BIOC

BIOC

H

H

EMICZNE EFEKTY

EMICZNE EFEKTY

STRESU

STRESU

Anna Sądel

Anna Sądel

Maciej

Maciej

Urlik

Urlik

G

G

r. 6b

r. 6b

Stresor jako pewne

Stresor jako pewne

g

g

o

o

rodzaju bodziec posiada w

rodzaju bodziec posiada w

naszym or

naszym or

g

g

anizmie swoje

anizmie swoje

receptory.

receptory.

Dzięki nim uruc

Dzięki nim uruc

h

h

amia

amia

kaskadę procesów

kaskadę procesów

mającyc

mającyc

h

h

na celu

na celu

zmobilizowanie or

zmobilizowanie or

g

g

anizmu

anizmu

do utrzymania stałości

do utrzymania stałości

środowiska

środowiska

wewnętrzne

wewnętrzne

g

g

o.

o.

Pobudzona kora móz

Pobudzona kora móz

g

g

owa

owa

i ośrodki emocjonalne

i ośrodki emocjonalne

powodują zmianę

powodują zmianę

aktywacji ośrodkowyc

aktywacji ośrodkowyc

h

h

układów neuronalnyc

układów neuronalnyc

h

h

takic

takic

h

h

jak:

jak:



noradrener

noradrener

g

g

iczny,

iczny,



dopaminer

dopaminer

g

g

iczny,

iczny,



c

c

h

h

oliner

oliner

g

g

iczny,

iczny,



G

G

ABA-er

ABA-er

g

g

iczny,

iczny,



serotoninoer

serotoninoer

g

g

iczny

iczny



i opioidoer

i opioidoer

g

g

iczny.

iczny.

W konsekwencji

W konsekwencji

doc

doc

h

h

odzi do aktywacji

odzi do aktywacji

osi:

osi:



podwz

podwz

g

g

órze-przysadka-kora

órze-przysadka-kora

nadnerczy oraz

nadnerczy oraz



podwz

podwz

g

g

órze-układ

órze-układ

współczulny-rdzeń nadnerczy

współczulny-rdzeń nadnerczy

Wówczas kortykoliberyna CR

Wówczas kortykoliberyna CR

H

H

zostaje uwolniona z neuronów

zostaje uwolniona z neuronów

sekrecyjnyc

sekrecyjnyc

h

h

podwz

podwz

g

g

órza i

órza i

oddziałując na przysadkę

oddziałując na przysadkę

pobudza w niej syntezę:

pobudza w niej syntezę:



adrenokortykotropiny,

adrenokortykotropiny,



melanotropiny,

melanotropiny,



lipotropiny,

lipotropiny,



endorfiny i

endorfiny i



enkefaliny.

enkefaliny.

Endorfiny są odpowiedzialne za

Endorfiny są odpowiedzialne za

wiele c

wiele c

h

h

arakterystycznyc

arakterystycznyc

h

h

dla

dla

stresu objawów do któryc

stresu objawów do któryc

h

h

należą:

należą:



wzrost wydzielania prolaktyny i

wzrost wydzielania prolaktyny i

h

h

ormonu wzrostu,

ormonu wzrostu,



zmniejszenie wydzielania

zmniejszenie wydzielania

h

h

ormonów

ormonów

g

g

onadotropowyc

onadotropowyc

h

h

,

,



oraz zmniejszenie wrażliwości na

oraz zmniejszenie wrażliwości na

ból, co ma c

ból, co ma c

h

h

ronić or

ronić or

g

g

anizm przed

anizm przed

nadreakcją na stres.

nadreakcją na stres.

Kortykoliberyna stymuluje

Kortykoliberyna stymuluje

także wydzielanie innyc

także wydzielanie innyc

h

h

neuropeptydów

neuropeptydów

powodującyc

powodującyc

h

h

wzrost

wzrost

stężenia ACT

stężenia ACT

H

H

i są to:

i są to:



wazopresyna i

wazopresyna i



białko VIP.

białko VIP.

ACT

ACT

H

H

zaś pobudza korę

zaś pobudza korę

nadnerczy do produkcji

nadnerczy do produkcji

g

g

likokortykosteroidów,

likokortykosteroidów,

któryc

któryc

h

h

poziom we krwi

poziom we krwi

uważa się za miarę stresu.

uważa się za miarę stresu.

Kortykoliberyna pośrednio

Kortykoliberyna pośrednio

wpływa na układ współczulny

wpływa na układ współczulny

oraz rdzeń nadnerczy

oraz rdzeń nadnerczy

zwiększając uwalnianie:

zwiększając uwalnianie:



adrenaliny,

adrenaliny,



noradrenaliny,

noradrenaliny,



endorfin oraz

endorfin oraz



enkefalin.

enkefalin.

Reasumując, zwiększone

Reasumując, zwiększone

stężenie

stężenie

g

g

likokortykosteroidów,

likokortykosteroidów,

adrenaliny, noradrenaliny,

adrenaliny, noradrenaliny,

endorfin i enkefalin działa na

endorfin i enkefalin działa na

narządy efektorowe w obrębie

narządy efektorowe w obrębie

układu krążenia, oddec

układu krążenia, oddec

h

h

owe

owe

g

g

o,

o,

mięśniowe

mięśniowe

g

g

o

o

i innyc

i innyc

h

h

, zwiększając możliwości

, zwiększając możliwości

ener

ener

g

g

etyczne oraz

etyczne oraz

psyc

psyc

h

h

osomatyczne ustroju.

osomatyczne ustroju.

W reakcji na stres pewną

W reakcji na stres pewną

rolę odrywają także

rolę odrywają także

h

h

ormony tarczycy

ormony tarczycy

zwiększające metabolizm

zwiększające metabolizm

przysadki i innyc

przysadki i innyc

h

h

g

g

ruczołów endokrynnyc

ruczołów endokrynnyc

h

h

re

re

g

g

ulując tym samym ic

ulując tym samym ic

h

h

aktywność.

aktywność.

Stres inicjuje także

Stres inicjuje także

zmiany na poziomie

zmiany na poziomie

g

g

enetycznym,

enetycznym,

immunolo

immunolo

g

g

icznym,

icznym,

enzymatycznym i wielu

enzymatycznym i wielu

innyc

innyc

h

h

warunkując tym

warunkując tym

samym określone reakcje

samym określone reakcje

tkanek, narządów i całe

tkanek, narządów i całe

g

g

o

o

or

or

g

g

anizmu.

anizmu.

DZIĘKUJEMY

DZIĘKUJEMY