143. WPŁYW CI

Ś

NIENIA NA ORGANIZM

Zmienione ci

ś

nienie wywołuje działanie

mechaniczne i biochemiczne.
- działanie mechaniczne – wyst

ę

puje w

zmianach, zwłaszcza szybkich, ci

ś

nienia w

otoczeniu

→

spr

ę

zanie i rozpr

ę

zanie gazów np.

w jelitach
- działanie biochemiczne – zlezy od
powinowactwa chemicznego gazów do
składników tkanek organizmu; okre

ś

lone

zalezno

ś

ci

ą

Berta: wpływ poszczególnych

gazów, wchodz

ą

cych w skład mieszaniny, na

zywy organizm zalezy od ich ci

ś

nie

ń

cz

ą

stkowych, a nie od ich procentowej

zawarto

ś

ci w mieszaninie. Działanie

biochemiczne b

ę

dzie wi

ę

ksze przy wzro

ś

cie jego

ci

ś

nienia parcjalnego.

1.Wpływ obnizonego ci

ś

nienia (hipobarii)

Ci

ś

nienie atm. zmniejsza si

ę

wraz z wysoko

ś

ci

ą

zgodnie z równaniem:
p=po * e * h T=const
p – ci

ś

nienie powietrza

po– ci

ś

nienie na poziomie morza

e – podstawa log
h – wysoko

ść

Działanie mechaniczne:
Nast

ę

puje rozpr

ę

zenie gazów m.in. w uchu

ś

rodkowym, zoł

ą

dku, jelitach,

ź

le wypełnionych

ubytkach w z

ę

bach, co moze prowadzi

ć

do bólu

ucha, z

ę

bów (aerodontalgia), wzd

ęć

i kolki.

Przy gwałtownym rozpr

ę

zeniu moze doj

ść

do

uszkodzenia płuc.
AEROEMBOLIZM – nadmiar gazów, które nie
rozpu

ś

ciły si

ę

we krwi w skutek zmniejszonego

ci

ś

nienia moze wydziela

ć

si

ę

w postaci

p

ę

cherzyków i przy dostatecznie szybkim i

duzym spadku powodowa

ć

zatory małych

naczy

ń

(embolie).

EBULIZACJA – zjawisko wrzenia płynów
tkankowych w organizmie; u człowieka ma
małe znaczenie, gdyzwyst

ę

puje na wysoko

ś

ci

ponad 19 km, wcze

ś

niej pojawia si

ę

niedotlenienie.
Działanie biochemiczne:
HIPOKSJA = NIEDOTLENIENIE
Działanie biochemiczne zwi

ą

zane jest z

powinowactwem tlenu do hemoglobiny. Ilo

ść

tlenu zwi

ą

zanego z hemoglobin

ą

spada wraz ze

spadkiem ci

ś

nienia cz

ą

steczkowego i

obnizaniem ci

ś

nienia atm. W wyniku hipoksji

dochodzi do wielu zmian, głównie adaptacyjnych:
- zwi

ę

kszenie wentylacji płuc

- przyspieszenie akcji serca
- wzrost liczby erytrocytów i hemoglobiny
a takze:
- upo

ś

ledzenie trawienia

- zaburzenia koordynacji
- zmiany psychiczne
Bardzo powaznie niedotlenienie prowadzi do
drgawek, poraze

ń

, utraty przytomno

ś

ci i

ś

mierci

(powyzej 7000 m n.p.m.).
2.Wpływ podwyzszonego ci

ś

nienia (hiperbarii)

Ci

ś

nienie w wodzie wzrasta liniowo wraz z

gł

ę

boko

ś

ci

ą

o ok. 101,3 kPa (= 1atm) na kazde

10 m.
Działanie mechaniczne:
Spr

ę

zanie gazów w jamie brzusznej nie

powoduje dolegliwo

ś

ci, jakie powstaj

ą

przy ich

rozpr

ę

zaniu.

Choroba dekompresyjna (kesonowa) – przy
zbyt szybkim wynurzaniu z gł

ę

boko

ś

ci mog

ą

wyst

ą

pi

ć

objawy jak: duszno

ść

, porazenia

ko

ń

czyn, niemota, zapa

ść

, utrata przytomno

ś

ci,

które mog

ą

prowadzi

ć

nawet do

ś

mierci

(zast

ę

powanie w mieszankach oddechowych

azotu helem zmniejsza niebezpiecze

ń

stwo

pojawienia si

ę

choroby).

Działanie biochemiczne:
Zwi

ę

kszona pr

ę

zno

ść

tlenu (hipertoksja) moze

prowadzi

ć

do zatrucia tlenem. 2 – krotny wzrost

pr

ę

zno

ś

ci moze okaza

ć

si

ę

szkodliwy przy

dłuzszym wdychaniu; mog

ą

pojawi

ć

si

ę

drgawki, utrata przytomno

ś

ci, uszkodzenie

mi

ą

zszu płucnego oraz narz

ą

du wzroku.

Narkoza azotowa powstaje przy oddychaniu
powietrzem na gł

ę

boko

ś

ciach pow. 50 – 60m;

halucynacje, objawy jak przy upojeniu
alkoholowym.