Numer specjalny 2003: Domieszki do betonu

70

Rodzaj domieszki

Dzia∏anie

Przyk∏ady zastosowaƒ

Uwagi

Uplastyczniajàce
(plastyfi katory)

Zwi´kszajà ciek∏oÊç mieszanek cementowych przy
sta∏ym wskaêniku w/c.
Zmniejszajà iloÊç wody przy zachowaniu sta∏ej kon-
systencji (wzrost wytrzyma∏oÊci betonu na Êciskanie,
obni˝enie nasiàkliwoÊci i poprawa wodoszczelnoÊci
oraz wzrost mrozoodpornoÊci).

Betony towarowe. Betony do wyro-
bów, elementów i konstrukcji ˝elbe-
towych i spr´˝onych, w szczególnoÊci
g´stozbrojonych i cienkoÊciennych.

Domieszki uplastyczniajàce dodawane sà do wody w bar-
dzo niewielkiej iloÊci (0,2 - 0,5 % w stosunku do masy ce-
mentu). Nadmiar domieszki jest niekorzystny, gdy˝ mo˝e
opóêniç wiàzanie i twardnienie betonu.

Up∏ynniajàce
(superplastyfi katory)

Znacznie redukujà iloÊç wody zarobowej (nawet do
iloÊci minimalnej niezb´dnej do przeprowadzenia
procesów hydratacji). Pozwalajà na uzyskanie nie-
mal dowolnej urabialnoÊci. Stosowanie domieszek
up∏ynniajàcych pozwala tak˝e zmniejszyç zu˝ycie ce-
mentu.
Up∏ynniona mieszanka betonowa zyskuje wi´kszà
spoistoÊç i wykazuje cechy tiksotropowe. Inne korzyÊci
to: zwi´kszenie szczelnoÊci tworzywa, zmniejszenie
porowatoÊci i odpornoÊci na dzia∏anie substancji agre-
sywnych i Êcieranie, lepsza mrozoodpornoÊç, a tak˝e
lepsza przyczepnoÊç betonu nowego do starego.

Mieszanki betonowe o du˝ej ciek∏oÊci.
Betony towarowe. Betony do wyro-
bów, elementów i konstrukcji ˝elbe-
towych i spr´˝onych, w szczególnoÊci
g´stozbrojonych i cienkoÊciennych.
Betony natryskowe architektonicz-
ne, wymagajàce pompowania, specjal-
ne (np. fi brobetony, lekkie, ci´˝kie, bar-
wione, do posadzek przemys∏owych,
wysokowartoÊciowych (BWW), a tak˝e
bardzo wysokowartoÊciowych (BBWW).

Mogà byç wprowadzane do mieszanki betonowej w
wi´kszych iloÊciach w porównaniu do plastyfi katorów.
Wprowadza si´ je po wst´pnym wymieszaniu betonu, po
ok. 30 - 60 s, w iloÊci 0,5 - 5 % (w stosunku do masy ce-
mentu). Czas dzia∏ania jest ograniczony!

Napowietrzajàce

Wytwarzajà w mieszance betonowej du˝à liczb´ bar-
dzo drobnych p´cherzyków powietrza, równomiernie
rozmieszczonych w Êwie˝ej mieszance i pozostajàcych
po jej stwardnieniu. Dzi´ki zmianie struktury zmniej-
sza si´ nasiàkliwoÊç i poprawia mrozoodpornoÊç. Ku-
listy kszta∏t p´cherzyków zmniejsza tarcie wewn´trzne
mi´dzy sk∏adnikami mieszanki, uplastyczniajàc jà i
zapobiegajàc segregacji jej sk∏adników. Inne efekty sto-
sowania domieszek napowietrzajàcych to: mo˝liwoÊç
obni˝enia iloÊci wody zarobowej i maksymalnej tem-
peratury hydratacji cementu, wi´ksza jednorodnoÊç
mieszanek i ich ∏atwiejsze uk∏adanie oraz poprawa
wyglàdu powierzchni po rozformowaniu. Mieszanki
napowietrzone wykazujà tak˝e wi´kszà spójnoÊç.

Gotowe suche mieszanki zapraw, betony
hydrotechniczne, betony i zaprawy wyko-
nywane w warunkach zimowych, betony
lekkie, betony o ma∏ej zawartoÊci cemen-
tu oraz betony na nawierzchnie drogowe i
lotniskowe. Zalecane sà tak˝e do zapraw
tynkarskich i ok∏adzin zewn´trznych.

Napowietrzenie powoduje spadek wytrzyma∏oÊci
stwardnia∏ego betonu, który mo˝na zrekompensowaç
obni˝eniem w/c. Nale˝y pami´taç, ˝e nadmierne dozo-
wanie domieszki mo˝ne znacznie obni˝yç wytrzyma∏oÊç.
Domieszki napowietrzajàce wprowadza si´ w bardzo nie-
wielkich iloÊciach od 0,05 do 0,5 % w stosunku do masy
cementu. Obj´toÊciowa zawartoÊç powietrza w mieszan-
ce napowietrzonej powinna wynosiç od 4 do 6 %.Pod-
czas mieszania mieszanki betonowej napowietrzenie
poczàtkowo wzrasta, a potem maleje. Korzystniejsze
jest ca∏kowite wype∏nienie mieszarki. Wibrowanie, d∏ugi
transport oraz pompowanie zmniejsza napowietrzenie.
SkutecznoÊç domieszki zmniejszajà tak˝e: twarda woda,
cementy niskoalkaniczne i mocniej rozdrobnione, substan-
cje drobnoziarniste (np. popio∏y) oraz wy˝sza temperatu-
ra. Korzystnie na dzia∏anie domieszek napowietrzajàcych
mo˝e wp∏ywaç obecnoÊç innych domieszek.

Przyspieszajàce
wiàzanie

Skracajà czas do rozpocz´cia przechodzenia mieszan-
ki betonowej ze stanu plastycznego w stan sztywny.
Ich dzia∏anie polega przede wszystkim na zwi´kszeniu
poczàtkowej szybkoÊci reakcji zachodzàcych mi´dzy
sk∏adnikami cementu a wodà w zaczynie cemento-
wym.

Wyroby betonowe przeznaczone do szyb-
kiego rozformowania, elementy prefabry-
kowane, betony natryskowe, betony i za-
prawy szybkowià˝àce (np. w naprawach)

Nale˝y pami´taç, ˝e domieszki przyÊpieszajàce skracajà
czas urabialnoÊci, mogà obni˝yç wytrzyma∏oÊç koƒcowà
lub powodowaç korozj´ elementów metalowych, a w nie-
których wypadkach sà trujàce.

Przyspieszajàce
twardnienie

Zwi´kszajà szybkoÊç narastania wytrzyma∏oÊci betonu.
Mechanizm ich dzia∏ania polega przede wszystkim na
przyÊpieszeniu hydratacji alitu (krzemianu trójwapnio-
wego) lub glinianu trójwapniowego.

Wyroby betonowe przeznaczone do szyb-
kiego rozformowania, elementy prefabry-
kowane, betony natryskowe, betony i za-
prawy szybkowià˝àce (np. w naprawach)

Daje korzyÊci ekonomiczne, bo skraca czas lub zast´puje
obróbk´ cieplnà. Skraca tak˝e czas wydzielania si´ ciep∏a.
Wp∏yw domieszki mo˝e natomiast obni˝yç wytrzyma∏oÊç
koƒcowà betonu i odpornoÊç chemicznà oraz zwi´kszyç
skurcz.
Efekt koƒcowy zale˝y, w du˝ej mierze, od prawid∏owego
dozowania. Nadmierna iloÊç mo˝e powodowaç opóênienie
wiàzania.

Opóêniajàce
wiàzanie

Przed∏u˝ajà czas do rozpocz´cia przechodzenia mie-
szanki betonowej ze stanu plastycznego w stan sztyw-
ny dzi´ki zmniejszeniu rozpuszczalnoÊci sk∏adników
cementu, g∏ównie wapna i glinianów lub dzi´ki temu,
˝e tworzà warstewki ochronne na ziarnach cementu.

Betonowanie w czasie upa∏ów, trans-
port Êwie˝ego betonu (beton towarowy),
uk∏adanie betonu w sposób ciàg∏y na
du˝ych powierzchniach, beton pompowa-
ny, beton architektoniczny.

Domieszki organiczne dzia∏ajà efektywniej. Nieorganicz-
ne natomiast wykazujà si´ brakiem skutków ubocznych
dzia∏ania opóêniajàcego, a tak˝e ma∏à wra˝liwoÊcià na
b∏àd dozowania oraz zmiany temperatury w czasie be-
tonowania. Dzia∏anie domieszek opóêniajàcych zale˝y
od sk∏adu chemicznego, mineralogicznego i rozdrobnie-
nia cementu. Dodaje si´ w czasie wykonywania beto-
nu. Najlepsze efekty osiàga si´ dodajàc modyfi kator po
zapoczàtkowaniu procesów hydratacji.

Przeciwmrozowe

Umo˝liwiajà przebieg reakcji cementu z wodà w tem-
peraturach ujemnych (nawet poni˝ej -10ºC poprzez
obni˝enie temperatury zamarzania wody w mieszan-
ce betonowej, przyÊpieszenie hydratacji cementu i wy-
dzielania si´ ciep∏a hydratacji, obni˝enie iloÊci wody
zarobowej.

Betony wykonywane w niskich tem-
peraturach i wymagajàce zwi´kszonej
odpornoÊci na dzia∏anie mrozu Êwie˝o
po wykonaniu.

Zasadniczo sà to zwiàzki stosowane jako Êrodki
przyÊpieszajàce.

Zwi´kszajàce
wodoodpornoÊç
(uszczelniajàce)

Zmniejszajà przepuszczalnoÊç zapraw i betonów
nara˝onych na dzia∏anie wody pod zwi´kszonym
ciÊnieniem, a tak˝e zmniejszajà ich nasiàkliwoÊç.
Dzia∏ajà g∏ównie fi zycznie, wype∏niajàc pustki i kanali-
ki kapilarne, zmniejszajàc przekrój porów i kapilar.

Betony i zaprawy wodoszczelne o ma∏ej
nasiakliwoÊci.

Warunkiem ich efektywnego dzia∏ania jest beton dobrze
zaprojektowany.

Zwi´kszajàce
odpornoÊç
chemicznà betonu

Zabezpieczajà beton lub zapraw´ przed dzia∏aniem
szkodliwych substancji chemicznych. Dzia∏anie tych
Êrodków polega na uszczelnieniu, które nie pozwa-
la wnikaç agresywnym substancjà w g∏àb betonu lub
wià˝à najbardziej reaktywne sk∏adniki zaczynu cemen-
towego w bardziej odporne zwiàzki chemiczne. Pewna
grupa domieszek zapobiega korozji wewn´trznej beto-
nu, wynikajàcej z reakcji alkalia kruszywo.

Betony nara˝one na dzia∏anie agresyw-
nych substancji, np. soli odladzajàcych.
Posadzki przemys∏owe, szczególnie w
przemyÊle chemicznym.

Domieszki tego typu nie rozwiàzujà problemu nadmiernej
zawartoÊci alkaliów w betonie.

Inhibitory
korozji stali

Dzia∏anie inhibitorów polega na pasywacji powierzch-
ni stali.

Betony zbrojone oraz uszkodzone kon-
strukcje gdzie stal nara˝ona jest na ko-
rozj´.

Cz´sto stosuje si´ je w po∏àczeniu ze Êrodkami
uszczelniajàcymi struktur´ betonu.

Zwi´kszajàce
obj´toÊç betonu

Przeciwdzia∏ajà skurczowi podczas utwardzania lub
pozwalajà uzyskaç specjalnà struktur´ betonu utwar-
dzonego.

Preparaty iniekcyjne, zaprawy naprawcze
i przeznaczone do zakotwieƒ. Betony ko-
mórkowe i pianobetony.

domieszki

Podstawowe rodzaje domieszek
– dzia∏anie i zastosowanie