Nowy Testament, Wikipedia, wolna encyklopedia

background image

Nowy Testament

1

Nowy Testament

Fragment Ewangelii Łukasza w

Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku

Pierwsza strona Ewangelii Jana z Biblii

Johna Wyclifa (XIV wiek)

Nowy Testament, Chrześcijańskie Pisma Greckie

(gr. Καινή Διαθήκη, Kainē Diathēkē) - druga, po Starym

Testamencie, część Biblii chrześcijańskiej, powstała na

przestrzeni 51-96 r. n.e.; stanowi zbiór 27 ksiąg,

przedstawiających wydarzenia z życia Jezusa i

wczesnego Kościoła oraz pouczenia skierowane do

wspólnot chrześcijańskich, tradycyjnie datowanych na

drugą połowę I wieku; niektórzy bibliści datują część

ksiąg również na pierwszą połowę II wieku; główne

źródło chrześcijańskiej doktryny i etyki.

Zawartość

Nowy Testament składa się z:

czterech Ewangelii zawierających narracje o życiu,

nauczaniu i czynach Jezusa Chrystusa,

Dziejów Apostolskich opisujących powstanie i

rozwój wczesnego chrześcijaństwa oraz działalność

apostołów, przede wszystkim Piotra i Pawła,

• czternastu listów przypisywanych tradycyjnie

apostołowi Pawłowi, zaadresowanych do pierwszych

wspólnot chrześcijan (UWAGA: obecnie Listu do

Hebrajczyków nie traktuje się jako pisma autorstwa

św. Pawła),

• siedmiu tzw. listów powszechnych oraz

• jednej księgi prorockiej, zwanej Apokalipsą lub

Objawieniem św. Jana.

Księgi historyczne

background image

Nowy Testament

2

Ewangelie

Lp.

Tytuł księgi

Sigla

Tytuł grecki

Tytuł łaciński

Liczba

rozdziałów

Tradycyjny

autor

1.

Ewangelia

Mateusza

Mt lub Mat

Κατά

Μαθθαίον

Evangelium

secundum

Matthaeum

28

Mateusz

Ewangelista

2.

Ewangelia

Marka

Mk lub Mar

Κατά Μάρκον

Evangelium

secundum Marcum

16

Marek

Ewangelista

3.

Ewangelia

Łukasza

Łk lub Łuk

Κατά Λούκαν

Evangelium

secundum Lucam

24

Łukasz

Ewangelista

4.

Ewangelia

Jana

J lub Jan

Κατά Ιωάννην

Evangelium

secundum Ioannem

21

Jan Ewangelista

Dzieje Apostolskie

Lp.

Tytuł księgi

Sigla

Tytuł grecki

Tytuł łaciński

Liczba

rozdziałów

Tradycyjny

autor

5.

Dzieje
Apostolskie

Dz lub Dz.Ap. Πράξεις των

Αποστόλων

Actus
Apostolorum

28

Łukasz
Ewangelista

Księgi dydaktyczne

Listy św. Pawła

Lp.

Tytuł księgi

Sigla

Tytuł grecki

Tytuł łaciński

Liczba

rozdziałów

Tradycyjny

autor

6.

List do Rzymian

Rz lub

Rzym

Προς Ρωμαίους

Epistula ad

Romanos

16

Paweł z Tarsu

7.

1 List do Koryntian

1 Kor

Προς Κορινθίους

Α'

Epistula I ad

Corinthios

16

Paweł z Tarsu

8.

2 List do Koryntian

2 Kor

Προς Κορινθίους

Β'

Epistula II ad

Corinthios

13

Paweł z Tarsu

9.

List do Galatów/List

do Galacjan

Ga lub

Gal

Προς Γαλάτας

Epistula ad Galatas 6

Paweł z Tarsu

10.

List do Efezjan

Ef lub

Efez

Προς Εφεσίους

Epistula ad

Ephesios

6

Paweł z Tarsu

11.

List do Filipian

Flp lub

Filip

Προς

Φιλιππησίους

Epistula ad

Philippenses

4

Paweł z Tarsu

12.

List do Kolosan

Kol

Προς

Κολοσσαείς

Epistula ad

Colossenses

4

Paweł z Tarsu

13.

1 List do

Tesaloniczan

1 Tes

Προς

Θεσσαλονικείς

Α'

Epistula I ad

Thessalonicenses

5

Paweł z Tarsu

14.

2 List do

Tesaloniczan

2 Tes

Προς

Θεσσαλονικείς

Β'

Epistula II ad

Thessalonicenses

3

Paweł z Tarsu

background image

Nowy Testament

3

15.

1 List do Tymoteusza

1 Tm lub

1 Tym

Προς Τιμόθεον

Α'

Epistula I ad

Timotheum

6

Paweł z Tarsu

16.

2 List do Tymoteusza

2 Tm lub

2 Tym

Προς Τιμόθεον

Β'

Epistula II ad

Timotheum

4

Paweł z Tarsu

17.

List do Tytusa

Tt lub Tyt Προς Τίτον

Epistula ad Titum

3

Paweł z Tarsu

18.

List do Filemona

Flm lub

Filem

Προς Φιλήμονα

Epistula ad

Philemonem

1

Paweł z Tarsu

19.

List do

Hebrajczyków/List do

Żydów

Hbr lub

Hebr

Προς Εβραίους

Epistula ad

Hebraeos

13

osoba ze

środowiska

Pawła z Tarsu

Listy powszechne

Lp.

Tytuł księgi

Sigla

Tytuł grecki

Tytuł łaciński

Liczba

rozdziałów

Tradycyjny autor

20.

List Jakuba

Jk lub Jak

Ιακώβου

Epistula Iacobi 5

Jakub Apostoł

21.

1 List Piotra

1 P lub 1 Piotr

Πέτρου Α'

Epistula I Petri 5

Piotr Apostoł

22.

2 List Piotra

2 P lub 2 Piotr

Πέτρου Β'

Epistula II
Petri

3

Piotr Apostoł

23.

1 List Jana

1 J lub 1 Jan

Ιωάννου Α'

Epistula I

Ioannis

5

Jan Ewangelista

24.

2 List Jana

2 J lub 2 Jan

Ιωάννου Β'

Epistula II

Ioannis

1

Jan Ewangelista

25.

3 List Jana

3 J lub 3 Jan

Ιωάννου Γ'

Epistula III

Ioannis

1

Jan Ewangelista

26.

List Judy

Jud

Ιούδα

Epistula Iudae

1

Juda Tadeusz

Apostoł

Księgi prorockie

Lp.

Tytuł księgi

Sigla

Tytuł grecki

Tytuł łaciński

Liczba

rozdziałów

Tradycyjny

autor

27.

Apokalipsa św.

Jana/Objawienie św. Jana

Ap lub Obj

Αποκάλυψις

Ιωάννου

Apocalypsis

Ioannis

22

Jan

Ewangelista

Kanoniczność

Artykuł z serii

Chrześcijaństwo

background image

Nowy Testament

4

Podstawy

Jezus Chrystus

Kościół · Teologia · Nowe Przymierze

Apostołowie · Królestwo Boże · Ewangelia

Biblia

Stary Testament · Nowy Testament

Kanon · Księgi deuterokanoniczne

Apokryfy · Septuaginta · Wulgata

Dekalog · Kazanie na górze

Polskie przekłady Biblii

Teologia chrześcijańska

Trójca Święta: Ojciec, Syn, Duch Święty

Stworzenie świata · Upadek człowieka

Łaska Boża · Wiara · Usprawiedliwienie

Zbawienie · Uświęcenie · Przebóstwienie

Nabożeństwo · Liturgia · Sakramenty

Eschatologia · Apologetyka

Historia i tradycje

Sobory powszechne · Chrystianizacja

Schizma wschodnia · Krucjaty · Reformacja

Antytrynitaryzm · Augustianizm · Tomizm

Ikonografia · Arminianizm · Episkopalizm

Prezbiterianizm · Kongregacjonalizm

Kościoły chrześcijańskie

Prawosławie

Cerkiew prawosławna · Staroobrzędowcy

Kościoły orientalne · Kościół asyryjski

Katolicyzm

Kościół katolicki (rzymski · wschodnie)

Starokatolicyzm · Mariawityzm

Tradycjonalizm · Liberalizm

Protestantyzm

Anabaptyzm · Luteranizm · Kalwinizm

Anglikanizm · Baptyzm · Metodyzm

Ewangelikalizm · Fundamentalizm · Liberalizm

Adwentyzm · Unitarianizm · Pentekostalizm

Ważne osoby

background image

Nowy Testament

5

Apostoł Paweł · Apostoł Piotr · Apostoł Jan

Ojcowie Kościoła · Atanazy · Ariusz

Marcjon · Anzelm z Canterbury

Augustyn z Hippony · Tomasz z Akwinu

Marcin Luter · Jan Kalwin · John Wesley

Arcybiskup Canterbury · Papież katolicki

Ekumeniczny Patriarcha Konstantynopola

Portal Chrześcijaństwo

Wraz z rozkwitem chrześcijaństwa i rosnącą liczbą pism chrześcijańskich pojawił się w

sposób naturalny problem ustalenia które z nich uznać za apostolskie, natchnione i

kanoniczne. W wyniku długotrwałego procesu formowania się kanonu ukształtował się

zestaw 27 ksiąg Nowego Testamentu, który jest przyjmowany za obowiązujący przez prawie

wszystkie wyznania i kościoły katolickie, protestanckie i prawosławne.

Trzon kanonu (Ewangelie, Dzieje Apostolskie, 13 listów Pawła, 1 list Jana) Nowego

Testamentu uformował się już w II wieku, jednak niektóre księgi, których kanoniczność

kwestionowano i dyskutowano, musiały czekać dłużej na ich włączenie do kanonu (np.

wątpliwości dotyczyły Janowego autorstwa Apokalipsy). Niektóre księgi posiadały lokalnie
status natchnionych, mimo iż nie znalazły się w ostatecznym kanonie, m.in. Pasterz

Hermasa, Apokalipsa Piotra, 1 List Klemensa.

Przy ustalaniu kanoniczności księgi odwoływano się do następujących zagadnień:

• Czy źródłem informacji jest apostoł?

• Czy jest zgodna z resztą pism?

• Czy posiada powszechną akceptację wśród chrześcijańskich gmin?

• Czy jest zgodna z doktryną ortodoksyjną?

Do ostatecznego etapu zamykania kanonu przyczyniły się prześladowania chrześcijan za

cesarza Dioklecjana(303-311), które obejmowały konfiskatę ksiąg chrześcijańskich.

Przełożonym kościołów potrzebne były ustalenia, które księgi uznać za święte, aby je

chronić, a w ręce władz rzymskich wydawać pisma mniejszej rangi. Obecny skład Nowego

Testamentu podany po raz pierwszy znajduje się w liście Atanazego z 367 r. Taką samą listę

ksiąg uznanych za kanoniczne ratyfikowały synody w Hipponie (390 r.) i Kartaginie (393 r.).

Kanon syryjski

Syryjscy monofizyci i jakobici nie uznają w kanonie Nowego Testamentu tzw. listów

powszechnych (2 list Piotra; 2 i 3 list Jana; List Judy) i Apokalipsy. Natomiast nestorianie

(wschodni Syryjczycy) używali starego przekładu Peszitta zawierający wszystkie księgi

Starego i Nowego Testamentu oprócz: Listu Jakuba, 2 Listu Piotra, 2 i 3 Listu Jana i

Apokalipsy. U współczesnych nestorian rozpowszechnia się już nowy przekład Peszitta

zawierający wszystkie księgi kanoniczne, tak Starego jak i Nowego Testamentu.

background image

Nowy Testament

6

Kanon koptyjski

W Kościele koptyjskim nie ma listy ksiąg natchnionych. Za kanoniczne księgi Nowego
Testamentu, prócz całego kanonu powszechnego, uznaje się także 1. i 2. list św. Klemensa

Rzymskiego do Koryntian, 8 ksiąg Konstytucji Apostolskich również przypisywane św.

Klemensowi, List Barnaby oraz dzieło Hermasa pt. Pasterz.

Kanon etiopski

W kanonie Nowego Testamentu podobnie jak w Kościele koptyjskim uznaje się za

kanoniczne 27 ksiąg kanonu powszechnego oraz Listy św. Klemensa Rzymskiego,

Konstytucje Apostolskie oraz Pasterza Hermasa.

Kanon ormiański

Mimo iż ormiańscy teologowie nie mają sprecyzowanych pojęć dotyczących natchnienia

biblijnego i kanoniczności ksiąg św. do kanonu Nowego Testamentu zaliczają prócz 27

podstawowych także apokryficzny 3. List do Koryntian oraz dwa Listy Koryntian do św.

Pawła.

Reformacja i protestantyzm

Niektórzy reformatorzy protestanccy w XVI wieku podważali kanoniczność niektórych ksiąg

Nowego Testamentu. Marcin Luter przez pewien czas uznawał za deuterokanoniczne: List

do Hebrajczyków, List Jakuba, List Judy oraz Apokalipsę świętego Jana. Huldrych Zwingli

uważał za deuterokanoniczną samą Apokalipsę.

Poglądy poszczególnych reformatorów nie zostały jednak przyjęte przez Kościoły

protestanckie. Wszystkie wyznania protestanckie uznały kanoniczność całości Nowego

Testamentu. Za kanonem powszechnym opowiedzieli się również Karlstadt i Kalwin wśród

reformatorów. Kanon powszechny potwierdziły ostatecznie protestanckie wyznania wiary:

gallikańskie (1559), anglikańskie, belgijskie (1562) i helweckie II (1564). Kościoły

poreformacyjne także uznały cały kanon NT w swoich wyznaniach wiary.

Manuskrypty

Najstarsze fragmenty odpisów pochodzą z I w. (qumrański fragment 7Q5) i II w. (tzw.

papirus Rylandsa - P52, A. Chester Beatty'ego, Bodmera XIV-XV oraz Bodmera II).

Większe kodeksy Nowego Testamentu pochodzą z IV-V wieków (są to Kodeks Synajski (S) i

Kodeks Watykański (B)) oraz z V wieku (Kodeks Aleksandryjski (A), Claromontanus (C) oraz

Kodeks Bezy (D)).

Apokryfy

Apokryfami nazywamy pisma niepewnego pochodzenia, które nie zostały przyjęte do

konkretnego kanonu Pism Świętych. Konkretne pismo może być uznawane w jednym z

kanonów, w drugim zaś uważane za niekanoniczne – pisma te nie są jednak uważane wtedy

za apokryficzne. Poniżej znajduje się lista niektórych apokryfów nieuznawanych przez żaden

z kanonów:

Didache,

Ewangelia Tomasza,

background image

Nowy Testament

7

Ewangelia Piotra,

Ewangelia Judasza

Apokalipsa Piotra,

List do Koryntian Klemensa,

Pasterz Hermasa.

Zobacz też

Warianty tekstowe Nowego Testamentu

Biblia

Postacie biblijne

Stary Testament

Studium Biblicum Franciscanum

Ziemia Święta (kwartalnik)

Linki zewnętrzne

Nowy Testament. Biblia Brzeska

[1]

• Biblia Tysiąclecia wyd. IV

[2]

• Tekst Nowego Testamentu w języku greckim

[3]

• Textus Receptus Stephanus 1550

[4]

Nowy Testament w języku greckim (pliki AUDIO)

[5]

• Wstęp do Nowego Testamentu

[6]

• Teologia Nowego Testamentu

[7]

Przypisy

[1] http:/

/

www.

literatura.

hg.

pl/

brzeska/

brzeska.

htm

[2] http:/

/

online.

biblia.

pl/

index.

php

[3] http:/

/

www.

literatura.

hg.

pl/

greek/

index_gr.

htm

[4] http:/

/

www.

christianhospitality.

org/

TRStephanus.

pdf

[5] http:/

/

www.

ccel.

org/

a/

anonymous/

gnt/

home.

html

[6] http:/

/

www.

wst.

edu.

pl/

index.

php?content=64&

idp=2

[7] http:/

/

www.

wst.

edu.

pl/

index.

php?content=146&

idp=2

background image

Article Sources and Contributors

8

Article Sources and Contributors

Nowy Testament  Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=17457198  Contributors: 7puritan, Abraham, Andrzej Gandecki, Bansp, Bartek21,
FJ 1, Grzemsio, Gładka, Hashar, Holek, Hyaena, Jozef-k, Kangel, Konradek, Kpjas, Krzysiek10, Ksenon, Leinad, Leszek Jańczuk, MTM, Maglocunus,
Mateusz Szymkiewicz, Mathiasrex, Micpol, Miczek, Monika, Odder, Oless, Paterm, Patnac, Pawelooss, Przykuta, Qj0n, Rdrozd, Siałababamak, Stoigniew,
Tar-Morgul, Togo, Trismegistos, Wikipek, Winiar, Winston, Yenidai, Youandme, Ziel, 63 anonimowe edycje

background image

Źródła, licencje i autorzy grafiki

9

Źródła, licencje i autorzy grafiki

Grafika:Codex alexandrinus.jpg  Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Codex_alexandrinus.jpg  License: Public Domain  Contributors:
Bibi Saint-Pol, Llywrch, Wst, 3 anonimowe edycje

Grafika:Wycliffe John Gospel.jpg  Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Wycliffe_John_Gospel.jpg  License: unknown  Contributors:
Bkwillwm, Dsmdgold, G.dallorto, Man vyi, Skipjack, Urban, 2 anonimowe edycje

Image:ChristianitySymbolWhite.PNG  Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:ChristianitySymbolWhite.PNG  License: GNU Free
Documentation License  Contributors: Tinette.

Plik:Portal.svg  Source: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Portal.svg  License: unknown  Contributors: AltCtrlDel, Bayo, CloakReaver,
DO11.10, Gralo, Herbythyme, Manop, Mike.lifeguard, Pepetps, PseudoSudo, Pseudomoi, Seb35, 17 anonimowe edycje

background image

Licencja

10

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/

/

creativecommons.

org/

licenses/

by-sa/

3.

0/


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Komutacja Wikipedia, wolna encyklopedia
Duisburg – Wikipedia, wolna encyklopedia
Komutacja pakietów, Wikipedia, wolna encyklopedia
Bylica piołun – Wikipedia, wolna encyklopedia
Premierzy Polski – Wikipedia, wolna encyklopedia
GPRS – Wikipedia, wolna encyklopedia
EDGE – Wikipedia, wolna encyklopedia
Księga Psalmów, Psałterz, Psałterz Dawidowy, Wikipedia, wolna encyklopedia
Topologia sieci komputerowej, Wikipedia, wolna encyklopedia
Epos o Gilgameszu, Wikipedia, wolna encyklopedia
Bylica piołun – Wikipedia, wolna encyklopedia
Pochodna – Wikipedia, wolna encyklopedia
Komutacja, Wikipedia, wolna encyklopedia
Dwór w Gozdowie – Wikipedia, wolna encyklopedia
Katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu – Wikipedia, wolna encyklopedia
Komutacja pakietów Wikipedia, wolna encyklopedia
Arabska wiosna – Wikipedia, wolna encyklopedia
Ożarów (województwo łódzkie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

więcej podobnych podstron