CB-radio i PMR
Jesteś początkujący, lub dopiero chcesz założyć CB . Poniżej znajdziesz szczegółowe wskazówki co zrobić, gdzie się udać, aby założyć i pracować na radiu CB.
CB-Radio to radio, z którego może korzystać każdy. Legalnie korzystać można z 40 tzw. kanałów, czyli 40 szczegółowo określonych częstotliwości, zawierających
się w granicach od 26,960 do 27,400 MHz (tzw. podstawowa czterdziestka).
Do rozmów na dowolne tematy służą prawie wszystkie kanały, 28 - kanał wywoławczy, 19 - kanał drogowy (kierowcy informują się i sytuacji poanującej na drogach itp.),
kiedyś kanał 9 był kanałem ratunkowym, stacjonowały na nim sztaby i inne służby ratownicze, w razie potrzeby można było wezwać tam pomoc.
W celu włączenia sie do rozmowy na jakimś kanale należy powiedzieć słowo "break", najczęsciej ktoś nas usłyszy i wpuści na kanał.
PMR-
(z ang. Private Mobile Radio) - pasmo częstotliwości w zakresie 446 MHz (stąd znane również pod nazwa PMR 446)
na którym można prowadzić bezpłatną dwustronną foniczną łączność radiową.
WAŻNE! W łącznościach radiowych amatorskich (CB i krótkofalarstwo) a nawet komercyjnych dyspozytorskich (TAXI) nie używa się zwrotów pan/pani tylko kolega/koleżanka.
Prawdziwy boom na CB w Polsce przypadł w latach 1990...96, kiedy to dużą część budynków mieszkalnych zdobiły charakterystyczne anteny, w eterze trudno
było znaleść wolny kanał by z kims porozmawiać, zwłaszcza wieczorami, wtedy na CB przypada szczyt. Obecnie jest już znacznie mniej aktywnych użytkowników
jednak ci ktorzy wytrwali, raczej regularnie sie odzywają na paśmie. dominują mężczyźni (przynajmniej 90% użytkowników CB) większosc młodzi ludzie, 17-25 lat.
Zasięg łączności w przypadku uzywania anten dachowych przez obie stacje za pomocą najprostszego nawet radia z podstawową czterdziestką i mocą 4 W wynosi
ok 50-80 km. zależy to od wysokości zainstalowanych anten, ich zestrojenia (SWR), odpowiedniej głośnej i wyrównanej tonacyjnie modulacji,czułości i selektywności
odbiornika oraz poziomu zakłóceń.
Podany zasięg dotyczy łączności na fali bezpośredniej kiedy to teoretycznie anteny powinny się widzieć, w paśmie CB i wogóle na falach krótkich występuje tzw.
Zasięg PMR 446
Generalnie zasięg zależy od mocy nadajnika i konfiguracji otoczenia.
Moc urządzenia PMR 446 zgodnie z przepisami nie może przekraczać 500 mW.
Dla porównania, moc domowego telefonu bezprzewodowego wynosi 10 mW.
Konfiguracja otoczenia - Zasięg w km
Między szczytami gór, otwarta przestrzeń 10 km
Idealne warunki (np.jeziora) 5-6 km
Odkryty teren (pola, łąki) 4-5 km
Rzadka i niska zabudowa 2-3 km
Teren zurbanizowany Do 2 km
propagacja, są to odbicia fali od jonosfery zależne od pory dnia, aktywności słońca które umożliwiają przeprowadzanie łączności dalekiego zasięgu mierzonego w tys
km, ze stacjami zagranicznymi ,nawet z innych kontynentów. tzw. łączności DX. Wielu ludzi się fascynuje właśnie tymi łącznościami, zrzeszają się oni w kluby z reguły
używają jakiegoś umownego kanału (tzw. monitor klubowy).organizują czasem spotkania, itp. Jako potwierdzenie takich łączności stosuje się specjalne kartki wysyłane
pocztą (karty QSL) łączności te są prowadzone w języku angielskim, w zasadzie wystarczy znać tylko podstawy by moc sie porozumiec z zagraniczną stacją.
często podwyższone warunki propagacyjne utrudniają łączność lokalną, co jest rzeczą normalną na CB,zależnie od aktywności słonca, najczęsciej pod wieczór zapada
cisza i wtedy włączamy nasze radyjka;-),choć często są okresy, gdy warunki propagacyjne nie podnoszą się dałymi dniami.
Rodzaje emisji.
W łącznościach radiowych używa się kilka rodzajów emisji, które się nieco od siebie różnią :
AM (modulacja amplitudy) najbardziej popularna modulacja, stosowana w Polsce (i innych krajach tez) , obowiązuje na podstawowej czrterdziestce, ponieważ
praktycznie wszystkie radia CB mają ten rodzaj modulacji; moga mieć też inne, ale zawsze mają AM.
(bywają i takie bez AM, jednak są to radiotelefony sprowadzane z krajów gdzie AM nie obowiązuje i są u nas rzadkością)
FM (modulacja częstotliwości) bardziej odporna na zakłócenia, lecz o nieco mniejszym zasięgu od AM- dobra do łączności ze stacjami które maja w miarę silny sygnał
wówczas często jakość łączności jest lepsza niż w AM, idealna do wszelkich łączności cyfrowych (pakiet radio itp.) stosowana także we wszystkich pasmach
łączności prócz pasma lotniczego. Wszystkie służby profesjonalne,radiofonia programowa na UKF,fonia telewizji naziemnej,wszelkiego typu telefony bezprzewodowe i
inne używające fal radiowych,urządzenia łączności na pasmo inne niż CB , wszystkie one pracują w FM.
SSB (modulacja jednowstęgowa) o ile AM składa się z dwóch wstęg bocznych oraz fali nośnej o tyle SSB jest tylko jedną wstęgą boczną (USB-górna
wstęga,LSB-dolna) z wytłumioną falą nośną, więc nadajnik pracuje tylko wtedy,gdy mówimy coś do mikrofonu.
Jest to emisja o największym zasięgu, obowiązuje we wspomnianych wyżej łącznościach DX, (choc na AM/FM też są one możliwe), także na fali przyziemnej osiaga
się wyraźnie większe zasięgi łączności.ze względu na jej właściwości konieczne jest dokładne dostrojenie się do korespondenta, do czego służy specjalne pokrętło.
Emjsję tą posiadają bardziej rozbudowane radia CB.
Większość prostych radii CB ma niezbyt głośną modulację przy uzyciu oryginalnego mikrofonu, co ujemnie wpływa na zasięg łączności i utrudnia odbiór w przypadku
dalekich stacji, poleca się wtedy jego wymianę lub zainstalowanie płytki wzmocnienia, czy też podkręcenie poziomu modulacji w radiu
Jeżeli problemem są zakłócenia:
Jeżeli drogi czytelniku po przeczytaniu tego tekstu założysz sobie radyjko, i przyjdzie do Ciebie sasiad stwierdzając że słyszy cię w telewizorze,radiu, czy też innym
urządzeniu to wiedz że nie zawsze wina leży po stronie twojego radia, i ze istnieje szereg sposobów na zmniejszenie lub wyeliminowanie takich zakłóceń.
co możesz zrobić u siebie:
1) zacząć używać emisji FM zamiast AM
2) zainstalować tzw. skrót mocy, czyli płynną regulacje mocy w.cz.
3) antenę dachową powinieneś zainstalować jak najwyżej, przynajmniej ponad antenami TV; sprawdzic ew. skorygować jej zestrojenie
4) użyć filtru dolnoprzepustowego
co można poradzić sąsiadowi: (o ile jest to człowiek kontaktowy)
1) jeżeli używa siatkowej anteny szerokopasmowej TV(jeszcze na dodatek ze wzmacniaczem;), wymianę jej na wąskopasmową antenę kierunkową, np typu yagi
lub inną przy której nie będą występowały zakłócenia
2) zastotsowania filtru górnoprzepustowego
Wiekszość telewizorów strarszej generacji jest o wiele bardziej podatna na zakłócenia, niż te współczesne ,renomowanych firm.
inne rodzaje zakłóceń to szumy, trzaski w radiu powodowane rozmaitymi przyczynami, linie wysokiego napięcia,iskrzące siliki,czasem komputery i niesprawne
urządzenia elektroniczne ,ich redukcji slużą filtry w radiu CB, np przelacznik NB\ANL, pokrętło RF-gain
Jeżeli problemem jest brak zgody administracji na zainstalowanie anteny CB na dachu budynku ,najczęsciej bloku- (nie dotyczy budynków indywidualnych);
Do poprawnego działania radia CB potrzebna jest odpowiednia antena, zainstalowana na odpowiedniej wysokości, im wyżej tym lepsze osiągi i mniej zakłóceń;
nie zaleca się montażu anten dachowych na balkonach; zasięg będzie mocno ograniczony i prawie na pewno antena sie nie zestroi, przez co będą występowały
zakłócenia u sąsiadów...
Jeśli administrator odmówi zgody na instalacje/nakaże deinstalacje już zamontowanej anteny, to czyni to bezpodstawnie, i bezprawnie,ale:
antena musi być zainstalowana solidnie (jej mocowanie,maszt) w sposób nie zagrażający uszkodzeniu w razie silnego wiatru,
nie może być uszkodzone pokrycie dachu; wszelkie otwory w papie, pod maszt, odciągi.. należy zalać gorącym lepikiem.
tak samo jak na zainstalowanie anteny TV nie jest potrzebna zgoda administracji, tak też jest w przypadku anten CB
Jak zestroić anenę CB:
nalezy mieć reflektometr ,czyli SWR-miarkę (można od kogoś pożyczyc), do strojenia uzywa się kanałów 1 ; 19 i 40
opiszę to na przykładzie popularnego miernika SWR K 145
Przełącznik PWR/SWR ustawić na SWR, drugi przełącznik FWD/REF na FWD
ustawić radio na kanał środkowy (19,20) , wcisnąć przycisk nadawania i ustawić pokrętłem kalibracji na SWR-miarce wskazówke do napisu set czyli do konca skali, ale nie tak aby
wskasowka sie opierala o scianke.
przełączyć przełącznik na REF i odczytać wartość SWR, powinien być jak najmniejszy, czynność powtórzyc na kanałach 1 i 40, jeżeli SWR będzie miał większą
wartość na 1 kanale niż na 40 to antene nalezy wydłużyc (najczęsciej tuleją przy podstawie), jeżeli na 1 kanale SWR będzie mniejszy niż na 40, należy skrócic antene
az do uzyskania równej wartosci na kanale 1 i 40 i mniejszej na 19, np SWR=1,5 na 1 i 40 k, i SWR=1,2 na 19 k.
(bardziej rozbudowane radiotelefony np. Alan 87 mają wbudowany reflektometr).
Należy wiedzieć że fabryczne anteny CB zamontowane ściśle wg. instrukcji, z reguły nie wymagają strojenia, najwyżej minimalnego dostrojenia.
Radio CB należałoby zarejestrować w Urzędzie Regulacji Telekomunikacji i Poczty (URTiP), zwłaszcza jeśli ma być używane w samochodzie.
Rejestracja odbywa się na poczekaniu, i jest z tym podobnie jak z rejestracją zwykłych odbiorników radiowych i TV
wówczas powinno posiadać ono świadectwo homologacji.
Częstotliwości kanałów CB :
kanał częstotliwość (MHz) kanał częstotliwość (MHz)
1 26.960 21 27.210
2 26.970 22 27.220
3 26.980 23 27.250
4 27.000 24 27.230
5 27.210 25 27.240
6 27.020 26 27.260
7 27.030 27 27.270
8 27.050 28 27.280
9 27.060 29 27.290
10 27.070 30 27.300 11 27.080 31 27.310
12 27.100 32 27.320
13 27.110 33 27.330
14 27.120 34 27.340
15 27.130 35 27.350
16 27.150 36 27.360
17 27.160 37 27.370
18 27.170 38 27.380
19 27.180 39 27.390
20 27.200 40 27.400
Częstotliwości kanałów PMR :
kanał częstotliwość (MHz) kanał częstotliwość (MHz)
1 446.00625 5 446.05625
2 446.01875 6 446.06875
3 446.03125 7 446.08125
4 446.04375 8 446.09375
Odstęp międzykanałowy wynosi 10 KHz dla CB i 12,5 KHz dla PMR.
Częstotliwości 26.990;27.040;27.090;27.140;27.190 to dziury pomiedzykanałowe, na tych częstotliwościach pracują
niektóre alarmy, zdalne sterowania,radiowe urządzenia przeznaczone do podsłuchu dziecinnego pokoju,
niektóre myszki i klawiatury bezprzewodowe i inne urządzenia.
Mogą być wykorzystane jako dodatkowe kanały do rozmów, po zainstalowaniu w radiu przełącznika +10 KHz
Na zachodzie i w niektorych krajach europejskich przyjęto standart `5` tzn ze częstotliwosci kanałów konczą sie na 5 np 39 kanał będzie 27.395 zamiast 27.390, dlatego
radia sprowadzone z zagranicy nalezy przestroić w `0`.
Podstawowy sprzęt CB-Radio to:
Radiotelefon , czyli urządzenie nadawczo-odbiorcze, służące do nawiązywania kontaktów z innymi stacjami. Wyróżnia się 3 rodzaje radiotelefonów:
- bazowe: najdroższe, lecz najlepsze, służące do wykorzystywania tylko i wyłącznie w budynkach; wymagają zasilania bezpośrednio z sieci (220V), przeważnie dużych
rozmiarów,
- samochodowe lub przewoźne: najczęściej wykorzystywane (w Polsce stanowią ok. 90% wszystkich radiotelefonów CB) jako bazowe, czyli w budynkach, choć
przeznaczone są do samochodów. Wymagają zasilania z zasilacza o wartości 13,8 V (można stosować zasilanie z prostowników lub akumulatorów, jednak należy przy
tym pamiętać, iż wartość napięcia powinna być
w granicach od 12 do 14 V, oraz o tym, że standardowe samochodowe CB-Radio pobiera - przy nadawaniu - prąd o wartości około 3A !!!),
- ręczne lub noszone, wykorzystywane przeważnie w terenie, gdzie nie ma możliwości korzystania z zasilacza. Posiada własne akumulatory oraz antenę - całość jako
jedno urządzenie. Ze standardową anteną jego zasięg przy 4W to około 10 km, czyli najmniejszy z wszystkich rodzajów radiotelefonów CB.
Antena, od której zależy nasz zasięg. Możliwe jest podłączenie każdego z w/w radiotelefonów do każdej z poniższych anten, czyli nawet radia ręcznego z anteną
bazową. Podstawowe rodzaje
anten:
- bazowe, o długości około 5 - 6 metrów, przy mocy radiotelefonu 4 W zasięg naszej stacji wyniesie około 50 km,
- balkonowe, o długości około 1,5 - 2,5 metra, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 25 km,
- samochodowe, o długości około 1 - 3 metrów, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 10 - 20 km,
- do radiotelefonów ręcznych, metalowe (teleskopowe o dł. do około 1,5 m, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 15 - 20 km) oraz helikalne (zwane
gumowymi, o długości kilkunastu
centymetrów, przy mocy radiotelefonu 4 W dają zasięg około 10 km).
Zasilacz, służący do zasilania radiotelefonów samochodowych, lub ewentualnie ręcznych. Na wyjściu posiada napięcie około 13,8 V. Produkuje się zasilacze o różnych
prądach maksymalnych.
Jaki zasilacz będziemy potrzebować zależy już od tego, jakie radio samochodowe lub ręczne kupimy. Jeżeli będzie to radio z mocą wyjściową 4 W, wystarczy zasilacz
do 3 A.
Przewód antenowy, służący do połączenia radiotelefonu z anteną (nie dotyczy radiotelefonów ręcznych). Produkuje się przewody o różnej średnicy przekroju.
Antenowy przewód koncentryczny o impedancji falowej= 50 ohm, np. popularny RG-58 (cienki) i RG-213 (gruby), nie zaleca się używania przewodów koncentrycznych
od anten TV, ich impedancja to 75 ohm.
Nie trzeba zezwolenia!
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 24 października 2005 r. w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia (Dz.U.Nr 230, poz. 1955), nie wymaga pozwolenia radiowego używanie na terytorium Polski urządzeń CB wyłącznie w zakresie częstotliwości 26,96...27,41MHz pracujących z mocą wyjściową nadajnika do 4W dla FM i AM, oraz z mocą 12W dla SSB.
Nie wymaga uzyskania pozwolenia radiowego używanie radiowych urządzeń nadawczo-odbiorczych typu PMR 446, przeznaczonych do używania wyłącznie w zakresie częstotliwości 446,0 - 446,1 MHz w ośmiu kanałach radiowych z odstępem 12,5 kHz, gdzie najniższa częstotliwość fali nośnej wynosi 446,00625 MHz, pracujących z zastępczą mocą promieniowaną nadajnika (e.r.p.) nieprzekraczającą 500 mW, wyposażonych tylko w antenę zintegrowaną i spełniających wymagania określone w normach przenoszących normę ETSI EN 300 296-2.