UKD 699.81:614.624.626

Zgłoszona przez Komendę Główną Straży Pożarnych

Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości dnia 25 września 1982 r. jako norma
obowiązująca od dnia 1 lipca 1983 r. (Dz. Norm. i Miar nr 18/1982 poz. 36)

1. WSTĘP

1.1. Przedmiot normy.

Przedmiotom normy są wymagania ogólne dotyczące przeciwpożarowych zbiorników wodnych
przeznaczonych do magazynowania wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru.

1.2. Zakres stosowania normy.

Postanowienia normy nie dotyczą zbiorników ziemnych, zbiorników w budynkach wysokich oraz zbiorników
zasilających urządzenia gaśnicze.

1.3. Określenia

1.3.1. przeciwpożarowy zbiornik wodny

- pojemnik dowolnego kształtu przeznaczony do magazynowania wody do celów przeciwpożarowych.

1.3.2. przeciwpożarowy zbiornik wodny kryty

- podziemny lub półpodziemny obudowany przeciwpożarowy zbiornik wodny o trwałej konstrukcji
przekrycia, zabezpieczony przed wpływami atmosferycznymi.

1.3.3. przeciwpożarowy zbiornik wodny otwarty

- obudowany przeciwpożarowy zbiornik wodny z otwartym lustrem wody.

1.3.4. stanowisko czerpania wody

- miejsce do ustawienia pomp pożarniczych służących do poboru wody ze zbiornika.

1.3.5. studzienka ssawna

- część uzbrojenia zbiornika przeciwpożarowego przeznaczona do poboru wody ze zbiornika.

1.3.6. punkt poboru wody

- miejsce wyprowadzenia ze zbiornika lub studzienki ssawnej przewodów ssawnych.

1.3.7. przewód ssawny

- część uzbrojenia przeciwpożarowego zbiornika wodnego w postaci przewodu rurowego, wyprowadzonego
ze zbiornika lub studzienki ssawnej, przeznaczonego do poboru wody pompami pożarniczymi lub pompami
stacjonarnymi.

1.3.8. studzienka osadnikowa

- część uzbrojenia przeciwpożarowego zbiornika wodnego zasilanego ze źródeł innych niż wodociąg,
przeznaczona do osadzania zanieczyszczeń mechanicznych znajdujących się w wodzie zasilającej zbiornik.

1.3.9. Pozostałe określenia

- wg PN-71/B-02864 i PN-75/M-51000.

POLSKI KOMITET
NORMALIZACJI, MIAR I
JAKOŚCI

POLSKA NORMA

PN-82/B-02857

Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie

Zamiast

PN-67/B-02857

Grupa katalogowa

0720

Przeciwpożarowe zbiorniki wodne

Wymagania ogólne

Fire prevention in building construction

Water reservores

Specifications

Protection contre l’incendie des bâtiments

Les réservoirs

Specifications

2. PODZIAŁ

2.1. Podział zbiorników w zależności od sposobu zasilania.

W zależności od sposobu zasilania przeciwpożarowe zbiorniki wodne dzieli się na:

- zasilane z sieci wodociągowej,

- zasilane wodą z innych źródeł.

2.2. Podział zbiorników w zależności od głębokości posadowienia.

Przeciwpożarowe zbiorniki wodne dzieli się na:

- zbiorniki podziemne kryte, których konstrukcja całkowicie mieści się poniżej terenu, a przekrycie może być
konstrukcją nośną, umożliwiającą odbywanie po nim normalnego ruchu kołowego i pieszego, lub tylko
konstrukcję nośną pokrywającą,

- zbiorniki półpodziemne kryte, częściowo zagłębione w terenie,

- zbiorniki otwarte, częściowo lub całkowicie zagłębione w terenie.

3. WYMAGANIA OGÓLNE

3.1. Podstawowe wymiary głębokości zbiorników.

Głębokość minimalna, liczona od lustra wody do dna zbiornika w miejscu czerpania nie może wynosić mniej
niż 0,5 m.

Głębokość maksymalna powinna być taka, aby odległość pionowa mierzona od osi nasady pompy
pożarniczej po stronie ssawnej do dna zbiornika lub studzienki ssawnej w miejscu czerpania wody nie
przekraczała 6 m.

3.2. Pojemności wodne zbiorników

należy ustalać zgodnie z PN-71/B-02864. Nominalna pojemność przeciwpożarowego zbiornika wodnego

powinna wynosić co najmniej 50 m

3

.

3.3. Lokalizacja zbiorników

3.3.1. Usytuowanie zbiorników.

Przeciwpożarowy zbiornik wodny należy sytuować możliwie centralnie w stosunku do chronionych obiektów.

Zasięg jednego przeciwpożarowego zbiornika wodnego powinien obejmować obszar w promieniu do 250 m.

3.3.2. Warunki szczególne lokalizacji dla zbiorników podziemnych.

Zaleca się sytuowanie zbiorników podziemnych pod trawnikami lub placami. Jeżeli zbiornik kryty podziemny
jest usytuowany pod placem, na którym jest przewidziany duży ruch pojazdów, należy zapewnić
odpowiednie miejsce na stanowisko czerpania wody i swobodny dojazd.

3.4. Stanowisko czerpania wody.

Przy każdym przeciwpożarowym zbiorniku wodnym należy przewidzieć stanowisko czerpania wody
ułatwiające pobór wody ze zbiornika pompami pożarniczymi. Stanowisko czerpania wody powinno mieć
wymiary co najmniej 20 x 20 m.

Na terenach wiejskich jednostek osadniczych dopuszcza się stanowisko czerpania wody o wymiarach co
najmniej 3 x 3 m, przeznaczone do ustawienia motopompy.

Stanowisko czerpania wody powinno znajdować się w odległości nie większej niż 3 m od punktu poboru
wody ze zbiornika.

Zarówno odległość stanowiska czerpania wody jak i punktu poboru wody ze zbiornika lub studzienki
ssawnej, od najbliższego chronionego obiektu nie powinna być mniejsza niż 25 m.

W przypadku gdy obiektem tym jest składowisko materiałów palnych lub budynek ze ścianami o
przeszkleniu od strony stanowiska czerpania wody większym niż 70% - odległość ta powinna wynosić co
najmniej 40 m.

Każde stanowisko czerpania wody powinno być wyposażone w minimum dwa przewody ssawne wg 3.7. Przy

zbiorniku o pojemności 200 m

3

i więcej należy przewidzieć co najmniej dwa stanowiska czerpania wody.

Gdy stanowisko czerpania wody ma być usytuowane w pobliżu istniejącej drogi - w miejscu tym należy
przewidzieć poszerzenie tej drogi w taki sposób, aby uzyskać niezbędną powierzchnię na urządzenie
stanowiska czerpania wody. Przy stanowisku czerpania wody powinna być ustawiona tablica informacyjna
wg PN-65/M-51520.

Nawierzchnia stanowiska powinna być utwardzona i mieć spadek umożliwiający odwodnienie. W miastach i
zakładach produkcyjnych nawierzchnia powinna wytrzymywać obciążenie równe co najmniej 100 kN
przypadające na jedną oś samochodu pożarniczego, a na terenach wiejskich jednostek osadniczych równe
co najmniej 50 kN.

Stanowisko powinno mieć oświetlenie elektryczne, a w przypadku braku sieci energetycznej - słupek do
zawieszenia innego źródła światła.

3.5. Dojazd do stanowiska czerpania wody.

Samochody pożarnicze powinny mieć zapewniony dogodny dojazd do stanowiska czerpania wody. Dojazd
powinien mieć nawierzchnię utwardzoną i odwodnioną. Na terenach zakładów produkcyjnych nawierzchnia
powinna wytrzymywać obciążenie co najmniej 100 kN przypadające na jedną oś samochodu pożarniczego, a
na terenach wiejskich jednostek osadniczych co najmniej 50 kN.

Promień zewnętrznych łuków na drogach dojazdowych nie powinien być mniejszy niż 11 m.

Skrzyżowanie drogi głównej z drogą dojazdową powinno być oznaczone tablicą kierunkową wg PN-65/M-
51520.

3.6. Studzienka ssawna.

Studzienka ssawna powinna znajdować się w odległości nie większej niż 3 m od skrajni drogi.

Studzienka ssawna powinna być wykonana w taki sposób, aby umożliwiała pobór wody ze zbiornika w
czasie mrozów.

Studzienka ssawna powinna być zaopatrzona w klamry umożliwiające zejście do wnętrza studzienki oraz
łatwo otwieralną pokrywę.

Studzienka ssawna powinna być wyposażona w przewód ssawny wg 3.7.

Szczelność studzienki powinna być zgodna z PN-85/B-10702.

3.7. Przewód ssawny

powinien być wykonany z rur o nominalnej średnicy co najmniej 100 mm wg PN-83/H-02651. Dolny koniec
przewodu powinien znajdować się w odległości minimum 20 cm nad dnem zbiornika w miejscu czerpania
wody i powinien być zabezpieczony koszem chroniącym przed zassaniem zanieczyszczeń mechanicznych
znajdujących się w wodzie.

Na wlocie do przewodu ssawnego powinien być zainstalowany zawór zwrotny.

Górna część przewodu powinna być wyprowadzona na wysokość równą co najmniej 35 cm nad poziom
stanowiska czerpania wody i zakończona poziomym odcinkiem rury zaopatrzonym w nasadę 110 wg PN-
91/M-51038 i pokrywę nasady 110 wg PN-91/M-51024. Przewód ssawny powinien mieć zapewnioną
całkowitą przelotowość. Przewód ssawny powinien być szczelny na podciśnienie równe co najmniej 0,07 MPa
(7 m H

2

O). Dopuszczalny spadek wielkości podciśnienia w ciągu 1 min nie powinien przekroczyć 0,01 MPa

(1 m H

2

O). Przewód ssawny powinien być zabezpieczony przed działaniem korozyjnym wody i czynników

atmosferycznych.

3.8. Studzienka osadnikowa.

Studzienka osadnikowa powinna znajdować się między zbiornikiem a kanałem doprowadzającym wodę
powierzchniową. Studzienka powinna być zaopatrzona w przewód odprowadzający nadmiar wody ze
studzienki do zbiornika.

Wylot przewodu powinien znajdować się powyżej maksymalnego poziomu wody w zbiorniku. Szczelność
studzienki powinna być zgodna z PN-85/B-10702.

3.9. Czas napełniania zbiorników po ich całkowitym opróżnieniu.

Dla zbiorników zasilanych z sieci wodociągowej przewód doprowadzający wodę powinien zapewnić
napełnienie zbiorników w czasie nie dłuższym niż:

- 48 h dla 100% napełnienia zbiorników o pojemności do 100 m

3

.

- 48 h dla 50% napełnienia zbiorników o pojemności powyżej 100 m

3

.

Dla zbiorników zasilanych z innych źródeł, źródło zasilające powinno całkowicie napełnić zbiornik po jego
opróżnieniu w czasie nie dłuższym niż 72 h.

3.10. Wykonanie zbiorników.

Zbiorniki powinny być wykonywane zgodnie z PN-85/B-10702. Zbiorniki kryte powinny być wykonane w
sposób zabezpieczający wodę przed zamarzaniem.

3.11. Uzbrojenie zbiorników.

3.11.1. Zbiorniki zasilane z sieci wodociągowej.

Uzbrojenie zbiornika powinny stanowić następujące elementy:

- przewód doprowadzający wodę, zabezpieczony przed zamarzaniem, wyposażony w zawór odcinający i
spełniający wymagania wg 3.9,

- przewód przelewowy dla odprowadzenia nadmiaru wody,

- przewód spustowy z zaworem umożliwiającym odprowadzenie wody.

3.11.2. Zbiorniki zasilane z innych źródeł.

Uzbrojenie zbiornika powinny stanowić następujące elementy:

- studzienka osadnikowa wg 3.8,

- przewód przelewowy dla odprowadzenia nadmiaru wody.

3.11.3. Uzbrojenie specjalne dla zbiorników krytych.

Uzbrojenie zbiorników krytych powinny stanowić elementy wg 3.11.1 lub 3.11.2, zależnie od sposobu
zasilania oraz dodatkowo:

- właz kanałowy wg PN-87/H-74051/02 lub PN-87/H-74051/01 zależnie od usytuowania zbiornika, właz ten
może spełniać rolę punktu poboru wody ze zbiornika,

- drabinka stała umożliwiająca zejście na dno zbiornika,

- przewód ssawny wg 3.7.

3.11.4. Uzbrojenie specjalne dla zbiorników otwartych.

Uzbrojenie zbiorników otwartych powinny stanowić elementy wg 3.11.1 lub 3.11.2, zależnie od sposobu
zasilania oraz dodatkowo:

- stałe zejście na dno zbiornika na jednej ze skarp ścian bocznych, dla zbiorników o pojemności powyżej

100 m

3

należy przewidzieć 2 zejścia, po jednym na skarpach ścian przeciwległych,

- ogrodzenie lub obudowa brzegów (zależnie od miejsca usytuowania zbiornika), zabezpieczające przed
wpadnięciem do zbiornika ludzi lub zwierząt,

- studzienka ssawna wg 3.6.

KONIEC

INFORMACJE DODATKOWE

1. Instytucja opracowująca normę

- Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Ochrony Przeciwpożarowej.

2. Istotne zmiany w stosunku do PN-67/B-02857

a) zasięg jednego zbiornika wodnego obejmujący obszar o promieniu do 500 m, zmieniono na obszar o
promieniu do 250 m,

b) określono maksymalny czas napełniania zbiorników zasilanych z innych źródeł,

c) uściślono wymagania dotyczące studzienki ssawnej, przewodu ssawnego i studzienki osadnikowej.

3. Normy związane

PN-71/B-02864 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Zasady

obliczania zapotrzebowania wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru

PN-85/B-10702. Wodociągi i kanalizacja. Zbiorniki. Wymagania i badania przy odbiorze

PN-83/H-02651 Armatura i rurociągi. Średnice nominalne

PN-87/H-74051/01 Włazy kanałowe. Klasa A

PN-87/H-74051/02 Włazy kanałowe. Klasy B, C, D

PN-75/M-51000 Sprzęt pożarniczy. Podział i nazwy

PN-91/M-51024 Sprzęt pożarniczy. Pokrywy nasad

PN-91/M-51038 Sprzęt pożarniczy. Nasady

PN-65/M-51520 Sprzęt pożarniczy. Pożarnicze tablice informacyjne

4. Autor projektu normy

- mgr inż. Marek Sawicki, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Ochrony Przeciwpożarowej.

5. Wydanie 3

- stan aktualny: grudzień 1993; uaktualniono normy związane oraaz zmieniono grupę katalogową.