Potencjał grupy i relacje wewnątrz grupy

1. Potencjał grupy w zakresie realizacji rozmaitych zadań oraz budowania więzi to:

realne możliwości = potencjalne możliwości – straty operacyjne (zła komunikacja)

2. Potencjalne możliwości to suma możliwości każdego członka grupy (kompetencji

komunikacyjnej i doświadczenia) powiększona o wartość dodaną wynikającą z dobrej

organizacji działania grupy oraz wspierającego środowiska (współdziałanie, otwartość,
empatia, równość, itp.).

3. Straty operacyjne (słabe zaangażowanie, mała kreatywność, zła komunikacja) to głównie:

a) syndrom myślenia grupowego – dominacja normy zgody i jednomyślności,

wykluczającej różnicę zdań i poszukiwanie alternatywnych rozwiązań (powody:
jednorodność lub izolacja grupy, brak procedur działania, wysoki stres lub niska

samoocena członków, rutyna);

b) defensywne środowisko – klimat braku zaufania, rywalizacji, negatywnych emocji;

c) kryzys przywództwa – procesu komunikowania kierującego działaniem członków grupy;
d) konflikt – sprzeczności na tle afektywnym, koncepcyjnym, proceduralnym;

e) błędna definicja zadania – zadania addytywne, koniunktywne, dysjunktywne;

4. Przywództwo demokratyczne (równość, wspólne decydowanie , komunikowanie

dwustronne) jest zwykle cenione wyżej, bo lepiej spaja grupę, ale przywództwo
autorytarne (hierarchia, decyzje jednostki, komunikowanie jednostronne) bywa niekiedy

bardziej skuteczne i efektywne.

5. Przywódca kształtuje styl zarządzania konfliktem, czyli pożądanie zachowania członków

grupy:
a) styl dostosowujący się (rezygnacja, ustępstwo)

b) styl unikający (nieangażowanie się)
c) styl rywalizacyjny (troska tylko o własne cele)

d) kompromis (wzajemne ustępstwa)
e) styl współpracujący (rozwiązania idące w inną stronę, przedefiniowanie problemu)

Struktura grupy a efektywność działań grupowych: grupy autorytarne (sześć osób)

Cechy:

1. Najprostszy układ relacji łączących członków grupy – struktura

monocentryczna.

2. „Naturalny” i stały przywódca grupy – ośrodek decyzyjny.

3. Relacje i komunikowanie pionowe: zależność „góra – dół”.
4. Ograniczone możliwości działania jednostek zależnych.

Zalety:

Wady:

1. Sprawny przepływ informacji w grupie,

możliwość kontroli jednostek zależnych.

2. Możliwość podejmowania dobrych decyzji i

realizacji zadań:
a) rutynowych – prostych lub opartych na

doświadczeniu (wytycznych),

b) pod presją czasu – gdy zwłoka może

powodować negatywne konsekwencje,

c) technicznych – opartych na wiedzy

eksperckiej dostępnej przywódcy,

1. Stałe zaangażowanie członków grupy –

brak bezpośrednich relacji między nimi

2. Mała kreatywność w generowaniu

oryginalnych pomysłów (brak dostępu

do informacji)

3. Słaba integracja w grupie – lojalność

jednostek zależy od kar i nagród lub
poczucia zewnętrznego zagrożenia (jeśli

może ono pogorszyć sytuację członków,
a nie tylko przywódcy)

4. Małe możliwości adaptacyjne

Struktura grupy a efektywność działań grupowych: grupy demokratyczne (sześć osób)

Cechy:
1. Możliwie najbardziej złożony układ relacji

łączących członków grupy – struktura
policentryczna.

2. Brak przywódcy – decyzje wymagają zgody

większości.

3. Relacje i komunikowanie poziome:

interaktywne, sieciowe (każdy z każdym,

jeden do wszystkich, wszyscy do jednego).

4. Równe możliwości działania wszystkich

członków grupy.

Zalety:

1. Duże zaangażowanie i integracja członków

grupy – silne i partnerskie relacje, lojalność

wobec grupy.

2. Możliwość podejmowania dobrych decyzji i

realizacji zadań wymagających:
a) kreatywnego myślenia – stymulująca

wymiana poglądów, wzajemna inspiracja,

b) współdziałania członków grupy –

połączenia wiedzy, umiejętności,
sprawności.

3. Duże możliwości adaptacyjne – każdy reaguje

na zmiany w grupie i jej otoczeniu.

Wady:

1. Skomplikowana i mało efektywna

komunikacja w grupie, niemożność

kontroli jednostek.

2. Strata czasu i energii przy

podejmowaniu decyzji prostych i
rutynowych, wymagających

pośpiechu (presja czasu) oraz wiedzy
technicznej.

3. Rywalizacja członków grupy

prowadząca do napięć, konfliktów i

kryzysów w grupie.

Struktura grupy a efektywność działań grupowych: grupy modularne (sześć osób)

Cechy:

1. Zmienny układ relacji w grupie: cele strategiczne –

układ policentryczny, realizacja zadań – układy
monocentryczne.

2. Demokratyczny wybór i kontrola przywódcy

zadaniowego.

3. Komunikowanie sieciowe o zmiennej konfiguracji.
4. Pozycja i możliwości jednostek w grupie zależne od ich

przedsiębiorczości.

Zalety:

1. Intensywna komunikacja w grupie sprzyjająca zaangażowaniu i pełnej samorealizacji

członków – każdy ma wpływ na kształt grupy i swoją pozycję.

2. Duży i wciąż rosnący potencjał adaptacyjny wynikający z:

a) możliwości równoczesnej realizacji wielu zadań o różnym stopniu trudności poznawczej

i organizacyjnej angażujących część lub całość grupy,

b) braku rutyn i nawyków ograniczających kreatywność i przedsiębiorczość jednostek,

c) możliwości rozwoju kompetencji komunikacyjnych i zasobów jednostek.

Wady:

1. Brak poczucia stabilności – niepewność co do rozwoju sytuacji (nieprzewidywalność).
2. Zbytnie rozproszenie zasobów grupy – równoczesna realizacja wielu zadań osłabia grupę.

3. Kłopoty z tożsamością grupy i poszczególnych jednostek.
4. Psychologiczne bariery adaptacji – działanie ważniejsze od celu (brak stałego odniesienia).