Analiza finansowa
1
PROWADZĄCY: dr inż. Iwona Otola
Konsultacje w semestrze zimowym 2011/2012, pokój 203z
Poniedziałek godz. 18.30 – 19.30
Wtorek godz. 10.00 – 13.00
Telefon 34 32 50 276
Email iotola@zim.pcz.pl
2
Literatura:
1. L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie
2. J. Duraj, Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa
3. T. Waśniewski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie
4. L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, E. Kurtys,
T. Waśniewski, B. Wersty, Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa
5. T. Waśniewski, W. Skoczylas, Teoria i praktyka analizy
finansowej w przedsiębiorstwie
6. M. Sierpioska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według
standardów światowych
3
Analiza
to metoda postępowania naukowego, która polega na
dzieleniu danej całości na części, a następnie
rozpatrywaniu każdej części z osobna.
Analiza
to metoda poznania obiektów i zjawisk złożonych przez
ich podział na elementy proste i zbadanie powiązao
między tymi elementami, szczególnie zależności
przyczynowo – skutkowych.
4
Etapy postępowania analitycznego:
- wykrycie struktury badanej całości, związków i zależności
występujących między elementami strukturalnymi oraz
między każdym elementem a całością – wówczas jest to
analiza strukturalna,
- poznanie mechanizmu funkcjonowania badanej całości,
zmian jakie w niej zachodzą, identyfikacja czynników
oddziałujących na tę całośd oraz kierunku i natężenia wpływu
poszczególnych czynników na stwierdzone zmiany – wówczas
określa się ją mianem analizy przyczynowej.
5
Synteza oznacza łączenie różnych części w całośd po uprzednim
zbadaniu tych części.
Synteza jest przeciwieostwem analizy, ale przeciwieostwo to nie
oznacza sprzeczności, ponieważ obie metody wzajemnie się
uzupełniają.
6
Podział analizy działalności przedsiębiorstwa
Źródło: Wiktor Gabrusewicz, Postawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002, s. 15 – 16.
Analiza techniczno-ekonomiczna
Analiza finansowa
Analiza produkcji
Analiza zatrudnienia i wydajności pracy
Analiza środków trwałych
Analiza gospodarki materiałowej
Analiza postępu technicznego
Analiza sytuacji majątkowej
Analiza sytuacji finansowej
Analiza wyniku finansowego
Analiz przychodów
Analiza kosztów
Analiza przepływów pieniężnych
Analiza ekonomiczna
Analiza ekonomiczna
Analiza działalności przedsiębiorstwa
Analiza otoczenia
Analiza
techniczno-
-ekonomiczna
Analiza
finansowa
Analiza
otoczenia
ogólnego
Analiza
otoczenia
szczegółowego
Analiza powiązao
przedsiębiorstwa
z otoczeniem
7
Analiza ekonomiczna:
- analiza makroekonomiczna – badanie i ocena wielkości
ekonomicznych zagregowanych, ujmowanych dla całej gospodarki
narodowej,
- analiza mikroekonomiczna – badanie i ocena działalności
podmiotów gospodarujących tj. przedsiębiorstwo, gospodarstwo
domowe,
8
Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa
(analiza działalności gospodarczej przedsiębiorstwa)
polega
na
wykrywaniu
struktury
zjawisk
i
procesów
występujących w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa,
ustalaniu ich wewnętrznych i zewnętrznych powiązao, ustalaniu
wielkości i przyczyn odchyleo stanów rzeczywistych od
postulowanych, a także na projektowaniu działao korekcyjnych,
zmierzających do ekonomicznie racjonalnego ukształtowania
stanu zjawisk i przebiegu procesów.
9
Zakres analizy ekonomicznej w przedsiębiorstwie
:
1. analiza finansowa:
- analiza sprawozdao finansowych,
- analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa,
- czynnikowa analiza wyniku finansowego
2. analiza techniczno – ekonomiczna:
- analiza produkcji,
- analiza zatrudnienia, płac i wydajności,
- analiza wyposażenia przedsiębiorstwa w aktywa trwałe,
- analiza gospodarki materiałowej,
- analiza postępu technicznego
10
Analiza techniczno – ekonomiczna:
- analiza koncentruje się na ocenie rzeczowych i osobowych aspektów
funkcjonowania przedsiębiorstwa,
- treścią analizy są wskaźniki techniczno –ekonomiczne ujmowane w
różnych jednostkach miary
- analizie poddaje się ilośd, jakośd, strukturę działalności wytwórczej,
stopieo nowoczesności wytwarzania, wyposażenie podmiotu w aktywa
trwałe, procesy zaopatrzenia w surowce i materiały, magazynowanie,
gospodarowanie zatrudnieniem itp.
11
Analiza finansowa:
- analiza koncentruje się na ocenie finansowej strony działalności
przedsiębiorstwa, zajmuje się badaniem stanu i rozwoju szeroko
rozumianych finansów przedsiębiorstwa oraz finansowych skutków
przedsięwzięd gospodarczych
- treścią analizy są wielkości ekonomiczne wyrażone w jednostkach
pieniężnych
- analizie poddaje się strukturę i dynamikę majątku, kapitału, wyniku
finansowego, kosztów i przepływów pieniężnych oraz różnorodne ich
relacje w tym obrazujące płynnośd finansową, rentownośd, zadłużenie,
zdolnośd do obsługi długu, finansowy wymiar wartości przedsiębiorstwa
oraz związki przyczynowe kształtujące wymienione kategorie
12
Cechy dobrej analizy ekonomicznej:
1. koncentracja badao na zamierzonym celu
2. adekwatnośd doboru wskaźników i metod badawczych do
celu badania
3. obiektywnośd stwierdzeo i ocen
4. zwięzłośd w formułowaniu wyników, konkretnośd wniosków,
jasnośd precyzyjnośd w ich ujęciu
5. szybkośd w przedstawieniu wyników analizy
13
Podstawowe etapy metodyczne badao analitycznych
1. dokładne zdefiniowanie obiektu badao
2. wybór kryterium oceny zachowania się zjawiska lub procesu
3. wybór adekwatnej miary
4. ustalenie jednostki odniesienia (bazy)
5. określenie odchyleo stanów rzeczywistych od
postulowanych
6. postawienie wstępnej hipotezy, sformułowanie modelu,
przeprowadzenie analizy przyczynowej
7. wydanie oceny o zaistniałych zmianach lub stwierdzonych
stanach analizowanych zjawisk
8. ustalenie działao racjonalizujących obiekt badao
14
Rodzaje stosowanych porównao osiągniętych przez przedsiębiorstwo wyników
Biorąc pod uwagę czas, którego analizy dotyczą, można wśród nich wyróżnid:
•
analizę retrospektywną,
•
analizę bieżącą,
•
analizę prospektywną.
W zależności od rodzaju przyjętej podstawy odniesienia rozróżnia się następujące kierunki
porównao:
•
porównania ze wskaźnikami okresów ubiegłych lub przyszłych (tzw. porównania w czasie),
•
porównywania ze wskaźnikami postulowanymi (tzw. porównania z planem),
•
porównania ze wskaźnikami innych jednostek gospodarczych (porównania w przestrzeni).
Wielkości postulowane
Wielkości zaplanowane
Wielkości osiągnięte w
poprzednich okresach
Wielkości średniobranżowe
Wielkości wskaźników różnych branż
Wielkości przeciętne w całej
gospodarce
Baza porównawcza
WEWNĘTRZNA
ZEWNĘTRZNA
15
Proces analityczny
Wielkości (mierniki) bezwzględne:
przedstawiają absolutny rozmiar określonych zjawisk ekonomicznych
są to liczby mianowane stanowiące liczbowe wyrażenie stanu
danego zjawiska ekonomicznego
są wyrażone w jednostkach naturalnych lub wartościowych.
Wielkości (mierniki) względne:
opisują jakościowe cechy zjawisk ekonomicznych
pozwalają określid relacje zachodzące pomiędzy nimi
są to liczby stosunkowe wyrażające relatywną skalę opisywanego zjawiska
są wyrażane w procentach lub udziałach
Podstawowymi rodzajami mierników są:
mierniki natężenia, mierniki struktury, mierniki dynamiki.
16
Mierniki natężenia
są wielkościami względnymi
wyrażającymi stosunek jednego zjawiska do innego zjawiska
X
Y
M
M – miernik natężenia
Y, X – zjawiska merytorycznie ze sobą powiązane
przychody ze sprzedaży
[X]
zysk netto
[Y]
rentownośd przychodów
ze sprzedaży
[M]
1000 PLN
50 PLN
0,05 [5%]
Wskaźnik natężenia wyraża kształtowanie się wielkości jednego zjawiska
na tle drugiego zjawiska merytorycznie z nim powiązanego.
Wskaźnik ten informuje ile jednostek zjawiska Y przypada na jednostkę zjawiska X.
17
Mierniki struktury
są wielkościami względnymi , przedstawiają udział liczby jednostek poszczególnych
wariantów w łącznej liczbie jednostek danego zjawiska
X
X
M
o
i
i
aktywa trwałe
1 200 PLN
0,4 [40%]
aktywa obrotowe
1 800 PLN
0,6 [60%]
aktywa ogółem
3 000 PLN
1 [100%]
M
i
– miernik struktury i-tego wariantu,
X
i
– liczba jednostek i-tego wariantu,
X
o
– ogólna liczba jednostek zjawiska
Suma wszystkich wskaźników struktury jest równa jedności lub 100%
Miernik ten informuje, jaki procent wszystkich wartości zjawiska X stanowi liczebnośd
i-tego wariantu
[%]
100
X
X
M
o
i
i
18
Mierniki dynamiki
1.
Mierniki dynamiki o podstawie stałej - służą do określenia zmian poziomu
zjawiska w kolejnych okresach w porównaniu z ustalonym okresem.
Najczęściej jako podstawę przyjmuje się poziom zjawiska w pierwszym
badanym okresie.
2.
Mierniki dynamiki o podstawie ruchomej (łaocuchowe miernikami dynamiki)
– służą do oceny zmian poziomu zjawiska następujących z okresu na okres. W
tym przypadku jako podstawę odniesienia dla wartości zjawiska z bieżącego
okresu przyjmuje się poziom zjawiska z okresu poprzedniego.
19
Indeksy dynamiki określają one tempo wzrostu badanego zjawiska ekonomicznego.
Informują jaki procent zjawiska z okresu podstawowego stanowi poziom zjawiska
w okresie bieżącym.
100
x
x
i
1
t
1t
100
x
x
i
1
-
t
t
t
Indeks dynamiki o podstawie stałej
Indeks dynamiki łaocuchowy
2003
[tys. PLN]
x
1
2004
[tys. PLN]
x
t -1
2005
[tys. PLN]
x
t
aktywa ogółem
50
80
90
i
1t
100
160
180
i
t
100
160
112,5
20
2002
2003
2004
2005
Zysk netto według cen bieżących
400
440
445
480
Indeks wzrostu cen (pot. inflacja)
1,90%
0,80%
3,50%
2,10%
1,019
1,008
1,035
1,021
Zysk netto według cen z roku 2005
426,1
465,0
454,3
480,0
zysk netto według cen z roku 2002
400,0
436,5
426,5
450,6
Dynamika indeks stały
rok 2002 = 100% wg cen bieżacych
100,0
110,0
111,3
120,0
rok 2002 = 100% wg cen roku 2005
100,0
109,1
106,6
112,7
rok 2002 = 100% wg cen roku 2002
100,0
109,1
106,6
112,7
Dynamika indeks zmienny
rok 2002 = 100% wg cen bieżacych
100,0
110,0
101,1
107,9
rok 2002 = 100% wg cen roku 2005
100,0
109,1
97,7
105,6
rok 2002 = 100% wg cen roku 2002
100,0
109,1
97,7
105,6
21
Elementy sprawozdania finansowego
• Bilans
• Rachunek zysków i strat
• Informacja dodatkowa
• Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym
• Rachunek przepływów pieniężnych
22
Bilans
A. Aktywa trwałe
A. Kapitał (fundusz) własny
I. Wartości niematerialne i prawne
I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Rzeczowe aktywa trwałe
II. Należne wpłaty na
kapitał podstawowy
III. Należności długoterminowe
III. Udziału (akcje) własne
do umorzenia (-)
IV. Inwestycje długoterminowe
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
V. Kapitał fundusz z aktualizacji
wyceny
B. Aktywa obrotowe
VI. Pozostałe kapitały
(fundusze) rezerwowe
I. Zapasy
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
II. Należności krótkoterminowe
VIII. Zysk (strata) netto
III. Inwestycje krótkoterminowe
IX. Odpisy z zysku netto
w ciągu roku obrotowego (-)
IV. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
B. Zobowiązania i rezerwy na
zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkotermniowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
OGÓŁEM AKTYWA
OGÓŁEM PASYWA
23
Rachunek zysków i strat
A. Przychody netto ze sprzedaży
B. Koszty działalności operacyjnej
C. Zysk (strata) ze sprzedaży
A - B
D. Pozostałe przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalnosci operacyjnej
C + D - E
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
I. Zysk (strata) na działalności gospodarczej
F + G - H
J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
J.I - J.II
I. Zyski nadzwyczajne
II. Straty nadzwyczajne
K. Zysk (strata) brutto
I +/- J
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku
(zwiększenia straty)
N. Zysk (strata) netto
K - L - M
24
Rachunek przepływów pieniężnych
W rachunku przepływów pieniężnych uwzględnia się wszystkie wpływy
i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej jednostki.
• działalnośd operacyjna - to podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz
inne rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności inwestycyjnej i
finansowej;
• działalnośd inwestycyjna – to nabywanie lub zbywanie składników
aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz
wszelkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści;
• działalnośd finansowa – to pozyskiwanie lub strata źródeł finansowania
(zmiany w relacjach i rozmiarach kapitału własnego i obcego) oraz wszelkie
związane z nimi koszty i korzyści pieniężne.
25
Informacja dodatkowa
Obejmuje wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz
dodatkowe informacje i objaśnienia.
Zestawienie zmian w kapitale własnym
Jest to nowy element sprawozdania finansowego. Obejmuje
on informacje o zmianach poszczególnych składników
kapitału własnego za rok bieżący i poprzedni rok obrotowy.
26
Ocena struktury majątkowo - kapitałowej
Ocena struktury majątkowo – kapitałowej opiera się na
przede wszystkim na danych bilansowych i z tego względu
określana jest jako wstępna analiza bilansu.
27
Ocena struktury majątkowo - kapitałowej
Analiza pozioma
badanie relacji
zachodzących pomiędzy
składnikami aktywów
a składnikami pasywów
Analiza pionowa
(strukturalna)
- analiza aktywów
- analiza pasywów
28
Analiza pionowa (strukturalna) bilansu polega na
procentowym ustaleniu udziału poszczególnych
pozycji bilansu w sumie bilansowej.
29
Wartośd
Struktura
Wartośd
Struktura
A. Aktywa trwałe
96 659
77,9% A. Kapitał własny
68 555
55,3%
Wartości niematerialne i
prawne
3 347
2,7% Kapitał podstawowy
5 000
4,1%
Rzeczowe aktywa trwałe
48 647
39,2% Kapitał zapasowy
55 854
45,0%
Należności długoterminowe
0
0,0% Kapitał z aktualizacji wyceny
597
0,5%
Inwestycje długoterminowe
44 550
35,9% Pozostałe kapitały rezerwowe
0
0,00%
Długoterminowe RM
115
0,1% Zysk (strata) netto
7 104
5,7%
B. Aktywa obrotowe
27 371
22,1%
B. Zobowiązania i rezerwy
na zobowiązania
55 475
44,7%
Zapasy
10 082
8,1% Rezerwy na zobowiązania
0
0,0%
Należności krótkoterminowe
16 381
13,2% Zobowiązania długoterminowe
25 500
20,6%
Inwestycje krótkoterminowe
908
0,8% Zobowiązania krótkoterminowe
18 398
14,8%
Krótkoterminowe RM
0
0,0% Rozliczenia międzyokresowe
11 577
9,3%
Aktywa ogółem
124 030
100%
Pasywa ogółem
124 030
100%
Bilans – analiza pionowa
30
Analiza pozioma bilansu
Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych
kapitałem własnym
Kapitał własny * 100%
Aktywa trwałe
Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych
kapitałem stałym
Kapitał stały * 100%
Aktywa trwałe
Wskaźnik pokrycia aktywów obrotowych
kapitałem krótkoterminowym
Kapitał krótkoterminowy * 100%
Aktywa obrotowe
Kapitał stały jest to kapitał długoterminowo (powyżej roku) związany z przedsiębiorstwem
Kapitał stały = Kapitał własny + zobowiązania długoterminowe
Kapitał krótkoterminowy – to zobowiązania bieżące, kapitał związany z
przedsiębiorstwem do roku.
31
Kapitał obrotowy (kapitał pracujący)
nadwyżka aktywów bieżących nad zobowiązaniami bieżącymi
Kapitał obrotowy = Aktywa obrotowe – Zobowiązania krótkoterminowe
lub
Kapitał obrotowy = Kapitał stały – Aktywa trwałe
32
Poziomy kapitału obrotowego
Aktywa trwałe
Kapitał stały
Aktywa obrotowe
Zobowiązania
krótkoterminowe
Dodatni
33
Zerowy
Poziomy kapitału obrotowego
Aktywa trwałe
Kapitał stały
Aktywa obrotowe
Zobowiązania
krótkoterminowe
34
Ujemny
Poziomy kapitału obrotowego
Aktywa trwałe
Kapitał stały
Zobowiązania
krótkoterminowe
Aktywa obrotowe
35
Narzędziem analizy finansowej jest analiza wskaźnikowa,
która pozwala określid kondycję finansową firmy.
Analiza wskaźnikowa sprowadza się do obliczenia szeregu relacji
między wielkościami występującymi w sprawozdaniach finansowych,
a przede wszystkim: w bilansie, w rachunku zysków i strat
oraz w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych.
36
Główne obszary analizy finansowej:
- płynnośd
- sprawnośd działania
- efektywnośd
- zadłużenie
- rentownośd
- rynkowa wartośd akcji i kapitału
37
Wskaźniki płynności mierzą zdolnośd przedsiębiorstwa do regulowania
bieżących zobowiązao.
Utrzymanie płynności jest koniecznym warunkiem sprawnego funkcjonowania
przedsiębiorstwa.
Zarządzanie płynnością oznacza sterowanie wpływami i wydatkami w taki
sposób, aby wpływy były w stanie równoważyd wydatki.
Konstruowanie wskaźników ma na celu prognozę strumieni pieniędzy
wpływających do przedsiębiorstwa i wypływających z przedsiębiorstwa.
Celem badania płynności nie jest stwierdzenie czy wskaźnik ma dobrą wartośd,
lecz czy przedsiębiorstwo będzie w stanie w przyszłości wywiązad się z
bieżących płatności
38
Wskaźniki płynności
Analiza wskaźników płynności musi uwzględniad specyfikę badanej branży. Np. długi cykl
produkcyjny zamrażający aktywa,
Aby naprawdę zbadad płynnośd należałoby zbadad zestawienie luki płynności, polegające na
zestawieniu aktywów i zobowiązao płatnych w tych samych terminach. Zestawienia takie są
standardową procedurą stosowaną w bankach.
Samo opracowanie nawet najbardziej wyszukanych wskaźników nic nie daje – niezbędna jest ich
analiza, a nie prezentacja. Np. znacząca różnica wartości wskaźnika płynności bieżącej i szybkiej
może wynikad ze znacznego stanu zapasów w firmie. W zależności od charakteru prowadzonej
działalności sytuacja taka budzi lub nie budzi zastrzeżeo.
.
Wskaźnik płynności
szybkiej
Wskaźnik płynności
bieżącej
Aktywa obrotowe
Zobowiązania bieżące
Aktywa obrotowe
– Zapasy
Zobowiązania bieżące
Wskaźnik płynności
natychmiastowej
Inwestycje krótkoterminowe
Zobowiązania bieżące
1,2 -2
ok. 1
0,1 – 0,2
Zalecane wartości
39
Wskaźniki sprawności działania
(obrotowości, rotacji)
Wskaźniki sprawności umożliwiają pomiar intensywności
wykorzystania zasobów należących do aktywów przedsiębiorstwa,
określając w ten sposób szybkośd i łatwośd z jaką składniki aktywów
(szczególnie obrotowych) mogą byd zamieniane na gotówkę.
Wyznaczają częstotliwośd obrotu poszczególnymi składnikami aktywów
oraz częstotliwośd spłaty zobowiązao.
40
Wskaźniki sprawności działania
(obrotowości, rotacji)
Rotacja, czyli obrót składników majątkowych,
określa szybkośd z jaką składniki te zmieniają swoją postad
Rotacja może zostad wyznaczona:
- w ilościach cykli obrotowych, jakie są wykonywane w badanym okresie
- w długości trwania cyklu obrotowego wyrażonego w dniach, tygodniach itd.
Pomiar rotacji dokonywany jest przez zestawienie stanu
(średniego lub kraocowego) składnika majątkowego
ze strumieniem tego składnika (skumulowanym stanem składnika)
41
Wskaźniki sprawności działania
Wskaźnik rotacji zapasów
Przychody ze sprzedaży netto
Średni stan zapasów
Wskaźnik rotacji zapasów
Koszt sprzedanych produktów towarów i materiałów
Średni stan zapasów
Wskaźnik rotacji zapasów
w dniach
Średni stan zapasów x 365
Przychody ze sprzedaży netto
Wskaźnik rotacji należności
Przychody ze sprzedaży netto
Średni stan należności
Wskaźnik rotacji należności
w dniach
Średni stan należności x 365
Przychody ze sprzedaży netto
Wskaźnik rotacji zobowiązao
Przychody ze sprzedaży netto
Średni stan zobowiązao
Wskaźnik rotacji zobowiązao
w dniach
Średni stan zobowiązao x 365
Przychody ze sprzedaży netto
42
Cykl rotacji środków pieniężnych
Cykl obrotu operacyjnego = Rotacja zapasów w dniach + Rotacja należności w dniach
Cykl rotacji środków pieniężnych w dniach =
Rotacja zapasów w dniach + Rotacja należności w dniach – Rotacja zobowiązao w dniach
43
Okres dodatkowego
finansowania
Cykl obrotu zapasami
Cykl ściągania należności
Cykl regulowania zobowiązao
Cykl środków pieniężnych
44
Luka finansowa
Cykl obrotu zapasami
Cykl ściągania należności
Cykl regulowania zobowiązao
Cykl środków pieniężnych
45
Wskaźniki sprawności działania obliczane dla zasobów
zagregowanych określane są jako wskaźniki efektywności
(aktywności gospodarczej, produktywności)
Wskaźniki te stanowią odzwierciedlenie relacji między
osiągniętymi przychodami a stanem posiadanego majątku
przedsiębiorstwa umożliwiając w ten sposób ocenę
efektywności wykorzystania zasobów majątkowych
przedsiębiorstwa
Wskaźniki efektywności
46
Wskaźniki efektywności
Wskaźnik efektywności
wykorzystania aktywów
Przychody ze sprzedaży netto
Przeciętny stan aktywów ogółem
Wskaźnik efektywności
wykorzystania aktywów trwałych
Przychody ze sprzedaży netto
Przeciętny stan aktywów trwałych
Wskaźnik efektywności
wykorzystania aktywów obrotowych
Przychody ze sprzedaży netto
Przeciętny stan aktywów obrotowych
Wskaźniki te można ujmowad na dwa sposoby. Rotacja aktywów informuje, ile przychodów
wypracowują posiadane aktywa. Jest to interpretacja z punktu widzenia produktywności,
gdyż pokazuje wydajnośd uzyskaną z majątku. W drugim ujęciu, z punktu widzenia
obrotowości majątku, wskaźnik ten informuje ile razy w ciągu okresu aktywa zużywają się i
odtwarzają. Podejście to pokazuje stopieo wykorzystania aktywów w czasie.
Aktywa trwałe wykazane w bilansie są amortyzowane według „bezdusznego klucza
amortyzacji”, który z reguły jest niezależny od wielkości sprzedaży,
Średni stan majątku jest dyskusyjny.
Wskaźnik ten nie obejmuje efektów majątku leasingowanego
47
Wskaźniki zadłużenia
(wspomagania finansowego)
Wskaźniki zadłużenia służą do analizy wielkości i dynamiki zmian
struktury kapitałowej przedsiębiorstwa.
Analiza ta obejmuje:
ocenę niezależności finansowej przedsiębiorstwa poprzez
zobrazowanie poziomu zadłużenia danego podmiotu
ocenę kosztów finansowych związanych z wykorzystywaniem
obcych źródeł finansowania informującą o zdolności danego
podmiotu do obsługi długu
48
Wskaźnik udziału kapitałów
własnych w finansowaniu firmy
Wskaźnik ogólnego
zadłużenia
Zobowiązania ogółem
Aktywa ogółem
Kapitał własny
Aktywa ogółem
Wskaźnik zadłużenia
długoterminowego
Zobowiązania długoterminowe
Aktywa ogółem
Wskaźnik relacji zobowiązań do
kapitału własnego
Zobowiązania ogółem
Kapitały własne
Wskaźniki stopnia zadłużenia
Wskaźniki odnoszące się do zobowiązao bieżących (zawartych np. w pojęciu „zobowiązania
ogółem”), a oceniające możliwośd utraty płynności, posiadają wszystkie wady wskaźników
oceniających stricte płynnośd.
Najczęściej są one zarówno zaniżone, ze względu na brak uwzględnienia obciążeo pozabilansowych
(np. leasingów lub gwarancji), jak i zawyżone, ze względu na powszechne w naszym systemie
księgowym, wynikające z zasad ostrożnej wyceny, niedoszacowanie aktywów.
Wskaźniki liczone w okresach rocznych zupełnie nie pokazują ryzyka bankructwa wewnątrz roku
obrachunkowego (dotyczy to ogólnie wszystkich wskaźników).
Wskaźnik dźwigni kapitałowej
(Mnożnik kapitałowy)
Aktywa ogółem
Kapitały własne
49
Wskaźnik pokrycia
odsetek
Wskaźnik pokrycia
odsetek
Zysk operacyjny
Odsetki
Zysk operacyjny + amortyzacja
Odsetki
Wskaźniki stopnia zadłużenia
Wskaźniki pokrycia odsetek odzwierciedlają zdolnośd firmy do
spłaty odsetek z tytułu zaciągniętych zobowiązao. Są to wskaźniki
szczególnie interesujące dla banku i innych pożyczkodawców, dla
których podstawowe znaczenie ma osiąganie przychodów
odsetkowych. Jeżeli wskaźnik pokrycia odsetek jest wysoki to
informuje on w sposób pośredni o zdolności firmy do zaciągania
następnych zobowiązao i do obsługi jeszcze większych odsetek.
50
Wskaźniki rentowności
(analiza wyniku finansowego w wielkościach względnych)
Pojęcie rentowności oznacza osiąganie nadwyżki przychodów nad kosztami
związanymi z podejmowaniem określonej działalności.
Wskaźniki rentowności wyznaczają zdolność przedsiębiorstwa
do generowania
zysków.
Rentowność przedsiębiorstwa można ustalić w oparciu o dwie
grupy
wskaźników:
a) mierniki
rentowności obrotu, których konstrukcja opiera się na relacji:
-
zysków do osiągniętych przychodów,
-
zysków do poniesionych kosztów,
- poniesionych
kosztów do osiągniętych przychodów;
b) mierniki
rentowności zasobów będące relacją wypracowanych zysków
do
zaangażowanych zasobów majątkowych lub kapitałowych.
51
Wskaźnik rentowności
sprzedaży brutto ROS
Zb
Wskaźnik rentowności
sprzedaży operacyjnej ROS
Zo
Zysk operacyjny x 100%
Sprzedaż netto
Zysk brutto x 100%
Sprzedaż netto
Wskaźnik rentowności
sprzedaży netto ROS
Zn
Zysk netto x 100%
Sprzedaż netto
Wskaźnik rentowności kapitału
własnego ROE
Zysk netto x 100%
Kapitały własne
Wskaźniki rentowności
Mierzą zdolnośd firmy jako całości lub też jej poszczególnych składników
majątkowych, kapitałów do generowania zysku. Wyniki te informują o
możliwościach wzrostu majątku właścicieli i o atrakcyjności prowadzonej
działalności gospodarczej.
Wskaźnik rentowności
aktywów ROA
Zysk netto x 100%
Aktywa ogółem
52
Rentowność
kapitału
własnego
=
Zysk netto
Kapitał własny
Rentowność
aktywów
=
Zysk netto
Aktywa ogółem
Efektywność
wykorzystania
aktywów
=
Sprzedaż netto
Aktywa ogółem
Dźwignia kapitałowa
(mnożnik kapitałowy)
=
Aktywa ogółem
Kapitał własny
Rentowność
sprzedaży
=
Zysk netto
Sprzedaż netto
Zysk netto
Sprzedaż netto
Sprzedaż netto
Aktywa ogółem
Sprzedaż netto
Koszty uzyskania przychodu
+ podatki
Aktywa trwałe
Aktywa obrotowe
x
Schemat piramidy Du Pont’a.
x
:
:
-
+
53