Opis i analiza z uzyskania pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły.
W okresie mojej pracy zawodowej, dydaktycznej i wychowawczej swoje wysiłki skupiałam na tym, by jako nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie uzyskiwać jak najlepsze efekty, systematycznie przyczyniać się do poszerzania wiedzy moich uczniów.
Za jedną z istotnych form służących uzyskiwaniu pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej uważam poszerzanie własnych zawodowych kompetencji, mających na celu doskonalenie pracy nauczyciela/ wychowawcy oraz podnoszenie jakości pracy szkoły.
Drogą do osiągnięcia tych celów był udział w różnych formach kształcenia ustawicznego oraz samokształcenie. Uzyskane dodatkowe kompetencje mają charakter funkcjonalny, pragmatyczny, tzn. poszerzają działania szkoły w zakresie edukacji, działań wychowawczych i opiekuńczych oraz korespondują z misją edukacyjną , wychowawczą Zespołu Szkół Nr 1.
Uzyskując dodatkowe kwalifikacje pogłębiałam swoją wiedzę teoretyczną oraz umiejętności wykorzystywane następnie w praktyce, w pracy z młodzieżą.
Dążąc do doskonalenia pracy własnej i podnoszenia jakości pracy szkoły uczestniczyłam przed stażem jak i w czasie stażu w wielu formach doskonalenia zawodowego: warsztatach, szkoleniach, kursach doskonalących obejmujących różne obszary funkcjonowania szkoły. Tematy szkoleń, w których uczestniczyłam były następujące; Metodologia rozwiązywania testów maturalnych z wiedzy o społeczeństwie (październik 2007), dwudniowe szkolenie z zakresu polityki regionalnej Unii Europejskiej, w ramach projektu ,,Szkoła w regionie, region w szkole'',(kwiecień 2007), motywujące metody nauczania-jak rozpoczynać i jak kończyć lekcję wg. M. Harmina, praca ze źródłem statystycznym na lekcjach wiedzy o społeczeństwie.
Ważną częścią wyżej wymienionych szkoleń były warsztaty prezentujące nauczycielom nowe programy nauczania i podręczniki do historii i wiedzy o społeczeństwie.
Wobec ogromnej ilości propozycji wydawniczych za istotne uznałam dobre rozeznanie w tym, co oferują nauczycielom i uczniom różne wydawnictwa. W tym celu nawiązałam kontakty z wydawnictwami : Nowa Era i PWN. Uczestniczyłam w warsztatach organizowanych przez w/w wydawnictwa, w ramach których były prezentowane nowe pozycje książkowe, metodyka pracy z podręcznikiem, praca ze źródłami historycznymi i źródłami z WOS-u. Równocześnie przeanalizowałam projekt nowej podstawy programowej wdrażanej od nowego roku szkolnego na poziomie szkoły gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej.
W roku szkolnym 2008/2009 ukończyłam szkolenie na egzaminatora matury z WOS-u.
Szkolenia dotyczące organizacji pracy szkoły i własnej poszerzyły moją wiedzę i umiejętności w zakresie programowania i planowania pracy nauczyciela, diagnozowania wyników, nowej organizacji pracy szkoły oraz pomiaru dydaktycznego.
Pragnąc uzyskać dodatkowe kwalifikacje zawodowe (zgodne z potrzebami szkoły) umożliwiające mi poszerzenie zakresu działań edukacyjnych - nauczanie w zreformowanej szkole średniej przedmiotu - wiedza o społeczeństwie w roku akademickim 2003/04 podjęłam Podyplomowe Studia Wiedzy o Społeczeństwie na Uniwersytecie Rzeszowskim. Studia, obejmujące 3 semestry, ukończyłam z wynikiem bardzo dobrym w roku 2005.
Zdobyte na studiach wiedza i umiejętności wykorzystuję nie tylko na lekcjach wiedzy o społeczeństwie, ale także pracy z młodzieżą na kółku wiedzy o społeczeństwie, oraz w podejmowanych w działaniach wychowawczych. Podwyższyło to jakość mojej pracy i jakość pracy szkoły.
Za bardzo istotną część doskonalenia swojego warsztatu i metod pracy uważam samokształcenie. W swojej pracy pedagogicznej często sięgałam po literaturę fachową, która pozwalała mi efektywnie przygotować się do zajęć. Dzięki systematycznemu korzystaniu z literatury z zakresu nauczanego przedmiotu i wychowania wzbogaciłam swoją wiedzę i umiejętności, co znalazło przełożenie w moich działaniach dydaktycznych i wychowawczych.
Stosując aktywne metody nauczania, najchętniej sięgałam po książką E.Brudnik, A.Moszczyńskiej, A.Owczarskiej „Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie”.
Przy opracowywaniu przedmiotowego systemu oceniania oraz przeprowadzaniu testów diagnozujących w klasach I oraz testów badających przyrost wiedzy i umiejętności uczniów w klasach programowo wyższych korzystałam z prac B.Niemierko: „ Pomiar wyników kształcenia” .
Dużo wskazówek, sugestii i ciekawych rozwiązań metodycznych znalazłam w czasopismach metodycznych np. „Wiadomości historyczne”.
W ramach samokształcenia zapoznałam się z pozycja dydaktyczną „Uczeń trudny, jak zmusić go do nauki”B.L.McCombs, J.E.Pope .Efektem tej lektury było wniesienie wkładu w prace komisji przedmiotowej poszerzenie swojej wiedzy z dziedziny psychologii , rozwiązanie ważnych dla szkoły, klas wreszcie uczniów problemów.
Przedstawione wnioski mogą wpłynąć na udoskonalenie przez nauczycieli metod pracy z uczniem trudnym i uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, co w konsekwencji przyczyni się do podniesienia efektów pracy szkoły.
Współczesna szkoła wymaga nowoczesnych, aktywnych metod nauczania, w których uczeń jest nie tylko pomiotem działań edukacyjnych, ale także ich aktywnym uczestnikiem - poszukującym wiedzy o świecie i ją odkrywającym. Uwzględniając ten czynnik uczestniczyłam wraz z uczniami w konkursach przedmiotowych z historii organizowanych przez rzeszowski oddział IPN np. „Nadzieje i rozczarowania”, Społeczeństwo polskie w czasach Gomułki i Gierka - Doświadczenia świadka historii. Wdrażałam uczniów do samodzielnych poszukiwań , docierania do świadków systemu socjalistycznego. Praca badawcza uczniów ,wywiady z uczestnikami wydarzeń z okresu PRL, przyniosły wymierne efekty- II miejsce w drugim etapie ponadwojewódzkim , prezentację prac konkursowych na forum szkoły.
Dążyłam do zwiększenia przez uczniów aktywności i samodzielności w pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej oraz umiejętności samokształcenia poprzez stosowanie różnych metod aktywizujących.
W związku z tym szczególnie pomocna okazała się praca E.Brudnik, A.Moszczyńskiej, A.Owczarskiej „Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie” .
Za szczególnie cenną formę wzbudzania zainteresowania uczniów i ich aktywizowania uważam wycieczki dydaktyczne.
W czasie odbywania stażu zorganizowałam wycieczki dydaktyczne do Muzeum- Zamku w Łańcucie, Biura Wystaw Artystycznych w Rzeszowie, Krakowa, Muzeum - obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Brzezince, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie. Wycieczki były zawsze częścią lekcji poświęconych tematom historycznym, regionalnym lub kulturowym, realizowanym przed wycieczką lub kontynuowanym na zajęciach szkolnych. Wyjścia te miały nie tylko walor edukacyjny, ale i wychowawczy (integracja klasy, wychowanie w duchu patriotyzmu).
Na lekcji poprzedzającej wyjazd do Zamku w Łańcucie uczniowie przygotowali informacje dotyczące historii zamku. Na miejscu, w zamkowych wnętrzach uczniowie mogli skonfrontować wiadomości wyniesione z lekcji z wiadomościami podanymi przez pracownika muzeum. Tym, co szczególnie uczniów zainteresowało, była wiedza dotycząca sfery obyczajowości epoki. Duże zainteresowanie wzbudziła historia zamku z I połowy XX wieku z uwzględnieniem II wojny światowej. W ewaluacji zajęć przeprowadzonej po ich zakończeniu, młodzież wysoko oceniła taki rodzaj lekcji. Wycieczka wzbudziła zainteresowanie łańcuckim zamkiem jako dziedzictwem polskiej kultury .
Zwiedzenie obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu - Brzezince stanowiło swoistą lekcję historii i patriotyzmu. Młodzież naocznie mogła przekonać się jak wielkie okrucieństwa przyniosła za sobą II wojna światowa. Uczniowie uświadomili sobie do jak wielkich wynaturzeń może doprowadzić niczym nie skrępowana przemoc. Dla każdego z uczniów wizyta w obozie koncentracyjnym była głębokim moralnym przeżyciem.
Istotnym elementem edukacji obywatelskiej była wycieczka dydaktyczna do Sejmu RP i Pałacu Namiestnikowskiego. Młodzież miała okazję zapoznać się z funkcjonowaniem polskiego parlamentaryzmu, organizacją najwyższych organów władzy państwowej.
Wszystkie wyjazdy i wycieczki miały na celu integrację zespołu klasowego oraz lepsze poznanie uczniów ich problemów i potrzeb. Ułatwiły wzajemną akceptację uczniów, zdolności organizacyjne, pozwoliły na zapoznanie się z przeszłością historyczną regionu i państwa.
Dążąc do doskonalenia narzędzi pomiaru wyników kształcenia w zakresie nauczanego przedmiotu podjęłam m. in. działania w ramach prac zespołu nauczycieli historii i wiedzy o społeczeństwie. We wrześniu 2006 opracowałam test diagnozujący dla uczniów klas pierwszych liceum i technikum, modele odpowiedzi i schematy oceniania dla nauczycieli, punktację do testu oraz sposób przeliczania punktów na poszczególne stopnie. Po dokonaniu analizy wszystkich sprawdzianów z poszczególnych klas opracowałam zbiorczą analizę diagnozy umiejętności. Test pozwolił nauczycielom na orientację w zakresie wiedzy i umiejętności uczniów zdobytych na wcześniejszych etapach edukacji , wskazał obszary, w których wystąpiły szczególne braki, i - w konsekwencji - kierunek dalszej pracy z młodzieżą. Uczniom umożliwił dokonanie samooceny wiedzy i umiejętności na starcie w szkole średniej - kolejnym etapie edukacji, konfrontacji własnych umiejętności z możliwościami rówieśników. Test obejmujący wszystkich uczniów na danym poziomie kształcenia pozwolił również na porównanie poziomu poszczególnych klas, zaś w kolejnych latach edukacji na obserwowanie przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów.
W ramach badania jakości pracy szkoły podjęłam następujące działania:
w styczniu 2007 dla uczniów wszystkich klas LO i Technikum został przeprowadzony sprawdzian badający przyrost wiedzy i umiejętności. Byłam współautorem opracowania zestawu testów, modeli odpowiedzi i schematów oceniania uwzględniających wszystkie standardy egzaminacyjne. Przeprowadzenie testu, a następnie analiza wyników i popełnionych błędów pozwoliły uczniom i nauczycielom na ocenę stopnia przygotowania do Matury z historii na poziomie podstawowym i rozszerzonym oraz eliminację stwierdzonych niedociągnięć i braków, a tym samym lepsze przygotowanie do właściwej matury.
dokonałam analizy wyników matur próbnych oraz opracowałam wnioski do dalszej pracy, które przedstawiłam na forum Zespołu Przedmiotowego nauczycieli historii i WOS w marcu 2007 r. Po przeanalizowaniu wyników i podjętej dyskusji Zespół opracował katalog działań naprawczych, aby wyeliminować najczęściej pojawiające się błędy, niedociągnięcia i braki, w celu lepszego przygotowania uczniów do matury. Wnioski wyciągnięte z opracowania pozwoliły nauczycielom na lepsze ukierunkowania swojej działalności w przygotowaniu maturzystów do egzaminu maturalnego.
W ciągu całego stażu organizowałam w szkole konkursy dla klas II z historii, realizujący edukację regionalną- wiedzy o Rzeszowie w którym brali udział moi uczniowie. Byłam współautorem i współorganizatorem tego konkursu.
Kolejnym konkursem , którego byłam współorganizatorem - to projekt Młodzież w walce o niepodległość w czasie II wojny światowej.
Efektem tych konkursów było przygotowanie ciekawych prac w formie albumów ,prezentacji przedmiotów pozyskanych lub samodzielnie wykonanych przez uczniów. W/w osiągnięcia zostały wykorzystane w pracy dydaktycznej na lekcjach. Konkursy spowodowały zainteresowanie młodzieży problematyką historyczną pogłębiły wiedzę na temat małej ojczyzny, zaangażowaniem młodzieży w walkę o wolną Polskę. Ważnym wydaje się również to, że młodzież biorąca udział w konkursach, miała okazję sprawdzić swoje wiadomości w praktyce i uczestniczyć w zdrowej rywalizacji.
Od roku szkolnego 2004/05 jestem członkiem zespołu opracowującego plan rozwoju szkoły na lata 2005-2010, w obszarze Przebieg Procesu Kształcenia dziedzina: kształcenie. Wraz z członkami zespołu opracowałam standardy szkolne, w ramach standardów kuratoryjnych oraz zadania, sposoby monitorowania i ewaluacji.
Na tej podstawie, w trakcie roku szkolnego zostały opracowane i przeprowadzone ankiety wśród nauczycieli, uczniów oraz rodziców dotyczące znajomości WSO i PSO oraz opracowane wnioski i propozycje zmian w WSO i PSO. Dalsza realizacja nowych, wybranych już przez nas standardów kuratoryjnych będzie przebiegała w następnym roku szkolnym.
Dużą uwagę przywiązywałam także do przygotowywania uczniów do uczestnictwa w olimpiadzie: historycznej i olimpiadzie Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym Dlatego od momentu otrzymania informacji o zagadnieniach będących przedmiotem tej olimpiady i potrzebnych do ich opracowania lekturach rozpoczęła się moja praca z uczniami, którzy zgłaszali chęć uczestnictwa w niej. Omawiałam z nimi jej zakres tematyczny, pomagałam w zdobyciu potrzebnej literatury, odbywałam indywidualne konsultacje z uczniami. Moje działania w tym zakresie przyniosły wymierne efekty, czego dowodem jest to, że dwóch moich uczniów w roku szkolnym 2008/2009 zakwalifikowało się do II etapu olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym.
Uważam, że samo przygotowywanie się uczniów do olimpiad pogłębiało ich zainteresowanie przedmiotem, poszerzało ich wiedzę historyczną, pozwoliło pogłębić umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów, umiejętność wykorzystania tekstu naukowego. Sądzę również, że udział w II etapie olimpiady zaowocował także tym, iż moi uczniowie przyczynili się do promocji szkoły na szerszym forum.
W roku szkolnym 2007/08 pod moim kierunkiem uczniowie przygotowali uroczystą akademię z okazji 11 Listopada „ Drogi do Niepodległości”, w której uczestniczyli również przedstawiciele Związku Kombatantów z Rzeszowa.
Uczestnictwo w akademii pozwalało na prezentacje umiejętności uczniów, integrację młodzieży z pokoleniem walczących o niepodległość. Promocję szkoły w środowisku , zwrócenie uwagi na przeszłość historyczną i rocznice z nią związane. Uroczystości przyczyniły się do powstania więzi emocjonalnej uczniów z historią ojczyzny, pogłębienia szacunku do tradycji narodowej i pobudzania postaw patriotycznych w śród młodzieży oraz szacunku dla poszanowania tradycji i dorobku pokoleń.
Oprócz zagadnień dydaktycznych w swojej pracy dużą uwagę przywiązywałam do pracy wychowawczej z uczniami. Przedmiotem moich starań było dążenie do podniesienia skuteczności oddziaływań wychowawczych poprzez opracowywanie wraz z zespołem klasowym i w porozumieniu z rodzicami na początku każdego roku szkolnego planu pracy wychowawczej zgodnie z Programem Wychowawczym Szkoły oraz potrzebami uczniów, a następnie jego realizacja. Plan pracy zawsze uwzględniał specyficzne problemy zarówno klasy jako całości, jak i indywidualne potrzeby wychowanków, obejmował różne obszary życia szkolnego i pozaszkolnego, formy współpracy z rodzicami oraz tematykę godzin wychowawczych.
Istotną częścią oddziaływań wychowawczych była współpraca z pedagogami szkolnymi, w tym organizacja przez pedagogów zajęć integracyjnych dla klasy I, a następnie udział w niej uczniów wraz z wychowawcą.
W działaniach wychowawczych wykorzystałam wyniki przeprowadzonych w porozumieniu ze mną jako wychowawcą klasy ankiet: anonimowej ankiety „Moje życie w szkole”, mającej na celu zbadanie zachowań agresywnych w klasie i zidentyfikowanie zachowań agresywnych w obrębie klasy i szkoły, oraz ankietę socjometryczną pozwalającą ustalić pozycję ucznia w klasie.
Do pedagogów szkolnych kierowałam wychowanków w związku z rozmaitymi problemami wychowawczymi, w tym także wynikającymi z sytuacji rodzinnej, związanymi z wiekiem dojrzewania itp., i korzystałam z ich pomocy i sugestii w rozwiązywaniu tychże problemów.
Moim celem było również dążenie do aktywizacji rodziców, co udało mi się poprzez włączenie ich w opracowywanie planu pracy wychowawczej w klasie, ustalenie form kontaktu z nauczycielem oraz zasad usprawiedliwiania nieobecności na lekcjach, współpracę przy rozwiązywaniu problemów wychowawczych, zaangażowanie ich w organizację studniówki .
Wobec rozmaitości i mnogości problemów wychowawczych współdziałanie wychowawca - pedagog - rodzic okazało się skutecznym sposobem ich rozwiązywania, a przynajmniej minimalizowania.
Celem wszystkich przedsięwzięć opisanych w tej części dokumentacji było uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, które osiągnęłam wdrażając działania mające na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły, w której jestem zatrudniona.
1