedsiębiorstwa?

Założenie: wydatki konsumentów = przychody przedsiębiorstw

Warunkiem wzrostu utargu przy wzroście ceny jest E

PD

> -1, a przy spadku E

PD

< -1

E

PD

= -1; jest wartością graniczną

E

PD



(-



, -1); popyt jest elastyczny

1. R

1

= Q

1

* P

1

2. R

2

= Q

2

* P

2

R

1

>R

2

Obniżka ceny powoduje wzrost utargu
Podwyżka ceny powoduje spadek utargu

E

PD



(-1, 0); popyt nieelastyczny

1. R

1

= Q

1

* P

1

2. R

2

= Q

2

* P

2

R

2

>R

1

Q

P
P

P

P
P

Obniżka ceny powoduje zmniejszenie utargu
Podwyżka ceny powoduje wzrost utargu

37.

Co przedstawią krzywe obojętności i krzywe budżetu konsumenta?

Krzywe obojętności - ilustrują wszystkie koszyki dóbr o jednakowej użyteczności dla konsumenta. (Są graficzną
prezentacją różnych kombinacji konsumpcji dwóch dóbr dających konsumentowi taki sam poziom
użyteczności. W odczuciu konsumenta dobra na krzywej użyteczności są substytutami.)

Cechy krzywych obojętności:



krzywe obojętności mają nachylenie ujemne,



jest ich nieskooczenie wiele,



nie mogą się przecinad,



są wypukłe w stosunku do początku układu współrzędnych,



im są dalej oddalone od początku układu współrzędnych, tym reprezentują wyższy poziom użyteczności,



stosunek, zgodnie z którym jedno dobro może byd zastępowane przez drugie wyraża prawo malejącej
marginalnej stopy substytucji: Wraz ze zmniejszaniem się udziału dobra Y i wzrostem dobra X w strukturze
konsumpcji, maleje skłonnośd konsumenta do zastępowania dobra Y dobrem X. Przy niższym poziomie
dobra Y konsument jest skłonny poświęcid większą ilośd dodatkowych jednostek dobra X, by zwiększyd
konsumpcję dobra Y o jednostkę

Krzywe budżetu konsumenta – proste przedstawiające maksymalne ilości dwóch dóbr, które może nabyd
konsument dysponujący danym dochodem. (Reprezentuje zbiór możliwych dla konsumenta alternatyw wyboru
dóbr w warunkach wyznaczonych poziomem cen i dochodu pieniężnego.)

Punkty charakteryzujące się
jednakową użytecznością
całkowitą

ilość dobra a

ilość
dobra
b

0

U

2

U

2

> U

1

efekt wzrostu dochodu

efekt wzrostu ceny dobra b

ilość
dobra
b

B/p

b

U

1

38.

Scharakteryzuj linię budżetową-

Linia budżetowa to linia obrazująca maksymalne

kombinacje ilościowe dwóch dóbr, które przy danych cenach może nabyć konsument

dysponujący danym dochodem. Graficznie ukazuje ograniczenia budżetowe konsumenta.

39.

Jak na równowagę konsumenta wpłynie zmiana dochodu konsumenta

40.

Jak na równowagę konsumenta wpłynie zmiana ceny jednego z dóbr

41.

Na czym polega efekt substytucyjny i dochodowy?

EFEKT SUBSTYTUCYJNY zmiany ceny:
Skłania nabywcę do zastępowania dobra droższego dobrem relatywnie taoszym. Efekt substytucyjny
bada stopieo zastępowania dobra droższego taoszym spowodowany jedynie zmianą ceny a nie
dochodu realnego. Wpływ zmiany ceny relatywnej na ilośd konsumowanych dóbr wyraża efekt
dochodowy. Efekt substytucyjny jest zawsze ujemny.

EFEKT DOCHODOWY zmiany ceny:
Powoduje zmiany w dochodzie realnym konsumenta, wpływając na ilośd nabywanych dóbr. Siła tego
efektu zależy od udziału dobra w ogólnych wydatkach konsumenta. Efekt dochodowy jest dodatni dla
dóbr normalnych, a ujemny dla dóbr podrzędnych. Dodatni efekt dochodowy wzmacnia efekt
substytucyjny, ujemny osłabia.

42.

Przedstaw problem celu działalności przedsiębiorstwa?

W teorii ekonomii dośd powszechnie zakłada się, że przedsiębiorstwa w swoim działaniu kierują się
zasadą maksymalizacji zysków. Przyjmuje się, że przedsiębiorstwo ustala wielkośd produkcji na
takim poziomie, aby osiągnąd jak największy zysk, rozumiany jako różnica dochodów ze sprzedaży i
kosztów zmieniających się w zależności od wielkości produkcji. Jednakże w wielkich
przedsiębiorstwach maksymalizacja zysku nie jest głównym celem branym pod uwagę.
Menadżerowie kierujący spółkami akcyjnymi są zainteresowani przede wszystkim utrzymaniem
swych stanowisk; często bywa też tak, że zarobki kadry kierowniczej zależą od wielkości obrotów
firmy a nie od jej zysków. Dlatego też założenie, iż celem działalności przedsiębiorstwa jest
maksymalizacja zysku jest stwierdzeniem problemowym.

43.

Czy firmy które przynoszą straty powinny byd jak najszybciej zlikwidowane?

ilość dobra a

B/p

a

0

W długim okresie rozmiary produkcji przedsiębiorstwa odpowiadają punktowi, w którym długookresowe
koszty kraocowe są równe utargowi kraocowemu, pod warunkiem, że cena nie jest wyższa od
długookresowych kosztów przeciętnych przy tych rozmiarach produkcji. P >= k

C

– warto produkowad dalej.

Jeżeli cena jest niższa os długookresowych kosztów przeciętnych P < k

C

, przedsiębiorstwo powinno ulec

likwidacji.

44.

Przedstaw koszty stałe i zmienne?

Koszty całkowite = koszty stałe (K

S

) + koszty zmienne (K

Z

)

Nakład wielu czynników produkcji w krótkim okresie nie zależy od wielkości produkcji. W efekcie
nawet zaprzestawszy produkcji, firma ponosi koszty stałe np.: czynsz za wynajęcie hali, jest taki sam
niezależnie od wielkości produkcji. Reszta kosztów w krótkim okresie to koszty zmienne. Wielkośd
kosztów w krótkim okresie to koszty zmienne. Wielkośd kosztów zmiennych zależy od wielkości
produkcji, a więc przedsiębiorstwo ma wpływ na ich rozmiary np.: wstrzymując produkcję może je
zmniejszyd do zera. Koszty stałe i koszty zmienne stanowią łącznie koszty całkowite produkcji w
krótkim okresie. Natomiast w okresie długim przedsiębiorstwo jest w stanie zmienid nakłady
wszystkich czynników produkcji. Wtedy rozróżnienie kosztów stałych i zmiennych traci wtedy sens.









Koszty stałe – ta częśd kosztów, która nie zmienia się przy zmianach wielkości produkcji
Koszty zmienne – ta częśd kosztów, która zmienia się przy zmianach wielkości produkcji

45.

Wyznacz próg rentowności

Próg rentowności – taki poziom produkcji, przy którym przychody równają się kosztom całkowitym

R = K

C

Q * P = K

S

+ K

Z

Q * P = K

S

+ k

Z

* Q

Q * P – k

Z

* Q = K

S

Q = K

S

/(P-k

Z

); ilościowy próg rentowności

46.

Zdefiniuj i zobrazuj graficznie dolny i górny próg rentowności

47.

Zdefiniuj i zobrazuj graficznie próg zamknięcia przedsiębiorstwa i graniczną cenę

rentowności

48.

W jaki sposób można obniżyd próg rentowności.

49.

Przedstaw jednostkowe (przeciętne): koszty stałe, zmienne i całkowite?

Q

Q

Q

K

S

K

Z

K

C

50.

Wyjaśnij pojęcie przychodu marginalnego i kosztu marginalnego?

Koszt marginalny to wzrost kosztów całkowitych wywolany wzrostem produkcji o

jednostkę.

Przychód marginalny jest to wzrost utargu całkowitego wywołany zwiększeniem

produkcji o jednostkę (utarg marginalny).

51.

Przedstaw związki pomiędzy przeciętnym kosztem zmiennym i przeciętnym

kosztem całkowitym a kosztem marginalnym?

Wykresy ilustrujące zmiany kosztów przeciętnego i kraocowego mają najczęściej kształt litery „U”.
Koszt kraocowy zawsze zrównuje się z kosztem przeciętnym w minimum wykresu kosztu przeciętnego

Q

k

K

C

m







z

s

C

k

k

k







Koszty przeciętne zmienne (kz) spadają, gdy koszty kraocowe są mniejsze od kosztów przeciętnych
oraz rosną, gdy koszty kraocowe są większe od kosztów przeciętnych zmiennych.

52.

Jak działa prawo malejących przychodów całkowitych

Prawo malejących przychodów – prawo

ekonomiczne

, zgodnie z którym

zwiększając

nakłady

jednego czynnika o kolejne jednostki i utrzymując nakłady pozostałych

czynników bez zmian, osiągamy punkt, począwszy od którego dalsze zwiększanie ilości tego

czynnika powoduje zmniejszanie kraocowych przyrostów całkowitej

produkcji

.

53.

Omów założenia i warunki występowania doskonałej konkurencji

Aby na danym rynku zaistniała konkurencja doskonała, muszą zostad spełnione cztery założenia:

Q

k

m

k

z

k

c

k

s



Duża liczba sprzedających i kupujących - dzięki temu każdy podmiot ma bardzo mały udział w globalnym

popycie lub globalnej podaży i tym samym pojedyncze decyzje nie mają wpływu na cenę rynkową; także

ewentualne zmowy producentów są na tyle utrudnione, że nieopłacalne;



Jednorodnośd produktu - produkty poszczególnych producentów są identyczne, w związku z czym

nabywcom jest wszystko jedno od kogo kupią produkt;



Doskonała informacja rynkowa - zarówno kupujący jak i sprzedający posiadają pełną informację o samym

produkcie, jak i jego cenie - tak obecnej jak i w przyszłości;



Swoboda wejścia i wyjścia z

branży

- nie istnieją żadne bariery wejścia ani wyjścia z branży; dzięki temu

przy większym zapotrzebowaniu ze strony kupujących producenci będą mogli swobodnie rozpocząd dodatkową

produkcję, zwiększając tym samym podaż, a przy zmniejszonym zapotrzebowaniu wycofad się nie ponosząc

dodatkowych strat.

Wśród dodatkowych założeo, jakie się wymienia, znajdują się:



Brak

interwencji paostwa

- oznacza, że wyłącznie mechanizm rynkowy ma wpływ na relacje między

kupującymi a sprzedającymi, w tym na cenę;



Zerowe koszty

transakcji

- podmioty nie ponoszą dodatkowych kosztów związanych z zawarciem umowy

kupna sprzedaży, jak np. uprzednie rozeznanie rynku.



Produkt posiada bliskie

substytuty

- dzięki temu nabywcy mogą łatwo zastąpid produkt innym, gdyby jego

podaż była niewystarczająca.

54.

Omów założenia i warunki występowania monopolu

-na rynku jest wielu kupujących i jeden sprzedający

-produkty są jednorodne lun zróżnicowane, nie istnieją ich bliskie substytuty

-istnieje doskonała informacja o rynku. Oznacza to, że monopolista podaży zna

popyt na produkowane przez siebie dobro, zaś monopolista popytu zna podaż

dobra na które jest zapotrzebowanie

-występują bariery wejścia

-cenodawczośd- monopolista ustala cenę

55.

Omów założenia i warunki występowania konkurencji monopolistycznej

-produkty zróżnicowane i posiadają bliskie substytuty

-swoboda wchodzenia na rynek i opuszczania rynku

-wielu sprzedających i kupujących

-doskonała informacja o rynku

56.

Omów założenia i warunki występowania oligopolu

-produkty jednorodne lub zróżnicowane

-niewielka liczba sprzedawców i wielu kupujących

-ograniczony dostęp do rynku

-pełna informacja o rynku

57.

Przedstaw decyzje ekonomiczne producenta w warunkach doskonałej konkure-

ncji?

Konku

rencja doskonała jest to rynek, na którym działa wielu producentów i

konsumentów. Nie ma barier wejścia, a produkt jest jednorodny. Na rynku tym

nabywcy i sprzedawcy nie mają wpływu na cenę.

Utarg krańcowy MR równa się cenie P. P1=MR

Linia popytu D j

est pozioma. Jeżeli przedsiębiorstwo będzie sprzedawać po cenie

ustalonej na rynku to może sprzedawać każdą ilość. Jeżeli przedsiębiorstwo

sprzedaje powyżej ceny rynkowej, to nie sprzeda nic. Sprzedaż poniżej ceny

rynkowej nie ma sensu. Szczególną cechą konkurencji doskonałej jest stosunek

pomiędzy utargiem krańcowym, a ceną. Utarg krańcowy jest równy uzyskanej cenie.

Przedsiębiorstwo działające na rynku doskonale konkurencyjnym dąży do

maksymalizacji rynku. W długim okresie czasu przedsiębiorstwo wycofa się z gałęzi

wówczas, gdy cena nie może pokryć kosztów przeciętnych. Model konkurencji

doskonałej opiera się na następujących założeniach: jednorodność produktu; pełna

mobilność czynników produkcji; duża liczba sprzedających i kupujących; doskonała

informacja o rynku.

W krótkim okresie czasu rozmiary przedsiębiorstw w gałęzi są stałe. Produkcja

zmienia się wraz ze zmianami wykorzystania czynników zmiennych. W długim okresie

czasu zmieniają się rozmiary przedsiębiorstw w gałęzi.

58.

Przedstaw zasady decyzji ekonomicznych producenta w warunkach konkurencji

monopolistycznej?

Konkurencja monopolistyczna-

jest to rynek na którym działa

wielu producentów i konsumentów, nie ma barier wejścia, lecz produkt-inaczej niż w

przypadku konkurencji doskonałej-nie jest jednorodny. Konkurencja monopolistyczna

stanowi mieszankę konkurencji doskonałej i monopolu. Aby powstała, wystarcza

spełnienie 3 warunków. Po pierwsze, nabywców i sprzedawców jest wielu. Każdy z

nich kontroluje małą część podaży i popytu a konkurenci mogą zignorować jego

działania. Po drugie nie ma barier wejścia. Wyklucza to porozumienia producenta. Po

trzecie produkty są bliskimi, lecz nie doskonałymi substytutami co sprawia, że rynek

rozpada się na segmenty, na których handluje się nieco odmiennymi dobrami. Na

ry

nku konkurencji monopolistycznej dostawcy kontrolują podaż swojej specyficznej

odmiany produktu, a więc wpływają na cenę, co sprawia że krzywa popytu opada.

Wielość bliskich substytutów powoduje jednak, że popyt jest elastyczny, więc ta

opadająca linia popytu nie jest stroma. Przedsiębiorstwa działające na rynku

konkurencji monopolistycznej dysponują pewną siłą monopolistyczną. W krótkim

okresie mogą zatem osiągać pewne zyski nadzwyczajne. W długim okresie liczba

producentów w gałęzi wzrasta co zmniejsza udział poszczególnych przedsiębiorstw w

całości sprzedaży. W długim okresie przedsiębiorstwa działające na rynku

konkurencji monopolistycznej osiągają stan równowagi w punkcie styczności linii

popytu z linią kosztów przeciętnych. Takie rynki są pełne małych sklepików, w których

rzadko pojawia się klient i pustych stacji benzynowych.

59.

Przedstaw zasady decyzji ekonomicznych producenta w warunkach oligopolu.

ligopol jest to rynek na którym działa niewiele (kilka, kilkanaście) firm. Bariery wejścia

na rynek są dość wysokie, a o zachowaniach przedsiębiorstw decyduje ich

współzależność. Oligopol to forma rynku pośrednia między konk. monopolistyczną a

monopolem. Krzywa popytu na produkty oligopolisty opada. Przedsiębiorstwa

oligopolistyczne mają znaczny wpływ na podaż gałęzi a zatem i na cenę rynkową.

Dominującą cechą takiego rynku jest współzależność. Zachowania poszczególnych

firm zależą od zachowań ich konkurentów i od oczekiwań dotyczących tych

zachowań. W Polsce rynek taki tworzą dealerzy znanych firm samochodowych. Kiedy

Renault zaoferuje nabywcom poduszkę powietrzną jako element standardowego

wyposażenia sprzedawanych samochodów, Fiat odpowiada kampanią reklamową, a

Opel zaczyna rozważać wprowadzenie preferencyjnego systemu kredytowania

klientów.

60.

Przedstaw decyzje ekonomiczne producenta w warunkach monopolu?

Monopol

to rynek na którym występuje jedno przedsiębiorstwo mające wyłączność produkcji i

zbytu jakiegoś towaru. Jest dawcą ceny. Producent może stosować dyskryminację

cenową, czyli stosować różne ceny na ten sam produkt na różnych rynkach. Ustalając

wielkość podaży wybiera taką wielkość produkcji przy której koszt marginalny równa

się utargowi marginalnemu. Następnie musi sprawdzić czy cena pokrywa koszt

przeciętny w długim okresie czasu. Stosunek ceny i utargu marginalnego zależy od

położenia krzywej popytu. Krzywa popytu monopolu jest taka sama jak krzywa popytu

rynkowego.

Przychód marginalny monopolu spada wraz ze wzrostem wielkości

produkcji. Monopol osiąga równowagę w punkcie optymalnej kombinacji ceny i

wielkości produkcji. W tym punkcie zysk monopolu w krótkim okresie czasu jest

maksymalny. Monopolista nie boi się konkurencji ponieważ chronią go bariery

wejścia. Producent w warunkach monopolu kontroluje w pełni sytuację rynkową, ma

możliwość ustalania rozmiarów podaży i cen. Monopol opiera się na czterech

założeniach: produkty jednorodne lub zróżnicowane; brak możliwości wejścia do

działalności opanowanej przez monopol; jeden sprzedający, wielu kupujących;

założenie doskonałej informacji o rynku.

61.

W jaki sposób można mierzyd konkurencyjnośd rynku?

62.

Porównaj doskonałą konkurencję i monopol

W długim okresie zarówno w konkurencji doskonałej jak i konkurencji monopolistycznej zysk

przedsiębiorstw jest równy zero. Jednak istnieją dwie istotne różnice pomiędzy równowagami w tych

dwóch formach konkurencji

Marża ponad koszt krańcowy

Dla firm w konkurencji doskonałej w równowadze cena jest równa kosztowi krańcowemu. W

przeciwieństwie, dla konkurencji monopolistycznej w równowadze cena przewyższa koszt krańcowy.

Oznacza to, że konkurencja monopolistyczna charakteryzuje się dodatnią marżą, mimo że zyski firm są

równe zero.

Skala produkcj

W konkurencji doskonałej w równowadze każda z firm wytwarza ilość produktu, która

minimalizuje przeciętny koszt całkowity. Innymi słowy w konkurencji doskonałej firmy

maksymalizują korzyści skali. Z drugiej strony, w konkurencji monopolistycznej firmy produkują

ilość dóbr, która jest mniejsza niż optymalna ilość wynikająca z korzyści skali. Oznacza to, że

każda z firm mogłaby zwiększyć swoją produkcję i w ten sposób zmniejszyć średni koszt

produkcji.

63.

Porównaj konkurencję monopolistyczną i oligopol

64.

Zdefiniuj i scharakteryzuj popyt na pracę

Popyt na pracę - jest to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane przez pracodawców

(

przedsiębiorstwa

). Przedmiotem transakcji jest praca, za którą pracownik otrzymuje

określoną płacę.

Popyt na pracę determinują takie czynniki jak: koszty i

w

ydajność pracy

oraz

popyt

na dobra i usługi.

65.

Zdefiniuj i scharakteryzuj podaż pracy

podaż pracy - to liczba osób, które chcą w danym okresie pracować za określoną stawkę płacy.

Czynniki wpływające na podaż pracy

Czynniki demograficzne

1. Przyrost naturalny

2. Struktura ludności wg wieku

3. Saldo migracji

4. Struktura zamieszkania "miasto-wieś"

5. Struktura ludności wg płci

6. System szkolenia i kształcenia

7. Mobilność

8. Indywidualne motywacje i decyzje

Czynniki ekonomiczne

[edytuj]

1. Wysokość płacy realniej

2. Wysokość podatków od dochodów

3. System opieki społecznej państwa

4. Wysokość płacy nominalnej