TWÓRCZOŚĆ W PERSPEKTYWIE INDYWIDUALNEGO ŻYCIA

– analiza biograficzna wybranych twórców

Zadaniem grupy jest dokonanie analizy biografii wybranego przez uczestników
twórcy z dowolnej dziedziny (może być zarówno artystycznej, jak i np.

naukowej). Analizując życie i twórczość danej postaci proszę skupić się głównie
na cechach indywidualnych twórcy i procesie jego tworzenia. Treści należy

oprzeć na przykładach i odnosić do teorii, konkretnej wiedzy, danych,
które były omawiane na ćwiczeniach, wykładach z psychologii

twórczości lub znajdują się w literaturze przedmiotu.

Analiza ma zawierać takie elementy jak:

•

(1) podstawowe informacje dotyczące twórcy: dziedzina/y aktywności

twórcy, nurt, kierunek, rodzaj twórczości

•

(2) najważniejsze osiągnięcia wraz z przykładami; na czym polegał jego

fenomen? dlaczego zapisał się na kartach historii? co wyróżnia jego
twórczość?

•

(3) krótki rys historyczny, uwzględniający kontekst społeczny (okres w

historii, kluczowe wydarzenia, które miały wpływ na twórcę i jego
twórczość, a także bliskie środowisko, otoczenie społeczne, rodzina, osoby

znaczące w trakcie rozwoju, etc.)

•

(4) twórczość w cyklu życia (momenty przełomowe, etapy twórczego

rozwoju, kryzysy, zmiany, ważne doświadczenia, wydarzenia, które

wpływały na jego twórczość, etc.) --> spróbować przedstawić na wykresie
życia (patrz załącznik – model H. Gardnera)

•

(5) cechy indywidualne twórcy (charakterystyka cech

indywidualnych, osobowościowych, uzdolnień, zdolności,
zainteresowań, ewentualnie zaburzeń zachowania, zaburzeń

psychicznych etc.)

•

(6) co wiemy o procesie tworzenia twórcy? (w jaki sposób

tworzył? kiedy? czy miał swój styl tworzenia? czym się

charakteryzował jego sposób działania, generowania pomysłów
etc., co go motywowało? jakie emocje temu towarzyszyły?)

•

(7) ewentualne ciekawostki dotyczące twórcy i jego twórczości

•

(8) podsumowanie – najważniejsze wnioski i obserwacje

– Praca grupowa (podział na 5 zespołów - po 3-4 osoby).
- Termin prezentacji to 19 IV (2 zespoły) i 10 V (3 zespoły).

- Prezentacja będzie podlegała ocenie (ocena grupy + prowadzącej zajęcia).
- Efekt wykonanej pracy w formie pisemnej należy oddać w dniu prezentacji

(praca może być poszerzona o dodatkowe treści niezawarte w prezentacji).
Należy pamiętać o tworzeniu spisu cytowanej literatury wg standardów APA.

- Proszę o dostarczenie listy z uczestnikami poszczególnych zespołów oraz
nazwiskami wybranych twórców do 12 IV.

Literatura:

1) Pomocne mogą byś wszelkie książki dotyczące metody biograficznej wraz z

przykładami analiz:

Całek A, Tokarz A., (2004). Metoda psychobiograficzna w badaniu procesu
twórczego, W: Twórczość w teorii i praktyce, (red.) S. Popek. Lublin:

Wydawnictwo UMCS.
McKinley Runyan W. (1992). Historie życia a psychobiografia. Badania teorii i

Metody. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Buhler Ch. (1999). Bieg życia ludzkiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe

PWN.
Szmidt, K.J. (2007). Pedagogika twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo

Psychologiczne. (podrozdział „Podejście biograficzne”, str 349-360)

2) Przydatne będą również lektury dotyczące indywidualnych cech twórcy czy
twórczej osobowości:

Gardner H. (1998). Niepospolite umysły. Warszawa: Wydawnictwo Cis. (tutaj

znajdziecie konkretne przykłady analiz czterech twórców: Mozarta, Woolf,
Gandhiego, Freuda)

Barron, F., Harrington, D.M. (1981). Creativity, intelligence, and personality.
Annual Review of Psychology, 32, 439-476.

Drat-Ruszczak, K. (1981). Osobowościowe wyznaczniki efektywności w
twórczości naukowej. Warszawa: Państwowa Akademia Nauk.

Feist, G. (1998). A meta-analysis of personalisty in scientific and artistic
creativity. Personality and Social Psychology Review, 2, 4, 290-309.

Popek, S. (2003). Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Strzałecki, A. (1969). Wybrane zagadnienia psychologii twórczości. Warszawa:

Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Simonton, D. K. (2010). Geniusz. Warszawa: Wydawnictwo APS.

No i oczywiście… Nęcka, E. (2001). Psychologii twórczości. Gdańsk: GWP.
(rozdział ‘Indywidualne cechy twórców’ str. 121 – 143)

Liczę na Waszą kreatywność i ciekawość poszukiwawczą.

Pamiętajcie aby zadawać pytania w razie wątpliwości.
Miłych poszukiwań i analiz!