BIOCHEMICZNE

EFEKTY STRESU

Tatiana Polowko

Tatiana Polowko

Karol Wieczorek

Karol Wieczorek

Tomasz Ziarkiewicz

Tomasz Ziarkiewicz

Gr.5b

Gr.5b

Bod

Bod

ź

ź

ce stresowe

ce stresowe

(stresory) wp

(stresory) wp

ł

ł

ywaj

ywaj

ą

ą

na o

na o

ś

ś

podwzgórzowo-przysadkowo- nadnerczow

podwzgórzowo-przysadkowo- nadnerczow

ą

ą

Podwzgórze otrzymuje sygna

Podwzgórze otrzymuje sygna

ł

ł

z ró

z ró

ż

ż

nych pól

nych pól

mózgowych oraz receptorów cia

mózgowych oraz receptorów cia

ł

ł

a

a

i w

i w

odpowiedzi na stresor uwalnia

odpowiedzi na stresor uwalnia

kortykoliberyn

kortykoliberyn

ę

ę

(CRH)

(CRH)

, pobudzaj

, pobudzaj

ą

ą

c w ten sposób p

c w ten sposób p

ł

ł

at przedni

at przedni

(gruczo

(gruczo

ł

ł

owy) przysadki mózgowej, który wydziela

owy) przysadki mózgowej, który wydziela

hormon

hormon

adrenokortykotropowy

adrenokortykotropowy

(ACTH).

(ACTH).

Hormon

Hormon

ten stymuluje kor

ten stymuluje kor

ę

ę

nadnerczy do wydzielania

nadnerczy do wydzielania

glikokortykoidów np. kortykosteronu

glikokortykoidów np. kortykosteronu

i

i

kortyzolu

kortyzolu

.

.

- hamowanie
hormonalne
+ pobudzanie
hormonalne

Synteza glikokortykoidów w

Synteza glikokortykoidów w

korze

nadnerczy

pozwala

korze

nadnerczy

pozwala

przezwyci

przezwyci

ęż

ęż

y

y

ć

ć

warunki stresowe

warunki stresowe

i przystosowa

i przystosowa

ć

ć

si

si

ę

ę

do nich

do nich

(zwierz

(zwierz

ę

ę

ta

pozbawione

kory

ta

pozbawione

kory

nadnerczy

gin

nadnerczy

gin

ą

ą

w

wyniku

w

wyniku

dzia

dzia

ł

ł

ania

nawet

s

ania

nawet

s

ł

ł

abych

abych

stresorów).

stresorów).

Skutki działania tych hormonów w

odpowiedzi na bodźce stresowe to między innymi:



wzrost ilości wytwarzanej glukozy,



wzrost ilości wytwarzanego moczu,



wzrost ilości wolnych kwasów tłuszczowych

uwalnianych do układu krążenia,



wzrost podatności na nie zakrzepową martwicę

mięśnia sercowego,



możliwość zahamowania czynności mechanizmów

immunologicznych,



zaostrzenie przebiegu opryszczki zwykłej,



wzrost ilości wytwarzanych ciał ketonowych.

Bezpośrednio drogą nerwową pobudzany jest

rdzeń nadnerczy, który wydziela adrenalinę

zwaną hormonem stresu lub walki należącą

do amin katecholowych. Wzrost jej stężenia w

organizmie następuje podczas stresu

wynikającego z nagłych, zaskakujących

sytuacji. Hormon ten stanowi o gotowości

ustroju do natychmiastowej akcji (reakcja

„uciekaj” albo „walcz”). Reakcja, której

efektem jest uwalnianie adrenaliny,

zapoczątkowana jest w mózgu, a

dokładniej

w uk

w uk

ł

ł

adzie limbicznym

adzie limbicznym.

Ciało migdałowate stanowi najwyższy

punkt, w którym zostaje zapoczątkowana

reakcja „uciekaj” albo „walcz”. Od tego

miejsca strumień impulsów nerwowych

biegnie do podwzgórza, a następnie

poprzez piersiową część rdzenia kręgowego

dociera do rdzenia nadnerczy. Stymulacja

tej części nadnerczy doprowadza do

uwalniania adrenaliny do krwioobiegu.

Skutki tego pobudzenia są następujące:



wzrost ciśnienia tętniczego,



wzrost pojemności minutowej serca,



spadek przepływu krwi przez nerki,



zwężenie naczyń krwionośnych w skórze,



wzrost poziomu wolnych kwasów tłuszczowych

w osoczu krwi,



wzrost napięcia mięśniowego,



wzrost poziomu trójglicerydów w osoczu krwi,



wzrost poziomu cholesterolu w osoczu krwi.

Inne hormony, które zwykle uwalniaj

Inne hormony, które zwykle uwalniaj

ą

ą

si

si

ę

ę

w czasie wielu rozmaitych sytuacji

w czasie wielu rozmaitych sytuacji

stresowych,

stresowych,

to np.

to np.

wazopresyna,

wazopresyna,

aldosteron, somatotropina, tyroksyna,

aldosteron, somatotropina, tyroksyna,

glukagon.

glukagon.

W ostatnich latach pogl

W ostatnich latach pogl

ą

ą

dy

dy

na funkcjonowanie neurohormonalnych

na funkcjonowanie neurohormonalnych

mechanizmów regulacyjnych podczas

mechanizmów regulacyjnych podczas

stresu uleg

stresu uleg

ł

ł

y modyfikacji wskutek

y modyfikacji wskutek

wykrycia endogennych substancji

wykrycia endogennych substancji

o

o

morfinopodobnym dzia

morfinopodobnym dzia

ł

ł

aniu

aniu

.

.

Jednym z nich jest związek o właściwościach

hormonu - beta-endorfina. Jest on uwalniany wraz z

ACTH w przysadce mózgowej i zwrotnie oddziałuje na

ośrodkowy układ nerwowy. Związek ten jest

odpowiedzialny za wiele charakterystycznych dla

stresu objawów, a mianowicie za zwiększenie

wydzielania prolaktyny i hormonu wzrostu oraz

za zmniejszenie wydzielania hormonów

gonadotropowych kierujących funkcją gruczołów

płciowych. Ten ostatni efekt wyjaśnia przyczynę

zaburzeń miesiączkowania u kobiet w stanie stresu.

Beta-endorfina, powodując zmniejszenie wrażliwości

na ból, może chronić ustrój przed nadmiernym

reagowaniem na bodźce stresowe.

DZIĘKUJEMY ZA

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ!!!

UWAGĘ!!!