Analiza usterek świec zapłonowych wynikłych z
nieprawidłowej obsługi lub eksploatacji
Wygląd używanej świecy zapłonowej może nam dużo powiedzieć o warunkach pracy silnika
i samej świecy. Dlatego bardzo ważną role odgrywa analiza świecy zapłonowej podczas
przeglądu samochodu. W tym sprawozdaniu zostały przedstawione różne przypadki zużycia
świec, oraz możliwe przyczyny ich powstania. Pozwoli to po części wyjaśnić zaistniałe
przypadki...
1. Nakrętka kontaktowa: zużyta
Bardzo silne wibracje mogą prowadzić do mocnego zużycia nakrętki
kontaktowej w wyniku tego może obluzować się końcówka kabla
zapłonowego.
Do silników o większym natężeniu wibracji, np: łodzie motorowe i
skutery śnieżne, polecane są świece ze standartową elektrodą środkową
ze względu na ich wyśmienite właściwości zapobiegające wibracjom i
zużywaniu się. Świece zapłonowe ze standartową elektrodą środkową
są w tej chwili dostępne w następujących referencjach: B7ES, B8ES,
BR7ES, BR8ES, BR9ES, B7HS, B9HS, BR7HS, BR8HS, BR9HS,
BPR7ES, BR9ECS, BR10ECS. Dla świec ze standartową elektrodą
środkową zostało stworzone specjalne opakowanie.
2. Zwarcie: przepływ ładunku elektrycznego po izolatorze między nakrętką a obudową
metalową.
Odległość między elektrodami zwiększyła się wskutek ich zużycia,
potrzebne jest wyższe napięcie. Zwarcie powstaje w przypadku, gdy
potrzebne napięcie między elektrodami większe jest niż napięcie między
nakrętką, a metalową obudową świecy.
Po pewnym czasie twardnieje kabel zapłonowy, przez co luzuje się
kontakt między świecą zapłonową, a kablem, co zwiększa jeszcze
bardziej ryzyko wystąpienia zwarcia na świecy.
W silnikach z turbodoładowaniem potrzebne są wyższe napięcia, tu
ryzyko zwarcia jest wyższe. Kable zapłonowe po części zużywające się
muszą być regularnie wymieniane. Po myciu samochodu lub silnika, gdy
brak jest iskry, należy zbadać końcówkę kabla czy nie jest mokra.
3. Obudowa metalowa: korozja, pęknięcie przy pierścieniu uszczelniającym.
Zbieranie się wody, spowodowane nieszczelnością końcówki kabla zapłonowego lub w
motocyklach niewłaściwym odprowadzaniem
wody z kopułki przy głowicy silnika, mogą
prowadzić do korozji metalowej obudowy
świecy zapłonowej.
Skorodowana obudowa świecy nie ma
negatywnego wpływu na działanie świecy.
Natomiast woda, która zebrała się pod
końcówką kabla, może być przyczyną
wypadania zapłonu lub nieregularnego
iskrzenia.
W przypadku, gdy świeca nie da się wykręcić przy pomocy klucza i musi być na siłę
odkręcona, może dojść do pęknięcia obudowy przy pierścieniu uszczelniającym.
W przypadku trudności z odkręceniem świecy należy rozgrzać silnik, spryskać świecę
odrdzewiaczem i chwilę poczekać. W niektórych przypadkach daje się ona wtedy łatwiej
wymontować.
4. Głowica świecy: pęknięcie izolatora, stopienie elektrody,
nagar
Przegrzanie głowicy świecy może spowodować pęknięcie ceramiki
lub stopienie elektrod.
Przy normalnych warunkach pracy silnika nie powinno nastąpić
przegrzanie świecy. Jeżeli ma miejsce nieprawidłowe spalanie
(spalanie stukowe, samozapłon mieszanki) świece mogą się
rozgrzać do bardzo wysokiej temperatury.
Jeżeli mieszanka paliwowo-powietrzna z powodu uszkodzonego
systemu paliwowego jest zbyt chuda, może to prowadzić do
wzrostu temperatury spalania, co powoduje jego nieprawidłowy
przebieg. System chłodzenia prawdopodobnie uszkodzony lub
zanieczyszczony. Jeżeli zapłon jest zbyt wczesny lub w komorze
spalania gromadzi się nagar może to prowadzić do wzrostu
temperatury spalania i jego nieprawidłowego przebiegu.
Nagar, który zebrał się na głowicy świecy, może prowadzić do
wzrostu temperatury spalania i jego nieprawidłowego przebiegu.
Szczególnie w silnikach dwusuwowych, przez spalanie oleju
dochodzi do zbierania się jego pozostałości w komorze spalania,
które to odkładają się również na głowicy świecy zapłonowej. Ten
nagar musi być systematycznie usuwany.
W silnikach, które zużywają większe ilości oleju, może on
pozostawać w komorze spalania. Ilość zebranego nagaru można
ściśle określić podczas przeglądu świec zapłonowych. Oznaką
spalania oleju w silniku są białe spaliny wydostające się z rury
wydechowej.
5. Nagar mokry i suchy
Większość uszkodzonych świec zapłonowych można zaliczyć do tej kategorii. Pod pojęciem
"suchy nagar" rozumiemy zwęglony nagar zebrany na głowicy
świecy, przez co izolator przestaje pełnić swą
rolę i następuje zanik iskry.
W przypadku "mokrego nagaru", na głowicy
świecy zebrał się zwęglony nagar pomieszany
z paliwem, co daje czarny, błyszczący kolor.
Również w tym przypadku izolator przestaje
pełnić swoją rolę i następuje zanik iskry.
- Uszkodzone automatyczne ssanie lub brudny filtr powietrza
- Mieszanka zbyt tłusta
- Silnik często użytkowany na wolnym biegu
- Zbyt późny zapłon
- Zbyt zimna świeca
6. Izolator: pęknięcie przy barierach prądowych lub przy pierścieniu uszczelniającym
Przy wkręcaniu lub wykręcaniu świecy, w przypadku ześlizgnięcia
się klucza lub wadliwego jego nasadzenia może dojść do pęknięcia
izolatora w okolicy barier prądowych.
W zależności od świecy i klucza użytego do jej montażu, może dojść
do pęknięcia obudowy metalowej w okolicy pierścienia
uszczelniającego. To nie jest w każdym przypadku gołym okiem
widoczne.
Ześlizgnięcie się klucza montażowego powoduje uszkodzenia
heksagonalnej powierzchni obudowy świecy lub izolatora. Do
montażu świec powinien być zawsze używany klucz heksagonalny.
Klucza zużytego lub za dużego nie należy używać lub zachować dużą
ostrożność, gdy musi być on użyty.
7. Pierścień uszczelniający: niewystarczająco lub zbyt mocno
spłaszczony
W przypadku niedostatecznie silnego
dokręcenia świecy, gazy z komory spalania
mogą przedostawać się przez obszar g
przez co proces odprowadzania ciepła mo
być zakłócony, oraz zbytnie podgrzewanie
obudowy powoduje jej odbarwienie.
Poprzez dalsze zbytnie podgrzewanie
obudowy rośnie temperatura całej świecy,
co prowadzi do nieprawidłowe
wintu,
że
go spalania.
przypadku zbyt mocnego dokręcania
. Przy
W
świecy, gwint jej zostanie ściśnięty, co powoduje, że obszar między izolatorem, a metalową
obudową nie jest już szczelny i gazy powstałe podczas spalania mogą tą drogą uciekać
dłuższym tego typu zjawisku dochodzi do przegrzania świecy co prowadzi do
nieprawidłowego spalania.
Zalecane są następujące momenty dokręcania świec:
Średnica gwintu Z kluczem dynamometrycznym Bez klucza dynamometrycznego
głowica aluminiowa
głowica aluminiowa
18 mm
3,5-4,0 m-kg
Świece dokręcić do pierwszego
14 mm
2,5-3,0 m-kg
oporu. Wtedy przy pomocy
12 mm
1,5-2,0 m-kg
klucza wykonać 1/2 do 2/3
10 mm
1,0-1,2 m-kg
obrotu (180 do 240 stopni)
8. Gwint: pęknięcie w obszarze gwintu
Jeżeli świecę dokręcimy zbyt mocno, może dojść do pęknięcia gwintu.
Przy świecach o mniejszych średnicach gwintu, D - 12mm, C - 10mm
lub E - 8mm, jest on mniej stabilny. W tych przypadkach należy
szczególnie zwracać uwagę na zalecane momenty lub podane kąty
dokręcania świec, oraz dokręcać je bardzo ostrożnie.
9. Efekt koronny
Niekiedy na używanych świecach na izolatorze tworzy się brązowy
nalot, który mogłoby się wydawać powstaje na wskutek
przedostawania się gazów między metalową obudową, a izolatorem.
W rzeczywistości to zabarwienie, zwane efektem koronnym tworzą
znajdujące się w powietrzu cząsteczki oleju, które naładowane
elektrycznie zbierają się na izolatorze, to zabarwienie nie ma żadnego
wpływu na funkcjonowanie świecy zapłonowej.
Wygląd świecy zapłonowej jest dowodem warunków jej pracy dla każdego fachowca.
Przedstawione poniżej zdjęcia i opisy elektrod świec zapłonowych pomogą Państwu poznać
bliżej warunki w jakich one pracują i ustalić przyczynę ewentualnych nieprawidłowości.
UWAGA:
Przed oceną wyglądu świec zapłonowych na podstawie zamieszczonych zdjęć,
pojazd powinien przejechać kilkadziesiąt kilometrów w średnim zakresie obciążeń. W
przypadku dłuższej pracy silnika na biegu jałowym każda świeca zapłonowa będzie pokryta
czarnym nalotem, co może prowadzić do błędnej diagnozy na podstawie załączonych zdjęć.
1/2 - ŚWIECA NORMALNA
Stopa izolatora od biało-szarego lub żółto-szarego do
go. Silnik pracuje bez zarzutu.
Wartość cieplna świecy dobrana bez zarzutu. Skład
o-powietrznej, ustawienie zapłonu i
iwe. Na stopie izolatora,
owie nie osadza się nagar
brązowo-czerwone
mieszanki paliwow
poziom oleju właśc
lektrodach i obud
e
zawierający ołów, ani nalot z oleju silnikowego. Nie występują przeciążenia termiczne
świecy.
3/4 - ŚWIECA OKOPCONA
Stopa izolatora, elektroda i metalowa obudowa świ
czarnym aksamitnym nalotem.
ewłaściwy skład mieszanki
paliwowo-powietrznej (gaźnik, układ wtryskowy).
Mieszanka zbyt bogata, filtr powietrza silnie
akłócenia w automatyce
wzbogacania mieszanki na zimnym silniku lub w przypadku gaźników, zbyt mocno
wyciągnięta dźwignia ssania. Wartość cieplna świec zapłonowych zbyt niska.
ecy
pokryte matowym,
PRZYCZYNY: ni
anieczyszczony, z
CA ZAOLEJONA
a obudowa świecy
nie
spalonego oleju. PR
cylindrze. Poziom
pierścienie tłokowe
. W
silnikach dwusuwo
łonie, problemy
a. ŚRODKI
Stopa izolatora częściowo pokryta żółtobrązową
przebarwienia. PR
ie
substancji zawieraj
eksploatacji. SKUT
ILNIE ZAOŁOWIONA
latora częściowo pokryta grubą żółtobrązową
e
podczas dużego ob
eksploatacji. SKUT
owstaje osad prze
do
topa izolatora, elektroda zewnętrzna i przestrzeń
pomiędzy stopą izo
y
z
SKUTKI:
przerwy w zapłonie, problemy z uruchomieniem silnika. ŚRODKI ZARADCZE:
prawidłowo ustalić skład mieszanki, poprawić zapłon, sprawdzić filtr powietrza.
5/6 - ŚWIE
Stopa izolatora, elektroda i metalow
pokryte tłustym, świecącym nalotem lub resztkami
ZYCZYNY: zbyt dużo oleju w
oleju zbyt wysoki, silnie zużyte
, cylinder i prowadnice zaworów
wych zbyt wysoka zawartość oleju
w mieszance. SKUTKI: przerwy w zap
z uruchomieniem silnik
ZARADCZE: wyremontować silnik, ustawić prawidłowo skład mieszanki, wymienić
świece.
7/8 - ŚWIECA ZAOŁOWIONA
glazurą, na której mogą się pojawić zielonkawe
ZYCZYNY: obecność w paliw
ących ołów. Glazura powstaje
podczas dużego obciążenia silnika i długotrwałej
KI: przy dużym obciążeniu silnika
powstaje osad przewodzący prąd, co prowadzi do przerw w zapłonie. ŚRODKI
ZARADCZE: wymienić świece na nowe. Czyszczenie świec nie przynosi żadnych
efektów.
9/10 - ŚWIECA S
Stopa izo
glazurą, na której mogą się pojawić zielonkaw
przebarwienia. PRZYCZYNY: obecność w paliwie
substancji zawierających ołów. Glazura powstaje
ciążenia silnika i długotrwałej
KI: przy dużym obciążeniu silnika
wodzący prąd, co prowadzi
przerw w zapłonie.
p
ŚRODKI ZARADCZE: wymienić świece na nowe. Czyszczenie świec
nie przynosi żadnych efektów.
11/12 - ŚWIECA ZAPOPIELONA
S
latora, a metalową obudową świec
pokryte grubą warstwą popiołu powstałego ze składników paliwa i oleju silnikowego.
Konsystencja od luźnej do żużlo-podobnej. PRZYCZYNY: popiół powstaje ze składnik
stopów w oleju silnikowym.
ów
nu
A ŚRODKOWA
ek stopy izolatora o konsystencji
łonowe i i
ALONA ELEKTRODA ŚRODKOWA
ktroda zewnętrzna silnie nadpalona.
urządzenie zapłon
ce
NE OBIE ELEKTRODY
fiorowatej, możliwy osad z obcych substancji.
,
i
inu wymiany świec. SKUTKI:
CZE:
17 - SILNE ZUŻ CIE ELEKTRODY ZEWNĘTRZNEJ
stancji w paliwie i w oleju
tukanie w
SKUTKI: prowadzi do samozapłonu, utraty mocy i
uszkodzenia silnika. ŚRODKI ZARADCZE: doprowadzić silnik do właściwego sta
eksploatacji, wymienić świece, ewentualnie zastosować inny olej.
13 - NADPALONA ELEKTROD
Elektroda środkowa nadpalona, czub
gąbczastej i miękkiej. PRZYCZYNY: przeciążenie termiczne świecy w
wyniku samozapłonu, np. przez niewłaściwe nastawienie kąta zapłonu,
pozostałości spalania w komorze spalania, uszkodzone zawory, wadliwy
rozdzielacz zapłonu, zła jakość paliwa, ewentualnie zbyt niska wartość
cieplna świecy. SKUTKI: przerwy w zapłonie, spadek mocy
ika).
(uszkodzenie siln
ŚRODKI ZARADCZE: sprawdzić silnik, urządzenie zap
skład mieszanki paliwowo-powietrznej. Założyć świece zapłonowe o właściwej wartości
cieplnej.
14 - WYP
Elektroda środkowa nadpalona, ele
PRZYCZYNY: przeciążenie termiczne świecy w wyniku samozapłonu,
np. przez niewłaściwe nastawienie kąta zapłonu, pozostałości spalania w
komorze spalania, uszkodzone zawory, wadliwy rozdzielacz zapłonu, zła
jakość paliwa. SKUTKI: przerwy w zapłonie, spadek mocy, ewentualne
uszkodzenie silnika, pęknięcie stopy izolatora w wyniku przegrzania
elektrody środkowej. ŚRODKI ZARADCZE: sprawdzić silnik,
owe i skład mieszanki paliwowo-powietrznej. Założyć nowe świe
zapłonowe.
15 - STOPIO
Elektrody w formie kala
PRZYCZYNY: przeciążenie termiczne świecy w wyniku samozapłonu
np. przez niewłaściwe nastawienie kąta zapłonu, pozostałości spalania w
komorze spalania, uszkodzone zawory, wadliwy rozdzielacz zapłonu, zła
jakość paliwa. SKUTKI: przed zniszczeniem silnika występuje spadek
mocy. ŚRODKI ZARADCZE: sprawdzić silnik, urządzenie zapłonowe
aliwowo-powietrznej. Założyć nowe świece zapłonowe.
16 - SILNE ZUŻYCIE ELEKTRODY ŚRODKOWEJ
skład mieszanki p
PRZYCZYNY: nie przestrzega się term
przerwy w zapłonie, szczególnie podczas przyspieszania (przy dużym
odstępie między elektrodami napięcie zapłonu niewystarczające do
przeskoku iskry). Problemy z rozruchem silnika. ŚRODKI ZARAD
wymienić świece na nowe.
Y
PRZYCZYNY: obecność agresywnych sub
silnikowym. Niekorzystne zawirowania w komorze spalania,
spowodowane także odkładaniem się nagaru. Może wystąpić s
silniku. Nie ma przeciążeń termicznych. SKUTKI: przerwy w zapłonie,
szczególnie podczas przyspieszania (przy dużym odstępie między
elektrodami napięcie zapłonu niewystarczające do przeskoku iskry). Problemy z rozruch
silnika.
em
RA
echaniczne na skutek uderzenia, upadku
m się
tych
(opracowano na podstawie materiałów NGK)
ŚRODKI ZARADCZE: wymienić świece na nowe.
18 - ODPĘKNIĘCIE STOPY IZOLATO
PRZYCZYNY: uszkodzenie m
lub nacisku na elektrodę środkową podczas nieostrożnej manipulacji. W
przypadku ekstremalnym stopa izolatora może odpęknąć w wyniku
naprężeń między elektrodą a stopą izolatora wywołanych odkładanie
nagaru w szczelinie, a także na skutek korozji przy długotrwałej
eksploatacji. SKUTKI: przerwy w zapłonie, iskra przeskakuje w
spalania, do których słabo dociera mieszanka paliwowo-powietrzna.
częściach komory
ŚRODKI ZARADCZE: wymienić świece na nowe.