background image

Problemy z nazewnictwem procesów termicznego przekształcania 

odpadów

nothingman, niedziela 01.02.2009

Problemy z nazewnictwem procesów termicznego przekształcania 

odpadów

Wstęp

Problematyka gospodarki odpadami jest ważną dziedziną techniki a jednocześnie szeroko rozumianej działalności
człowieka. Konsumpcyjny styl życia obecnych społeczeństw, cechujący się tym, że należy produkować więcej i zużywać więcej,
powoduje   powstawanie   ogromnej   masy   różnorakich  

odpadów

.   Odpady   te,   w   ostatecznym   rozrachunku   zawsze   trafiają   do

środowiska.

Szkodliwość materiałów odpadowych jest różna, różne też są metody ich zagospodarowania. Wśród podstawowych
metod gospodarki odpadami jak składowanie, kompostowanie,  powtórne użycie, jest również metoda termiczna,
która w najogólniejszym zarysie polega na poddaniu 

odpadów

 działaniu wysokiej temperatury. Skutkiem jest redukcja

objętości 

odpadów

 ułatwiająca składowanie pozostałości. Najbardziej ogólnie można powiedzieć, że metody termiczne to spalanie,

piroliza lub 

zgazowanie

. Prawie wszystkie procesy wywodzą się z technologii stosowanej w przeróbce węgla, ropy naftowej lub

drewna.  Stosowana  nomenklatura  pochodzi  bezpośrednio  z  tych  technologii  i  jest  często  tłumaczeniem  z  literatury  zachodniej
(normy, prospekty reklamowe). Zjawisko wprowadzania nowego nazewnictwa nasila się teraz, gdy jest tworzone prawo dotyczące
gospodarki odpadami, spalarni itd. W literaturze istnieje duża różnorodność definicji poszczególnych procesów technologicznych.
Często te same procesy pod względem termodynamicznym są odmiennie nazywane, co nie sprzyja jasności i możliwości szybkiego
ich porównania pod względem zasady działania, sprawności itd.

W niniejszym artykule omówiono różnorodne definicje procesów termicznego przekształcania 

odpadów

.

Podstawowe definicje

Dla   prawidłowego   zrozumienia   podstawowych   pojęć   wydaje   się   celowym   rozpocząć   od   omówienia   definicji
spalania, odgazowania, pirolizy i zgazowania.

Autor pracy [1] podaje podstawowe definicje omawianych procesów. Przez spalanie rozumie się szybką reakcję chemiczną związaną
z wyzwoleniem dużych ilości ciepła i światła. W bardziej naukowy sposób można określić je jako szybko przebiegające reakcje
utleniania. Pojęcie szybkiej reakcji oznacza, że może być ona kontrolowana przez człowieka. Ani powolne utlenianie ani gwałtowny
wybuch nie są kontrolowane i nie podlegają tej definicji.

Odgazowanie [1] polega na uwolnieniu pod wpływem temperatury z paliwa substancji, które w tej temperaturze są
w stanie gazowym. Proces ten prowadzi do powstania części lotnych oraz pozostałości koksowej (karbonizatu), stąd odgazowanie
nazywa się często karbonizacją Części lotne zawierają składniki gazowe takie jak dwutlenek węgla, metan, azot i inne gazy oraz
ciężkie  węglowodory,  które  po   ochłodzeniu  gazu   do   temperatury   otoczenia  skraplają  się  tworząc  substancję  smolistą.  Piroliza
węglowodorów [1] jest procesem ich termicznego rozkładu  i odbywa się często jako proces równoległy podczas podgrzewania
substancji, gdy zachodzi odgazowanie a później rozkład powstałych gazów na węglowodory prostsze. Jest to często proces wstępny
przed właściwym spalaniem części lotnych i pozostałości koksowej. Właściwa piroliza zachodzi bez dostępu powietrza, w przeciwnym
razie następowałoby szybkie utlenianie produktów pirolizy.

Wśród   autorów   istnieje   duża   zgodność,   co   do   procesu   spalania.   Więcej   niejasności  pojawia   się   w   definicjach
pirolizy. Oto, jakie definicje proponuje leksykon naukowo-techniczny [2]:

piroliza  -   proces  degradacji  cząsteczki  związku  chemicznego   pod  wpływem  odpowiednio   wysokiej  temperatury;  procesy
pirolityczne  są  najczęściej   prowadzone  w  celu   otrzymania  węglowodorów  nienasyconych   z   parafin   znajdujących   się  w
gazowych lub ciekłych produktach naftowych (krakowanie);

1.

zgazowanie

  paliwa, gazyfikacja  paliwa  -  proces  przekształcania  paliwa  stałego w  paliwo  gazowe; 

zgazowanie

  paliwa

przeprowadza się działając tlenem (lub powietrzem) i parą wodną na paliwo stałe zamknięte w generatorze;

2.

odgazowanie węgla, destylacja sucha węgla - procesy technologiczne rozkładu węgla w wysokiej temperaturze bez dostępu
powietrza, zwane wytlewianiem (temp. 500-600°C) i koksowaniem (temp. 900-1100°C);

3.

destylacja  sucha  drewna,  piroliza  drewna  -   proces  technologiczny  polegający  na  ogrzewaniu  drewna  przy  temperaturze
500°C bez dostępu powietrza w specjalnych retortach; wskutek termicznego rozkładu drewna otrzymuje się; węgiel drzewny,
smołę drzewną terpentynę itp.;

4.

odgazowanie - usuwanie zanieczyszczeń gazowych z ciał stałych i cieczy; najczęściej przeprowadza się odgazowanie metali
(zanieczyszczonych tlenem, wodorem i azotem) oraz odgazowanie wody i oleju.

5.

Określenie   pirolizy   (1)   jest   bardziej   chemiczne,   dotyczy   cieczy   i   gazów,   jednak   występuje   ono   również   jako
określenie suchej destylacji drewna (4). Widać, więc że definicja pirolizy jest najszersza i obejmuje substancje od stałych do

Serwis Odpady.org.pl: Strona do druku

http://odpady.org.pl/print.php?plugin:content.2805

1 z 5

2010-01-24 14:55

background image

gazowych. Sama zaś sucha destylacja jest też wykorzystywana jako określenie odgazowania węgla (3). Stąd określenia piroliza i
odgazowanie   (ale   z   określeniem   czego:   np.  węgla)   są   często   używane   zamiennie.  W   technice   występuje   również   określenie
odgazowania  według  definicji  (5),  mówiącej  o  odgazowaniu  jako  „oczyszczaniu",  głównie  cieczy.  Odgazowanie  rozumiane  jako
piroliza może być więc stosowane, jednak dla pełnej jasności należy uzupełniać je określeniem przedmiotu tego procesu np. węgla,
drewna, biomasy itd.

Piroliza sprawia trudności definicyjne i jest różnie rozumiana. Poniżej podano jak powyższe procesy są rozumiane
przez innych autorów:

a) w pracy [3] odgazowaniem nazywa się proces pirolityczny, któremu poddaje się wszelkie paliwa stałe bez dostępu powietrza,
połączony z mniej lub więcej głęboką przemianą substancji organicznej i z rozdzieleniem produktów pirolizy na lotne i stałe. W pracy
tej zwrócono uwagę  na dwa  dominujące  zjawiska.  Pierwsze  polega  na  depolimeryzacji makrocząsteczek o  masie  cząsteczkowej
powyżej 5000 na produkty średnio- i niskocząsteczkowe, o masach cząsteczkowych np.: (dla wysokotemperaturowego odgazowania
węgla)  smoła  około  300—400,  surowy  benzol  100,  metan 16,  wodór  2.  Drugie  zjawisko  polega  na  przesuwaniu  się  proporcji
wodoru, azotu, tlenu i siarki w stosunku do elementarnego węgla wśród wszystkich produktów pirolizy. Na końcu tego procesu
nie ma już substancji o pierwotnej strukturze chemicznej.

b) w pracy [4] odgazowanie węgla jest podzielone na trzy warianty: koksowanie, wytlewnienie oraz szybkie wytlewnianie, czyli
piroliza. Określenie piroliza zostaje przypisane tylko pewnej określonej szybkości nagrzewania. W przypadku drewna posługiwano się
określeniem termicznego jego rozkładu, przedstawiającym schemat ideowy rozdzielania produktów procesu termicznego rozkładu
drewna. Opisano przechodzenie drewna w węgiel drzewny oraz fazy ciekłą i gazową jako pirolizę.

c) praca [5] dotycząca chemii drewna podaje, że proces, w którym drewno poddaje się działaniu ciepła przy ograniczonym dostępie
powietrza nazywa się suchą destylacją lub pirolizą a obecnie coraz częściej termolizą

d)   w  pracy   [6]   jako   definicję   pirolizy  

odpadów

  podano,  że   jest   to   termiczne   rozbicie  

odpadów

  zawierających   substancje

organiczne bez dostępu tlenu.

Definicje i określenia pirolizy zmieniają się również w czasie, np.:

rok 1954: proces termicznego rozpadu ciał, w wyniku którego z cząsteczek pierwotnych przez odrywanie się poszczególnych
atomów lub grup atomowych powstają w zależności od: temperatury, wielkości użytego ciśnienia i czasu ogrzewania, nowe
produkty, tj. zachodzi pirogeneza nowych cząsteczek z części składowych poprzednio istniejących cząsteczek [7];
rok   1997:   proces   termicznej   degradacji   związków   wielkocząsteczkowych   przebiegający   bez   dodatku   innych   surowców
chemicznych [8].

Spojrzenie „odpadowe" na procesy termicznej utylizacji 

odpadów

Powyższe definicje dotyczyły głównie procesów przerobu węgla, drewna czy ropy naftowej. Pomimo, że procesy te
zastosowane  w przekształcaniu  

odpadów

 są  „technologicznie"  te  same,  to ich  cel jest inny.  Dlatego   przykładowo,

można   w   zależności   od   celu   prowadzenia   spalania   rozróżnić   prócz   zwykłego   spalania   (cele   energetyczne),  spopielanie   (ang.
inci-neration)   [6],  gdy   podstawowym  celem  jest  redukcja  objętości,  masy   substancji  -   głównie  odpadowych.  Spopielanie  jest
szczególnie  trafnym  określeniem,  w  przypadku  niszczenia 

odpadów

  niebezpiecznych  [9],  gdyż uciążliwość gazów spalinowych,

pyłów i żużli (powstałych w wyniku procesu termicznego) jest mniejsza niż odpadu niebezpiecznego zagospodarowanego w inny
sposób (np. składowanie). Oczywiste i celowe jest, aby w miarę możliwości łączyć te dwa cele.

Zaproponowany   powyżej   fragment   z   tabeli   (1)   dotyczący   sposobu   klasyfikacji   procesów   termicznych   ujmuje   główne   cechy
poszczególnych procesów inżynierii procesowej. Autor wyraźnie rozróżnia pirolizę od odgazowania. Wielu autorów utożsamia jednak
te dwa procesy używając nazw zamiennie dla węgla [10] i dla 

odpadów

 [11]. Użycie jako nazwy nadrzędnej „spopielanie", również

dla procesu zgazowania, sugeruje, że to otrzymanie popiołu (redukcja masy, objętości odpadu) jest celem procesu, podczas gdy
zwykłe zdefiniowanie zgazowania podkreśla otrzymanie wysokokalorycznego gazu procesowego. Jest to, więc tylko przesunięcie
akcentów.

Pojawiają  się też klasyfikacje pochodzące z tłumaczeń  literatury obcojęzycznej  [12].  W  pracy [13] podano taką
klasyfikację proponując następujące nazewnictwo (tab. 2).

Tab. 1. „Odpadowe" spojrzenie na definicje procesów termicznej utylizacji 

odpadów

 [1]

Proces

Uwęglanie

Spopielanie

Procesy
składowe

piroliza

odgazowanie

zgazowanie

spalanie

Współczynnik
nadmiaru
powietrza A

brak powietrza zewnętrznego

<1

>1

Serwis Odpady.org.pl: Strona do druku

http://odpady.org.pl/print.php?plugin:content.2805

2 z 5

2010-01-24 14:55

background image

Produkty gazowe palne

palne

niepalne

Energia

proces   endotermiczny   lub
egzotermiczny

proces egzotermiczny

Tab. 2. Podział metod termochemicznych wg [12]

Proces Spalanie Reaktoliza

Termoliza
(piroliza)

-   częściowe   utlenienie-
uwodornienie
-   solwoliza   (hydroliza,
alkoholiza i inne)
-   metody   specjalne   (użycie
stopionych soli)

Rys. 1. Przebieg pirolizy pojedynczego ziarna substancji stałej

Dokładny   opis   poszczególnych   metod   został   podany   w   pracy   [13].   Proces   spalania   zdefiniowano   jako   typową
reakcję   egzotermiczną   ze   współczynnikiem   nadmiaru   powietrza   A   >   1.   Do   określenia   pirolizy   zastosowano   termin
„termoliza". Jednakże inni autorzy [14] definiują termolizę jako proces termicznej destrukcji 

odpadów

 tworzyw sztucznych. Użycie

pierwszego   członu   nazwy   „termo"   w   miejsce   „piro"   ma   podkreślać   termiczność   procesu,   tzn.   zachodzenie   w   podwyższonej
temperaturze.  Jednakże  sam  przedrostek   piropochodzi  z   języka  greckiego   i   oznacza  ogień.  Największą  zmianę  zawiera  termin
reaktoliza.   Częściowe   utlenianie   to  

zgazowanie

  poprzez   miejscowe   spalanie   przy   niedomiarze   powietrza.   Powstające   gazy

spalinowe wraz z wilgocią własną 

odpadów

 stanowią tu czynnik zgazowujący. Uwodornienie to 

zgazowanie

 wodorem. Hydroliza -

typ solwolizy - to 

zgazowanie

 parą wodną. Według tej klasyfikacji znika określenie zgazowania 

odpadów

, w zamian stosuje się

kilka nowo brzmiących terminów. Uproszczone definicje pirolizy i zgazowania

Upraszczając rozważania dotyczące przebiegu pirolizy i zgazowania można zobrazować je na schematach (rys. 1 i
2).

Warunkiem   zajścia   pirolizy   ziarna  

odpadów

  jest   podwyższona   temperatura   pozwalająca   na   wydzielanie   się   części   lotnych   z

substancji   stałej   (dopływ   ciepła   z   zewnątrz,   proces   endotermiczny).   Drugim   warunkiem   jest   całkowity   brak   utleniacza   (stan
teoretyczny,   w   praktyce   istnieje   pewna   zawartość   tlenu   w   cząstce   odpadu   oraz   powietrze   w   przestrzeni   między   ziarnami).
Produktami   gazowymi   procesu   w   podwyższonej   temperaturze  są   części   lotne,  z   których   po   schłodzeniu   wykrapla   się   smoła
pogazowa. Pozostałość stała jest palna i uwęglona, tzn. wzbogacona w węgiel, składem zbliżona do koksu. Dla odróżnienia jednak
od koksu węglowego bywa nazywana karbonizatem lub pirolizatem.

Serwis Odpady.org.pl: Strona do druku

http://odpady.org.pl/print.php?plugin:content.2805

3 z 5

2010-01-24 14:55

background image

Rys. 2. Przebieg zgazowania pojedynczego ziarna substancji odpadowej

W  przypadku  zgazowania również podwyższona temperatura jest warunkiem koniecznym,  jednak może ona być
zapewniona   poprzez   egzotermiczne   reakcje   zgazowania.   Konieczne   jest   wprowadzenie   zewnętrznego   czynnika
zgazowującego,   który   reaguje   z   częściami   lotnymi   wydzielonymi   podczas   ogrzewania   ziaren  

odpadów

  (odgazowanie)   oraz

karbonizatem. Podobnie i tu, produktami gazowymi procesu w podwyższonej temperaturze są części lotne, z których po schłodzeniu
wykrapla się smoła pogazowa. Największą różnicę stanowi jednakże pozostałość stała. Jest ona niepalna (obecność jakichkolwiek
substancji palnej wskazuje na niedoskonałość procesu).

W pracy [3] przedstawiono charakterystykę procesu zgazowania i porównano go z odgazowaniem. Jeśli odgazowanie zachodzi przy
odcięciu   dopływu   powietrza   w   dużej   i   zwartej   masie   paliwa  stałego   a   towarzyszące   reakcje   chemiczne   są   jednokierunkowe,
nieodwracalne,   to  

zgazowanie

  dochodzi   do   skutku   przy   dostępie   czynnika   zgazowującego   (tlen   z   powietrza,   para   wodna,

dwutlenek węgla, kombinacja tych czynników), zachodzi nie w masie paliwa a na jego powierzchni, granicy faz stałej i gazowej oraz
reakcje chemiczne są odwracalne. Inną różnicą są oczekiwane produkty procesu: w odgazowaniu są to głównie koks (karbonizat), a
w mniejszym stopniu gazy lub produkty ciekłe; dla zgazowania zaś dominującym produktem są gazy, a substancja stała jest jedynie
odpadem (pozostałość mineralna).

Podsumowując można przyjąć, że:

Piroliza   -   proces   termiczny   przekształcania   substancji   organicznych   w   środowisku   pozbawionym   tlenu   lub   przy   jego   dużym
niedoborze. Proces ten jest z natury endotermiczny. W wyniku procesu powstają produkty lotne, z których część po ochłodzeniu
można skondensować (smoła -węglowodory i woda) oraz substancja stała (karbonizat - zwany również pirolizatem).

Odgazowanie- termin tożsamy pirolizie.

Zgazowanie

  -   zespół   wielokierunkowych   przemian   termicznych   i   chemicznych   zachodzących   w   podwyższonej   temperaturze

pomiędzy substancją organiczną odpadu a środkami zgazowujący-mi takimi jak: powietrze, tlen, para wodna lub wodór. W wyniku
procesu powstaje mieszanina gazów palnych i niepalna pozostałość stała [15].

Należy   pokrótce   omówić   powyższe   definicje.   W   modelowaniu   procesów   odgazowania   jako   układ   modelowany
przyjmuje  się  najczęściej  pojedyncze  ziarno,  element objętościowy 

odpadów

:  np.  deska,  walec.  W  rzeczywistości

odgazowanie zachodzi w dużej masie substratów. Jednym z podstawowych założeń modelowania jest brak oddziaływań między
tworzącymi się fazą lotną a karbonizatem, co można dla pojedynczych ziaren osiągnąć np. przy obniżonym ciśnieniu w komorze
pirolitycznej,  wtedy  też  można  przyjąć,  że  w  całym  zakresie  temperaturowym  procesu  (szczególnie  w  wyższych  temperaturach
>500°C) nie zachodzą albo też nie przeważają reakcje  typowe dla zgazowania  a mianowicie między węglem C a substancjami
lotnymi,   jak:   C02,   CO,   H2,   H20,   które   są   produktami   samego   procesu   pirolizy.   Inaczej   jest   w   przypadku   złoża   materiału
pirolizowanego, gdzie  powstające  substancje lotne  oddziałują  na karbonizat  i zachodzą  reakcje  zgazowania. Są to jednak  tylko
reakcje  zgazowania  a  sam  proces   jest   ciągle  procesem  pirolizy.  Procesem  zgazowania  powinno   nazywać  się  tylko   te  procesy
zachodzące dla pojedynczych ziaren lub technologiczne w dużej objętości wsadu, w których celowo i z zewnątrz wprowadza się
czynnik gazowy: C02, CO, H2, H20, 02 o regulowanych parametrach: temperaturze, ciśnieniu i składzie.

Jako   polski   odpowiednik   słowa  piroliza  powinno   używać  się  odgazowanie,  które  może  nie  jest   zbyt   ścisłe,  bowiem   sugeruje
oddzielenie gazu zawartego w jakieś substancji np. odgazowanie wody ma na celu pozbycie się gazów (rozpuszczonego w niej
powietrza), jednak jest przynajmniej zbliżone znaczeniowo do samego procesu (tj. tworzenia się gazów).

Normowe ujęcie definicji procesów

Problem prawidłowego nazewnictwa procesów termicznej utylizacji 

odpadów

 jest ważny, ze względu na przyjmowane regulacje

prawne.  Łatwo  wyobrazić  sobie  sytuację,  gdy  oferowana  technologia  nie  podlega  formule  określającej  typ  procesu  i  nie  musi
spełniać odpowiednich wymogów technicznych i ekologicznych. Dlatego też, definicje polskich norm i rozporządzeń winny być ścisłe
i przewidujące. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [16] wychodząc z definicji spalarni, jako miejsca do termicznego
przekształcania 

odpadów

 i poprzez definicję tego procesu - termiczne przekształcanie 

odpadów

: procesy utleniania 

odpadów

, w

tym spalania, zgazowania lub rozkładu 

odpadów

, w tym rozkładu pirolitycznego - określa nazwy możliwych procesów inżynierii

procesowej.

Szczególnie  cenne  jest   ujęcie  wszelkich   procesów  prowadzących   do   rozkładu  

odpadów

  (np.  piroliza)   jako   metod   termicznej

utylizacji 

odpadów

. W ten sposób jakiekolwiek termiczne technologie z dziedziny utylizacji 

odpadów

 o nowych nazwach, poprzez

Serwis Odpady.org.pl: Strona do druku

http://odpady.org.pl/print.php?plugin:content.2805

4 z 5

2010-01-24 14:55

background image

zasadę działania podlegają takiej definicji. Problemem może być jedynie, co precyzyjnie oznacza, że proces jest termiczny i na czym
polega rozkład 

odpadów

.

Podsumowanie

Nazewnictwo   występujące   w   zagadnieniach   termicznego   zagospodarowania  

odpadów

  wywodzi   się   z   inżynierii   chemicznej   i

procesowej.   Szczególne   zainteresowanie   opinii   społecznej   utylizacją  

odpadów

  wymaga,   aby   akty   prawne,   firmy   oferujące

technologie, badacze i użytkownicy instalacji do termicznego przekształcania 

odpadów

 posługiwali się tymi samymi definicjami.

LITERATURA

[1] Nadziakiewicz J.: Spalanie stałych substancji odpadowych, Wydawnictwo Gnomę, Katowice 2001 [2] Leksykon naukowo-
techniczny, WNT, Warszawa 1984 [3] Kwiatkowski E.: Nowoczesna chemia przemysłowa, PWT, Warszawa 1957
[4]   Bogoczek   R.,  Kocitek-Balawejder  E.:  Technologia  chemiczna  organiczna,  Wydawnictwo   Akademii   Ekonomicznej   we
Wrocławiu, Wrocław 1992
[5] Prosiński S.: Chemia drewna, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984
[6] Wandrasz J.: Współczesne spalanie 

odpadów

 a ochrona środowiska, Ochrona środowiska, 1 (72), Wrocław 1999

[7] Tołoczko S.: Chemia organiczna, PWN, Warszawa 1954
[8] Blędzki A. (red.): Recykling materiałów polimerowych, WNT, Warszawa 1997
[9] Oleniacz R.:  Czynniki  wpływające na skład i wielkość emisji  zanieczyszczeń z  procesów termicznego przekształcania

odpadów

 niebezpiecznych. Konferencja Paliwa z 

Odpadów

, III, Wisła 2001

[10] Tomeczek J.: 

Zgazowanie

 węgla. Skrypt Politechniki Śląskiej nr 1551/4, Gliwice 1991

[11] Pająk T.: Quasl-pirolitycze technologie spalania 

odpadów

 komunalnych, Konferencja Paliwa z 

Odpadów

, I, Ustroń

1997
[12] Warnecke R.: Thermochemische Verfahren zur Behandlung von Abfal-len, Abfallwirschafts lournal, 3, 1996
[13] Ledakowicz S., Kozłowska B., Stolarek P.: Piroliza i 

zgazowanie

 osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków w Łasku,

Konferencja Paliwa z 

Odpadów

, I, Ustroń 1997

[14]   Ściążko   M.,   Sobolewski   A.,   Fitko   H.:   „Karboterm"   -paliwo   węglowe   na   bazie   odpadowych   tworzyw   sztucznych,
Konferencja Paliwa z 

Odpadów

,

I, Ustroń 1997
[15]  Wasielewski  R.,  Sobolewski  A.:  Otrzymywanie  gazu  syntezowego  z.  odpadowych  tworzyw  sztucznych,  Konferencja
Paliwa z 

Odpadów

, Międzybrodzie Żywieckie 1999

[16] Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r., Dz. U. nr 62, poz. 628

KRZYSZTOF WACŁAWIAK

Ochrona Powietrza

Ta publikacja pochodzi ze strony Serwis Odpady.org.pl
( http://odpady.org.pl/plugins/content/content.php?content.2805 )

Serwis Odpady.org.pl: Strona do druku

http://odpady.org.pl/print.php?plugin:content.2805

5 z 5

2010-01-24 14:55