Z serii:

El\bieta Baumgartner

Zagadnienia:

Rynek kapita]owy. Gie]da w USA i w Polsce. Akcje,
obligacje, prawa poboru, warranty, kontrakty terminowe,
opcje CALL i PUT. Z]oto. Fundusze inwestycyjne. Handel
walutami. Jak wybra~ maklera. Jak robi~ pieniqdze na
gie]dzie. Jak oceni~ sp*]k[, jak czyta~ wykresy.

Jak dzia]a gie]da

Podr[cznik dla inwestor*w

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

Jak dzia]a gie]da

El\bieta Baumgartner

Por

adni

k

“

Sukces”

255 Park Lane

Douglaston, NY 11363, USA

tel. [phone]

www/poradniksukces.com

Ok]adka: Przemys]aw Skok, Skok Communication Arts Co., tel. [phone]
Wydawca: Polpress Services, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718/

224-3492

Redakcja: Roman Kupczak, Danuta Marciszek

International Standard Book Number ISBN 0-9633932-8-6

Copyright 2007 by Polpress Services
Kopiowanie ca]o<ci lub fragment*w tej ksiq\ki bez pozwolenia jej wydawcy stanowi

naruszenie praw autorskich.

Tre<~ niniejszej ksiq\ki ma charakter og*lnej informacji i nie powinna by~ traktowana

jako pr*ba sprzedania jakichkolwiek papier*w warto<ciowych. Przed zainwestowaniem
pieni[dzy czytelnik powinien rozwa\y~ swojq w]asnq sytuacj[ i ew. zasi[gnq~ opinii
doradcy inwestycyjnego.

Spis tresci

1. Rynek kapita]owy

3

1. 1. >wiat finans*w si[ zmienia

3

1. 2. Rynek finansowy

4

1. 3. Bank Rezerw Federalnych

5

1. 4. Komisja Papier*w Warto<ciowych i Gie]dy

7

1. 5. Banki komercyjne

8

1. 6. Domy maklerskie

9

1. 7. Towarzystwa inwestycyjne

10

1. 8. Towarzystwa ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne

10

1. 9. Gie]dy papier*w warto<ciowych

10

1. 10. Gdzie dowiedzie~ si[ wi[cej

12

2. Pierwotny rynek akcji

13

2. 1. Rodzaje ofert

13

2. 2. Dlaczego sp*]ki wydajq akcje

13

2. 3. Pierwotna oferta publiczna

14

2. 4. Oferta niepubliczna

18

3. Ameryka#skie gie]dy

21

3. 1. Wt*rny rynek papier*w warto<ciowych

21

3. 2. New York Stock Exchange

22

3. 3. Jak dzia]a New York Stock Exchange

23

3. 4. American Stock Exchange

26

3. 5. Gie]dy regionalne

26

4.

OTC

–

gi

e

]

da

be

z

par

ki

e

t

u

27

4. 1. OTC a gie]dy

27

4. 2. NASDAû

28

4. 3. OTC Bulletin Board

31

4. 4. NûB Pink Sheets

32

4. 5. Im ni\ej tym niebezpieczniej

32

5. Jak mierzy~ puls gie]dy

34

5. 1. Rola wska^nik*w gie]dy

34

5. 2. >rednie gie]d

35

5. 3. Wska^niki obligacji

37

5. 4. Wska^niki rynku

38

5. 5. Wska^niki ekonomiczne

42

6. Akcje

45

6. 1. Wst[p do akcji

45

6. 2. Gdzie obserwowa~ akcje

46

6. 3. Akcje zwyk]e czy preferowane

48

6. 4. Sp*]ki du\e czy ma]e

48

6. 5. Doch*d czy przyrost kapita]u

49

6. 6. Cykliczne czy defensywne

51

6. 7. Akcje klasy A czy B

51

6. 8. Tracking stock

51

6. 9. Splits, spin-offs, buy-backs i inne dziwno<ci

52

6. 10. Fundusze akcyjne

54

6. 11. Gdzie dowiedzie~ si[ wi[cej

55

7. Obligacje i inne fixed-income securities

56

7. 1. Co to jest obligacja

56

7. 2. Obligacje skarbowe

57

7. 3. Obligacje agencji rzqdowych

59

7. 4. Obligacje komunalne

60

7. 5. Obligacje sp*]ek

61

7. 6. CATS i LYONS, czyli obligacje zerowe

62

7. 7. Obligacje zamienne

63

7. 8. Inne fixed-income securities

63

7. 9. Ryzyko fixed-income securities

65

7. 10. Mierniki obligacji

66

7. 11. Rynek obligacji

67

8. Inne instrumenty finansowe

69

8. 1. Trusty nieruchomo<ciowe

69

8. 2. Sp*]ka komandytowa

70

8. 3. Z]oto i metale szlachetne

72

9. Instrumenty pochodne

77

9. 1. Rights

77

9. 2. Warrants

77

9. 3. Opcje

78

9. 4. Kontrakty terminowe (futures)

83

9. 5. Opcje na futures

86

10. Fundusze inwestycyjne

87

10. 1. Fundusze powiernicze

87

10. 2. Fundusze zamkni[te

91

10. 3. Unit Investment Trust

92

10. 4. Exchange Traded Funds

93

10. 5. Hedge funds

–

f

undus

ze

zabezpi

ecza

j

qc

e

96

10. 6. Offshore funds

98

10. 7. Mierniki funduszy inwestycyjnych

98

10. 8. Jak wybra~ fundusz inwestycyjny

101

10. 9. Pomoc w Internecie

104

11. Handel walutami

106

11. 1. Konta zagraniczne

106

11. 2. Opcje na waluty

106

11. 3. Kontrakty terminowe na waluty

107

11. 4. Currency Trading Companies

108

11. 5. Opcje na terminowe kontrakty walutowe

109

12. Tw*j makler

110

12. 1. Maklerzy pe]noserwisowi

110

12. 2. Dyskontowi maklerzy

112

12.

3.

Ma

kl

er

zy

ni

e

zal

e\ni

–

full and discount service

113

12. 4. Maklerzy na sieci

114

12. 5. Maklerzy umo\liwiajqcy day trading

118

12. 6. Jak wybra~ maklera

118

12. 7. Boiler rooms

119

12. 8. Jak sprawdzi~, z kim mamy do czynienia

123

12. 9. Arbitra\, czyli jak dochodzi~ swego

124

13. Twoje konto maklerskie

129

13. 1. Wype]nienie podania

129

13. 2. Rodzaje kont

134

13. 3. Co trzeba wiedzie~ o koncie maklerskim

136

13. 4. Konto got*wkowe

139

13. 5. Konto po\yczkowe

140

13. 6. Zmiana maklera

144

14. Jak obraca si[ papierami warto<ciowymi

147

14. 1. Co trzeba wiedzie~

147

14. 2. Online trading

149

14. 3. Zlecenia gie]dowe

150

14. 4. Realizacja zlecenia

153

14. 5. Handel akcjami po godzinach

154

14. 6. Pu]apki szybkiego rynku

157

14. 7. Program trading

158

14.

8.

“Bezpi

eczni

ki

”

na

Wal

l

St

r

e

et

158

15. Jak si[ robi pieniqdze na gie]dzie

160

15. 1. Dywidenda

160

15. 2. Pozycja d]uga czy kr*tka

161

15. 3. Kup i trzymaj

163

15. 4. Metoda wypo<rodkowania ceny

165

15. 5. Day trading

166

15. 6. Dobre rady dla ka\dego inwestora

167

16. Jak oceni~ sp*]k[

172

16. 1. Analiza fundamentalna

172

16. 2. Analiza ilo<ciowa

174

16. 3. Mierniki warto<ci akcji

177

16. 4. Przyk]adowy raport sp*]ki

179

16. 5. Jak oceni~ sp*]k[

182

16. 6. Jak interpretowa~ rekomendacje analityk*w

183

16. 7. Gdzie zdoby~ informacje o sp*]ce

185

17. Czytanie wykres*w

186

17. 1. Co to jest analiza techniczna

186

17. 2. I ty mo\esz by~ technikiem

186

17. 3. >rednie ruchome

188

17. 4. Wska^niki cenowe

190

17. 5. Wska^niki impetowe

193

17. 6. Inne wska^niki

194

18. Jak inwestowa~ na gie]dach zagranicznych

196

18. 1. Fundusze zagraniczne

196

18. 2. American Depository Receipts

197

18.

3.

WEBS

–

<

wi

at

w

kos

zyku

198

18. 4. Jak kupowa~ na zagranicznych gie]dach

199

19. Inwestowanie pasywne

201

19. 1. Teoria Wsp*]czesnego Portfela

201

19. 2. Fundusze indeksowe

202

19. 3. Fundusze indeksowe ze wspomaganiem

204

19. 4. Fundusze, kt*rymi obraca si[ na gie]dzie

205

19. 5. Jak inwestowa~ pasywnie

205

20. Jak inwestowa~ w akcje po é100 miesi[cznie

208

20. 1. Zalety regularnego inwestowania

208

20. 2. Automatyczne inwestowanie w funduszach

209

20. 3. Metoda Darka Michalskiego

211

20. 4. Akcje bez maklera

212

20. 5. Stw*rz sw*j w]asny fundusz powierniczy

214

21. Opodatkowanie zysk*w z inwestycji

215

21. 1. Jakie podatki p]acq inwestorzy

215

21. 2. Bezpodatkowe inwestycje

216

21. 3. Jak minimalizowa~ podatki od inwestycji

217

22. Kto chce nabi~ inwestora w butelk[

220

22. 1. Jak topniejq i powstajq fortuny

220

22. 2. Zarzqd sp*]ki

222

22. 3. Ludzie od public relations

222

22. 4. Analitycy

223

22. 5. Dziennikarze, wydawcy

224

22. 6. Maklerzy-specjali<ci gie]dowi

224

22. 7. Market makers

225

22. 8. Maklerzy

226

22. 9. Chop houses

227

22.

10.

I

PO

–

gr

a

o

mi

l

i

ar

d

dol

ar

*w

228

22.

11.

I

nwe

s

t

ycyj

ne

“

por

a

dy”

w

I

nt

e

r

nec

i

e

230

22. 12. Jak si[ broni~

230

22. 13.

231

23. S]owniczek gie]dowy

232

24. Za]qcznik. Ksiq\ki Poradnika Sukces

246

S]owo wst[pne

Nigdy Polacy na obczy^nie nie mieli wi[cej mo\liwo<ci ni\ obecnie, aby osz-

cz[dza~ i inwestowa~ pieniqdze. Dla przeci[tnej osoby, nawet z niewielkimi pieni[-
dzmi, dost[p do rynk*w papier*w warto<ciowych stoi w USA szeroko otwarty.
Trzeba jednak pami[ta~, \e rynki kapita]owe, a w szczeg*lno<ci gie]da, mogq
przynie<~ nam zar*wno bogactwo, jak i ogromne rozczarowanie. W swojej praktyce
jako przedstawiciel najwi[kszych bank*w inwestycyjnych widzia]em fortuny robio-
ne w ciqgu kilku dni lub tygodni, ale r*wnie\ widzia]em ]zy w oczach os*b, kt*re
straci]y wszystko, poniewa\ chcia]y przechytrzy~ rynek i post[powa~ wbrew jego
utartym prawom.

Wszyscy Czytelnicy, kt*rzy znajq mnie z poprzednich publikacji Poradnika Sukces

lub wyk]ad*w, wiedzq, ile uwagi po<wi[cam opracowaniu szczeg*]owego planu
inwestycji dla ka\dego klienta. Robi[ to nie dlatego, \e nie wierz[ w umiej[tno<ci
danej osoby, ale robi[ to dla jej dobra. Plan opisany w rozdziale 19. jest jednq z
najstarszych technik inwestycyjnych na gie]dzie i jednym z najbardziej sprawdzo-
nych sposob*w na sukces w inwestowaniu. Je<li chodzi o inwestowanie, bardzo
wa\ne jest r*wnie\ realistyczne podej<cie inwestora do mo\liwo<ci rynku. Inwestor,
kt*ry przyk]adowo zarabia] przez ostatnie 12 lat po 18% rocznie, czuje, \e sta~ go na
wi[cej. Natomiast osoba, kt*ra trzyma]a dotychczas pieniqdze na 2-procentowym
rachunku oszcz[dno<ciowym w lokalnym banku, b[dzie zachwycona, je\eli nauczy
si[ osiqga~ <redni zysk na poziomie na przyk]ad 9%, czyli przesz]o cztery razy wi[cej
ni\ przed przeczytaniem tej ksiq\ki.

Ameryka#skie instytucje finansowe oferujq inwestorom wiele instrument*w inwe-

stycyjnych, od ryzykownych po bardzo bezpieczne. Majqc tyle mo\liwo<ci mo\na si[
t

yl

ko

za

s

t

a

nawi

a

~,

cz

emu

s

]

owo

“gi

e]

da

”

na

da

l

wywo]

uj

e

t

yl

e

kont

r

owe

r

s

j

i

i

s

t

r

ac

hu.

A przecie\ fakty m*wiq same za siebie. Wi[kszo<~ inwestor*w, kt*rzy powierzyli
swoje oszcz[dno<ci funduszom powierniczym lub bezpo<rednio nabyli akcje do-
brych sp*]ek z celem zatrzymania ich na d]u\szy czas, nie tylko nie straci]a pieni[-
dzy, ale ma ich dzisiaj znacznie wi[cej.

Jako doradca jednego z najstarszych bank*w inwestycyjnych na <wiecie i jako

kierownik regionalnej firmy inwestycyjnej powtarzam, gdzie jest to tylko mo\liwe,
\e nie ma znaczenia z jakq kwotq rozpoczynamy inwestowanie. Najwa\niejsze cechy
dobr

ego

i

nwes

t

or

a

t

o,

po

pi

er

ws

z

e

–

pocz

uci

e

dys

cypl

i

ny

,

po

dr

ugi

e

–

kons

ekwe

ncj

a

w

r

ea

l

i

z

a

cj

i

podj

[

t

ych

dec

yzj

i

or

az

–

r

*wni

e

wa\

ne

–

pocz

uc

i

e

r

e

s

pe

kt

u

dl

a

c

za

s

u.

St

ar

e pol

s

ki

e

powi

e

dz

eni

e

,

\

e “

ni

e od r

a

zu Kr

ak*w z

budo

wa

no”

,

powi

n

no by~

pierwszym przykazaniem dla ka\dego, kto chce zbli\y~ si[ do gie]dy. Je\eli wypra-
cujemy w sobie powy\sze cechy, to osiqgni[cie sukcesu finansowego jest tylko
kwestiq czasu.

|ycz[ wszystkim Czytelnikom jak najwi[kszych sukces*w i zapraszam do wsp*]-

pracy. Z pozdrowieniami,

Dariusz G. Michalski, JD, LL.M.

1

Od autorki:
Darek Michalski jest d]ugoletnim komentatorem i wsp*]pracownikiem Poradnika

Sukces. Mo\na go spotka~ na seminariach i wyk]adach organizowanych na terenie
metropolii nowojorskiej i w New Jersey. Z wykszta]cenia jest prawnikiem, a
zawodowo zajmuje si[ doradztwem inwestycyjnym dla klient*w presti\owego banku
na

Wa

l

l

St

r

e

et

–

Gol

dman

Sac

hs

.

Pr

owadz

i

r

*wni

e\

bi

ur

a

ma

kl

e

r

s

ki

e

f

i

r

my

Ra

y

mond

James Financial Services. W roku 1999 inna firma inwestycyjna, Edward Jones,
biorqc pod uwag[ pracownik*w ponad 6,000 swych oddzia]*w, uzna]a go za czo]o-
wego w Stanach Zjednoczonych propagatora techniki inwestycyjnej Dollar Cost
Averaging. Swojq wiedzq i do<wiadczeniem Darek Michalski bardzo przyczyni] si[
do powstania niniejszej ksiq\ki.

El\bieta Baumgartner

2

1.

Rynek kapita]owy

1. 1.

>wiat finans*w si[ zmienia

Jeszcze kilka lat temu szli<my do banku, by deponowa~ swoje oszcz[dno<ci i

otworzy~ konto czekowe. Aby zainwestowa~ w akcje, udawali<my si[ do maklera, a
do

a

gent

a

ubez

pi

e

cz

eni

owe

go

–

by

wykupi

~

pol

i

s

[

na

\

yci

e

.

J

e

\

el

i

odpowi

ada

]

y

na

m

bezprowizyjne fundusze, dzwonili<my prosto do towarzystwa funduszy powierni-
czych. Ale to si[ zmienia. Obecnie firmy maklerskie oferujq ksiq\eczki czekowe i
ka

r

t

y

kr

e

dyt

owe

,

a

ni

e

kt

*r

e

–

ube

z

pi

ec

z

eni

a

.

W

ba

nku

mo\

emy

za

i

nwe

s

t

owa~

w

fundusze powiernicze czy naby~ annuity, a nawet otworzy~ dyskontowe konto
maklerskie. Wsp*]czesny agent ubezpieczeniowy ch[tnie zostanie naszym doradcq
finansowym i wyjdzie naprzeciw wszystkim finansowym potrzebom. Bankier,
makler i agent ubezpieczeniowy nie majq teraz oddzielnych r*l. Ka\dy <wiadczy
szeroki wachlarz finansowych us]ug, a r*\nice mi[dzy nimi coraz bardziej si[
zacierajq.

Produkty finansowe te\ si[ zmieniajq. Przed kilkunastu laty Amerykanin wybiera]

tylko pomi[dzy rzqdowq obligacjq a akcjq renomowanej sp*]ki. Dzi< natomiast ma
do rozwa\enia tzw. zera, obligacje zabezpieczone hipotekami, obligacje zamienne,
ponad 20,000 r*\nych akcji. Mo\e kupi~ indeksy, opcje lub kontrakty terminowe (fu-
tures). Funduszy powierniczych namno\y]o si[ ju\ ponad 13,000 i nied]ugo przekro-
czq ilo<ciq liczb[ akcji w obrocie. Do tego dochodzi ponad 3,000 zamkni[tych
funduszy powierniczych i drugie tyle hedge funds, niezliczona liczba Unit Invest-
ment Trusts i mrowie produkt*w wt*rnych.

Zmienia si[ te\ dost[p do informacji. W przesz]o<ci potrzebowali<my maklera,

gdy\ tylko on m*g] uzyska~ raporty sp*]ek, analizy i statystyki. Teraz, dzi[ki
rozwijajqcej si[ technice, mamy informacj[ w zasi[gu r[ki prawie na r*wni z
profesjonalistami z Wall Street, a pod]qczony do Internetu komputer daje nam
natychmiastowe doj<cie do gie]dy.

Wsp*]czesny inwestor, a szczeg*lnie imigrant, powinien orientowa~ si[ w szybko

zmieniajqcym si[ <wiecie finans*w, by nie by~ na ]asce finansowego doradcy.

>wiat finans*w si[ zmienia

3

1. 2.

Rynek finansowy

Na rynku finansowym odbywa si[ wymiana kapita]u i kredytu w gospodarce.

Oznacza to zawieranie um*w kredytowych, emisj[ papier*w warto<ciowych. Oto
przyk]ady rynk*w finansowych: rynek akcji (stock market), rynek obligacji (bond
market), rynek towarowy (commodities market), rynek walutowy (foreign exchange
market).

Rynek finansowy sk]ada si[ z rynku pieni[\nego i kapita]owego.

Rynki pieni[\ne

Rynek pieni[\ny jest cz[<ciq rynku finansowego, gdzie instytucje i osoby prywat-

ne dokonujq finansowania bie\qcej dzia]alno<ci. Instytucje finansowe (komercyjne
banki, kasy oszcz[dno<ciowo-po\yczkowe, unie kredytowe, firmy ubezpieczeniowe,
plany emerytalne) przyjmujq pieniqdze od depozytariuszy, kt*rzy majq nadwy\ki
finansowe, oraz po\yczajq je jednostkom potrzebujqcym <rodk*w na kr*tki czas.
Czyniqc to tworzq r*\ne finansowe instrumenty, jak konta oszcz[dno<ciowe,
czekowe, terminowe (CD), bony komercyjne itp. Rynek pieni[\ny jest wi[c rynkiem
kr*tkoterminowych instrument*w d]u\nych.

Rynki kapita]owe

Na rynku kapita]owym sp*]ki zdobywajq <rodki na <redni i d]ugi termin w celu

finansowania inwestycji. Sp*]ki majq mo\no<~ zdobycia kapita]u przez emisj[ in-
strument*w rynku kapita]owego, do kt*rych nale\q akcje (stocks) oraz papiery
d]u\ne o terminie d]u\szym ni\ rok. Innymi s]owy, rynek kapita]owy (capital market)
umo\liwia sprzeda\ i kupno papier*w warto<ciowych oraz obs]ug[ kredytowq.

W ramach rynku kapita]owego rozr*\nia si[ rynek pierwotny i wt*rny.
Rynek pierwotny (primary market)

–

t

o

c

z[

<

~

r

ynku

kapi

t

a]

owe

go,

na

kt

*r

ym

emitent papier*w warto<ciowych zbiera kapita]. Emitent sprzedaje po cenie emisyj-
nej swoje akcje czy obligacje inwestorom, kt*rzy uznali je za dobrq lokat[. Czyni to
przy pomocy domu maklerskiego (underwriter). Oferta mo\e by~ publiczna (public
offer) lub prywatna (private placement). Oferty publiczne sq <ci<le regulowane przez
Komisj[ Papier*w Warto<ciowych i Gie]dy (patrz rozdzia] 2). Oferty prywatne
(niepubliczne) polegajq na bezpo<redniej sprzeda\y walor*w ograniczonej liczbie
inwestor*w instytucjonalnych lub os*b prywatnych. Subskrypcja prywatna (w
odr*\nieniu od publicznej) nie musi spe]nia~ pe]nych wymog*w rejestracyjnych
Komisji Papier*w Warto<ciowych i Gie]dy, bo nie jest przedmiotem obrotu publicz-
nego (patrz rozdzia] 2.4).

Rynek wt*rny

–

t

o

c

z[

<

~

r

ynku

ka

pi

t

a

]

owe

go,

gdz

i

e

odbywa

s

i

[

kupno

i

s

pr

z

e

da\

papier*w pomi[dzy inwestorami. Osiqgni[te zyski nie zasilajq emitenta akcji kapita-
]em. Wt*rny rynek jest uzupe]nieniem rynku pierwotnego, gdy\ niewielu inwe-
stor*w nabywa]oby akcje sp*]ki wiedzqc, \e nie mogq ich odsprzeda~. Wt*rny rynek
ma miejsce na gie]dach papier*w warto<ciowych i poza nimi (patrz rozdzia] 3.1).

Emisji akcji i wprowadzeniu ich na rynek pierwotny, po czym wt*rny, po<wi[cony

jest rozdzia] 2. Na rynku kapita]owym dzia]a wiele instytucji om*wionych poni\ej.

4

Rynek kapita]owy

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.