45

PORADY

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 7/2001

dzo czêsto okazuje siê, ¿e ju¿ sama wymia-

na g³oœników przynosi wyraŸnie odczuwal-

n¹ poprawê przy stosunkowo niedu¿ych ko-

sztach. Jeœli jednak trafimy do dobrego fa-

chowca, prawdopodobnie doradzi nam je-

szcze stworzenie dla g³oœnika lepszych wa-

runków pracy. Pamiêtaæ bowiem nale¿y, ¿e

zgodnie z prawami fizyki g³oœnik nie gra

sam, a z obudow¹. W naszym przypadku

najczêœciej s¹ to drzwi samochodowe. Cie-

niutkie poszycia drzwi po pierwsze nie s¹

szczelne, a po drugie silnie rezonuj¹ (czy-

taj brzêcz¹). Pomocny znowu okazuje siê

audiotuning! Wyklejamy wiêc poszycia drzwi

specjalnymi matami t³umi¹cymi (ok. 90 z³),

lub malujemy tak zwanym noise killer

,

em

(zabójca szumów). Przy okazji wychodzi

na jaw, ¿e zamiast fabrycznego g³oœnika

o œrednicy 10 cm mo¿na zamontowaæ na

przyk³ad g³oœniki 16-centymetrowe

(300

÷

900 z³ za komplet) i to niekoniecznie

za pomoc¹ specjalnych pierœcieni. Ka¿dy

wie, ¿e reprodukcja dŸwiêku bêdzie zde-

cydowanie lepsza _ znowu k³aniaj¹ siê pra-

wa fizyki, a nie drastyczne oszczêdnoœci.

Po takich czynnoœciach ró¿nica czêsto jest

tak znaczna, ¿e wielu wprawia w zachwyt.

Poniewa¿ jednak apetyt roœnie w miarê je-

dzenia, stwierdzamy po jakimœ czasie, ¿e

przy wiêkszych natê¿eniach dŸwiêku, a te-

raz mo¿na odkrêciæ mocniej ga³kê, nasze-

mu zestawowi brakuje dynamiki lub poja-

wiaj¹ siê zniekszta³cenia. Przyczyna le¿y

najczêœciej w s³abej koñcówce mocy zain-

stalowanej w odtwarzaczu. Wydaje siê wiêc

najrozs¹dniejszym krokiem do³¹czenie

wzmacniacza zewnêtrznego (600

÷

1500 z³).

Niestety, czêsto jest to prawie niemo¿liwe,

poniewa¿ okazuje siê, ¿e nasze fabryczne

radio nie ma wyjϾ do wzmacniacza! W su-

kurs mo¿e przyjœæ tylko doœwiadczony elek-

tronik, który wyposa¿y nasz sprzêt w wyjœcia

Cinch. Wtedy nic ju¿ nie stoi na przeszko-

dzie, aby zadbaæ o moc, w³aœciw¹ dla na-

szych upodobañ. Nale¿y przy tym pamiêtaæ,

¿e uzyskanie w³aœciwej mocy wymaga od-

powiednio du¿ego pr¹du, a w samocho-

dzie mamy do dyspozycji napiêcie tylko

12 V. To w³aœnie dlatego przy instalacji

wzmacniacza tak wa¿nym elementem s¹

odpowiednie, powoduj¹ce jak najmniejszy

spadek napiêcia, kable (100

÷3

00 z³). Po

tym etapie z ³atwoœci¹ zauwa¿amy, ¿e

brzmienie nabra³o zupe³nie innego charak-

teru, a brak zniekszta³ceñ powoduje, ¿e

mo¿emy s³uchaæ muzyki bez zmêczenia.

Wtedy d³ugie podró¿e staj¹ siê o wiele przy-

jemniejsze.

Có¿ jednak znaczy muzyka bez prawdziwe-

go, g³êbokiego basu?

Nie jest mo¿liwe, aby g³oœniki w drzwiach

odtwarza³y prawid³owo g³os na przyk³ad

kontrabasu, czy elektronicznych 30 Hz mu-

zyki techno! Niezbêdny wrêcz staje siê sub-

woofer. Najproœciej do³¹czyæ do naszego

wzmacniacza zamkniêt¹ skrzynkê (400

÷

900

z³) o objêtoœci ok. 20 litrów z g³oœnikiem

basowym o œrednicy 25 cm, jeœli chcemy

us³yszeæ kontrabas, b¹dŸ 60-litrow¹ tubê

basow¹ (400 z³) z portem bassreflekso-

wym, jeœli nie mo¿emy ¿yæ bez wibruj¹cych

30 Hz. To kolejny etap naszego audiotu-

ningu. Okazuje siê jednak, ¿e u kolegi, który

ma podobny zestaw jest jakoœ lepiej. Przy-

czyna jest znowu wy³¹cznie fizyczna. Nasz

wzmacniacz nie pracuje dobrze, poniewa¿

obci¹¿ony g³oœnikami i subwooferem ”d³a-

wi siê” z braku potrzebnej energii. Po doku-

pieniu specjalnego kondensatora (350

÷

850

z³), s³u¿¹cego do magazynowania i stabili-

zacji energii, sytuacja jest uporz¹dkowana.

Jest to moment, kiedy jesteœmy ju¿ tak du-

mni z naszego zestawu i zadowoleni z wy-

danych pieniêdzy, pod warunkiem, ¿e ko-

rzystaliœmy z porad prawdziwego znawcy

car-audio, ¿e chcemy pokazywaæ swój

sprzêt znajomym, a nawet chêtnie poje-

chalibyœmy na jakiœ zlot audiomaniaków.

Jednak w naszym piêknym samochodzie,

Podstawowy system

nag³oœnienia

samochodu sk³ada siê

zazwyczaj

z radioodtwarzacza

z wbudowanym

wzmacniaczem oraz

dwóch g³oœników

szerokopasmowych.

Jednak bardzo czêsto

okazuje siê, ¿e taki

zestaw zadowala

jedynie s³uchaczy

wiadomoœci

radiowych. Ka¿dy,

kto chce s³uchaæ

muzyki, potrzebuje

lepszej jakoœci

dŸwiêku

SAMOCHODOWE

SYSTEMY AUDIO

W

yœcig o zdo-

bycie klienta

wymusza na

koncernach

samochodo-

wych two-

rzenie kolej-

nych atrak-

cyjnych dodatków, które nabywca otrzymu-

je gratis przy zakupie samochodu. Jest ju¿

codziennoœci¹ reklama opisuj¹ca œwietny

system nag³aœniaj¹cy z szeœcioma g³oœni-

kami, a ostatnio nawet z subwooferem, czy-

li g³oœnikiem basowym. Niew¹tpliwym atu-

tem systemów fabrycznych jest odtwarzacz

zintegrowany z desk¹ rozdzielcz¹ samo-

chodu, co powoduje, ¿e takie odbiorniki nie

padaj¹ ³upem z³odziei. Marny to jednak ar-

gument zwa¿ywszy na fakt bardzo kiep-

skiej, z regu³y, jakoœci brzmienia.

Najczêstszym tego powodem s¹ u¿yte przez

producentów g³oœniki. Zasada jest prosta:

poniewa¿ trzeba je daæ w prezencie _ nale-

¿y je kupiæ jak najtaniej. Z tego wynika ich

gorsza jakoœæ. Co wiêc zrobiæ?

Po pierwsze udaæ siê do specjalisty, z które-

go doœwiadczeñ mo¿na skorzystaæ. Bar-

Przyk³ad rozmieszczenia elementów

w samochodzie .

Charakterystyki g³oœników

(wg Kenwood)

po otwarciu baga¿nika, oczom ukazuje siê

jeden wielki nie³ad. Dok³adane w poœpiechu

elementy zestawu, bez wczeœniejszego za-

projektowania ca³oœci, pl¹cz¹ siê razem ze

46

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 7/2001

q

kupujemy radioodtwarzacz CD renomo-

wanego producenta, wyrzucaj¹c kupione

wczeœniej radio fabryczne (1

÷

2,5 tys. z³).

Na koniec rodzi siê pytanie, czy lepiej kupiæ

samochód dlatego, ¿e ma

œwietn¹ fabryczn¹ instalacjê

nag³aœniaj¹c¹ i potem dosto-

sowywaæ j¹ do w³asnych wy-

magañ, czy mo¿e kupuj¹c

auto, zwróciæ szczególn¹

uwagê na elementy bezpie-

czeñstwa b¹dŸ ekonomiki,

a stworzenie systemu nag³a-

œniaj¹cego na ”nasz¹ mia-

rê” zleciæ specjalistom. I trze-

ba koniecznie przy tym pa-

miêtaæ, ¿e superinstalacja

audio w samochodzie mo¿e

kosztowaæ nawet powy¿ej

20 tysiêcy z³otych, ale mo¿-

na równie¿ nag³oœniæ auto

prawid³owo i w sposób zado-

walaj¹cy znaczny procent

potencjalnych s³uchaczy, za

2

÷

3 tys. z³otych, przy czym

do dyspozycji bêdziemy mie-

li sprzêt renomowanych pro-

wszystkimi kablami po³¹czeniowymi. Ale

wstyd! Trzeba to wszystko uporz¹dkowaæ.

To w³aœnie wtedy powstaj¹ piêkne zabudo-

wy wykoñczone skór¹ i podœwietlone neo-

nami _ powód dumy wielu w³aœcicieli samo-

chodów. Oczywiœcie pod warunkiem, ¿e

chcemy siê chwaliæ. Nie brakuje bowiem

instalacji dyskretnych, zabudowanych we

wnêkach baga¿nika czy schowkach, s³u-

¿¹cych wy³¹cznie zadowoleniu z wra¿eñ

s³uchowych podró¿uj¹cych osób, przy za-

chowaniu pe³nej dotychczasowej funkcjonal-

noœci auta.

I jeszcze jedno!

W trakcie budowy naszego systemu, na

dowolnym etapie, ³atwo zauwa¿amy, ¿e nie

ma ¿adnego porównania miêdzy jakoœci¹

dŸwiêku p³yn¹cego z g³oœników, odtwarza-

nego z kasety magnetofonowej, a odczyta-

nego z p³yty CD. Wyjœcia s¹ dwa:

q

do³¹czamy do naszego firmowego kase-

ciaka firmow¹ zmieniarkê CD (2-3 tys. z³)

ducentów, od odtwarzacza CD pocz¹wszy

na dobrych g³oœnikach i profesjonalnym

monta¿u skoñczywszy!

n

Porad udzieli³ Arkadiusz Walus z Kliniki DŸwiêku _ ak-

tualny Mistrz Polski i Miêdzynarodowy Mistrz Niemiec

w nag³oœnieniach samochodów.

Dwu kana³owe wzmac-

niacze Brax o mocach

od 100 W do 370 W na

jeden kana³ (wg Brax)

Wzmacniacze i kondensator w baga¿niku (Klinika

dŸwiêku)

G³oœniki zabudowane w dolnej czêœci tylnych drzwi

(Klinika dŸwiêku)

Schemat systemów audio

Orientacyjny koszt (z³) instrukcji (Klinika dŸwiêku)