Efekt substytucyjny i dochodowy
zmiany ceny

Jak wskazuje sam tytuł będziemy badać ww. efekty, gdy zmieni się cena jednego z analizowanych
dóbr.

Efekt substytucyjny – wyznaczamy na pierwotnej krzywej obojętności. Dowiadujemy się jak zmienia
się konsumpcja dobra pod wpływem zmiany cen relatywnych

Efekt dochodowy – wyznaczamy na podstawie dochodowej krzywej konsumpcji (ICC)

W rozpatrywanym przykładzie załóżmy:



konsument zarabia minimalną krajową 1300 zł miesięcznie. Wartość ta jest dochodem
nominalnym a więc wyrażona w jednostkach pieniężnych.



Wydaje ten dochód na dwa dobra:

o Papierosy 13zł za paczkę (dobro X)
o Żywność 50 zł za koszyk w popularnym dyskoncie (dobro Y)

Powyższy model rozszerzamy o mapę preferencji, które odzwierciedla jak analizowane dobra
podobają się konsumentowi

X

Y

26

100

BL = 1300



Konsument może nabyć albo 26 koszyków Y,
albo 100 paczek za swój dochód nominalny
1300



Linia budżetowa przedstawia dochód realny,
czyli ile konsument może nabyć koszyków
dóbr i paczek (jedn. naturalne)

X

Y

26

100

BL = 1300

PKT równowagi

konsumenta

Zakładamy, że cena papierosów wzrosła do 20zł za paczkę

Z punktu x1 do x1’ (są na pierwotnej krzywej obojętności) zaznaczony jest efekt substytucyjny. W
wyniku wzrostu ceny Px, konsumpcja X spadła. (-)

Z punktu x1’ do punktu x2 zaznaczony jest efekt dochodowy. Dochód spadł i konsumpcja spadła (+)

X

26

100

BL1

65

A

B

A’

Przesunęliśmy równolegle BL2 aż do punktu styczności z I1;
tak wyznaczyliśmy A’

BL2

I1

I2

x1

x1’

x2