Pokrycia dachowe z blachy, podło a

Norbert Lennertz - Tłumaczył Andrzej Machalski

Przez podło a pokry blaszanych rozumie si , w cisłym sensie, materiały zastosowane w
danym wypadku, na których układa si pokrycie blaszane. Przykładem jest deskowanie.
Podło a w szerokim tego słowa znaczeniu to dach, na którym znajdzie si pokrycie.

Tutaj rozró nia si zasadniczo dwa typy konstrukcji: wentylowane i niewentylowane.

Konstrukcje wentylowan

e, dawniej zwane potocznie "zimnym dachem", zostały w ten sposób

obmy lone, aby pod ochronnym pokryciem blaszanym i pod nios cym je podkładem była
wolna przestrze dla przepływu powietrza.

Konstrukcje niewentylowan

e, dawniej okre lane te jako "ciepły dach", oznaczaj zasadniczo

konstrukcje, w których z powodu ich zwarto ci rezygnuje si z wentylacji. Takie
"jednołupinowe" dachy składaj si z pewnej liczby warstw konstrukcyjnych o konkretnym
przeznaczeniu. Stosuje si je ju od ponad 25 lat, przede wszystkim w obiektach
przemysłowo-usługowych, gdy oszcz dzaj koszty i daj dobre wyniki.

Wymagania
Nale y przestrzega wymaga sprecyzowanych w normach i przepisach w zakresie ochrony
cieplnej i wilgotno ciowej. Wa nymi wymaganiami stawianymi konstrukcjom
wentylowanym s zdefiniowane wielko ci przekrojów otworów nawiewnych i wywiewnych
słu cych do ich wentylacji, jak równie wolnych przekrojów do przepływu powietrza w

konstrukcji.

W przeciwie stwie do konstrukcji wentylowanych, w których mo na u y wiatroizolacji
(folii paroprzepuszczalnej), reguły techniczne dla "jednołupinowej", niewentylowanej
konstrukcji nakazuj poło enie w niej paroizolacji. Ta ostatnia powinna by wykonana z folii
metalowej lub z tworzywa z wkładk metalow . Miejsca przecieków s w niej kategorycznie
wykluczone, gdy w wadliwych miejscach powstałoby wielokrotnie wy sze ci nienie ni by
to wynikało z ró nicy ci nie cz stkowych pary. Naprawd wiatroszczelny budynek powinien
zatrzyma sztucznie wywołane w nim podci nienie!

Wykonanie
Podczas gdy w konstrukcji wentylowanej istnieje "wbudowany zawór bezpiecze stwa",
mianowicie wentylacja, która cho w ograniczonym zakresie, ale jest w stanie wyprowadzi
na zewn trz przenikni t do niej wilgo lub tylko wilgo budowlan , to w przypadku
konstrukcji "jednołupinowych" układ warstw funkcyjnych musi by przemy lany i trwale
sprawny.

Dla obu rodzajów konstrukcji obowi zuje podstawowa zasada fizyczno-budowlana, e
warstwy w kierunku od wewn trz na zewn trz powinny by coraz bardziej otwarte na
dyfuzj , tzn. paroprzepuszczalne.

W przypadku konstrukcji wentylowanej oznaczałoby to paroizolacj (przynajmniej foli
paroprzepuszczaln ) na no nym podło u (lub okładzinie), na tym powinna by izolacja
termiczna (paroizolacja powinna by po jej "ciepłej" stronie!). Za ni nast puje ju warstwa
wentylacyjna. Le ce na tym wszystkim pokrycie dachowe, na przykład na deskowaniu, nie
wymaga rozpatrywania pod wzgl dem dyfuzyjno-technicznym.
Przy wymiarowaniu szczeliny wentylacyjnej nale y pami ta , e włókniste materialy
izolacyjne mog zwi kszy obj to nawet o 30%, co mo e zredukowa woln przestrze
przepływu powietrza, w skrajnym przypadku likwiduj c j .

Wentylowanie funkcjonuje w istocie na podstawie dwu czynników:
1) ró nicy g sto ci i ci nienia mi dzy powietrzem wewn trznym i zewn trznym,
2) ró nicy wysoko ci poło enia otworów nawiewnych i wywiewnych oraz zwi zanej z tym
ró nicy ci nie .

Warunkiem dobrze funkcjonujacej wentylacji jest dlatego:

• usytuowanie otworów nawiewnych w najni szym punkcie lub otworów wywiewnych w
najwy szym punkcie,

• mo liwie równomierne rozło enie otworów nawiewnych i wywiewnych na całej dlugo ci
konstrukcji dachowej lub ciennej,

• ograniczenie długo ci krokwi do maksimum 12-15 m (i tym samym ograniczenie długo ci
przestrzeni wentylacyjnych),

• minimalna wysoko przekroju dla przepływu powietrza w adnym miejscu nie mo e by
mniejsza od dopuszczalnej.

Je eli otwory nawiewne lub wywiewne b d za pomoc siatek lub blach perforowanych
chronione przed owadami, nale y to uwzgl dni przy obliczaniu przekroju, np.: przy blachach
perforowanych o otworach 5-8 mm redukuje si wolny przekrój wentylacyjny o około 50%.

Nawiew i wywiew w dachach

Otwory nawiewne i wywiewne (lub wolny przekrój dla przepływu powietrza) s zale ne od
nachylenia dachu. Reguły budowlane s pod tym wzgl dem nast puj ce:
Nachylenie dachu poni ej 3! (5,2%)

Do tej kategorii nale te dachy o spadku do wewn trz i

rynny wewn trzne. Wolny przekrój wentylacyjny wynosi 1/200 (lub 5 promili) przypadaj cej
powierzchni połaci.
Okr na szczelina wentylacyjna powinna mie szeroko minimum 2 cm. Zalecana
minimalna wysoko przekroju przepływu powietrza wynosi 20 cm. Przy mniejszych
wysoko ciach nale y wykona obliczenie.
Nachylenie dachu od 3! do 20! (5,2 do 36,1%)

Wolny otwór nawiewny wynosi 1/500 (lub 2

promile) przypadaj cej połaci dachowej. Minimalna wysoko przekroju przepływu
powietrza wynosi 10 cm. Dla nachyle dachu do 10! szczeliny wentylacyjne powinny
przebiega mo liwie na wskro (od ko ca do ko ca).
Nachylenie dachu ponad 20! (> 36,1%)

Wolny otwór nawiewny wynosi 1/500 (lub 2

promile) przypadaj cej połaci dachowej. Wolny otwór wywiewny wynosi 1/400 (lub 2,5
promila) przypadaj cej powierzchni dachu. Minimalna wysoko przekroju przepływu
powietrza wynosi 5 cm.
Konstrukcje cienne wentylowane od spodu

Wolny otwór nawiewny wynosi 1/1000 (lub 1,0

promil) przypadaj cej powierzchni ciany. Wolny otwór wywiewny wynosi 1/800 (lub 1,25
promili) przypadaj cej powierzchni ciany. Minimaln wysoko przekroju przepływowego
okre la si na 2 cm. Dla wentylowanych od spodu kopuł i paraboloid obowi zuje nast puj ca
uproszczona formuła na wolny przekrój przepływowy: 1 m długo ci krokwi równa si 1 cm
przekroju przepływowego co najmniej jednak wysoko 6 cm.

Wskazówki praktyczne
W przypadku konstrukcji nad pomieszczeniami o podwy szonej wilgotno ci nale y w
szczególnych sytuacjach sprawdzi prawidłowo ochrony wilgotno ciowej obliczeniowo
(DIN 4108-3).

Przy dachach płaskich, w pewnych wypadkach, mo e okaza si konieczna dodatkowa
wentylacja przymusowa. Dlugo dróg wentylacji nie powinna wówczas przekracza 12-15
m.