[Poradnik] Strojenie anteny CB

Ważną czynnością jest zestrojenie anteny z radiem CB. Na wpływ zestrojenia radia CB z
antena maja takie czynniki jak: ogólnie mówiąc długość bata anteny, długość kabla
antenowego, miejsce montażu anteny. Do strojenia anteny wykorzystuje się specjalne
przyrządy –

reflektometry (SWR Metr)

. Jeżeli nie chcesz bawić się w strojenie anteny –

najlepiej jest kupić zestaw antenowy razem z kablem. Długość kabla jest wtedy tak dobrana
aby antena była wstępnie zestrojona. Fala CB radio ma długość około 11 metrów, a długość
kabla należy liczyć odpowiednio w proporcji do długości fali . Jeżeli jednak zmienisz długość
kabla, konieczne będzie ponowne zestrojenie anteny z radiem CB. Samo strojenie polega
najczęściej na zmianie długości bata anteny przy pomocy specjalnego klucza imbusowego.

Niezależnie od miejsca zamontowania i rodzaju anteny, strojenie anteny przebiega według
uniwersalnych zasad. Zanim przystąpimy do strojenia anteny CB warto sprawdzić
omomierzem wszystkie połączenia elektryczne kabla, gniazd i anteny. Brak prawidłowego
połączenia elektrycznego może być przyczyną niepowodzeń w strojeniu anteny lub nawet
przyczyną uszkodzenia stopnia mocy radia w przypadku np. zwarcia. Aby zestroić antenę
konieczne będzie posiadania urządzenia tzw. reflektometru. Reflektometr jest najprostszym i
szeroko stosowanym przyrządem przeznaczonym do mierzenia stopnia dopasowania
poszczególnych elementów układu antenowego. W zależności od konstrukcji można spotkać
reflektometry jedno wskazówkowe lub dwu wskazówkowe - do naszych zastosowań
wystarczy najprostszy.

Prawidłowy sposób podłączenia reflektometru do sytemu antenowego polega na
umiejscowieniu go pomiędzy anteną a kablem ją zasilającym, ewentualnie pomiędzy
nadajnikiem a kablem doprowadzającym sygnał do anteny, pod warunkiem, że kabel
antenowy ma określoną długość – wielokrotność 3,64 m (połowa długości fali z
uwzględnieniem współczynnika skrócenia). Każde inne podłączenie reflektometru jest
nieprawidłowe. Niestety, anteny samochodowe mają fabrycznie zamontowany na stałe kabel i
w tym przypadku reflektometr siłą rzeczy musi być włączony pomiędzy radio a kabel
antenowy. Warto w tym przypadku sprawdzić, czy długość kabla antenowego oscyluje w
pobliżu wymiaru 3,64 m (często tak bywa – długość ta jest wystarczająca do zainstalowania w
samochodzie).

Reflektometr podpinamy do anteny (wejście ANT), a wyjście (RTX) podłączamy za pomocą
krótkiego przewodu antenowego (do 50 cm) zakończonego odpowiednimi końcówkami do
radia CB. W pierwszej kolejności ustawiamy przełącznik rodzaju odczytu na pomiar fali
bieżącej. Przełącznik ten oznaczany jest symbolem FWD (FWD – fala bieżąca). Następnie
włączamy nadajnik (bez modulacji) i pokrętłem lub suwakiem kalibracji ustawiamy
wskazówkę przyrządu na miejsce skali oznaczone symbolem CAL lub E. Pokrętło kalibracji
opisane jest zawsze symbolem CAL. Teraz przerywamy nadawanie , przestawiamy
przełącznik na pomiar fali odbitej REF (REF – fala odbita) i włączamy ponownie nadajnik
(bez modulacji), ze skali odczytujemy wielkość WFS. Należy pamiętać, że wielkość
odczytana na skali reflektometru dotyczy tylko tego miejsca linii, w którym dokonujemy
pomiaru. Jeżeli mamy instalację antenową z kablem o długości np. 30 m i włączymy
reflektometr między nadajnik a kabel, to faktyczna wielkość WFS przy antenie będzie o wiele
większa. Jeżeli pomiaru dokonujemy poprzez kabel o dowolnej długości nie daje nam
informacji o współczynniku fali odbitej WFS w antenie – dlatego tak ważne jest aby w
przypadku, gdy reflektometr trzeba podpiąć między nadajnik a kabel, ten ostatni miał długość

połowy fali (w uproszczeniu linia o długości połowy fali transformuje impedancję w stosunku
1 : 1).

Po podłączeniu przyrządu sprawdzamy wielkość WFS, ustawiając radio na kanale np 18
(środek pasma CB, lepiej nie stroić radia na kanale 19 aby nie przeszkadzać "mobilkom").
Jeżeli WFS mieści się w granicach 1,5 to jest już dobrze. Następnie sprawdzamy WFS na
skrajnych kanałach czyli 1 i 40.

Jeżeli pierwszy pomiar na kanale 18 daje wielkość WFS powyżej 3 – konieczne jest
sprawdzenie całej instalacji. Jeżeli pomiar jest poniżej 3 to możemy przystąpić do strojenia
anteny poprzez zmianę długości promiennika (najczęściej) tak aby uzyskać najniższy WFS.

W skrócie:

Reflektometr podpinamy do anteny (wejście ANT), a wyjście (RTX) podłączamy za pomocą
krótkiego przewodu antenowego (do 50 cm) zakończonego odpowiednimi końcówkami do
radia CB. Następnie:

•

na reflektometrze przełącznik ( jeśli występuje) 10W FWD/100WREF
lub FWD/REF należy ustawić na pozycję FWD

•

pokrętło CAL skręcić do zera ( w lewo )

•

włączyć nadajnik na kanał np. 18

•

pokrętło CAL przekręcić max w prawo (aż wskazówka ustawi się na "SET")

•

następnie przełącznik FWD/REF ustawić w położenie REF ( nie wyłączając
nadajnika ) nacisnąć na nadawanie na gruszce i odczytać wskazanie SWR ( następnie
puścić przycisk nadawania). Skala jest od 1 do 3 czarna od 3 w górę czerwona )
Jeśli wskazanie mieści się w granicach 1,5 to jest dobrze . Czym mniejsze wskazanie
tym lepiej ! Należy dążyć do uzyskania na 18 kanale 1,1 do 1,5

•

następnie przechodzimy na kanał 1 i 40.Jeżeli w tych granicznych kanałach mieścimy
się poniżej 3 antena jest zestrojona prawidłowo.

Jeżeli jednak na kanale 1 lub 40 wskazanie SWR przekracza czarne pole i nie ma możliwości
prawidłowego zestrojenia anteny może zajść konieczność skrócenia anteny. Jeżeli brak jest
możliwości wsunięcia promiennika – pozostanie jedynie jego przycięcie (minimalne)

Pomocne wykresy:

CB Radio - Strojenie anteny do CB - doświadczenia:

Poniżej przedstawiam swoje doświadczenia z strojenia anteny Sirio Antenne model DV 27 S.

Kalibracja urządzenia

Trzeba pamiętać że przed każdym strojeniem należy skalibrować urządzenie.

Pierwszym krokiem w kalibracji jest ustawienie pierwszego przełącznika w pozycje SWR a
drugiego w pozycje FWD następnie naciskamy PTT (przycisk na mikrofonie którym
rozpoczynamy nadawanie „push to talk”) i pokrętłem CAL ustawiamy wskazówkę tak aby
była w polu SET tak jak na zdjęciu:

teraz przełączamy przełącznik z pozycji FWD na pozycję REF odczytujemy wartość SWR i
puszczamy PTT

WAŻNE przy nie zestrojonej antenie odczyt nie powinien trwać dłużej niż 30 sekund

Strojenie anteny.

Po skalibrowaniu urządzenia można przechodzić do strojenia.

Jeśli z pomiarów wychodzi nam cos takiego :

SWR poprawny na 1 za wysoki na 40

Należy skrócić bat np. o 1 mm i znów sprawdzić i tak aż dojdziemy do ideału foto na końcu

Jeśli z pomiarów odczytujemy cos takiego :

SWR za wysoki na 1 poprawny na 40

Należy wydłużyć troszeczkę bat poprzez poluzowanie go w cewce wysunięcie i dokręcenie
oczywiście

Jeśli wychodzi nam coś takiego tzn. że mamy idealnie zestrojoną antenę

Anteny typu New York, Florida, Midland 18-244 (górno cewkowe) należy stroić poprzez
zmianę długości kabla lub meczer.

Ważne uwagi :

1. Antenę magnesową powinno umieszczać się na środku dachu !

2. Podczas strojenia nie można przestawiać anteny ( np. stawiamy przy drzwiach stroimy jest
gicior i nagle antenę stawiamy na środek) najpierw ustawiamy antenę potem stroimy.

3. Anteny montażowe powinny być montowane na dachu nie na lusterkach, pod owiewkami,
lub z boku kabiny.

SWR 3,0 Za wysoki
SWR 1,5 W miarę ale to jeszcze nie to :P
SWR 1,1 lub 1,2 na 20 kanale to ideał

Strojenie anteny do CB - doświadczenia

Poniżej przedstawiam swoje doświadczenia ze strojenia anteny Sirio Antenne model DV 27
S. Antena ta jest anteną heliakalną, posiada podstawowe parametry:

•

26-28,5 MHz

•

Moc 50/150 W

•

Wysokość 131,5 cm

•

Waga 340 g

Antena zamocowana była do podstawy magnetycznej o średnicy 160 mm firmy Sirio
Antenne.

Antena współpracowała z CB radio Uniden 520 XL. Do strojenia anteny zastosowano
reflektometr firmy MAAS. Jest to jeden z najbardziej popularnych i najtańszych urządzeń
tego typu.

Po podpięciu anteny, radia i reflektometru, ustawiono reflaktometr w pozycji FWD i po
naciśnięciu przycisku nadawania wykalibrowano pokrętłem CAL na koniec skali:

Następnie przełącznik FWD/REF ustawiono w położenie REF i po naciśnięciu przycisku
nadawania w gruszce, odczytano wskazanie SWR. Początkowo wskazania znacznie
przekraczały 2, czyli antena koniecznie wymagała strojenia.

Strojenie w tej antenie polega na skracaniu (lub wydłużaniu) bata anteny poprzez wsuwanie
lub wysuwanie specjalnego

stroika

na końcu anteny.

Taka konstrukcja anteny ma tą zaletę, że można dowolnie przeprowadzać próby z różnymi
długościami anteny. W przypadku skracania anteny poprzez jej ucinanie brak jest możliwości
skorygowania ewentualnych błędów. Po kilku próbach udało się dobrać tak długość anteny,
ż

e współczynnik SWR wynosił około 1.3 co należy uznać za wartość zadawalającą w

przypadku anten na podstawie magnetycznej.

Po sprawdzeniu współczynnika SWR na skrajnych kanałach 1 i 40 - jeżeli

wskazania

nie

przekraczają 2 należy uznać strojenie anteny za zakończone.

Jeżeli na 1 kanale

współczynnik

SWR jest wyraźnie większy niż na kanale 40 to antena jest za krótka.

W przypadku

odwrotnej sytuacji

antena jest za długa. Jeżeli jednak wszystko jest O.K. to należy

zabezpieczyć stroik przed zmianą długości anteny (mocne zakręcenie), zapamiętać miejsce
położenia podstawy magnetycznej i spróbować nawiązać łączność. Próby łączności
potwierdziły poprawność strojenia - bez trudu nawiązywano obustronną komunikację w
odległościach ponad 10 km.