Krótkofalowiec

55

Świat Radio Październik 2003

Korespondencyjny Kurs Krótkofalarski

(10)

W tym miesiącu kończymy,

publikowany od kilku

miesięcy na naszych

łamach, Korespondencyjny

Kurs Krótkofalarski, którego

celem było przygotowanie

chętnych radioamatorów do

uzyskania licencji

krótkofalarskiej.

Przypominamy, że jednym z naj−

ważniejszych punktów na drodze do
uzyskania licencji krótkofalarskiej jest
pomyślne zdanie egzaminu przed Pań−
stwową Komisją Egzaminacyjną ds
Operatorów Urządzeń Radiowych
w służbie radiokomunikacyjnej ama−
torskiej. Zgodnie z obowiązującymi
w naszym kraju przepisami, nadal obo−
wiązują cztery rodzaje świadectw ope−
ratora urządzeń radiowych w amators−
kiej służbie radiokomunikacyjnej (A, B,
C, D):
A − uprawnia do obsługi urządzeń radio−

wych pracujących we wszystkich za−
kresach częstotliwości przeznaczo−
nych dla służby radiokomunikacyjnej
amatorskiej na terytorium RP; jednym
z wymogów jest znajomość nadawa−
nia i odbioru alfabetu Morse’a;

ryczne, magnetyczne i elektro−
magnetyczne, sygnały sinusoidal−
ne, niesinusoidalne i zmodulowa−
ne, moc i energia,

b)budowa i zastosowanie elemen−

tów elektronicznych, takich jak:
rezystory, kondensatory, cewki,
transformatory, diody, tranzysto−
ry, układy scalone,

c) układy elektroniczne, takie jak:

łączenie elementów i obwodów,
filtry, zasilacze, wzmacniacze,
demodulatory, generatory, pętla
synchronizacji fazowej (PLL),

d) technika odbioru radiowego,

w tym: rodzaje odbiorników, ich
schematy blokowe, budowa, dzia−
łanie poszczególnych stopni, pod−
stawowe parametry odbiorników,

e) technika nadawania, w tym: ro−

dzaje nadajników, ich schematy
blokowe, budowa i działanie po−
szczególnych stopni, podstawo−
we parametry nadajników,

f) rodzaje i charakterystyki anten

oraz rodzaje linii zasilających,

g) propagacji fal radiowych,
h)miernictwo radioelektroniczne,

w szczególności pomiary oraz
budowa przyrządów pomiaro−
wych: napięć i prądów − stałych,
przemiennych, wysokiej częstotli−
wości, rezystancji, mocy, głębo−
kości modulacji, współczynnika
WFS,

B − uprawnia do obsługi urządzeń ra−

diowych pracujących w zakresach
częstotliwości przeznaczonych dla
służby radiokomunikacyjnej amators−
kiej na terytorium RP wyższych od
30MHz;

C − uprawnia do obsługi urządzeń ra−

diowych pracujących w następują−
cych zakresach częstotliwości prze−
znaczonych dla służby radiokomuni−
kacyjnej amatorskiej na terytorium
Polski: 3,550−3,750kHz, 14,050−
14,150kHz, 21,050−21,200kHz,
28,050−28,500kHz, 50−52MHz, 144−
146MHz i 430−440MHz; jednym
z wymogów jest znajomość nadawa−
nia i odbioru alfabetu Morse’a;

D − uprawnia do obsługi urządzeń ra−

diowych pracujących w następują−
cych zakresach częstotliwości prze−
znaczonych dla służby radiokomuni−
kacyjnej amatorskiej na terytorium
RP: 144−146MHz, 430−440MHz.

Osoby ubiegające się o świadectwo

operatora urządzeń radiowych powin−
ny wykazać się znajomością następują−
cych zagadnień teoretycznych, omó−
wionych m.in. w Korespondencyjnym
Kursie Krótkofalarskim KKK1−KKK9 (ŚR
1/03 – ŚR 9/03):
1) wiedzą techniczną z radioelektroni−

ki w zakresie teorii elektryczności,
elektromagnetyzmu i radiotechniki:
a) przewodnictwo elektryczne,

źródła elektryczności, pole elekt−

Krótkofalowiec jest d¿entelmeñski

Nigdy świadomie nie używa eteru dla swojej rozrywki w sposób utrudniajacy innym amatorom prowadzenie korespondencji.

Krótkofalowiec jest lojalny wobec swego stowarzyszenia

Zawdzięczając mu możność uprawiania krótkofalarstwa, wkładem swej pracy przyczynia sie do dalszego rozwoju Polskie−

go Związku Krótkofalowcow.

Krótkofalowiec jest postêpowy

Utrzymuje swą radiostację na szczytowym poziomie współczesnej wiedzy technicznej, korzystając z niej sprawnie

i zgodnie z przyjętymi zwyczajami.

Krótkofalowiec jest kole¿eñski

Nadawanie tempem dostosowanym do życzenia korespondenta, życzliwa rada dla początkującego, pomoc i wyrozumia−

łość dla radiosłuchacza − oto znamiona ducha amatorskiego.

Krótkofalowiec jest zrównowa¿ony

Mimo że krótkofakarstwo jest jego pasjąa, nigdy nie pozwala, aby kolidowało z jego obowiązkami wobec domu, pracy,

szkoły i społeczności.

Krótkofalowiec jest patriot¹

Jest zawsze gotowy służyć swą wiedzą i sprzętem krajowi i społeczeństwu.

Kodeks wprowadzony w 1957 roku przez Walny Zjazd PZK;

tekst zaczerpnięto z książki Krzysztofa Słomczyńskiego SP5HS „ABC Krótkofalowca”

Kodeks krótkofalowca

56

Październik 2003 Świat Radio

Krótkofalowiec

i) zakłócenia radioelektryczne,

w tym: źródła zakłóceń, przyczy−
ny zakłóceń w sprzęcie elektro−
nicznym, urządzenia przeciwza−
kłóceniowe,

2) wiedzą z zakresu bezpieczeństwa

pracy przy urządzeniach elektrycz−
nych i nadawczych, dotyczącą:
a) przepływu prądu elektrycznego

przez ciało człowieka,

b)porażeń i ochrony przeciwpora−

żeniowej,

c) udzielania pierwszej pomocy,
d)wpływu pola elektromagnetycz−

nego na organizm ludzki,

e) ochrony środowiska naturalnego

przed promieniowaniem elektro−
magnetycznym,

f) ochrony odgromowej,
g) przepisów przeciwpożarowych

podczas pracy z urządzeniami
elektrycznymi,

3) znajomością przepisów i procedur

operatorskich, krajowych i między−
narodowych, w tym:
a) międzynarodowego alfabetu fo−

netycznego,

b)kodu Q,
c) skrótów operatorskich,
d)sposobów porozumienia się

w przypadku niebezpieczeństwa
i klęsk żywiołowych,

e) znaków wywoławczych stosowa−

nych w służbie radiokomunika−
cyjnej amatorskiej,

f) zakresów częstotliwości stosowa−

nych w służbie radiokomunika−
cyjnej amatorskiej − krajowych
i według Międzynarodowego
Związku Radioamatorów (IARU),

4) znajomością międzynarodowych

i krajowych przepisów stosowanych
w amatorskiej służbie radiokomuni−
kacyjnej i satelitarnej amatorskiej
służbie radiokomunikacyjnej.

Osoba ubiegająca się o świadectwo

operatora urządzeń radiowych klasy
A i C powinna wykazać się dodatkowo
umiejętnością nadawania ręcznego,
bez użycia klucza automatycznego,
i odbioru „na słuch” przekazywanych
znakami Morse’a grup kodowych, skła−
dających się z liter, cyfr i znaków prze−
stankowych, z szybkością co najmniej
5 grup na minutę, przy czym:
a) każda grupa kodowa powinna za−

wierać 5 znaków,

b) każdy z tekstów, nadawany lub od−

bierany, powinien zawierać 80%
znaków literowych, 15% znaków
przestankowych oraz 5% cyfr,

c) czas nadawania lub odbioru powi−

nien być nie krótszy niż 3 minuty.

Choć na łamach ŚR nie był prowa−

dzony kurs z zakresu telegrafii, czyli by−
ły omawiane materiały zgodne z wyma−
ganiami na kategorię klasy B i D, to nic
nie stoi na przeszkodzie, aby samemu
spróbować nauczyć się telegrafii, np.

z dostępnej płyty CD ŚR−03 (zamówie−
nie w dziale handlowym AVT), i zdać
egzamin od razu na kategorię A lub C.

Należy zaznaczyć, że choć postano−

wiono na konferencji WRC 2003, aby
egzamin z telegrafii pozostawić do de−
cyzji poszczególnych administracji, to
faktem jest, że jest on nadal obowiązu−
jący w Polsce (w tej chwili trwają dys−
kusje na ten temat).

W tabeli wyszczególniono niezbęd−

ne opłaty w zł, które powinny zostać
uiszczone przez osoby ubiegające się
o uzyskanie świadectwa operatora
urządzeń radiowych w amatorskiej
służbie radiokomunikacyjnej.

Podsumowanie kursu

Z listów i rozmów z Czytelnikami

wynika, że opublikowany kurs spotkał
się z Waszą aprobatą, bowiem, jak za−
znaczano, samodzielne przygotowanie
się do egzaminu jest dość trudne, a nie
zawsze jest możliwość uczestniczenia
w specjalnych przygotowaniach, bądź
to w klubach łączności, czy np. na
obozach wakacyjnych.

Od stycznia do chwili zamknięcia

numeru na adres redakcji napłynęło kil−
kaset odpowiedzi na pytania zamiesz−
czane pod materiałami. Z redakcyjnej
analizy wynika, że w KKK wzięło
udział ponad 100 uczestników. Z koń−
cowego podsumowania, jakie miało
miejsce na początku września, udało
się wyłonić ponad 20 najbardziej ak−
tywnych uczestników, którzy przesłali
poprawne odpowiedzi na prawie
wszystkie pytania:
Adamek Anna
Adamek Piotr
Adamczyk Marek
Boczek Paweł
Chmielowiec Władysław
Dunalewicz Zygmunt
Fedorowicz Zdzisław
Fidyk Stanisław
Jasiński Marian
Karolak Lesław
Kamiński Witold
Kozik Zdzisław
Kucharski Krzysztof
Laskowska Anna
Niedźwiedzka Barbara
Pachowski Adam
Pater Daniel
Pinkowski Łukasz
Rymer Grzegorz
Stopa Zygmunt
Tekieli Kazimierz
Ziejewski Marek

Œwiadectwo

Op³ata skarbowa

Op³ata

Op³ata za

Razem

klasy

na wniosek

za egzamin

wydanie œwiadectwa

A

5

50

25

80

B

5

40

20

65

C

5

30

15

50

D

5

25

10

40

Terminy egzaminów

Choć w początkowym zamyśle KKK

było zorganizowanie specjalnego eg−
zaminu dla jego uczestników, to
w efekcie próba wyłonienia 15 uczest−
ników z tej samej miejscowości nie
powiodła się (nasi uczestnicy są roz−
siani po całej Polsce, choć najwięcej
jest z SP9). Z tego też względu, w po−
rozumieniu z Sekretarzem Komisji Eg−
zaminacyjnej Urzędu Regulacji Tele−
komunikacji i Poczty, Markiem Amb−
roziakiem SP5IYI (tel. [phone]; e−
mail: [e-mail]), po−
dajemy terminy egzaminów, w któ−
rych mogą wziąć udział także uczest−
nicy KKK.
− 4.10.2003 (godz. 9.00) 36−145 Wi−

dełka, Klub SP8ZKB przy Szkole Pod−
stawowej w Kupnie (kontakt e−mail:
[e-mail])

− 11.10.2003 (godz. 10.00): Olsztyn,

ul. Westerplatte 1, Siedziba Zarządu
Wojewódzkiego LOK

− 25.10.2003 (godz. 10.30): Lublin, ul.

Wojciechowska 38, Klub Radioko−
munikacji i Informatyki SP8YDB przy
Zespole Szkół Elektronicznych

− 23.11.2003 (godz. 10.00): Warsza−

wa, ul. Kasprowicza 107 (SP), Har−
cerski Klub Łączności SP5ZIP

− 29.11.2003 (godz. 9.00): Siemiano−

wice Śląskie. ul. Wróblewskiego 75,
Siedziba Śląskiego Oddziału Okręgo−
wego URTiP

− 6.12.2003 (godz. 11.00): Warszawa,

ul.Wał Międzeszyński 381, Klub
Krótkofalowców PZK SP5PKK

Egzamin może być przeprowadzony

w formie ustnej lub pisemnej.

Jesteśmy przekonani, że osoby, które

przerobiły wszystkie zagadnienia
KKK1−KKK9 nie będą miały problemów
ze zdaniem egzaminu.

Przykadowy test

Na zakończenie zamieszczamy

przykładowy test pisemny (czas nie
dłuższy niż 45 minut).
1. Do zasilacza o napięciu 12V podłą−

czono opornik 120

Ω

. Czy prąd pły−

nący w obwodzie jest równy: (po−
staw znak x przy dobrej odpowiedzi)
0,1A

1A

10A

2. Połączono w szereg dwa kondensa−

tory o pojemności 200pF. Czy uzys−
kana pojemność wypadkowa wyno−
si: (postaw znak x przy prawidłowej
odpowiedzi)
50pF

100pF

400pF

Krótkofalowiec

57

Świat Radio Październik 2003

Krótkofalowiec jest dżentelmeński i nigdy świadomie nie

używa eteru dla swojej rozrywki...

Czy zawsze słuchasz uważnie na danej częstotliwości, któ−

rą zamierzasz zająć, aby nie przeszkodzić innym swoim CQ?

Czy proszony przez inną stację o zwolnienie częstotliwoś−

ci, robisz to, czy też przekonujesz faceta, że nikt nie jest
właścicielem danej QRG albo że jesteś tu już od godziny...

Jeżeli ktoś zwraca Ci uwagę na nieprawidłową pracę two−

jego TRX−a, to wyłączasz transceiver i szukasz usterki czy też
dalej kontynuujesz pracę w eterze?

Czy przesiadujesz na lokalnym przemienniku godzinami,

gadając z kolegami i blokując dostęp innym bardziej potrze−
bującym, czy też starasz sie używać częstotliwości simplekso−
wej, kiedy tylko jest to możliwe?

Czy proszony o QSL, wypisujesz ją i wysyłasz jak najszybciej?
Jeśli Twoja stacja powoduje TVI lub BCI, to starasz się je

usunąć wszelkimi dostępnymi środkami, nawet jeśli przyczy−
na nie leży w niesprawności Twojego sprzętu?

Czy pracując w dużym DX pile−up, słuchasz uważnie instrukcji

stacji DX−owej, czy też wołasz cały czas, nie zważając na innych?

Krótkofalowiec jest lojalny....
Czy należysz do lokalnego klubu krótkofalowcow i aktyw−

nie w nim działasz, czy też „latasz solo”?

Jeżeli używasz przemiennika oferującego Ci kontakt z innymi

przyjaciółmi i zapewniającego dostęp dalej niż Twoja stacja
potrafi, to czy wspomagasz utrzymanie go „na chodzie” lub
oferujesz inny rodzaj współpracy z grupą ds przemiennika?

Jeżeli nie zgadzasz sie z polityką prowadzoną przez PZK,

to piszesz do wybranej osoby w ZG PZK czy też „wieszasz
psy” na PZK przy każdym QSO?

Czy zdajesz sobie sprawę z tego, że każde twoje pojawie−

nie sie w eterze jest słyszane przez tysiące innych radioama−
torów, którzy ze sposobu Twej pracy na pasmach wyrabiają
sobie zdanie o stanie krótkofalarstwa w SP?

Krótkofalowiec jest postępowy...
Czy starasz sie bliżej poznać budowę i zasadę działania

sprzętu używanego przez Ciebie, czy też uważasz, że jest to
zbyt trudny temat dla Ciebie...

Czy pracujesz zawsze najmniejszą mocą pozwalajacą na

utrzymanie łączności w danych warunkach, czy też włączasz
„dopalacz” automatycznie, wraz z zapaleniem światła
w Twoim kąciku operatorskim?

Czy posiadasz instrukcje obsługi do Twoich urządzeń i czy

zaznajomiłeś się z ich obsługą i zasadą działania?

Czy czytałeś ostatnio jakiś „techniczny” artykuł w periody−

kach poświęconych krótkofalarstwu?

Czy w ciągu ostatniego roku skonstruowałeś jakiekolwiek

urządzenie będące częścią Twojego wyposażenia lub czy
postawiłeś (zawiesiłeś) jakąś nową antenę?

Czy jesteś uczciwy w podawaniu raportow RST innym, czy

też Twój raport to zawsze 599 lub 59?

Czy jesteś biegły w slangu i kodzie Q, przynajmniej

w najczęściej stosowanym zakresie?

Czy proszony o pomoc w nawiązaniu łączności przez in−

nego krótkofalowca pomagasz mu, czy też natychmiast ucie−
kasz z częstotliwosci?

Krótkofalowiec jest koleżeński...
Czy odwiedzasz segmenty pasm KF przeznaczone dla no−

wicjuszy i pracujesz z nimi, dając im odczucie, że są pełno−
prawnymi członkami naszej krótkofalarskiej rodziny?

Czy słysząc stację, która w rażący sposób łamie przepisy lub

pracuje w niewłaściwy sposób, starasz się w sposób kulturalny
i na osobności wyjaśnić w czym tkwi problem, czy też „trąbisz”
na pasmach, że SPXXXX to bałwan i kompletny ignorant?

Czy starasz sie przekazywac Twoją wiedzę techniczną

i kunszt operatorski swoim młodszym kolegom, czy też „gasisz”
ich niezrozumiałymi dla nich komentarzami i wytykasz im, że
z taką wiedzą na pewno nie zdołają zdobyć własnej licencji?

Czy unikasz żartów o charakterze politycznym, rasistows−

kim lub nieprzyzwoitych i odmawiasz QSO, którego charak−
ter może być rażacy dla operatorów, będących członkami
mniejszości (jakiejkolwiek)?

Gdy na lokalnym przemienniku usłyszysz CQ od nowej,

niesłyszanej przez Ciebie jeszcze stacji, to odpowiadasz jej,
czy milczysz, ponieważ facet nie należy do Twojej „kliki”?

Gdy rozmawiasz z innymi krótkofalowcami, to czy próbu−

jesz dowiedzieć się czegoś więcej o tych ludziach, o ich
opiniach i planach dotyczacych interesujacych was obu
spraw?

Czy kiedykolwiek posłałeś komplement pod adresem sta−

cji, której operator(ka) pracuje na wysokim poziomie, będąc
wzorem do naśladowania?

Krótkofalowiec jest zrównoważony....
Czy Twój dzień jest podzielony na pracę, sen i krotkofa−

larstwo, czy też poświęcasz czas na inne zajęcia z członkami
rodziny i przyjaciółmi?

Czy masz przyjaciół, których zainteresowania są diamet−

ralnie różne od Twoich i możesz z nimi dyskutować o nich
tak, jak o krótkofalarstwie z klubowymi kolegami?

Czy pomyślałeś o tym, że Twoje opowieści o najnow−

szych osiągnięciach DX−owych mogą nudzić członków ro−
dziny, Twoich kolegów z pracy i przyjaciół?

Czy myślisz czasem o tym, iż kupno nowego, drogiego

TRX−a uniemożliwi członkom Twojej rodziny zaspokojenie ich
własnych potrzeb lub kupno innych, bardziej potrzebnych
rzeczy?

Krótkofalowiec jest patriotą....
Czy kiedykolwiek uczestniczyłeś w akcji ratowania czyje−

goś życia lub zdrowia, wspomagając to własnymi umiejęt−
nościami pracy w eterze i używając swojej stacji?

Krótkofalarski rachunek sumienia

(na podstawie ankiety FCC z QST 5/91r.)

3. Antena w radiostacji amatorskiej

służy do:

4. Narysuj najprostszy schemat bloko−

wy radiostacji amatorskiej.

5. Na czym polega ochrona przed po−

rażeniem prądem elektrycznym?

6. Jakie efekty szkodliwe dla zdrowia

ludzkiego wywołuje porażenie prą−
dem elektrycznym?

7. Jakimi gaśnicami należy gasić urzą−

dzenia pod napięciem, zasilane
z sieci do 1kV?

8. Co oznaczają następujące skróty

z kodu Q: QTH, QSO, QRL?

9. Czy radiostacja polska może używać

znaku wywoławczego (postaw znak
x przy prawidłowej odpowiedzi)
SM4HA

SU3BET

SR3PA

SP9P

SQ3WIA

HF80PZK

10. Czy radiostacja amatorska kat. 2

może pracować na częstotliwości
(postaw znak x przy prawidłowej
odpowiedzi)
27,400MHz

145,550MHz

7,070MHz

432,950MHz

21,150MHz

50,125MHz

11. Co oznaczają znaki wywoławcze

SP1OS/p, SP8ERT/am? Przeliteruj te

znaki.

12. Co to są znaki okolicznościowe

i kto może o nie występować?

13. Jaki znak wywoławczy musi poda−

wać radiostacja SP5XXX pracująca:
− z Lublina
− z samochodu
− ze statku na morzu

14. Jaka jest procedura ubiegania się

o pozwolenie radiowe amatorskie
(licencję amatorską)?

Prawda, że to nic trudnego? A więc −

powodzenia!