Budowa aktu normatywnego
Budowa aktu normatywnego
Michał Krotoszyński
Michał Krotoszyński
§
§
Prezentacja na prawach rękopisu
Akt normatywny a akt prawny
Akt normatywny a akt prawny
§
§
Akt normatywny to opatrzony nazwą, uporządkowany zbiór
przepisów prawnych
, wydanych przez upoważniony podmiot,
wyrażający
normy prawne
co do zasady generalne i abstrakcyjne.
≠ akt prawny, które to sformułowanie ma dwa znaczenia.
akt, który wyrażać może normy
generalne i abstrakcyjne (jak
np. ustawa), ale może też
wyrażać normy indywidualne
i konkretne (jak np. wyrok
sądowy).
akt normatywny < akt prawny
akt, który wyraża normy indyw-
idualne i konkretne (np. wyrok
sądowy, decyzja administracyjna).
pojęcia „akt normatywny” i „akt
prawny” wykluczają się
Elementy konieczne aktu normatywnego
Elementy konieczne aktu normatywnego
§
§
Koniecznymi elementami każdego aktu normatywnego są:
1.
Tytuł aktu
2.
W
rozporządzeniach
: podanie podstaw prawnej wydania aktu
3.
Przepis merytoryczny (przynajmniej jeden)
4.
Przepis o wejściu aktu normatywnego w życie
5.
Podpis
przepis
merytoryczny
=
przepis
wyrażający
normę
prawną
(a przynajmniej niektóre jej elementy)
np.
Elementy aktu normatywnego
Elementy aktu normatywnego
Akt normatywny, obok swych elementów koniecznych, może składać się także z innych
elementów. Zawsze jednak układa się je w identyczny sposób, aby ułatwić odszukanie
poszukiwanych elementów.
§
§
1.
Tytuł
2.
Preambuła
3.
Podstawa prawna (rozp.)
4.
Przepisy merytoryczne
a) przepisy ogólne
- zakres ustawy
- definicje legalne
- przepisy dot. całego aktu
b) przepisy szczegółowe
- przepisy materialne
- przepisy ustrojowe
- przepisy proceduralne
- przepisy karne
5.
Przepisy nowelizujące
6.
Przepisy przejściowe
7.
Przepisy dostosowujące
8.
Przepisy końcowe
a) przepisy uchylające
b) przepis o wejściu w życie
c) przepis o wygaśnięciu mocy
obowiązującej
9.
Podpis.
- część artykułowana
(zawierająca
przepisy prawne, a więc przepisy
wyrażające normy prawne)
- część nieartykułowana
5 – 8 mogą być zebrane w ustawę
wprowadzającą
Sposób budowy aktów normatywnych określa
Rozporządzenie Prezesa Rady
Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej"
Tytuł aktu normatywnego (1)
Tytuł aktu normatywnego (1)
Tytuł aktu normatywnego zawiera: 1) oznaczenie rodzaju aktu,
2) oznaczenie
organu wydającego akt (z wyj. ustaw),
3) datę wydania aktu, 4) przedmiot aktu
§ 16 ZTP:
W tytule ustawy w oddzielnych wierszach zamieszcza się: 1) oznaczenie
rodzaju aktu; 2) datę ustawy; 3) ogólne określenie przedmiotu ustawy”.
§ 120 ust. 1 ZTP:
W tytule rozporządzenia w oddzielnych wierszach zamieszcza się:
1) oznaczenie rodzaju aktu; 2) nazwę organu wydającego rozporządzenie;
3) datę rozporządzenia; 4) określenie przedmiotu rozporządzenia
.
§
§
USTAWA
z dnia 6 kwietnia 1984 r.
o fundacjach
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 8 maja 2001 r.
w sprawie ramowego zakresu
sprawozdania z działalności fundacji
Rozporządzenia wydawane są przez: Prezydenta RP, Radę Ministrów, Prezesa Rady
Ministrów, ministrów kierujących działami administracji rządowej, przewodniczący
określonych w ustawach komitetów (np. Komitetu Badań Naukowych), Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji.
Ustawy uchwala jedynie parlament.
Tytuł aktu normatywnego (2)
Tytuł aktu normatywnego (2)
§
§
opisowe
z użyciem spójnika „o”
USTAWA
z dnia 15 listopada 1956 r.
o zmianie imion i nazwisk
rzeczowe
bez użycia spójnika „o”, ale ze słowami: „Kodeks”,
„Prawo”, „Ordynacja” lub „Przepisy wprowadzające”
USTAWA
z dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks karny
Stosowane co do zasady, gdy ustawa wyczerpująco
reguluje obszerną dziedzinę spraw (kodeks, prawo,
ordynacja) albo gdy jest ustawą wprowadzającą
(przepisy wprowadzające).
Data wydania aktu:
- ustawa: data uchwalenia ustawy przez Sejm
- rozporządzenie: data podpisania rozporządzenia przez upoważniony organ
Określenie przedmiotu ustawy
Określenie przedmiotu rozporządzenia zaczyna się od słów „w sprawie...”:
ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 20 czerwca 2002 r.
w sprawie "Zasad techniki prawodawczej".
Ćwiczenie 1: Tytuły aktów normatywnych
Ćwiczenie 1: Tytuły aktów normatywnych
§
§
Sprawdź czy poniższym aktom normatywnym poprawnie nadano tytuły. Jeśli nie - popraw w nich
błędy. Na koniec, w przypadku ustaw, dodatkowo wskaż czy określenie przedmiotu ma charakter
opisowy czy rzeczowy.
Ustawa z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny
Rozporządzenie z dnia 1 marca 2011 r. o przeprowadzaniu egzaminu sędziowskiego i
prokuratorskiego
Ustawa z 04.02.2011 r. - Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o prawie budowlanym
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa
Ustawa o bibliotekach z dnia 27 czerwca 1997 r.
tytuł poprawny, charakter opisowy
błąd, brak podmiotu kompetentnego i błędne wprowadzenia przedmiotu aktu normatywnego. Powinno być:
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 1 marca 2011 r. w sprawie przeprowadzenia...
błąd, błędnie data; nazwa winna mieć też charakter opisowy.
Powinno być: Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
błąd, nazwa winna mieć charakter rzeczowy. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane
tytuł poprawny, charakter rzeczowy
błąd, data i określenie przedmiotu o charakterze opisowym zamienione miejscami
Preambuła
Preambuła
§
§
Preambuła (arenga) to zamieszczony w akcie normatywnym uroczysty wstęp,
wyjaśniający motywy wydania aktu i informujący o wartościach, które realizować ma
ów akt normatywny. Zamieszczana w Konstytucji oraz w ustawach.
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie:
„Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym
prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają
obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i
wolności, a także w celu zwiększania skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie stanowi
się, co następuje”
Invocatio Dei to rozpoczęcie
preambuły inwokacją do Boga.
Ustawa Rządowa (3 Maja 1791 r.)
W imię Boga w Trójcy Świętej
jedynego,
Stanisław August z bożej łaski
i woli narodu król Polski...
Uznając, iż los nas wszystkich
od
ugruntowania
i
wydoskonalenia
konstytucji narodowej jedynie zawisł...
Podstawa prawna (akty wykonawcze)
Podstawa prawna (akty wykonawcze)
§
§
Podstawą prawną nazywa się zamieszczone w akcie wykonawczym wskazanie
przepisu ustawowego, zawierającego kompetencję do wydania aktu wykonawczego.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO z dnia
9 maja 2008 r. w sprawie wykazu państwowych muzeów martyrologicznych,
do których wstęp jest bezpłatny
„Na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U.
z 1997 r. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.
2)
) zarządza się, co następuje:”
Art. 10 ust. 5 ustawy (...) o muzeach:
Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego, po zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, ustali, w drodze
rozporządzenia, wykaz państwowych muzeów martyrologicznych, do których wstęp jest
bezpłatny, ze względu na szczególny charakter historyczny i edukacyjny tych muzeów
Funkcje podstawy prawnej:
wskazuje ustawę
powiązaną treściowo
i funkcjonalnie
legitymizuje akt
wykonawczy
odszukanie upoważnienia umożliwia
ocenę zakresu przekazanej
kompetencji prawodawczej
(podmiot upoważniony, formę i
sposób normowania, zakres spraw
przekazanych do unormowania,
wytyczne co do kierunku regulacji)
Ćwiczenie 2: Podstawa prawna
Ćwiczenie 2: Podstawa prawna
§
§
USTAWA z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze
Art. 7. 2. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, określi strój urzędowy adwokatów
biorących udział w rozprawach sądowych, uwzględniając uroczysty charakter stroju, odpowiedni do
powagi sądu i utrwalonej tradycji.
Uzupełnij tabelkę:
wskazówki co do wydania
aktu
zakres spraw przekazanych
do unormowania
obligatoryjny / fakultatywny
charakter czynności
forma aktu normatywnego
podmiot upoważniony
Minister Sprawiedliwości
rozporządzenie
określenie stroju urzędowego adwokatów
biorących udział w rozprawach sądowych
konieczność uwzględnienia uroczystego charakteru stroju,
odpowiedniego do powagi sądu i utrwalonej tradycji
Przepisy merytoryczne ogólne (1)
Przepisy merytoryczne ogólne (1)
§
§
W przepisach merytorycznych ogólnych reguluje się:
1) pozytywny i negatywny zakres podmiotowy aktu (podmioty, których ustawa
dotyczy albo których nie dotyczy) oraz zakres przedmiotowy aktu (sprawy, które
ustawa reguluje albo których nie reguluje),
2) objaśnienia użytych w ustawie określeń i skrótów (przepisy definujące),
3) postanowienia wspólne dla całego aktu.
USTAWA z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach
detektywistycznych:
Art.
1.
1.
Ustawa określa zasady wykonywania
działalności
gospodarczej
w
zakresie
usług
detektywistycznych, prawa i obowiązki detektywów oraz
zasady i tryb nabywania uprawnień do wykonywania
usług detektywistycznych.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do osób lub instytucji,
które na podstawie odrębnych przepisów mogą
podejmować działania posiadające charakter czynności,
o których mowa w art. 2 ust. 1.
3. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności
gospodarczej polegającej na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i
przekazywaniu informacji, jeżeli pochodzą one ze zbiorów
danych ogólnie dostępnych.
Pomnik Sherlocka Holmesa w Meiringen,
Szwajcaria (zdj. Juhanson)
Ćwiczenie 3: Zakres aktu normatywnego
Ćwiczenie 3: Zakres aktu normatywnego
§
§
USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane
Art. 1. Ustawa - Prawo budowlane, zwana dalej "ustawą", normuje działalność obejmującą sprawy
projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania
organów administracji publicznej w tych dziedzinach.
Art. 2. 1. Ustawy nie stosuje się do wyrobisk górniczych.
2. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów odrębnych, a w szczególności:
1) prawa geologicznego i górniczego - w odniesieniu do obiektów budowlanych zakładów górniczych;
2) prawa wodnego - w odniesieniu do urządzeń wodnych;
3)
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - w odniesieniu do obiektów i obszarów wpisanych do
rejestru zabytków oraz obiektów i obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego.
Po +
-> pozytywny zakres
podmiotowy
Po –
-> negatywny zakres
podmiotowy
Pr +
-> pozytywny zakres
przedmiotowy
Pr –
-> negatywny zakres
przedmiotowy
rozbiórka obiektów budowlanych
sprawy dot. ustalania planu zagospodarowania przestrzennego
architekci
sprawy dot. urządzeń wodnych
najem obiektów budowlanych
sprawy dot. obszarów wpisanych do rejestru zabytków
sprawy dot. wyrobisk górniczych
administracja publiczna – nadzór budowlany
projektowanie obiektów budowlanych
Pr +
Po +
Pr -
Pr +
Pr -
Pr +
Po +
Pr -
Pr +
Przepisy merytoryczne ogólne (2)
Przepisy merytoryczne ogólne (2)
§
§
W przepisach merytorycznych ogólnych reguluje się:
1) pozytywny i negatywny zakres podmiotowy aktu (podmioty, których ustawa
dotyczy albo których nie dotyczy) oraz zakres przedmiotowy aktu (sprawy, które
ustawa reguluje albo których nie reguluje),
2) objaśnienia użytych w ustawie określeń i skrótów (przepisy definujące),
3) postanowienia wspólne dla całego aktu.
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie:
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) członku rodziny - należy przez to rozumieć osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 §
11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn.
zm.
1)
), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą;
2)
przemocy w rodzinie - należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się
umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób
wymienionych w pkt 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo
utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym
seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także
wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny
Art. 7 § 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas
nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.
Przepisy merytoryczne ogólne (3)
Przepisy merytoryczne ogólne (3)
§
§
W przepisach merytorycznych ogólnych reguluje się:
1) pozytywny i negatywny zakres podmiotowy aktu (podmioty, których ustawa
dotyczy albo których nie dotyczy) oraz zakres przedmiotowy aktu (sprawy, które
ustawa reguluje albo których nie reguluje),
2) objaśnienia użytych w ustawie określeń i skrótów (przepisy definujące),
3) postanowienia wspólne dla całego aktu
.
USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym:
Art. 4. Kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia
zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych
możliwości i umiejętności ma obowiązek niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do
skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia
pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.
Art. 5. 1. Osoba udzielająca pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz
podejmująca medyczne czynności ratunkowe korzysta z ochrony przewidzianej
w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) dla
funkcjonariuszy publicznych.
2. Osoba, o której mowa w ust. 1, może poświęcić dobra osobiste innej osoby, inne niż życie
lub zdrowie, a także dobra majątkowe w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla ratowania
życia lub zdrowia osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.
Przepisy merytoryczne szczegółowe (1)
Przepisy merytoryczne szczegółowe (1)
§
§
Przepisy merytoryczne szczegółowe dzieli się na:
1)
przepisy prawa materialnego: kto co w jakich okolicznościach ma czynić
2) przepisy o organach (ustrojowe)
3) przepisy proceduralne,
4) przepisy karne
USTAWA z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych:
Art. 6. Detektyw powinien, przy wykonywaniu czynności, o których mowa
w art. 2 ust. 1
[usługi detektywistyczne – MK]
, kierować się zasadami etyki,
lojalnością wobec zlecającego usługę i szczególną starannością, aby nie
naruszyć wolności i praw człowieka i obywatela.
Art. 10. Detektyw podczas wykonywania czynności obowiązany jest
posiadać przy sobie licencję oraz okazywać ją na żądanie osoby, której
czynności dotyczą, w taki sposób, aby zainteresowany miał możliwość
odczytać i zanotować imię i nazwisko detektywa oraz nazwę organu, który
wydał licencję.
USTAWA z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne:
Art. 18. Wyspy oraz przymuliska powstałe w sposób naturalny na
gruntach pokrytych wodami powierzchniowymi stanowią własność
właściciela tych gruntów.
Sidney Paget: Sherlock Holmes
Przepisy merytoryczne szczegółowe (2)
Przepisy merytoryczne szczegółowe (2)
§
§
Przepisy merytoryczne szczegółowe dzieli się na:
1) przepisy prawa materialnego
2) przepisy o organach (ustrojowe): przepisy o utworzeniu organów albo instytucji,
ich zadaniach i kompetencjach, ich organizacji, sposobie ich obsadzania oraz o tym,
jakim podmiotom podlegają lub jakie podmioty sprawują nad nimi nadzór
3) przepisy proceduralne,
4) przepisy karne
USTAWA z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych:
Art. 31m. 1. Agencja
[Oceny Technologii Medycznych - MK]
jest państwową jednostką
organizacyjną posiadającą osobowość prawną, nadzorowaną przez ministra właściwego do
spraw zdrowia. (...)
Art. 31n. Do zadań Agencji należy:
1) realizacja zadań związanych z oceną świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie:
a) wydawania rekomendacji w sprawie:
– kwalifikacji świadczenia opieki zdrowotnej jako świadczenia gwarantowanego, (...)
3) opiniowanie programów zdrowotnych, o których mowa w art. 48 ust. 2;
Art. 31o. 1. Organem Agencji jest Prezes Agencji.
2. Do zakresu działania Prezesa Agencji należy: (...)
Przepisy merytoryczne szczegółowe (3)
Przepisy merytoryczne szczegółowe (3)
§
§
Przepisy merytoryczne szczegółowe dzieli się na:
1) przepisy prawa materialnego,
2) przepisy o organach (ustrojowe),
3) przepisy proceduralne: sposób postępowania przed organami albo instytucjami,
strony i innych uczestników postępowania, ich prawa i obowiązki w postępowaniu
oraz rodzaje rozstrzygnięć, które zapadają w postępowaniu, i tryb ich wzruszania
,
4) przepisy karne
USTAWA z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych:
Art. 160. Świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,
przysługuje zażalenie na czynności dyrektora wojewódzkiego oddziału Funduszu dotyczące
realizacji umowy.
Art. 161. 1. Zażalenie, o którym mowa w art. 160, rozpatruje, w terminie 14 dni od dnia
jego otrzymania, Prezes Funduszu.
2. Zażalenie, o którym mowa w ust. 1, składa się wraz z uzasadnieniem za pośrednictwem
właściwego miejscowo oddziału wojewódzkiego Funduszu w terminie 14 dni od dnia
dokonania czynności przez dyrektora oddziału wojewódzkiego Funduszu.
2a. Prezes Funduszu, uwzględniając zażalenie w części lub w całości, nakłada na dyrektora
oddziału wojewódzkiego Funduszu obowiązek usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, w
szczególności poprzez uchylenie czynności, której dotyczy zażalenie, i zawiadamia
świadczeniodawcę w terminie 7 dni o uwzględnieniu zażalenia.
Przepisy merytoryczne szczegółowe (4)
Przepisy merytoryczne szczegółowe (4)
§
§
Przepisy merytoryczne szczegółowe dzieli się na:
1) przepisy prawa materialnego,
2) przepisy o organach (ustrojowe),
3) przepisy proceduralne,
4) przepisy karne: zamieszcza się je tylko w przypadku, gdy naruszenie przepisów
ustawy nie kwalifikuje się jako naruszenie przepisów Kodeksu karnego, Kodeksu
karnego skarbowego lub Kodeksu wykroczeń, a czyn wymagający zagrożenia karą
jest związany tylko z treścią tej ustawy
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii:
Art. 62. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki
odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3. (...)
3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku
USTAWA z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne:
Art. 126. Kto wprowadza do obrotu produkt leczniczy, dla
którego upłynął termin ważności, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zdj. Ignis
Przepisy nowelizujące
Przepisy nowelizujące
§
§
Przepisy nowelizujące to przepisy zmieniające inny akt normatywny. Zmiana ta
jest potrzebna, aby zachować spójność rozwiązań prawnych i może polegać na:
1) zmianie brzmienia określonego przepisu lub przepisów,
2) dodaniu do aktu dodatkowego przepisu lub przepisów,
3) uchyleniu w jakimś akcie przepisu lub przepisów
USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym:
Art. 51. W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (...) w art. 14 w
ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
"6)
współpracę z jednostkami systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz
centrami powiadamiania ratunkowego, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 8
września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410).".
Art. 53. W ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (....)
w art. 50 uchyla się ust. 16.
Art. 56. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (...) wprowadza się następujące zmiany (...):
5) w art. 97 w ust. 3 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
"3a) finansowanie medycznych czynności ratunkowych świadczeniobiorcom;";
Przepisy przejściowe (1)
Przepisy przejściowe (1)
§
§
Przepisy przejściowe rozstrzygają które przepisy – stare czy nowe – odnoszą się
do zdarzeń powstałych pod rządami starego prawa i trwających od rządami prawa
nowego (to tzw. zagadnienia intertemporalne). Regulują one:
1) sposób zakończenia toczących się postępowań, w tym skuteczność dokonanych
już czynności procesowych oraz organy właściwe do zakończenia postępowania
,
2) czy i w jakim zakresie utrzymuje się czasowo w mocy instytucje prawne zniesione
przez nowe przepisy;
USTAWA z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich:
Art. 96. § 1. W sprawach o czyny popełnione przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy
stosuje się tę ustawę, jeżeli:
1) postępowanie nie zostało wszczęte i nie nastąpiło przedawnienie,
2) wszczęte postępowanie nie zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem,
3) prawomocne orzeczenie nie zostało wykonane w całości.
§ 2. Czynności procesowe dokonane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy są skuteczne,
jeżeli zostały dokonane z zachowaniem przepisów dotychczasowych.
USTAWA z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych:
Art. 48. Postępowania wszczęte w sprawach wydania zezwoleń i niezakończone do dnia wejścia w
życie niniejszej ustawy ostateczną decyzją administracyjną podlegają umorzeniu.
Przepisy przejściowe (2)
Przepisy przejściowe (2)
§
§
Przepisy przejściowe rozstrzygają które przepisy – stare czy nowe – odnoszą się
do zdarzeń powstałych pod rządami starego prawa i trwających od rządami prawa
nowego (to tzw. zagadnienia intertemporalne). Regulują one:
1) sposób zakończenia toczących się postępowań, w tym skuteczność dokonanych
już czynności procesowych oraz organy właściwe do zakończenia postępowania,
2) czy i w jakim zakresie utrzymuje się czasowo w mocy instytucje prawne zniesione
przez nowe przepisy
;
USTAWA z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o
ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych
innych aktów prawnych oraz niektórych innych
ustaw (w Senacie):
Art. 8. Wojewódzkie dzienniki urzędowe w postaci
papierowej
mogą
być
rozpowszechniane
na
dotychczasowych zasadach, jednak nie dłużej niż przez 12
miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Przepisy przejściowe (3)
Przepisy przejściowe (3)
§
§
Przepisy przejściowe rozstrzygają które przepisy – stare czy nowe – odnoszą się
do zdarzeń powstałych pod rządami starego prawa i trwających od rządami prawa
nowego (to tzw. zagadnienia intertemporalne). Regulują one:
3) czy zachowuje się uprawnienia/obowiązki/kompetencje powstałe w czasie
obowiązywania uchylanych przepisów oraz czy i w jakim zakresie do tychże
uprawnień i obowiązków stosuje się nowe przepisy,
4)
czy i w jakim zakresie utrzymuje się w mocy przepisy wykonawcze wydane na
podstawie dotychczasowych przepisów upoważniających.
USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie
Medycznym:
Art. 58. 3. Osoba zatrudniona na stanowisku dyspozytora medycznego w
dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, niespełniająca wymagania
określonego w art. 26 ust. 2 pkt 2 może pełnić tę funkcję po tym dniu.
Osoba ta ma obowiązek doskonalenia zawodowego w trybie określonym
w przepisach wydanych na podstawie art. 26 ust. 4. zasadach, nie dłużej
jednak niż do końca planowanego okresu ukończenia studiów lub nauki.
USTAWA z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych:
Art. 49. Osoby wykonujące czynności detektywa przed dniem wejścia w
życie ustawy są obowiązane uzyskać licencję w terminie do dnia 31
grudnia 2003 r., a w przypadku nieuzyskania licencji do tego dnia -
zaprzestać wykonywania tych czynności.
Przepisy przejściowe (4)
Przepisy przejściowe (4)
§
§
Przepisy przejściowe rozstrzygają które przepisy – stare czy nowe – odnoszą się
do zdarzeń powstałych pod rządami starego prawa i trwających od rządami prawa
nowego (to tzw. zagadnienia intertemporalne). Regulują one:
3) czy zachowuje się uprawnienia/obowiązki/kompetencje powstałe w czasie
obowiązywania uchylanych przepisów oraz czy i w jakim zakresie do tychże
uprawnień i obowiązków stosuje się nowe przepisy,
4)
czy i w jakim zakresie utrzymuje się w mocy przepisy wykonawcze wydane na
podstawie dotychczasowych przepisów upoważniających
.
USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym:
Art. 65. Akty wykonawcze wydane na podstawie:
1)
art. 22 ust. 6, art. 23 ust. 4 pkt 1, 3, 4 i 7 ustawy z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym,
2) art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2002 r. o świadczeniu usług ratownictwa medycznego
- zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art.
21 ust. 15 i art. 34 niniejszej ustawy, jednakże nie dłużej niż do dnia 1 stycznia 2008 r.
USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
Art. 207. 1. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 17 ust. 5 ustawy uchylanej w art.
214 oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 69 ustawy uchylanej w art. 215
zachowują moc do dnia 31 grudnia 2009 r.
Przepisy dostosowujące (1)
Przepisy dostosowujące (1)
§
§
Przepisy dostosowujące regulują:
1) sposób powołania po raz pierwszy tworzonych organów lub instytucji,
2) sposób przekształcenia istniejących pod rządami starego prawa organów lub
instytucji w tworzone przez nowe prawo organy lub instytucje
3) sposób likwidacji organów lub instytucji znoszonych nową ustawą, zasady
zagospodarowania ich mienia oraz uprawnienia i obowiązki ich dotychczasowych
pracowników.
USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
Art. 210. 1. Do pierwszego składu Rady Służby Cywilnej Prezes Rady Ministrów powołuje 4
członków Rady, o których mowa w art. 20 ust. 2 - na 3 lata, a pozostałych 4 członków - na 6
lat.
USTAWA z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych:
Art. 232. 1. Fundusz wstępuje w prawa i obowiązki Narodowego Funduszu Zdrowia
utworzonego na podstawie ustawy, o której mowa w art. 251.
2. Mienie Narodowego Funduszu Zdrowia utworzonego na podstawie ustawy, o której mowa w
art. 251, staje się z dniem wejścia w życie ustawy z mocy prawa mieniem Funduszu, z tym że
mienie otrzymane od Skarbu Państwa zalicza się na fundusz podstawowy Funduszu.
Art. 251. Traci moc ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w
Narodowym Funduszu Zdrowia
Przepisy dostosowujące (2)
Przepisy dostosowujące (2)
§
§
Przepisy dostosowujące regulują:
1) sposób powołania po raz pierwszy tworzonych organów lub instytucji,
2) sposób przekształcenia istniejących pod rządami starego prawa organów lub
instytucji w tworzone przez nowe prawo organy lub instytucje
3) sposób likwidacji organów lub instytucji znoszonych nową ustawą, zasady
zagospodarowania ich mienia oraz uprawnienia i obowiązki ich dotychczasowych
pracowników.
USTAWA z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa.
Art. 129. 1. Z chwilą utworzenia Urzędu Ochrony Państwa Służba Bezpieczeństwa zostaje
rozwiązana.
2. Dokumenty, mienie oraz etaty pozostające dotychczas w dyspozycji Służby Bezpieczeństwa
Minister Spraw Wewnętrznych przekaże nowo utworzonym organom centralnym, zgodnie z ich
kompetencjami.
Art. 131. 1. Z chwilą zorganizowania Urzędu Ochrony Państwa funkcjonariusze Służby
Bezpieczeństwa zostają z mocy prawa zwolnieni ze służby.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również do funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej, którzy do dnia 31
lipca 1989 r. byli funkcjonariuszami Służby Bezpieczeństwa.
Art. 132. 2. Rada Ministrów, w terminie 10 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, ustali
tryb i warunki przyjmowania byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa wymienionych w art.
131 do służby w Urzędzie Ochrony Państwa i w innych jednostkach organizacyjnych podległych
Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
Przepisy końcowe (1)
Przepisy końcowe (1)
§
§
Przepisy końcowe składają się z:
1) przepisów uchylających jakiś akt normatywny czy też niektóre jego przepisy,
2) przepisu o wejściu aktu normatywnego w życie,
3) przepisu (-ów) o wygaśnięciu mocy aktu normatywnego lub niektórych jego
przepisów
USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym:
Art. 66. Tracą moc ustawy:
1)
z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym
(Dz. U. Nr 113, poz. 1207 i Nr 154, poz. 1801, z 2002 r. Nr 241, poz.
2073, z 2003 r. Nr 45, poz. 391 i Nr 124, poz. 1152, z 2004 r. Nr 210,
poz. 2135 oraz z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 i Nr 267, poz. 2256);
2) z dnia 6 grudnia 2002 r. o świadczeniu usług ratownictwa
medycznego (Dz. U. Nr 241, poz. 2073, z 2003 r. Nr 99, poz. 920 oraz
z 2004 r. Nr 210, poz. 2135).
USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
Art. 215. Traci moc ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie
cywilnej (Dz. U. Nr 170, poz. 1218, z późn. zm.
61)
), z wyjątkiem art. 6
ust. 1, art. 19-22, art. 24 i art. 26-28, które tracą moc z dniem 31
grudnia 2009 r.
Przepisy końcowe (2)
Przepisy końcowe (2)
§
§
Przepisy końcowe składają się z:
1) przepisów uchylających jakiś akt normatywny czy też niektóre jego przepisy,
2) przepisu o wejściu aktu normatywnego w życie,
3) przepisu (-ów) o wygaśnięciu mocy aktu normatywnego lub niektórych jego
przepisów
USTAWA z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa.
Art. 137. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
USTAWA z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym:
Art. 67. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., z wyjątkiem:
1) art. 64, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia;
2) art. 18-22, 49 i 60, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;
3) art. 8, który wchodzi w życie z dniem 1 września 2009 r.;
4) art. 52 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem 2 stycznia 2008 r.
USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
Art. 216. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 7
ust. 1, art. 40-43, art. 45, art. 47-49, art. 160 i art. 186 pkt 2-6, które wchodzą w życie z dniem
1 stycznia 2010 r.
Przepisy końcowe (3)
Przepisy końcowe (3)
§
§
Przepisy końcowe składają się z:
1) przepisów uchylających jakiś akt normatywny czy też niektóre jego przepisy,
2) przepisu o wejściu aktu normatywnego w życie,
3) przepisu (-ów) o wygaśnięciu mocy aktu normatywnego lub niektórych jego
przepisów
USTAWA z dnia 7 września 2007 r.o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza
zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego
Art. 89. 2. Ustawa obowiązuje do dnia 31 sierpnia 2014 r.
USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności:
Art. 78. Od dnia 1 stycznia 2014 r. tracą moc przepisy art. 1 pkt 4, art. 3 ust. 2, art. 6 ust. 2,
art. 7 ust. 3, art. 8 pkt 6, 14-21 i 25, art. 10 ust. 1 pkt 5, art. 12, art. 13 pkt 2, art. 24-44, art.
49, art. 50 ust. 2, art. 51 ust. 2 i 3, art. 52 pkt 3, art. 59 oraz art. 60 niniejszej ustawy.
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 24 października 2000 r. w sprawie
minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy
§ 2. 2. Przepis § 1 ust. 3 obowiązuje do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa
w Unii Europejskiej.
Ćwiczenie 4: Co to za przepis?
Ćwiczenie 4: Co to za przepis?
§
§
Czy jest to: przepis merytoryczny ogólny określający zakres aktu, przepis definiujący, przepis merytoryczny
ogólny zawierający postanowienia wspólne dla całego aktu, przepis szczegółowy: materialny, ustrojowy,
proceduralny albo karny, przepis nowelizujący, przepis przejściowy, przepis dostosowujący, przepis
uchylający (derogacyjny), przepis o wejściu w życiu czy przepis o wygaśnięciu mocy obowiązującej?
USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o
zawodach lekarza i lekarza dentysty
Art. 58. 1. Kto bez uprawnień udziela
świadczeń zdrowotnych polegających na
rozpoznawaniu chorób oraz ich leczeniu,
podlega karze grzywny.
USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o
zawodach lekarza i lekarza dentysty
Art. 59. W ustawie z dnia 19 kwietnia 1969
r. - Kodeks karny (...) w art. 23a:
a) w § 1 skreśla się wyrazy "leczniczych"
oraz "lecznicze"
USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. -
Kodeks karny
Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w
tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem
zasad humanitaryzmu, w szczególności z
poszanowaniem godności człowieka.
USTAWA z dnia 18 grudnia 1998 r. o
Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu
(„o IPN”)
Art. 65. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
dokonuje
wyboru
Kolegium
Instytutu
Pamięci w terminie 1 miesiąca od dnia
wejścia w życie ustawy.
Ćwiczenie 4: Co to za przepis?
Ćwiczenie 4: Co to za przepis?
§
§
Czy jest to: przepis merytoryczny ogólny określający zakres aktu, przepis definiujący, przepis merytoryczny
ogólny zawierający postanowienia wspólne dla całego aktu, przepis szczegółowy: materialny, ustrojowy,
proceduralny albo karny, przepis nowelizujący, przepis przejściowy, przepis dostosowujący, przepis
uchylający (derogacyjny), przepis o wejściu w życiu czy przepis o wygaśnięciu mocy obowiązującej?
USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o
ewidencji ludności:
Art. 76. Od dnia 1 stycznia 2014 r. nie
gromadzi się danych, o których mowa w art.
8 pkt 6, 14-21 i 25.
USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o
zawodach lekarza i lekarza dentysty
Art. 64. 1. Lekarz, który na podstawie
dotychczasowych przepisów uzyskał
specjalizację pierwszego lub drugiego
stopnia (...), zachowuje tytuł i uprawnienia
wynikające z uzyskania tych specjalizacji.
USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o
zawodach lekarza i lekarza dentysty
Art. 67. Do czasu wejścia w życie przepisów
wykonawczych przewidzianych w ustawie
zachowują moc przepisy dotychczas
obowiązujące, nie dłużej jednak niż przez
okres 1 roku od dnia wejścia w życie ustawy,
o ile nie są sprzeczne z ustawą.
USTAWA z dnia 26 maja 1982 r. -
Prawo o adwokaturze
Art. 101. 1. Traci moc ustawa z dnia 19
grudnia 1963 r. o ustroju adwokatury (Dz. U.
Nr 57, poz. 309 oraz z 1967 r. Nr 13, poz.
55).
Ćwiczenie 4: Co to za przepis?
Ćwiczenie 4: Co to za przepis?
§
§
Czy jest to: przepis merytoryczny ogólny określający zakres aktu, przepis definiujący, przepis merytoryczny
ogólny zawierający postanowienia wspólne dla całego aktu, przepis szczegółowy: materialny, ustrojowy,
proceduralny albo karny, przepis nowelizujący, przepis przejściowy, przepis dostosowujący, przepis
uchylający (derogacyjny), przepis o wejściu w życiu czy przepis o wygaśnięciu mocy obowiązującej?
USTAWA
z dnia 18 grudnia 1998 r. o IPN
Art. 16. 2. Prezes Instytutu Pamięci
powołuje nie więcej niż trzech swoich
zastępców.
USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo
budowlane
Art. 103. 1. Do spraw wszczętych przed
dniem wejścia w życie ustawy, a
niezakończonych decyzją ostateczną, stosuje
się przepisy ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2.
USTAWA
z dnia 18 grudnia 1998 r. o IPN
Art. 31. 1. Udostępnienie przez Instytut
Pamięci kopii dokumentów, w przypadku, o
którym mowa w art. 30 ust. 2 pkt 1,
następuje w drodze decyzji administracyjnej.
USTAWA z dnia 16 kwietnia 1993 r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Art. 31. Ustawa wchodzi w życie po upływie
sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia, z
wyjątkiem art. 28, który wchodzi w życie z
dniem 1 stycznia 1995 r.
Ćwiczenie 5: Uszereguj poniższe przepisy,
Ćwiczenie 5: Uszereguj poniższe przepisy,
zgodnie z kolejnością przewidzianą w ZTP
zgodnie z kolejnością przewidzianą w ZTP
§
§
Dyrektor szkoły publicznej powołuje swych zastępców, w liczbie nie większej niż trzy.
Dyrektorzy, sprawujący funkcje w dniu wejścia w życie ustawy, zachowują swe funkcje.
Ustawę stosuje się do szkół publicznych i niepublicznych.
Kto narusza światopogląd żywiony przez ucznia, podlega karze grzywny.
Wychowanie uczniów w szkołach publicznych i niepublicznych winno odbywać się z
poszanowaniem żywionego przezeń światopoglądu.
Szkoły publiczne, w których brak jest Komitetów Rodzicielskich, stworzą te Komitety w
ciągu trzech miesięcy, od wejścia ustawy w życie.
Ustawa w chodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.
Przez "szkołę publiczną" rozumie się szkołę świadczącą usługi edukacyjne finansowane z
budżetu państwa, a przez "szkołę niepubliczną" - finansowane z pieniędzy rodziców.
Szkoły publiczne zobowiązane są do prowadzenia zajęć zgodnie z programem
określonym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Traci moc ustawa z dnia 1 sierpnia 1922 r. o szkołach gospodyń wiejskich.
W ustawie o kuratoriach oświaty wprowadza się następujące zmiany: (...)
Na czynności dyrektora szkoły publicznej dotyczące wymiaru czasu pracy zastępców
przysługuje zażalenie do właściwego kuratorium oświaty.
Projekt ustawy o szkołach publicznych i niepublicznych:
Jednostki redakcyjne aktu normatywnego
Jednostki redakcyjne aktu normatywnego
§
§
Artykuł (w rozporządzeniach: paragraf) jest podstawową jednostką redakcyjną
aktu normatywnego. Jest ośrodkiem jednej samodzielnej myśli i winien być w
założeniu
jednozdaniowy.
Oznacza się go cyfrą arabską (w ustawach
wprowadzających do 1989 r. oznaczano je cyfrą rzymską).
W razie dodania nowego artykułu:
• po ostatnim w ustawie: dodany artykuł oznacza się kolejną cyfrą arabską
• pomiędzy istniejące artykuły: numerem artykułu jest numer artykułu poprzedzającego
wzbogacony o kolejne litery (bez polskich znaków diakretycznych)
Art. 607zc k.p.c.. Jeżeli sąd, do którego został skierowany nakaz europejski
[ENA]
, nie jest
właściwy do nadania mu biegu, przekazuje go właściwemu organowi sądowemu i powiadamia o
tym organ sądowy, który go wydał.
W razie uchylenia artykułu, jego treść zastępuje się słowem „uchylony”, nie zmieniając
numeracji aktu.
Jeśli myśl artykułu nie daje się wyrazić jednym zdaniem, można artykuł podzielić na
ustępy (a w kodeksach – na paragrafy). Jeśli w artykule występuje wyliczenie,
artykuł (ustęp) dzieli się na punkty, punkty na litery, litery zaś na tiret.
Np., ujawnianie „treści aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć” uregulowane zostało w
art. 6 ust. 1 pkt 4) lit. a) tiret pierwszy ustawy z dnia 6 wrze
ś
nia 2001 r. o dost
ę
pie do informacji
publicznej.
Jednostki redakcyjne aktu normatywnego
Jednostki redakcyjne aktu normatywnego
§
§
Artykuły grupuje się w większe
całości,
powiązane
ze
sobą
tematycznie.
W ustawach występuje grupowanie:
Tytuł, Dział, Rozdział, artykuł
.
W Kodeksach można dodatkowo
wprowadzić trzy dalsze jednostki
redakcyjne:
Część, Księga, Tytuł,
Dział, Rozdział, Oddział, artykuł.
Przykładem może by
ć
art. 27
§
1 Kodeksu
postępowania cywilnego, mówiący o tym, iż
powództwo wytacza się „przed sąd pierwszej
instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce
zamieszkania”, który znajduje się w Części
pierwszej – Postępowanie rozpoznawcze, Księdze
pierwszej – Proces, Tytule I – Sąd, Dziale I –
Właściwość sądu, Rozdziale 2 - Właściwość
miejscowa, Oddziale 1 – Właściwość ogólna.
Każda jednostka redakcyjna musi być
oznaczona nazwą.
Kodeks Hammurabiego