Maciej Piasecki 1a

Etap pierwszy - OUN



Poprzez narządy zmysłów, informacje o wystąpieniu

czynników stresowych docierają do

kory mózgowej



Aktywowany zostaje układ limbiczny, przede wszystkim

podwzgórze

oraz

ciało migdałowate



W samym OUN różne ośrodki są pobudzane lub

hamowane na drogach:



Noradrenergicznej



Cholinergicznej



Serotoninergicznej



Dopaminergicznej



Opioidoergicznej



GABA - ergicznej

Oś podwzgórze - przysadka



Pobudzone podwzgórze uwalnia do krążenia wrotnego
kortykoliberynę (CRH)



CRH rozkłada proopiomelanokortynę na:



Hormon adrenokortykotropowy (ACTH)



Hormon melanotropowy (MSH)



Hormon lipotropowy (LPH)



Enkefaliny



Endorfiny

Inne efekty pobudzenia przysadki



Wzrost wydzielania prolaktyny



Wzrost wydzielania somatotropiny



Wydzielanie wazopresyny



Spadek wydzielania hormonów gonadotropowych

Efekty działania ACTH



Wydzielanie ACTH jest pobudzane przez CRH,
wazopresynę, VIP



Z kolei ACTH aktywuje nadnercza, które zaczynają
produkować duże ilości hormonów, przede wszystkim
glikokortykoidów – głównych hormonów stresu.
Hormony te działają na komórki efektorowe:



hepatocyty



lipocyty



Receptory nerkowe



Komórki układu odpornościowego

Ciało migdałowate



Jest ważnym ośrodkiem układu limbicznego



Decyduje o zachowaniu w konfrontacji ze stresorem –

„ucieczce” bądź „walce”



Impulsy z ciała migdałowatego dochodzą do podwzgórza



Razem z hipokampem przechowuje wzorce zachowań w

przypadku podobnych sytuacji

Układ współczulny



W wyniku pobudzenia podwzgórza, wydzielania CRH, oraz

pobudzania przez nie miejsca sinawego w pniu mózgu,

aktywowany zostaje układ współczulny



Dochodzi do aktywacji rdzenia nadnerczy i wytwarzania dużych

ilości adrenaliny i noradrenaliny.



rozkurcz oskrzeli,



skurcz naczyń tętniczych i żylnych skóry oraz błon śluzowych,



rozszerzenie tętniczek w mięśniach szkieletowych i narządach

miąższowych,



niewielkie zmniejszenie oporu obwodowego,



zwiększenie powrotu żylnego i pojemności minutowej serca,



wzrost skurczowego i obniżenie rozkurczowego ciśnienia

tętniczego.



zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego, zwiększenie

częstotliwości rytmu

Skutki działania stresu



Hiperglikemia



Hiperlipidemia, hipercholesterolemia



Rozkurcz oskrzeli, tachypnoe



Rozkurcz naczyń sercowych, skurcz naczyń na obwodzie



Skurcz włośniczek



Zmniejszenie filtracji kłębuszkowej



Rozszerzenie źrenic



Wzrost ciśnienia tętniczego, tachykardia



Znaczne osłabienie odczuwania bólu



Zwiększenie napięcia mięśniowego



Immunosupresja



Mechanizmy występujące w przypadku stresu ostrego
przeważnie są korzystne i pozwalają na przetrwanie
sytuacji kryzysowej



Jeśli jednak stres jest przewlekły, wszystkie wcześniej
wymienione czynniki wiążą się ze znaczną utratą
odporności i pogorszeniem stanu zdrowia