WYKŁAD Z DNIA 15.04.2008

Współczesna ekonomia alternatywna:

• To zbór poglądów ekonomicznych stojących w opozycji do głównego nurtu ekonomii, rozwinęło się od koniec XIX wieku.

1. EKONOMIA INSTYTUCJONALNA – jej inspiracje stanowi koncepcja:

1. Rozwoju gospodarczego J. Schunpertera oparta na przedsiębiorczości

2. Dorobek myśli socjologicznej i psychologicznej

Wyróżniamy:

• Instytucjonalizm amerykański (T. B VELBEN 1857-1929)

• Neoinstytucjonalizm (J. K. GALBRAITH 1902-2006)

• Nową ekonomię instytucjonalną( R.H COASE 1910, O.WILLIAMSON 1932)

• Nowa doktryna ekonomiczna i społeczna instytucjonalizmu

„Postępowaniem ludzi kierują określone reguły, a gdy zostaną powszechnie uznane nabierają instytucji”, „Potrzeby ludzkie nie są skutkiem racjonalnego wyboru lecz są zdeterminowane przez instytucje”

• Pojęcie instytucji-pojemne i zróżnicowane

Instytucje społeczne:

• Podmioty organizacyjne : finansowe, społeczno- polityczne, związki zawodowe,

• Postawy , wzorce myślenia, zwyczaje , nawyki

• Normy prawne i społeczne

• Systemy wartości

• Tradycja, kultura

• Sposoby działania

• Hierarchia społeczna

• Władza państwa

Instytucje gospodarcze.

• Własność prywatna

• Gospodarka pieniężna

• System cen

• Formy organizacji rynku

• Przemysł, rolnictwo

Cechy instytucjonalizmu : (I rozdział w książce)

1. Krytyka teorii neoklasycznej (rynek jest w stanie równowagi gospodarczej)

2. Podejście holistyczne i interdyscyplinarne w ekonomii (integracja ekonomii z innymi naukami społecznymi) łączne traktowanie gospodarczych i społecznych

3. Krytyka metod ilościowych stosowanych w badaniu zjawisk empirycznych przez ekonomie neoklasycystyczną i klasyczną

4. Ewolucyjne podejście do ekonomii gospodarowania „ siły dynamizujące przemiany ekonomiczne i społeczne to gromadzenie wiedzy , jej wdrażanie do gospodarki przez nowe technologie i postęp techniczny

5. Postawa sprzyjająca interwencjonalizmowi państwowemu

6. Negacja porządku naturalnego

7. Wiara w współpracę klas społecznych

Cechy instytucjonalizmu wg . Nowej Ekonomii

• Instytucje kształtują się w wyniku działań jednostek kierujących się własnym interesem „ indywidualizm metodologiczny” jest to podejście kontrastowe holistyczne traktowaniem świata przez holistyczną ekonomię instytucjonalną , a zbliża nową ekonomię instytucjonalną do ekonomii nowego nurtu

• Instytucje są analizowane przez pryzmat relacji wymiany /kontrakty/ zachodzą między ludźmi jako podmiotami ekonomicznymi

• Podstawową ekonomiczną funkcją instytucji jest efektywność i unikanie pojęcia „włazy”

• Istniejące instytucje są optymalne ze względu na ich konsekwencje efektywnościowe (konkurencja w gospodarce rynkowej eliminuje nieefektywne instytucje)

• O efektywności decydują koszty transakcji , częste posługiwanie się tym pojęciem odróżnia przedstawicieli nowej ekonomii instytucjonalnej od tradycyjnych instytucjonalistów

• Zasadniczy wpływ na instytucje i ich funkcje mają ograniczenia informacyjne i ograniczenia racjonalności podmiotów gospodarczych.

• Przedstawiciele nowej ekonomii instytucjo lanej opowiadają się większością za ograniczoną ekonomiczną rolą państwa w tym względy zbliżone do ekonomii ortodoksyjnej

Główne warunki funkcjonowania organizacji

GOSPODARKA RYNKOWA

1. Gospodarka rynkowa rozwija się w krajach o różnych tradycjach historycznych

2. Zróżnicowanych warunkach geograficznych

3. Odmiennych cechach kulturalnych i światopoglądowych

4. Zróżnicowanych tradycjach i stosunkach społeczno- ekonomicznych dlatego reprezentuje różny stopień zawansowania

5. Nie jest narzucona

6. Nie zakłada uniformizacji w zakresie polityki gospodarczej

7. Rozwija się w sposób naturalny i dobrowolny poszukuje optymalnych rozwiązań systemowych

8. Wyróżnikiem typów gospodarki rynkowej jest poziom ingerencji państwa w gospodarstwie , w jej funkcjonowaniu. Miarą stopnia ingerencji państwa jest udział sektora państwowego w majątku produkcyjnym i wytwarzania dochodu narodowego w codziennym funkcjonowaniu

Model Angielski- gospodarka neoliberalna

1. Otwarta konkurencja , gwarantująca swobodny przepływ kapitału i optymalną alokację zasobów

2. Mały udział banków w finansowaniu gospodarki amerykańskiej

3. Przedsiębiorstwa są zwykłym towarem mnożą się wrogie przejęcia i funkcje w celu uzyskania wysokich zysków w krótkim czasie

4. Golden boys- specyficzna cena rynku finansowego USA

5. Dominuje interes akcjonariusza

6. Polaryzacja dochodów –piramida

7. Małe nakłady firm na kształcenie i szkolenie

8. Rynek spełnia rolę dominującą, rola państwa w gospodarce jest niewielka

CECHY GOSPODARKI RYNKOWEJ:

1. Swoboda gospodarcza

2. Wolność gospodarcza

3. Samodzielność P.(alokacyjna , cenowa i podziału nadwyżki)

4. Rynek jest niezastąpionym mechanizmem regulującym gospodarkę w skali mikro i makro

5. Rynek jest mechanizmem weryfikacyjnym

6. Rynek rozwarstwia i pokonuje gosp. Pod każdym względem

Model Nadreński- solaryzowana gospodarka rynkowa

1. Duża rola banków w procesach gospodarczych

2. Społeczeństwo modelu nadreńskiego jest bardziej egalitarne niż anglosaskie

3. Przedsiębiorstwo pełni funkcje w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych prawników

4. Silne państwo prowadzące socjalnie zorientowaną politykę

5. „rynek jest dobrym sługą lecz złym panem”, co oznacza aktywną politykę gospodarczą koordynującą i uzupełniającą mechanizm rynkowy

6. Celem jest dobro przedsiębiorstwa. Realizuje się zasadę współodpowiedzialności akcjonariuszy, pracodawców, menedżerów, zawiązków zawodowych i rad nadzorczych

Model Skandynawski- rynkowa socjaldemokratyczna (dobrobyt)

Cechy specyficzne:

1. Silne państwo i sektor publiczny

2. Gospodarka mieszana – łączny kapitalistyczne mechanizmy rynkowe z realizacją strategii bezpieczeństwa socjalnego

3. Skonsolidowane społeczeństwo obywatelskie, co oznacza istnienie różnych organizacji politycznych socjalnych i kulturalnych pomiędzy państwem a jednostką

4. Państwo ingeruje w wolna grę sił rynkowych poprzez regulacje prawne , normy oraz pośrednio

5. Wysoki poziom podatków – nadmierny fiskalizm

Wady

1. Biurokratyzacja

2. Wysokie koszty funkcjonowania państwa

3. Małe efekty niskie tempo wzrostu

4. Mało innowacji

Zmiany:

O oddawanie zasobów we władaniu rynku

Model Japoński- społeczny kapitalizm (gospodarka mieszana)

1. Wysoka stopa oszczędności i inwestycji

2. Ogromna rola państwa i sektora publicznego

3. Celem nadrzędnym jest ekspansja firmy i los zatrudnionych w korporacji a nie korupcja

4. Rozpowszechniane jest prawo wielkiej rodziny w której wszyscy są solidarni tj. pracodawcy , robotnicy, klienci i dostawcy

5. Systemy premiowe nastawione są na stymulowanie zespołowości i wzrost wydajności i siły firmy mierzonej jej udziałem w rynku

6. Firma nie może być sprzedana bez jednomyślnej zgody dyrekcji reprezentujący ogół praconików

7. Zarządzanie firmą odbywa się w interesie pracowników a nie akcjonariuszy

8. Realizuje się zasadę egalitaryzmu przy podziale dochodów

9. Istnieje znaczna pionowa mobilność społeczna

10. Negacja komunizmu

GOSPODARKA RYNKOWA AZJATYCKICH TYGRYSÓW :

Punkt wyjścia:

• silne tradycje

• obyczajowość feudalna]

• gospodarka zacofana

• Chiny rządzone przez komunistów

Wyniki:

• Gotowość do poświęceń

• Wysoka wydajność

• Wysoka stopa inwestycji

• Niskie koszty