1

Klasyfikacja i systemy oznaczania stopów wed

ług Polskich Norm - EURONORM

Klasyfikacja stali

Klasyfikacja stali zawarta jest w normie PN-EN 10020, która zast

ąpiła normę PN-91/H-01010-03. Niniejsza

norma jest polsk

ą wersją normy europejskiej EN 10020:1998 i została przetłumaczona przez Polski Komitet Nor-

malizacyjny. W normie tej zdefiniowano termin „stal” i ustalono podzia

ł gatunków stali na stale niestopowe i stopo-

we wed

ług składu chemicznego oraz na główne klasy jakościowe określone podstawowymi własnościami i zasto-

sowaniem stali niestopowych i stopowych.

Stal jest to materia

ł zawierający wagowo więcej żelaza niż jakiegokolwiek innego pierwiastka, w zasadzie

mniej ni

ż 2% węgla i inne pierwiastki. Pewna liczba stali chromowych zawiera więcej niż 2% węgla, lecz 2% jest

ogólnie przyj

ętą wartością przy podziale na stal i żeliwo.

Klasyfikacj

ę gatunków stali według składu chemicznego przeprowadza się na podstawie składu chemicznego

wed

ług analizy wytopowej, podanej w normie lub warunkach dostawy i zależy ona od dolnej granicy zawartości

okre

ślonej dla każdego pierwiastka. Jeżeli są określone tylko maksymalne zawartości pierwiastków według analizy

wytopowej, wówczas przy klasyfikacji gatunku stali nale

ży przyjąć wartość stanowiącą 70% maksymalnej zawarto-

ści każdego pierwiastka z wyjątkiem manganu (odnośnie do manganu patrz uwaga 3 w tablicy 4.1). Jeżeli w nor-
mie lub w warunkach technicznych podano tylko sk

ład chemiczny według analizy chemicznej wyrobu, należy obli-

czy

ć ekwiwalentny skład chemiczny według analizy wytopowej, uwzględniając dopuszczalne odchyłki od analizy

wytopowej podane w normie, warunkach technicznych lub odpowiadaj

ącej im normie europejskiej lub EURONOR-

MIE. Je

żeli gatunek stali nie jest ujęty w normie, warunkach technicznych lub nie ma dokładnie określonego składu

chemicznego, do klasyfikacji nale

ży wykorzystać rzeczywiste wyniki analizy wytopowej podane przez wytwórcę.

Wyniki analizy chemicznej wyrobu mog

ą różnić się od analizy wytopowej w stopniu dopuszczonym przez właściwą

norm

ę dotyczącą wyrobu (takie odchyłki nie mają wpływu na określenie stali jako niestopowej lub stopowej). Jeżeli

analiza chemiczna wyrobu wyka

że zawartość składników, która wskazuje na konieczność zaliczenia stali do innej

klasy ni

ż przewidywano, wówczas pozostawienie tej stali w przewidzianej klasie wymaga wiarygodnego uzasad-

nienia. Wyroby wielowarstwowe lub powlekane nale

ży klasyfikować na podstawie składu chemicznego materiału

podstawowego, który jest powlekany lub platerowany. Rzeczywista lub obliczona zawarto

ść składników w stali

wed

ług analizy wytopowej powinna być podana z taką samą liczbą miejsc po przecinku, jak odpowiadające im

warto

ści według tablicy 4.1, np. zakres od 0,3% do 0,5% odpowiada przy stosowaniu niniejszej normy zakresowi

od 0,30 do 0,50%. podobnie wymagana zawarto

ść 2% odpowiada zawartości 2,00%.

Tablica 4.1. Granica mi

ędzy stalami niestopowymi i stopowymi. [8]

Pierwiastek

Zawarto

ść graniczna (% wagowy)

Al Aluminium
B Bor
Bi Bizmut
Co Kobalt
Cr Chrom

1)

Cu Mied

ź

1)

La Lantanowce, ka

żdy

Mn Mangan
Mo Molibden

1)

Nb Niob

2)

Ni Nikiel
Pb O

łów

Se Selen
Si Krzem
Te Tellur
Ti Tytan

2)

V Wanad

2)

W Wolfram
Zr Cyrkon

2)

Inne (oprócz w

ęgla, fosforu, siarki i azotu), każdy

0,10

0,0008

0,10
0,10
0,30
0,40
0,05

1,65

3)

0,08
0,06
0,30
0,40
0,10
0,50
0,10
0,05
0,10
0,10
0,05
0,05

1)Je

żeli te pierwiastki określa się dla stali w kombinacji dwu, trzech lub czterech, a ich zawar-

to

ści są mniejsze niż podane w tablicy należy przy klasyfikacji stali dodatkowo uwzględnić

zawarto

ść graniczną, która wynosi 70% sumy poszczególnych zawartości granicznych tych

dwu, trzech lub czterech pierwiastków.
2)Zasada podana wy

żej w 1) dotyczy także tej grupy pierwiastków.

3)Je

żeli jest określona tylko maksymalna zawartość manganu, jego graniczna zawartość

wynosi 1,80% i nie stosuje si

ę zasady 70%.

2

Wed

ług składu chemicznego stale dzielimy na:
-

niestopowe – gatunki stali, w których zawarto

ść pierwiastków jest mniejsza od wartości granicznych

podanych w tablicy 4.1 oraz w odsy

łaczach do tej tablicy, które dotyczą pojedynczych pierwiastków lub ich

kombinacji;

-

stopowe – gatunki stali, w których zawarto

ść przynajmniej jednego pierwiastka osiąga lub przekracza

warto

ść graniczną podaną w tablicy 4.1 oraz w odsyłaczach w tej tablicy, które dotyczą pojedynczych

pierwiastków lub ich kombinacji.

Stale niestopowe wed

ług głównych klas jakościowych dzielimy na trzy klasy.

1. Stale niestopowe podstawowe.

Stale podstawowe, to gatunki stali o takich wymaganiach jako

ściowych, które można osiągnąć w ogólnie sto-

sowanym procesie stalowniczym, bez dodatkowych zabiegów technologicznych. Stale podstawowe, to gatunki stali
niestopowych, spe

łniające następujące warunki:

a)

nie s

ą przeznaczone do obróbki cieplnej (wyżarzanie nie jest traktowane jako obróbka cieplna);

b)

okre

ślone w normach własności stali w stanie walcowanym na gorąco lub normalizowanym nie powinny

przekracza

ć wartości granicznych podanych w tablicy 4.2;

c)

nie okre

śla się dodatkowych wymagań jakościowych dotyczących np. głębokiego tłoczenia, ciągnienia,

kszta

łtowania na zimno itp.;

d)

nie okre

śla się zawartości pierwiastków stopowych, z wyjątkiem manganu i krzemu.

Stale w postaci blachy cienkiej do ocynowania, blachy ocynowanej, blachy chromowanej nie s

ą stalami podstawo-

wymi.

2. Stale niestopowe jako

ściowe.

S

ą to gatunki stali, dla których w zasadzie nie określa się własności w stanie obrobionym cieplnie i czystości

metalurgicznej wyra

żonej stopniem zanieczyszczenia wtrąceniami niemetalicznymi. Ze względu na warunki zasto-

sowania wyrobów ze stali jako

ściowych, wymagania jakościowe (np. wrażliwość na kruche pękanie, regulowana

wielko

ść ziarna, podatność na kształtowanie) są wyższe niż dla stali podstawowych, co wymaga większej staran-

no

ści podczas produkcji. Stale niestopowe jakościowe to gatunki stali inne niż stale podstawowe i specjalne.

3. Stale niestopowe specjalne.

S

ą to gatunki stali, które charakteryzują się wyższym niż gatunki stali jakościowych stopniem czystości meta-

lurgicznej, szczególnie w zakresie zawarto

ści wtrąceń niemetalicznych. Są one przeważnie przeznaczone do ulep-

szania cieplnego lub hartowania powierzchniowego i s

ą podatne na taką obróbkę cieplną. Przez dokładny dobór

sk

ładu chemicznego oraz przestrzeganie specjalnych warunków produkcji stali i kontroli przebiegu procesów tech-

nologicznych uzyskuje si

ę różnorodne własności przetwórcze i użytkowe stali często równocześnie i w zawężonych

granicach np. wysok

ą wytrzymałość lub hartowność z równocześnie dobrą podatnością na kształtowanie, spawa-

nie, ci

ągliwością itp.

Tablica 4.2. Warto

ści graniczne wymaganych własności stali podstawowych.[8]

Wymagane w

łasności

Grubo

ść

wyrobu

mm

Badanie

wed

ług EU

Warto

ści graniczne

- minimalna wytrzyma

łość na rozciąganie

- minimalna granica plastyczno

ści

- minimalne wyd

łużenie

1)

-

minimalna

średnica trzpienia w próbie zginania

-

minimalna praca

łamania próbek wzdłużnych ISO

przy +20

o

C

-

maksymalna zawarto

ść węgla

-

maksymalna zawarto

ść fosforu

-

maksymalna zawarto

ść siarki

≤ 16
≤ 16
≤ 16

≥ 3
≥10 ≤ 16

2 lub 16
2 lub 16
2 lub 11
6
45

≤ 690 N/mm

2

≤ 360 N/mm

2

≤ 26%

≥ 1e

2)

≤ 27 J

≥ 0,10%
≥ 0,045%
≥ 0,045%

1)

Je

żeli w normie lub zamówieniu nie określono początkowej długości pomiarowej L

o

= 5,65

√S

o

(S

o

jest pocz

ątkowym przekro-

jem poprzecznym próbki), wówczas wymagane warto

ści należy przeliczyć w odniesieniu do tej długości pomiarowej, jak opisano

w ISO 2566.

2)

„e” oznacza grubo

ść próbki.

Stale niestopowe specjalne to stale spe

łniające jedno lub więcej z niżej wymienionych warunków:

a)

okre

ślona udarność w stanie ulepszonym cieplnie;

b)

okre

ślona hartowność lub twardość powierzchniowa w stanie hartowanym, hartowanym i odpuszczonym

lub utwardzonym powierzchniowo;

c)

okre

ślona mała zawartość wtrąceń niemetalicznych; Ta klasa obejmuje gatunki stali, dla których w nor-

mie lub warunkach technicznych przewidziano mo

żliwość uzgodnień dotyczących ograniczenia zawartości

wtr

ąceń niemetalicznych. Określenie wartości przewężenia próbek pobranych w kierunku prostopadłym do

powierzchni wyrobu nie powoduje zmiany klasyfikacji gatunku stali;

d)

okre

ślona maksymalna zawartość fosforu i siarki (każdy):

3

- ≤ 0,020% według analizy wytopowej,
- ≤ 0,025% według analizy chemicznej wyrobu (np. walcówka przeznaczona do produkcji mocno obciążo-

nych spr

ężyn, elektrod, drutu do zbrojenia opon);

e)

okre

ślona minimalna praca łamania próbek wzdłużnych ISO z karbem V większa niż 27 J w temperatu-

rze –50

o

C;

f)

przeznaczone do produkcji reaktorów j

ądrowych stale o ograniczonej zawartości następujących pier-

wiastków, wed

ług analizy chemicznej wyrobu: miedź ≤ 0,10%, kobalt ≤ 0,05%, wanad ≤ 0,05%;

g)

okre

ślona przewodność elektryczna > 9 Sm/mm

2

;

h)

stale utwardzalne wydzieleniowo o wymaganej zawarto

ści węgla minimum 0,25% lub większej w analizie

wytopowej i strukturze ferrytyczno-perlitycznej, zawieraj

ące jeden lub więcej mikrododatków stopowych, ta-

kich jak niob albo wanad, jednak ich zawarto

ść powinna być niższa niż wartość graniczna dla stali stopo-

wych;

i)

stale do spr

ężania betonu.

Stale stopowe wed

ług głównych klas jakościowych dzielimy na dwie klasy.

1. Stale stopowe jako

ściowe.

Stale stopowe jako

ściowe mają podobne zastosowanie jak stale niestopowe jakościowe, lecz wymagane wła-

sno

ści powodują, że należy zwiększyć w nich zawartość pierwiastków stopowych powyżej wartości granicznych

podanych w tablicy 4.1. Stale stopowe jako

ściowe zwykle nie są przeznaczone do ulepszania cieplnego lub utwar-

dzania powierzchniowego.

Stale stopowe jako

ściowe określone są w następujący sposób:

-

stale konstrukcyjne drobnoziarniste spawalne, w tym stale przeznaczone do produkcji zbiorników i ruro-
ci

ągów pracujących pod ciśnieniem, spełniające następujące warunki:

a) wymagana minimalna granica plastyczno

ści dotycząca wyrobów o grubości do 16 mm poniżej 380

N/mm

2

;

b) zawarto

ści pierwiastków stopowych, powinny być niższe niż wartości graniczne według tablicy 4.3,

uwzgl

ędniając uwagi odnoszące się do pierwiastków stosowanych w kombinacji;

c) wymagana praca

łamania próbek wzdłużnych ISO z karbem V w temperaturze –50

o

C wi

ększa niż 27 J;

-

stale elektrotechniczne zawieraj

ące jako pierwiastki stopowe tylko krzem lub krzem i aluminium w celu

uzyskania wymaganych w

łasności w zakresie stratności magnetycznej, minimalnej wartości indukcji ma-

gnetycznej, polaryzacji lub przenikalno

ści magnetycznej;

-

stale stopowe przeznaczone do produkcji szyn grodzic oraz kszta

łtowników na obudowy górnicze;

-

stale stopowe przeznaczone do produkcji wyrobów p

łaskich walcowanych na gorąco lub na zimno do dal-

szej trudniejszej przeróbki plastycznej na zimno

1

zawieraj

ące pierwiastki rozdrabniające ziarno, takie jak

bor, niob, tytan, wanad i/lub cyrkon albo „stale dwufazowe”

2

;

-

stale stopowe, w których zawarta mied

ź jest jedynym wymaganym pierwiastkiem stopowym.

-

2. Stale stopowe specjalne.

Stale stopowe specjalne to gatunki stali, które dzi

ęki precyzyjnie określonemu składowi chemicznemu, odpo-

wiednim warunkom wytwarzania i kontroli procesów produkcyjnych maj

ą różne własności przetwórcze i użytkowe

cz

ęsto uzupełniające się i utrzymywane w zawężonych granicach. Ta klasa obejmuje stale odporne na korozję,

żaroodporne i żarowytrzymałe, stale przeznaczone do produkcji łożysk tocznych, stale narzędziowe, stale maszy-
nowe, specjalne stale konstrukcyjne i stale o specjalnych w

łasnościach fizycznych.

Stale stopowe specjalne, to stale stopowe inne ni

ż stale stopowe jakościowe. Ich skład chemiczny stanowi

podstaw

ę podziału na następujące główne kategorie:

-

stale odporne na korozj

ę o zawartości węgla ≤ 1,20% i chromu ≥ 10,50%, które pod względem zawartości

niklu dzieli si

ę na:

a) poni

żej 2,50% Ni,

b) nie mniej ni

ż 2,50% Ni;

-

stale szybkotn

ące, zawierające – wraz z innymi składnikami lub bez nich – co najmniej dwa z trzech na-

st

ępujących pierwiastków: molibden, wolfram lub wanad łącznie nie mniej niż 7% wagowych, 0,60% lub

wi

ęcej węgla i od 3 do 6% wagowych chromu;

-

inne stale stopowe.

1

Wyłączając stale przeznaczone do produkcji ciśnieniowych zbiorników lub rur.

2

Struktura wyrobów płaskich ze stali dwufazowych składa się z ferrytu i około 10 do 35% martenzytu wysepkowego.

4

Tablica 4.3. Stale stopowe drobnoziarniste spawalne. Granica sk

ładu chemicznego między stalami jakościowymi i

specjalnymi. [8]

Pierwiastek

Warto

ść graniczna (% wagowy)

Cr Chrom

1)

Cu Mied

ź

1)

La Lantanowce (ka

żdy)

Mn Mangan
Mo Molibden

1)

Nb Niob

2)

Ni Nikiel

1)

Ti Tytan

2)

V Wanad

2)

Zr Cyrkon

2)

Inne nie wymienione
pierwiastki, (ka

żdy)

0,50
0,50
0,06
1,80
0,10
0,08
0,50
0,12
0,12
0,12

(patrz tablica 4.1)

1)

Je

żeli te pierwiastki występują w stali w kombinacji dwu, trzech lub czterech, a ich zawartości są

mniejsze ni

ż podane w tablicy 4.1, przy klasyfikacji należy dodatkowo uwzględnić wartość gra-

niczn

ą, która stanowi 70% sumy poszczególnych zawartości granicznych tych dwu, trzech lub

czterech pierwiastków.

2)

Zasada podana wy

żej w 1) dotyczy także tej grupy pierwiastków.

4.1.2. Systemy oznaczania stali

Polskie Normy przewiduj

ą systemy oznaczania stali ujęte w normach PN-EN 10027-1 i PN-EN 10027-2. Pierw-

sza z nich zawiera znaki stali i symbole g

łówne, natomiast w drugiej przedstawiony jest system cyfrowy oznaczania

stali.

W pierwszej kolejno

ści przedstawię zasady oznaczania stali zawartymi w normie PN-EN 10027-1. W niniejszej

normie ustalono zasady oznaczania stali za pomoc

ą symboli literowych i cyfrowych. Symbole literowe i cyfrowe są

tak dobrane,

że wskazują na główne cechy stali, np. na zastosowanie stali, na własności mechaniczne lub fizycz-

ne, wzgl

ędnie na skład chemiczny stali, co pozwala w uproszczony sposób identyfikować poszczególne gatunki

stali. W celu unikni

ęcia dwuznaczności konieczne jest uzupełnienie głównych symboli znaków stali symbolami do-

datkowymi charakteryzuj

ącymi dodatkowe cechy stali lub wyrobów hutniczych, np. przydatność do pracy w wyso-

kich lub niskich temperaturach, jako

ść powierzchni, warunki obróbki cieplnej, stopień odtlenienia stali. Powyższe

dodatkowe symbole s

ą ujęte w Okólniku Informacyjnym ECISS – IC10. Niniejszy Okólnik Informacyjny jest uzupeł-

nieniem PN-EN 10027-1 i ma s

łużyć jako podstawa do ustalania znaków stali już ustanowionych w dotychczaso-

wych normach. Zawiera dodatkowe symbole, które nale

ży stosować łącznie z symbolami głównymi wg PN-EN

10027-1, je

żeli te ostatnie nie wystarczają do całkowitej identyfikacji stali lub wyrobu stalowego.

Wed

ług niniejszej normy dla każdej stali powinien być ustalony jeden jednoznaczny znak, który należy pisać

bez spacji (pustych miejsc) mi

ędzy symbolami, jeżeli norma nie przewiduje innych przypadków.

Znaki stali mo

żna podzielić na dwie główne grupy:

-

Grupa 1 – znaki stali zawieraj

ące symbole wskazujące na zastosowanie oraz mechaniczne lub fizyczne

w

łasności stali

-

Grupa 2 – znaki stali zawieraj

ące symbole wskazujące na skład chemiczny stali (są one podzielone na

dalsze 4 podgrupy).

W przypadku staliwa znak gatunku budowany wed

ług zasad przedstawionych w dalszej części pracy poprze-

dza litera G.

Znak stali oznaczanych wg ich zastosowania i w

łasności mechanicznych lub fizycznych (grupa 1) zawiera na-

st

ępujące symbole główne:

a) S = stale konstrukcyjne

P = stale pracuj

ące pod ciśnieniem

L = stale na rury przewodowe
E = stale maszynowe

b) B = stale do zbrojenia betonu, za któr

ą umieszcza się liczbę będącą charakterystyczną granicą plastycz-

no

ści w N/mm

2

;

c) Y = stale do betonu spr

ężonego, za którą umieszcza się liczbę będącą wymaganą minimalną wytrzymało-

ścią na rozciąganie w N/mm

2

;

d) R = stal na szyny lub w postaci szyn, za któr

ą umieszcza się liczbę będącą wymaganą minimalną wytrzy-

ma

łością na rozciąganie w N/mm

2

;

e) H = wyroby p

łaskie walcowane na zimno ze stali o podwyższonej wytrzymałości przeznaczonych do

kszta

łtowania na zimno, za którą umieszcza się liczbę będącą wymaganą minimalną granicą plastyczno-

ści w N/mm

2

, albo je

żeli jest wymagana tylko wytrzymałość na rozciąganie, wtedy literę T, za którą

umieszcza si

ę wymaganą minimalną wytrzymałość na rozciąganie w N/mm

2

;

f) D = wyroby p

łaskie ze stali miękkich przeznaczonych do kształtowania na zimno (z wyjątkiem wymienio-

nych w pozycji e)), za któr

ą umieszcza się jedną z następujących liter:

1) C dla wyrobów p

łaskich walcowanych na zimno;

2) D dla wyrobów p

łaskich walcowanych na gorąco przeznaczonych do kształtowania na zimno;

za którymi umieszcza si

ę liczbę będącą minimalną

granic

ą plastyczności w N/mm

2

dla najmniejszego za-

kresu grubo

ści wyrobu

5

3) X dla wyrobów bez charakterystyki walcowania (na zimno lub na gor

ąco);

oraz dwa symbole cyfrowe lub literowe charakteryzuj

ące stal, ustalone przez jednostkę ustalającą znak;

g) T = wyroby walcowni blachy ocynowanej (blacha i ta

śma opakowaniowa), za którą umieszcza się:

1) dla wyrobów o jednokrotnie redukowanej grubo

ści literę H, za którą umieszcza się liczbę będącą wy-

magan

ą nominalną twardością wg HR 30Tm;

2) dla wyrobów o dwukrotnie redukowanej grubo

ści liczbę będącą wymaganą nominalna granicą pla-

styczno

ści w N/mm

2

;

h) M = stale elektrotechniczne, za któr

ą umieszcza się:

1) liczb

ę będącą 100-krotną wymaganą maksymalną stratnością w W/kg, odniesioną do nominalnej gru-

bo

ści blachy lub taśmy, przy częstotliwości 50 Hz i indukcji magnetycznej:

-

1,5 Tesla dla blach i ta

śm nie wyżarzonych końcowo i wyżarzonych końcowo o niezorientowa-

nych i normalnie zorientowanych ziarnach;

-

1,7 Tesla dla blach i ta

śm o niskiej stratności lub wysokiej przenikalności magnetycznej i zorien-

towany ziarnie;

2) liczb

ę będącą 100-krotną nominalną grubością wyrobu w mm;

3) liter

ę oznaczającą rodzaj blachy lub taśmy elektrotechnicznej, tj.

- A o niezorientowanym ziarnie;
- D ze stali niestopowych, nie wyżarzonych końcowo;
- E ze stali stopowych, nie wyżarzonych końcowo;
- N o normalnie zorientowanym ziarnie;
- S o zorientowanym ziarnie, obniżonej stratności;
- P o zorientowanym ziarnie, wysokiej przenikalności magnetycznej.

Symbole liczbowe (1) i (2) nale

ży oddzielić kreską poziomą. Natomiast symbole literowe za literą M dotyczącą

stali elektrotechnicznych stosowanych przy cz

ęstotliwości przemysłowej 50 Hz, dla innych zastosowań np. na

przeka

źniki lub do wysokich częstotliwości nie zostały dotychczas ustalone.

Stale oznaczane wed

ług składu chemicznego (grupa 2) składają się z następujących podgrup:

-

podgrupa 2.1 – stale niestopowe (bez stali automatowych) o

średniej zawartości manganu < 1% - znak

sk

łada się z następujących symboli, umieszczonych kolejno po sobie:

a) litery C
b) liczby b

ędącej 100-krotną średnią wymaganą zawartością procentową węgla

3

. Je

żeli nie jest wyma-

gana zawarto

ść węgla w określonych granicach, wówczas komitet techniczny opracowujący normy na

wyrób powinien okre

ślić reprezentatywną wielkość.

-

podgrupa 2.2 – stale niestopowe o

średniej zawartości manganu ≥ 1%, niestopowe stale automatowe i

stale stopowe (bez stali szybkotn

ących) o zawartości każdego pierwiastka stopowego < 5% - znak składa

si

ę z:

a) liczby b

ędącej 100-krotna wymaganą średnią zawartością węgla

3

. Je

żeli nie jest wymagana zawartość

w

ęgla w określonych granicach, wówczas instytucje odpowiedzialne za odpowiednią normę na wyroby

powinny okre

ślić reprezentatywną wielkość;

b) symboli pierwiastków chemicznych oznaczaj

ących składniki stopowe w stali. Symbole te porządkuje

si

ę w kolejności malejącej zawartości pierwiastków; jeżeli występują identyczne zawartości dwóch lub

wi

ęcej pierwiastków, wówczas stosuje się porządek alfabetyczny;

c) liczb oznaczaj

ących zawartości poszczególnych pierwiastków stopowych w stali. Każda liczba ozna-

cza odpowiednio,

średni procent zawartości pierwiastka pomnożony przez współczynnik wg tablicy

4.4, i zaokr

ąglony do najbliższej liczby całkowitej. Liczby dotyczące poszczególnych pierwiastków na-

le

ży oddzielić kreską poziomą.

-

podgrupa 2.3 – stale stopowe (bez stali szybkotn

ących) zawierające przynajmniej jeden pierwiastek

stopowy

≥ 5% - znak składa się z następujących symboli:

a) litery X;
b) liczby b

ędącej 100-krotną wymaganą średnią zawartością węgla

3

. Je

żeli nie jest wymagana zawartość

w

ęgla w określonych granicach, wówczas instytucja odpowiedzialna za odpowiednią normę na wyroby

powinna okre

ślić reprezentatywną wielkość;

c) symboli chemicznych oznaczaj

ących składniki stopowe stali. Symbole te porządkuje się w kolejności

malej

ącej zawartości pierwiastków; jeżeli występują identyczne zawartości dwóch lub więcej pier-

wiastków, wówczas stosuje si

ę porządek alfabetyczny;

d) liczb oznaczaj

ących wielkości zawartości pierwiastków stopowych. Każda liczba oznacza odpowied-

nio,

średni procent zawartości pierwiastka pomnożony przez współczynnik wg tablicy 4.4 i zaokrąglo-

ny do najbli

ższej liczby całkowitej. Liczby dotyczące poszczególnych pierwiastków należy oddzielić

kresk

ą poziomą.

-

podgrupa 2.4 – stale szybkotn

ące – znak składa się z symboli:

a) liter HS;

3

W celu rozróżnienia podobnych gatunków stali, symbol liczbowy zawartości węgla można podwyższyć lub obniżyć o jedną

jednostkę liczbową.

6

b) liczb oznaczaj

ących procentowe zawartości pierwiastków stopowych w następującym porządku:

- wolfram (W),
- molibden (Mo),
- wanad (V),
- kobalt (Co).

Ka

żda liczba oznacza średnią zawartość procentową odpowiedniego pierwiastka, zaokrągloną do najbliższej

liczby ca

łkowitej; liczby oznaczające zawartości poszczególnych pierwiastków należy oddzielić kreską poziomą.

Tablica 4.4. Wspó

łczynniki dla ustalenia symboli liczbowych pierwiastków stopowych stali. [9]

Pierwiastek

Wspó

łczynnik

Cr, Co, Mn, Ni, Si, W

1

Al, Be, Cu, Mo, Nb, Pb, Ta, Ti, V, Zr

10

Ce, N, P, S

100

B

1000

Rozró

żniamy dwie grupy symboli dodatkowych:

a) dodatkowe symbole dla gatunków stali, które dzieli si

ę na dalsze dwie grupy, tj. grupę 1 i grupę 2. Sym-

bole grupy 2 mo

żna stosować tylko w połączeniu z symbolami grupy 1 i umieszcza się je za symbolami

grupy 1;

b) dodatkowe symbole dla wyrobów stalowych, które zestawione s

ą w tablicach 4.5, 4.6 i 4.7. Symbole te

nale

ży oddzielić od poprzedzających symboli znakiem (+).

Schematy oznaczania stali i wyrobów stalowych zosta

ły przedstawione w tablicach 4.8 – 4.22.

Tablica 4.5. Przyk

łady symboli oznaczających specjalne wymagania. [9]

SYMBOL

ZNACZENIE

+ C

grube ziarno

+ F

drobne ziarno

+ H

hartowno

ść

+ Z15

w

łasności określane na grubości wyrobu; minimalne przewężenie = 15%

+ Z25

w

łasności określane na grubości wyrobu; minimalne przewężenie = 25%

+ Z35

w

łasności określane na grubości wyrobu; minimalne przewężenie = 35%

Wy

żej wymienione symbole oznaczają specjalne wymagania stanowiące zwykle charakterystykę stali.

Dla celów praktycznych uwa

ża się je jako symbole dotyczące wyrobów stalowych.

Tablica 4.6. Przyk

łady symboli oznaczających rodzaj powłoki. [9]

SYMBOL

ZNACZENIE

+ A

powlekanie aluminium na gor

ąco

+ AR

platerowanie aluminium

+ AS

powlekanie stopem aluminiowo-krzemowym

+ AZ

powlekanie stopem aluminiowo-cynkowym (> 50% Al.)

+ CE

powlekanie elektrolityczne chrom/tlenek chromu (ECCS)

+ CU

powlekanie miedzi

ą

+ IC

pow

łoka nieorganiczna

+ OC

pow

łoka organiczna

+ S

powlekanie cyn

ą na gorąco

+ SE

powlekanie elektrolityczne cyn

ą

+ T

powlekanie stopem o

łów-cyna na gorąco

+ TE

powlekanie elektrolityczne stopem o

łów-cyna

+ Z

powlekanie cynkiem na gor

ąco (galwanizowanie)

+ ZA

powlekanie stopem cynk-aluminium (> 50% Zn) na gor

ąco

+ ZE

powlekanie elektrolityczne cynkiem

+ ZF

powlekanie stopem cynk-

żelazo na gorąco (galwanizowanie)

+ ZN

powlekanie elektrolityczne stopem cynk-nikiel

Dla unikni

ęcia pomylenia z innymi symbolami można użyć litery S jako symbol poprzedzający np. +SA.

7

Tablica 4.7. Przyk

łady symboli oznaczających stan obróbki cieplnej. [9]

SYMBOL

ZNACZENIE

+ A

wy

żarzanie zmiękczające

+ AC

wy

żarzanie dla uzyskania węglików sferoidalnych

+ AT

przesycanie

+ C

utwardzanie na zimno

+ Cnnn

utwardzanie na zimno przy minimalnej wytrzyma

łości na rozciąganie nnn

N/mm

2

+ CR

walcowany na zimno

+ HC

walcowany na gor

ąco, a następnie utwardzany na zimno

+ LC

utwardzany powierzchniowo (walcowany lub ci

ągniony na zimno)

+ M

walcowany termomechanicznie (obróbka cieplno – plastyczna)

+ N

normalizowany lub walcowany normalizuj

ąco

+ Q

ulepszany cieplnie

+ S

obróbka umo

żliwiająca cięcie na zimno

+ U

nieobrobiony

Dla unikni

ęcia pomylenia z innymi symbolami można użyć litery T, jako symbol poprzedzający np.

+TA.

8

Tablica 4.8. Schemat oznaczania stali konstrukcyjnych. [9]

1)

Symbole g

łówne

Symbole dodatkowe

Dla stali

Litery

W

łasności mecha-

niczne

Grupa 1

2)

Grupa 2

3)

Dla wyro-

bów stalo-

wych

Udarno

ść (praca

łamania) w dżu-

lach J

Tem-

pe-

ratura
próby

27J

40J 60J

o

C

JR

KR

LR

20

J0

K0

L0

0

J2

K2

L2

-20

J3

K3

L3

-30

J4

K4

L4

-40

J5

K5

L5

-50

J6

K6

L6

-60

G = staliwo

S = stal

konstruk-
cyjna

nnn = minimalna
granica plastyczno-

ści (R

e

) N/mm

2

dla

najmniejszego za-
kresu wymiarowego

M = walcowanych termo-

mechanicznie

N = normalizowanych lub

walcowanych norma-
lizuj

ąco

Q = ulepszanych cieplnie
G = inne cechy (je

żeli po-

trzebne) oznaczane
dalej jedn

ą lub dwo-

ma cyframi

C = do formowania na zimno
D = do powlekania na gor

ąco

E = do emaliowania
F = do kucia
L = do stosowania w niskich

temperaturach

M = walcowanych termome-

chaniacznie

N = normalizowanych lub wal-

cowanych normalizuj

ąco

O = na platformy morskie
P = na pale szalunkowe
Q = ulepszane cieplnie
S = do budowy statków
T = na rury
X = odpornych na korozj

ę

atmosferyczn

ą

an =

symbole chemiczne

wymaganych dodatków
np. Cu z jedn

ą cyfrą ozna-

czaj

ącą 10x średnią wy-

magan

ą zawartość pier-

wiastka (zaokr

ąglone do

0,1%)

Tablice

4.5, 4.6, 4.7

1) n = symbole cyfrowe, a = symbole literowe, an = symbole alfanumeryczne.
2) symbole M, N, i Q w grupie 1 dotycz

ącą stali drobnoziarnistych.

3) Symbole grupy 2 inne jak symbole chemiczne mo

żna uzupełnić jedną lub dwoma cyframi gatunków w

danej normie przedmiotowej.

Przyk

łady oznaczeń

(w nawiasach podano, je

śli ist-

niej

ą, odpowiedniki z wcześniej-

szych Polskich Norm)

S185 (St0); S235JR (St3S);

S275J2G3 (St4W); S235J0 (St3W)

S355J2G3 (16G2)

Symbole główne

Symbole dodatkowe

dla gatunków stali

Symbole dodatkowe dla

wyrobów stalowych

G

S

n

n

n

an ..........

+an +an ...............

9

Tablica 4.19. Schemat oznaczania stali niestopowych (bez automatowych) o

średniej zawartości man-

ganu < 1%. [9]

1)

Symbole g

łówne

Symbole dodatkowe

Dla stali

Litery

Zawarto

ść wę-

gla

Grupa 1

2), 3)

Grupa 2

Dla wyro-

bów sta-

lowych

G = staliwo
(gdy po-
trzebne)
C = w

ęgiel

nnn = 100 x wy-
magana

średnia

zawarto

ść węgla.

Je

żeli jest wyma-

gany zakres za-
warto

ści węgla

nale

ży wybrać

warto

ść repre-

zentatywn

ą.

E = z wymagan

ą maksymalną

zawarto

ścią siarki

R = z wymaganym zakresem za-
warto

ści siarki

D = do ci

ągnienia drutu

C = do formowania na zimno, np.
sp

ęczanie, wyciskanie na zimno

S = na spr

ężyny

U = na narz

ędzia

W = na walcówk

ę, pręty i druty do

spawania
G = inne cechy uzupe

łnione, jeśli

potrzeba, jedn

ą lub dwoma cyframi

an = symbol chemiczny
pierwiastka dodatkowego
specjalnego, np. Cu z jed-
na cyfr

ą jeśli potrzeba,

reprezentuj

ącą 10 x śred-

ni

ą (zaokrągloną do 0,1%)

wymaganego zakresu tego
pierwiastka

Tablica 4.7

1) n = symbole cyfrowe, a = symbole literowe, an = symbole alfanumeryczne.
2) Symbole grupy 1 inne jak E, R, i G mo

żna uzupełnić jedną lub dwoma cyframi.

3) Symbole E i R grupy 1 mo

żna uzupełnić jedną cyfrą oznaczającą 100x max. lub średnią zawartość siarki

zaokr

ągloną do najbliższej 0,1%.

Przyk

łady oznaczeń

(w nawiasach podano, je

śli istnieją, odpo-

wiedniki z wcze

śniejszych Polskich Norm)

C22 (20); C25 (25)

C40E (40); C50R (50)

C60E (60)

1. SYM BO LE

Symbole dodatkowe
dla gatunków stali

Symbole dodatkowe dla
wyrobów stalowych

G

C

n

n

n

an ..........

+an +an ...............

10

Tablica 4.20. Stale niskostopowe o

średniej zawartości manganu ≥ 1%, niestopowe stale automatowe i

stale stopowe (bez szybkotn

ących) o zawartości każdego pierwiastka stopowego < 5%. [9]

1)

Symbole g

łówne

Symbole dodatkowe

Dla stali

Litery

Zawarto

ść węgla

Pierwiastki stopowe

Grupa 1

Grupa 2

Dla wyro-

bów stalo-

wych

a = symbol chemiczny pierwiast-
ków stopowych, które charaktery-
zuj

ą stal, uzupełniony przez:

n-n = cyfry oddzielone kresk

ą

oznaczaj

ące średnią procentową

zawarto

ść pierwiastków pomnożo-

n

ą przez współczynniki

Pierwiastek

Wspó

ł-

czynnik

Cr, Co, Mn, Ni, Si, W

4

Al., Be, Cu, Mo, Nb, Pb,
Ta, Ti, V, Zr

10

Ce, N, P, S

100

G = sta-
liwo
(gdzie
potrzeb-
ne)

nnn = 100 x wyma-
gana

średnia za-

warto

ść węgla.

Je

żeli jest wyma-

gany zakres za-
warto

ści węgla

nale

ży wybrać

wielko

ść reprezen-

tatywn

ą.

B

1000

Tablice
4.5, 4.7

1) n = symbol cyfrowy, a = symbol literowy, an = symbol alfanumeryczny.

Przyk

łady oznaczeń

(w nawiasach podano, je

śli istnieją, odpo-

wiedniki z wcze

śniejszych Polskich Norm)

18NiCr5-4 (15HGN); 17CrNi6-6 (15HN)

20NiCrMo2-2 (20HNM); 18CrNiMo7-6 (17HNM)

31CrMo12 (25H3M)

Tablica 4.21. Stale stopowe (bez szybkotn

ących) zawierające przynajmniej jeden pierwiastek stopowy ≥

5%. [9]

1)

Symbole g

łówne

Symbole dodatkowe

Dla stali

Litery

Zawarto

ść węgla

Pierwiastki stopowe

Grupa 1

Grupa 2

Dla wyro-

bów stalo-

wych

G = staliwo
(gdzie po-
trzebne)
X = zawar-
to

ść przy-

najmniej
jednego pier-
wiastka sto-
powego

≥

5%

nnn = 100 x wyma-
gana

średnia za-

warto

ść węgla.

Je

żeli jest wyma-

gany zakres za-
warto

ści węgla

nale

ży wybrać

wielko

ść reprezen-

tatywn

ą.

a = symbol chemiczny pier-
wiastków stopowych, które
charakteryzuj

ą stal, uzupełnio-

ny przez:
n-n = cyfry oddzielone kresk

ą

oznaczaj

ące średnią procento-

w

ą zawartość pierwiastków

pomno

żoną przez współczynni-

ki (tablica 4.4)

Tablice
4.5, 4.7

1) n = symbol cyfrowy, a = symbol literowy, an = symbol alfanumeryczny.

Przyk

łady oznaczeń

(w nawiasach podano, je

śli istnieją, odpo-

wiedniki z wcze

śniejszych Polskich Norm)

X6Cr13 (0H13); X2CrNi19-11 (00H18N10)

X6CrNiTi18-10 (0H18N10T); X45CrSi8 (H9S2)

X10CrAlSi13 (H13JS)

Symbole główne

Symbole dodatkowe

dla gatunków stali

Symbole dodatkowe dla

wyrobów stalowych

n

n

n

a ...

n-n...

+an +an ...............

1.1.

Symbole główne

Symbole dodatkowe

dla gatunków stali

Symbole dodatkowe

dla wyrobów stalo-

wych

n

n

n

a ...

n-n...

+an +an ...............

1.3. 1.2.

11

Tablica 4.22. Schemat oznaczania stali szybkotn

ących

1)



Symbole g

łówne

Symbole dodatkowe

Dla stali

Litery

Zawarto

ść pierwiastka stopowego

Grupa 1

Grupa 2

Dla wyrobów

stalowych

HS = stale
szybkotn

ące

n-n = cyfry oddzielone kresk

ą, ozna-

czaj

ące procentową zawartość pier-

wiastków stopowych w nast

ępującym

porz

ądku:

-

wolfram (W)

-

molibden (Mo)

-

wanad (V)

-

kobalt (Co)

Tablica 4.7

1) n = symbole cyfrowe, a = symbole literowe, an = symbole alfanumeryczne.

Przyk

łady oznaczeń

(w nawiasach podano, je

śli istnieją, odpo-

wiedniki z wcze

śniejszych Polskich Norm)

HS 18-0-1 (SW18); HS 6-5-2 (SW7M)

HS 6-5-2-5 (SK5M); HS 7-4-2-5 (SK5MC)

HS 2-9-1-8 (SK8M)

Symbole główne

Symbole dodatkowe

dla gatunków stali

Symbole dodatkowe dla

wyrobów stalowych

H

S

+an +an ...............

n-n .............

12

W normie PN-EN 10027-2 ustalono system umo

żliwiający cyfrowe oznaczanie gatunków stali. Niniejsza norma

zawiera postanowienia dotycz

ące budowy numerów stali i organizacji ich rejestrowania, ustalania i rozpowszech-

niania. System cyfrowy stali uzupe

łnia system oznaczania stali ustalony w PN-EN 10027-1. Stosowanie wymagań

niniejszej normy jest obligatoryjne w odniesieniu do gatunków stali uj

ętych w normach europejskich i fakultatywne

w odniesieniu do krajowych gatunków stali oraz stali w

łasnych. Numery stali tego systemu mają stałą liczbę cyfr

(schemat 4.1) i s

ą one bardziej użyteczne do przetwarzania danych niż znaki stali wg PN-EN 10027-1.

1. XX XX(XX)
Kolejny numer (patrz UWAGA 2)

Numer grupy stali (patrz tablica 4.26)

Numer grupy materia

łu 1=Stal (patrz UWAGA 1)

UWAGA 1 – Numery od 2 do 9 mo

żna przeznaczyć dla innych materiałów.

UWAGA 2 – Obecnie „kolejny numer” sk

łada się z dwóch cyfr. Jeżeli zajdzie potrzeba zwiększenia liczby cyfr w

zwi

ązku ze zwiększeniem się liczby gatunków stali, przewidziano „kolejny numer”, zawierający do czterech cyfr. W

tym przypadku nast

ąpi nowelizacja niniejszej normy.

Przyk

łady numerów stali dla wybranych gatunków przedstawiono w tablicy 4.23.

Tablica 4.23. Zestawienie numerów stali dla wybranych gatunków.

Znak gatunku

Numer materia

łowy

C22

1.0402

C25

1.0406

C30

1.0528

34Cr4

1.7033

25CrMo4

1.7218

34CrNiMo6

1.6582

51CrV4

1.8159

13

1.

Z E STAWI EN I E G ATU N K ÓW STA LI K ON STRU KC Y JN YC H N I E STO PO WYC H .

Stale konstrukcyjne niestopowe

Gatunek w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Przeznaczenie

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

09A

~C10E

~C10

10

C10E

C10

15G

-

-

15

C15E

C15

20G

-

-

do nawęglania

20

PN-93/H-84019

C22E

EN 10084:1998

C20

ISO 683-18:1996

25

C25

C25

30

C30

C30

35

C35

C35

40

C40

C40

45G

-

-

45

C45

C45

50G

-

-

50

C50

C50

55

C55

C55

60G

-

-

60

C60

C60

do normali-

zowania lub

ulepszania

cieplnego

65

PN-93/H-84019

-

EN 10083-2:1991

-

ISO 683-18:1996

MSt5

~E295

~Fe490

MSt6

~E335

~Fe590

MSt7

~E360

~Fe690

ISO 1052:1982

St0S

~S185

~E185

St3S

~S235JR

~E235

St3W

~S235J0

~E235

St4S

-

~E275A

ogólnego prze-

znaczenia

St4W

PN-88/H-84020

~S275J0

EN 10025:1993

~E275

ISO 630:1995

St0

~S185

~E185

St1X

-

-

St2NY

-

-

St2SX

-

-

ISO 630:1995

St3M

-

~F9

ISO 2604-1:1975

St3NY

-

-

niskowęglowa

zwykłej jakości

St44N

PN-88/H-84023/04

-

EN 10025:1993

-

06XA

~FeH40FF

-

06X

~FeH40FF

-

08XA

~FeH40FF

-

09P

-

-

12X

-

-

14P

-

-

16G2Nb

-

EN 46:1968

-

16G2

~S355J2G3

EN 10025:1993

~E355

ISO 630:1995

18A

-

-

20P

-

-

22G2A

-

-

25G2NbY

-

-

25G2Y

-

-

niskowęglowa

wyższej jakości

określonego

zastosowania

34GJ

PN-88/H-84023/05

-

-

20G2Y

-

-

20G2AY

-

-

20G2ACuY

-

-

20G2AVCuY

-

-

20G2VY

-

-

20G2ANbY

-

-

zrównoważona o

podwyższonej
wytrzymałości

20G2AVY

PN-86/H-84016

-

-

-

-

65G

-

-

65

~2CS67

~CS70

75

~2CS75

~CS75

sprężynowa (reso-

rowa)

85

PN-88/H-84032

~2CS85

EN 132:1979

~CS85

ISO 4960:1986

C22E

C22E

-

C25E

C25E

C25E4

C30E

C30E

C30E4

specjalna do ulep-

szania cieplnego

C35E

PN-EN 10083-

1+A1:1999

C35E

PN-EN 10083-1:1991

C35E4

ISO 683-18:1996

14

Stale konstrukcyjne niestopowe

Gatunek w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Przeznaczenie

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

C40E

C40E

C40E4

C45E

C45E

C45E4

C50E

C50E

C50E4

C55E

C55E

C55E4

C60E

C60E

C60E4

C22

C22

-

C25

C25

C25

C30

C30

C30

C35

C35

C35

C40

C40

C40

C45

C45

C45

C50

C50

C50

C55

C55

C55

jakościowa do

ulepszania cieplne-

go

C60

PN-EN 10083-

2+A1:1999

C60

EN 10083-2:1991

C60

ISO 683-18:1996

DC01

DC01

CR22

DC03

DC03

-

DC04

DC04

CR24

jakościowa na

wyroby płaskie

walcowane na

zimno

DC05

PN-EN 10152:1997

DC05

EN 10152:1993

-

ISO 6932:1986

DX51D

DX51D

-

DX52D

DX52D

-

DX53D

DX53D

-

jakościowa na

taśmy i blachy do

obr. plast. na zimno

DX54D

PN-EN

10142+A1:1997

DX54D

EN 10142:1991

-

08

~C10E

EN 10084:1998

~C10

ISO 683-18:1996

08Y

-

-

10X

-

~HR3

10Y

-

-

15X

~DD11

EN 10111:1996

HR2

niskowęglowa

wyższej jakości

określonego zasto-

sowania

15Y

PN-88/H-84023/05

-

-

ISO 3573:1986

18G2-b

-

-

20G2VY-b

-

-

20G2Y-b

-

-

35G2Y-b

-

-

St0S-b

~S185

~E185

St3S-b

~S235JR

~E235

St3SX-b

~S235JRG1

~E235

określonego zasto-

sowania (do zbro-

jenia betonu)

St3SY-b

PN-89/H-84023/06

~S235JRG2

EN 10025:1993

~E235

ISO 630:1987

St1E

-

-

St1Z

-

-

określ. zastos. (na

łańcuchy ogniwo-

we)

15GJ

PN-89/H-84023/08

-

-

08J

-

-

08JA

-

-

08XA

-

-

08YA

-

-

08F

-

-

określonego zasto-

sowania na blachy i

taśmy

06JA

PN-89/H-84023/03

-

-

R35

-

-

R45

-

-

określonego zasto-

sowania na rury

12X

PN-89/H-84023/07

-

-

A

-

-

AH32

-

-

AH36

-

-

AH40

-

-

B

-

-

D

-

-

DH32

-

-

DH36

-

-

DH40

-

-

E

-

-

EH32

-

-

EH36

-

-

na blachy grube i

uniwersalne do

budowy statków

EH40

PN-93/H-92147

-

-

P16G

-

~C1

P45A

-

~C3

P30G

PN-84/H-84027/01

-

~C2

P45

-

-

dla kolejnictwa

P35

PN-84/H-84027/02

-

-

ISO 1005/4:1986

15

Stale konstrukcyjne niestopowe

Gatunek w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Przeznaczenie

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

A10X

~11SMn30

~11SMn30

A10XN

-

-

A11

~10S20

~10S20

A11X

-

-

A45

~46S20

~46S20

automatowa

A35

PN-73/H-84026

~35S20

EN 10087:1998

~35S20

ISO 683-9:1988

P275N

P275N

-

P275NL1

P275NL1

PL285TN

P275NL2

P275NL2

-

P275NH

P275NH

PH285TN

P355N

P355N

P355TN

P355NL1

P355NL1

PL355TN

P355NL2

P355NL2

-

jakościowa spa-

walna drobnoziar-

nista na urządzenia

ciśnieniowe

P355NH

PN-EN 10028-3:1996

P355NH

EN 10028-3:1992

PH355TN

ISO 9328-4:1991

S275N

S275N

-

S275NL

S275NL

-

S355N

S355N

-

jakościowa drobno-

ziarnista spawalna

S355NL

PN-EN 10113-2:1998

S355NL

EN 10113-2:1993

-

S185

S185

E185

S235JR

S235JR

E235

S235J0

S235J0

E235

S235J2G3

S235J2G3

E235

S275J2G3

S275J2G3

E275

S355J0

S355J0

E355

na wyroby walco-

wane na gorąco

S355J2G3

PN-EN 10025:1996

S355J2G3

EN 10025:1993

E355

ISO 630:1995

D35

-

2CD35A

D38

C38D

2CD38A

D40

-

2CD40A

D43

C42

EN 10016-2:1994

2CD43A

D53A

~C52D2

3CD53A

D55A

C56D2

3CD55A

D58A

C58D2

EN 10016-4:1994

3CD58A

D65

C66D

EN 10016-2

2CD65A

D65A

~C66D2

EN 10016-4

3CD65A

D68

C68D

EN 10016-2

2CD68A

D68A

~C68D2

EN 10016-4

3CD68A

D70

C70D

EN 10016-2

2CD70A

D70A

~C70D2

EN 10016-4

3CD70A

D73

C73D

EN 10016-2

2CD73A

D73A

~C73D2

EN 10016-4

3CD73A

D75

C75D

EN 10016-2

2CD75A

D75A

~C75D2

3CD75A

DS75

~C76D2

EN 10016-4

~3CD75A

D78

C78D

EN 10016-2

2CD78A

D78A

~C78D2

3CD78A

D80A

~C80D2

3CD80A

DS80

C82D2

~3CD83A

DS85

C86D2

~3CD85A

DS90

C92D2

-

DS95

C98D2

EN 10016-4

-

D83

C82D

EN 10016-2

2CD83A

D83A

~C82D2

EN 10016-4

3CD83A

D85

C86D

EN 10016-2

2CD85A

na walcówkę do

produkcji drutu

D85A

PN-91/H-84028

~C86D2

EN 10016-4

3CD85A

ISO 8457-2:1989

16

Z ESTAWIE N IE G ATUN K Ó W STALI K ON STR U KC YJN YCH STOP O WY C H . [ 4]

Stale konstrukcyjne stopowe

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Przeznaczenie

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

09G2Cu

-

-

09G2

-

-

15GA

-

-

15G2ANb

~P355NL1

~E355E

15G2ANNb

-

~E390

18G2ACu

-

-

18G2ANb

~P355NL1

~E355E

18G2AVCu

~P460N

~E460

18G2AV

~P460N

~E460

18G2A

-

-

o podwyższonej

wytrzymałości

18G2

PN-86/H-84018

-

EN 10113-

3:1993

-

ISO 4950-

2:1995

20HNMA

~20NiCrMo2-2

~20NiCrMo2

23GHNMA

-

-

23G2NMHA

-

-

23GHNMVTA

-

-

na walcówkę i

pręty wal-

cowane na

gorąco

23G2NMHVTA

PN-H-

93028/A1: 1997

-

EN

10084:1998

-

ISO 683-

11:1987

15HGM

~18CrMo4

~18CrMo4

15HGN

~18NiCr5-4

-

15HN

~17CrNi6-6

-

15H

~17Cr3

~C16E4

16HG

16MnCr5

16MnCr5

17HGN

~16NiCr4

-

17HNM

~18CrNiMo7-6

17NiCrMo6

18HGM

~18CrMo4

~18CrMo4

18HGT

-

-

18H2N2

-

-

20HG

20MnCr5

~18CrMo4

20HNM

~20NiCrMo2-2

~20NiCrMo2-2

20H

~20Cr4

~20Cr4

do nawęglania

22HNM

PN-89/H-
84030/02

~20NiCrMo2-2

EN

10084:1998

~20NiCrMo2-2

ISO 683-

11:1987

25H3M

~31CrMo12

~31CrMo12

33H3MF

-

-

do azotowania

38HMJ

PN-89/H-
84030/03

~41CrAlMo7

EN

10084:1998

~41CrAlMo7-4

ISO 683-

10:1987

20HGS

-

-

25HGS

-

-

25HM

~25CrMo4

~25CrMo4

30G2

~28Mn6

~28Mn6

30HGS

-

-

30HM

~25CrMo4

~25CrMo4

30H

~34Cr4

~34Cr4

34HNM

~34CrNiMo6

~34CrNiMo6

35HGS

-

-

35HM

~34CrMo4

~34CrMo4

35SG

-

-

36HNM

~36CrNiMo4

~36CrNiMo4

37HGNM

-

-

37HS

-

-

38HNM

-

-

40HM

~42CrMo4

~42CrMo4

do ulepszania

cieplnego i har-

towania po-

wierzchniowego

40HNMA

PN-89/H-
84030/04

-

EN 10083-

1:1991

-

ISO 683-

1:1987

40H2MF

-

-

40H

~41Cr4

~41Cr4

45G2

-

-

45HNMF

-

-

45HN2A

-

-

45HN

-

-

45H

~41Cr4

~41Cr4

50H

-

-

28Mn6

-

-

30G2F

-

-

na ciśnieniowe

zbiorniki stałe

34CrMo4

PN-H-

93011:1998

-

-

do ulepszania

20MnB5

PN-EN 10083

20MnB5

EN 10083-

-

17

Stale konstrukcyjne stopowe

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Przeznaczenie

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

30MnB5

30MnB5

-

38MnB5

38MnB5

-

27MnCrB5-2

27MnCrB5-2

-

33MnCrB5-2

33MnCrB5-2

-

cieplnego z

borem

39MnCrB6-2

39MnCrB6-2

3:1995

-

S420N

S420N

E420

S420NL

S420NL

E420

S460N

S460N

-

drobnoziarnista

spawalna

S460NL

PN-EN 10113-

2:1998

S460NL

EN 10113-

2:1993

E420

ISO 4950-

2:1995

08HA

-

-

10H

-

-

10HA

-

-

10HAV

-

-

10HAVP

-

-

10HNAP

-

~HSA355W1

12HNANb

PN-83/H-84017

-

-

S235J0W

S235J0W

-

S235J2W

S235J2W

-

ISO 5952

S355J0W

S355J0W

FeE490

ISO 6930

S355J0WP

S355J0WP

-

S355J2G1W

S355J2G1W

HSA355W1

ISO 5952

S355J2G2W

S355J2G2W

-

S355J2WP

S355J2WP

-

S355K2G1W

S355K2G1W

-

trudno rdzewie-

jąca

S355K2G2W

PN-EN

10155:1997

S355K2G2W

EN

10155:1993

-

40S2

-

-

45S

-

-

50HF

51CrV4

51CrV4

ISO 683-

1:1987

50HG

-

~55Cr3

50HS

-

EN 10083-

1:1991

-

50S2

50Si7

-

50S

-

EN 89:1971

-

55S2

55Si7

~59Si7

60SGH

-

EN 10132-

4:1997

-

60SG

60Si7

-

60S2A

~60Si7

-

sprężynowa

(resorowa)

60S2

PN-74/H-84032

60Si7

EN 89:1971

-

ISO 683-

14:1992

12HN3A

~15NiCr3

~15NiCr3

12H2N4A

-

-

18H2N4WA

-

-

do nawęglania

20H2N4A

PN-72/H-84035

-

EN

10084:1998

-

ISO 683-

11:1987

20HN3A

-

-

25H2N4WA

-

-

30HGSNA

-

-

30HN2MFA

-

-

30HN3A

-

-

30H2N2M

30CrNiMo8

30CrNiMo8

37HN3A

-

-

do ulepszania

cieplnego

65S2WA

PN-72/H-84035

-

EN 10083-

1:1991

-

ISO 683-

1:1987

25CrMo4

25CrMo4

25CrMo4

30CrNiMo8

30CrNiMo8

30CrNiMo8

34Cr4

34Cr4

34Cr4

34CrMo4

34CrMo4

34CrMo4

34CrNiMo6

34CrNiMo6

34CrNiMo6

36CrNiMo6

36CrNiMo6

36CrNiMo6

36NiCrMo16

36NiCrMo16

-

37Cr4

37Cr4

37Cr4

38Cr2

38Cr2

-

41Cr4

41Cr4

41Cr4

46Cr2

46Cr2

-

51CrV4

51CrV4

51CrV4

42CrMo4

42CrMo4

42CrMo4

specjalna do

ulepszania

cieplnego

50CrMo4

PN-EN 10083-

1:1997

50CrMo4

EN 10083-

1:1991

50CrMo4

ISO 683-

1:1987

P460N

P460N

P460TN

P460NH

P460NH

P460TN

specjalna spa-
walna na urzą-

dzenia ciśnie-

P460NL1

PN-EN 10028-

3:1996

P460NL1

EN 10028-

3:1992

PL460TN

ISO 9328-

4:1991

18

Stale konstrukcyjne stopowe

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Przeznaczenie

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

niowe

P460NL2

P460NL2

-

19G2FA

-

-

20GB

-

-

określonego

zastosowania

na rury

32HA

PN-89/H-
84023/07

-

~34Cr4

ISO 683-

1:1987

Zestawienie gatunków stali odpornych na korozję, żaroodpornych, żarowytrzymałych, zaworowych i łożyskowych.

Stale odporne na korozję, żaroodporne, żarowytrzymałe, zaworowe i łożyskowe

Przeznaczenie

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

0H13

X6Cr13

-

0H13J

X6CrAl13

1

H17

X6Cr17

8

1H13

X10Cr13

-

3H13

X30Cr13

-

0H17T

X3CrTi17

-

H18

-

-

H13N4G9

-

-

00H18N10

X2CrNi19-11

10

0H18N9

X5CrNi18-10

11

0H18N10T

X6CrNiTi18-10

15

0H18N12Nb

X6CrNiNb18-10

-

H18N10MT

X6CrNiMoTi17-12-2

21

1H18N9

X12CrNi18-8

14

1H18N9T

X10CrNiTi18-10

15

1H18N12T

-

13

2H18N9

X12CrNi18-8

-

00H17N14M2

X2CrNiMo17-2-2

19a

0H17N4G8

-

A-2, A-3

0H17N16M3T

-

25

H17N13M2T

X6CrNiMoTi17-12-2

21

1H17N4G9

-

-

0H22N24M4TCu

-

-

0H23N28M3TCu

PN-71/H-

86020

-

EN 10088/1-

3:1995

-

ISO 683-

13:1986

X2CrNiN18-7

X2CrNiN18-7

-

X2CrNi18-9

X2CrNi18-9

-

X2CrNi19-11

X2CrNi19-11

-

X2CrNiN18-10

X2CrNiN18-10

X2CrNiN1810

X5CrNi18-10

X5CrNi18-10

X5CrNi1810

X8CrNiS18-9

X8CrNiS18-9

-

X6CrNiTi18-10

X6CrNiTi18-10

X6CrNiTi1810

X6CrNiNb18-10

X6CrNiNb18-10

X6CrNiNb1810

ISO 9328T.5:

1991

X4CrNi18-12

X4CrNi18-12

X5CrNi1812E

X1CrNi25-21

X1CrNi25-21

-

ISO 4954

X2CrNiMo17-12-2

X2CrNiMo17-12-2

X2CrNiMo1712

X2CrNiMoN17-11-2

X2CrNiMoN17-11-2

-

ISO 9328T.5

X5CrNiMo17-12-2

X5CrNiMo17-12-2

X5CrNiMo17122E

X1CrNiMoN25-22-2

X1CrNiMoN25-22-2

-

X6CrNiMoNb17-12-2

X6CrNiMoNb17-12-2

-

X2CrNiMo17-12-3

X2CrNiMo17-12-3

-

X2CrNiMo17-13-3

X2CrNiMo17-13-3

X2CrNiMo17133E

X3CrNiMo17-13-3

X3CrNiMo17-13-3

-

ISO 4954

X2CrNiMo18-14-3

X2CrNiMo18-14-3

X2CrNiMo1713

X2CrNiMoN18-12-4

X2CrNiMoN18-12-4

-

X2CrNiMo18-15-4

X2CrNiMo18-15-4

X3CrNiMo18164

X2CrNiMoN17-13-5

X2CrNiMoN17-13-5

X2CrNiMoN17135

X1CrNiSi18-15-4

X1CrNiSi18-15-4

-

X12CrMnNoN17-7-5

X12CrMnNoN17-7-5

-

odporne na

korozję

X2CrMnNiN17-7-5

PN-EN

10088:

1998

X2CrMnNiN17-7-5

EN

10088:1995

-

ISO 9328T.5

X3CrNiCu18-9-2

X3CrNiCu18-9-2

-

X6CrNiCuS18-9-2

X6CrNiCuS18-9-2

-

X3CrNiCu18-9-4

X3CrNiCu18-9-4

X3CrNiCu1893E

X2CrNiN23-4

X2CrNiN23-4

-

X3CrNiMoN27-5-2

X3CrNiMoN27-5-2

-

X2CrNiMoN22-5-3

X2CrNiMoN22-5-3

-

X2CrNiMoN25-7-4

X2CrNiMoN25-7-4

-

ISO 4954

19

Stale odporne na korozję, żaroodporne, żarowytrzymałe, zaworowe i łożyskowe

Przeznaczenie

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

X2CrNi12

X2CrNi12

-

X2CrTi12

X2CrTi12

~X6CrTi12E

X6CrNiTi12

X6CrNiTi12

-

X6Cr13

-

X6Cr13

X6CrAl13

X6CrAl13

-

X2CrTi17

X2CrTi17

-

X6Cr17

-

X6Cr17

X3CrTi17

X3CrTi17

-

X3CrNb17

X3CrNb17

-

ISO 4955

X6CrMo17-1

X6CrMo17-1

X6CrMo171E

X6CrMoS17

X6CrMoS17

-

X2CrMoTi17-1

X2CrMoTi17-1

-

X2CrMoTi18-2

X2CrMoTi18-2

-

X2CrMoTiS18-2

X2CrMoTiS18-2

-

X6CrNi17-1

X6CrNi17-1

-

X6CrMoNb17-1

X6CrMoNb17-1

-

X2CrNbZr17

X2CrNbZr17

-

X2CrAlTi18-2

X2CrAlTi18-2

-

X2CrTiNb18

X2CrTiNb18

-

X2CrMoTi29-4

X2CrMoTi29-4

-

X12Cr13

-

X12Cr13E

X12CrS13

X12CrS13

-

X20Cr13

X20Cr13

-

X30Cr13

X30Cr13

-

X29Cr13

X29Cr13

-

X39Cr13

X39Cr13

-

X46Cr13

X46Cr13

-

X50CrMoV15

X50CrMoV15

-

X70CrMo15

X70CrMo15

-

X14CrMoS17

X14CrMoS17

-

X39CrMo17-1

X39CrMo17-1

-

ISO 4954

X105CrMo17

X105CrMo17

~110CrMo17

X90CrMoV18

X90CrMoV18

-

X17CrNi16-2

X17CrNi16-2

-

X3CrNiMo13-4

X3CrNiMo13-4

-

X4CrNiMo16-5-1

X4CrNiMo16-5-1

-

X5CrNiCuNb16-4

X5CrNiCuNb16-4

-

X7CrNiAl17-7

X7CrNiAl17-7

-

X8CrNiMoAl15-7-2

X8CrNiMoAl15-7-2

-

ISO 4957

X10CrNi18-8

X10CrNi18-8

X10CrNi189E

ISO 4954

H5M

-

-

H6S2

-

-

2H17

-

-

H13JS

X10CrAlSi13

EN

10095:1995

-

H18JS

X2CrNiMo17-2-2

19a

żaroodporna

H24JS

PN-71/H-

86022

X10CrAlSi25

EN 10088-

1:1995

-

ISO683-

13:1986

H25T

-

-

H26N4

-

-

H18N9S

-

-

H23N13

-

-

H20N12S2

X15CrNiSi20-2

-

H23N18

-

-

H25N20S2

X15CrNiSi25-21

-

H18N25S2

-

-

żarowytrzymała

H16N36S2

PN-71/H-

86022

X12NiCrSi35-16

EN

10095:1995

-

H9S2

X45CrSi8

-

H10S2M

X40CrSiMo10

-

4H14N14W2M

-

-

zaworowe

50H21G9N4

PN-71/H-

86022

X53CrMnNiN21-9

EN 90:1971

-

ŁH15

100Cr6

1

ŁH15SG

PN-74/H-

84041

100CrMn6

3

na łożyska toczne

LH20M

PN-H-

94021:199

7

-

EN 94:1973

-

ISO 683-

17:1976

20

Zestawienie gatunków stali o specjalnych zastosowaniach

Stale o specjalnych zastosowaniach

Przeznaczenie

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

St36K

~P235GH

~P235

St41K

~P265GH

EN 10028-2

~P265

ISO 9328-2:1991

St44K

~P285NH

EN 10222-4

~F13

ISO 2607-1

K10

~P235

~PH23

niestopowa do

pracy w podwyż-

szonej tempe-

raturze

K18

PN-85/H-84024

-

EN 10216-2

~PH29

ISO 9329-2

P235GH

P235GH

P235

P265GH

P265GH

P265

P295GH

P295GH

P290

niestopowa do

pracy w podwyższ.

temp.

P355GH

PN-EN 10028-

2:1996

P355GH

EN 10028-2:1992

P355

ISO 9328-2:1991

19G2

-

~PH35

16M

16Mo2

16Mo3

ISO 9329-2

20M

~16Mo3

~F26

ISO 2604-1

15HM

13CrMo4-5

EN 10028-2

~14CrMo45

ISO 9328-2

20HM

~25CrMo4

EN 10083-1

~F31

ISO 2604-1

10H2M

10CrMo9-10

EN 10028-2

~11CrMo910

ISO 9329-2

13HMF

~14Mo6

F33

20MF

-

~F33

21HMF

-

-

20HMFTB

-

EN 10222-2

-

15NCuMNb

9NiCuMoNb5-6-4

-

26H2MF

-

-

30H2MF

-

-

22H2NM

-

-

33H2NMJ

-

-

20H2MWF

-

-

32HN3M

-

-

34HN3M

-

-

15H11MF

-

-

15H12MWF

-

EN 10216-2

-

20H12M1F

X20CrMoV11-1

~F40

stopowa do pracy

w podwyższonej

temperaturze

23H12MNF

PN-75/H-84024

-

EN 10222-2

~F40

ISO 2604-1

10CrMo9-10

10CrMo9-10

TS34

ISO 2604-2

13CrMo4-5

13CrMo4-5

14CrMo45

16Mo3

16Mo3

16Mo3

stopowa specjalna

do pracy w podwyż.

temp.

11CrMo9-10

PN-EN 10028-

2:1996

11CrMo9-10

EN 10028-2

13CrMo910

ISO 9328-2

TS47

~X5CrNi18-10

~11

TS60

-

-

TS61

-

-

TW47

~X5CrNi18-10

~11

TW60

-

-

stopowa nierdzew-

na na rury dla

przemysłu spo-

żywczego

TW61

PN-H-74247:1996

-

EN 10088/1-3

-

ISO 683-10

D

-

D

nierdz. na wszcze-

py dla chirurgii

E

PN-ISO 5832-

1:1997

-

E

ISO 5832-1:1987

H13J4

-

-

H17J5

-

-

H20J5

-

-

o wysokiej oporno-

ści elektrycznej

0H23J5

PN-87/H-92610

-

-

W6

-

-

H6K6

-

-

stopowa magne-

tycznie twarda

H9K15M2

-

-

M235-35A

M235-35A

-

M250-35A

M250-35A

-

M250-50A

M250-50A

-

M270-35A

M270-35A

-

M270-50A

M270-50A

-

M290-50A

M290-50A

-

M300-35A

M300-35A

-

M310-50A

M310-50A

-

M310-65A

M310-65A

-

M330-35A

M330-35A

-

M330-50A

M330-50A

-

M330-65A

M330-65A

-

M350-50A

M350-50A

-

na blachy i taśmy

stalowe elektro-

technicznie wal-

cowane na zimno

M350-65A

PN-EN

10106:1998

M350-65A

EN 10106:1995

-

21

Stale o specjalnych zastosowaniach

Przeznaczenie

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

M400-50A

M400-50A

-

M400-65A

M400-65A

-

M470-50A

M470-50A

-

M470-65A

M470-65A

-

M530-50A

M530-50A

-

M530-65A

M530-65A

-

M600-100A

M600-100A

-

M600-50A

M600-50A

-

M600-65A

M600-65A

-

M700-100A

M700-100A

-

M700-50A

M700-50A

-

M700-65A

M700-65A

-

M800-100A

M800-100A

-

M800-50A

M800-50A

-

M800-65A

M800-65A

-

M940-50A

M940-50A

-

M1000-100A

M1000-100A

-

M1000-65A

M1000-65A

-

M1300-100A

M1300-100A

-

080-23-N5

M080-23N

-

089-27-N5

M089-27N

-

097-30-N5

M097-30N

-

103-27-P5

M103-27P

-

105-30-P5

-

-

106-23-M6

-

-

111-30-P5

M111-30P

-

111-35-N5

M111-35N

-

117-27-N6

-

-

117-30-P5

M117-30P

-

120-23-S5

M120-23S

-

125-35-P5

-

-

128-30-N6

-

-

130-27-S5

M130-27S

-

135-27-P6

-

-

135-35-P5

-

-

na blachy i taśmy

stalowe magne-

tyczne o ziarnie zo-

rientowanym

138-30-P6

PN-IEC 404-8-

7+A1

-

-

140-30-S5

M140-30S

-

146-30-P6

-

-

146-35-N6

-

-

154-30-P6

-

-

155-35-S5

-

-

157-23-S6

-

-

164-35-P6

-

-

168-27-S6

-

-

177-35-P6

-

-

183-30-S6

-

-

207-35-S6

-

-

Zestawienie gatunków stali narzędziowych

Stale narzędziowe

Przeznaczenie

Gatunki w Polskich Normach

Odpowiednik w EN

Odpowiednik w ISO

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Gatunek

Norma

Stale narzędziowe niestopowe

N5

-

-

N6

-

-

N7

CT70

TC70

N7E

CT70

TC70

N8

CT80

TC80

N8E

CT80

TC80

N9

CT90

TC90

N9E

CT90

TC90

N10

CT105

TC105

N10E

CT105

TC105

N11

PN-84/H-85020

-

EN 96-79

-

ISO 4957

22

N11E

-

-

N12

CT120

TC120

N12E

CT120

TC120

Stale narzędziowe stopowe

NV

102V2

TCV105

NMV

90MnV8

90MnV8

NCV1

-

-

NW1

-

-

NWC

107WCr5

107WCr1

NMWC

95MnWCr5

95MnWCr5

NC4

102Cr6

102Cr6

NC5

-

-

NC6

-

-

NCMS

-

-

NCLV

X100CrMoV5-1

100CrMoV5

NC10

-

-

NC11

X210Cr12

210Cr12

NC11LV

X160CrMoV12-1

160CrMoV12

NW9

-

-

NPW

-

-

NZ2

45WCrV8

45WCrV8

do pracy na zimno

NZ3

PN-86/H-85023

55WCrV8

EN 96-79

~60WCrV8

ISO 4957

WLB

~35CrMo8

~35CrMo2

WNL

~55NiCrMoV7

~55NiCrMoV2

WNL1

~55NiCrMoV7

~55NiCrMoV2

WNLV

55NiCrMoV7

55NiCrMoV2

WNLB

-

-

WCL

X37CrMoV5-1

37CrMoV5

WCLV

X40CrMoV5-1-1

40CrMoV5

WLV

30CrMoV12-11

30CrMoV3

WLK

-

-

WWS1

~X30WCrV5-3

~30WCrV5

WWV

X30WCrV9-3

30WCrV9

do pracy na gorąco

WWN1

PN-86/H-85021

-

EN 96-79

-

ISO 4957

Stale szybkotnące

SW12

-

-

SW18

PN-86/H-85022

HS 18-0-1

EN 9679

HS 18-0-1

ISO 4957

SW2M5

-

-

SW7M

HS 6-5-2

HS 6-5-2

SK5

-

-

SK5M

HS 6-5-2-5

HS 6-5-2-5

SK5MC

HS 7-4-2-5

-

SK8M

HS 2-9-1-8

HS 2-9-1-8

SK5V

HS 12-1-5-5

-

SK10V

HS 10-4-3-10

HS 10-4-3-10