background image

 

 

Magistrala ISA (ang. Integrated System Architecture) to historycznie najstarsza 
magistrala zewnętrzna stosowana w komputerach typu PC. W swojej 8-bitowej wersji 
była przystosowana do współpracy z procesorem 8088. Wraz z pojawieniem się 
procesorów 286 opracowano jej wersję 16-bitową, która bez zmian przetrwała do 
dzisiaj i jest wbudowana w najnowszych nawet płytach głównych do obsługi kart 
rozszerzających typu ISA. Magistrala ta jest taktowana zegarem o częstotliwości 
ok. 8MHz, co przy 16-bitowej szerokości daje teoretyczną maksymalną prędkość 
transmisji ok. 8MB/S.  
W praktyce prędkość ta jest jeszcze ograniczona protokołami transmisji i wynosi ok. 
4MB/S. Złącza magistrali ISA są zawsze w kolorze czarnym. Magistrala ta jest 
obecnie stosowana do podłączania kart rozszerzeń nie wymagających dużych 
prędkości transmisji, jak np. karty dźwiękowe, wolniejsze karty sieciowe, itp 
Standard ISA posiada 16-bitową, dwukierunkową szynę danych  i 24-bitową szynę 
adresową . 
 
OPIS STANDARDU W normie PCI Local Bus (ostatnia wersja: Revision 2.2 
pochodzi z 18. grudnia 1998) wydanej przez PCI Special Interest Group
zdefiniowano magistralę 32.bitową, ze wspólnymi przełączanymi liniami adresu i 
danych, synchronizowaną przebiegiem zegarowym o częstotliwości do 33 MHz. 
Przewidziano możliwość rozszerzenia ścieżki danych do 64 bitów i wprowadzenia 
dodatkowej częstotliwości zegara taktującego równej 66 MHz. Przyjęty protokół 
transmisji danych dostosowany jest do przesyłania sekwencyjnego. Przy częstotliwości 
zegara 33 MHz, magistralą PCI można transmitować 32.bitowe dane z szybkością do 
132 Megabajtów/sekundę. 64.bitowe rozszerzenie i zastosowanie zegara 66 MHz 
pozwala tą szybkość zwiększyć czterokrotnie 
 

 

 

 

 AGP 1x, używa kanału 32-bitowego działającego z taktowaniem 66 

MHz

, co 

daje maksymalny transfer 264 MB/s równy dwukrotnemu transferowi 132 
MB/s dostępnemu w magistrali PCI działającej przy taktowaniu 33 MHz/32-
bit; napięcie sygnału 3.3 V.  

 AGP 2x, używa kanału 32-bitowego przy taktowaniu 66 MHz z podwójną 

przepływnością, prowadzącą do efektywnego transferu 528 MB/s; napięcie 
sygnału 3.3 V.  

 AGP 4x, używa kanału 32-bitowego przy taktowaniu 66 MHz z poczwórną 

Wersje PCI

 

 

 

 

 

 

PCI 

2.0

 

PCI 

2.1

 

PCI 2.2

 

PCI 

2.3

 

Rok wprowadzenia

 

1993

 

1994

 

1999

 

2002

 

Maksymalna szerokość szyny danych

 

32 

bity

 

64 

bity

 

64 

bity

 

64 

bity

 

Maksymalna częstotliwość taktowania

 

33 

MHz

 

66 

MHz

 

66 

MHz

 

66 

MHz

 

Maksymalna przepustowość

 

133 

MB

/

s

 

528 

MB

/

s

 

528 

MB

/

s

 

528 

MB

/

s

 

Napięcie

 

V

 

V

 

V

 / 3,3 

V

 

3,3 

V

 

background image

 

 

przepływnością, co prowadzi do efektywnego transferu maksymalnego 1056 
MB/s (1 GB/s); napięcie sygnału 1.5 V.  

 AGP 8x, używa kanału 32-bitowego przy taktowaniu 66 MHz z ośmiokrotną 

przepływnością, co prowadzi do efektywnego transferu maksymalnego 2112 
MB/s (2 GB/s); napięcie sygnału 0.8 V.  

 
Co to jest PIO
(ang. Programmed Input/Output) - programowalny 

protokół

 wejścia/wyjścia urządzeń 

ATA

. Sterowaniem rozkazami protokołu zajmował się 

procesor

. Tryb PIO, o ile 

sprawdzał się w 

DOS

-ie, to w systemach wielozadaniowych (

Windows 98/NT

Linux

OS-2

) niepotrzebnie zajmuje procesor. Szybkości transferu danych dla danego trybu 

PIO wynoszą:  
PIO 0-3,3 MB/s;  
PIO l-5,2 MB/s;  
PIO 2-8,3 MB/s;  
PIO 3-11,1 MB/s;  
PIO 4-l6,6 MB/s. 
 
Co to jest DMA
(ang. Direct Memory Access - bezpośredni dostęp do pamięci) - technika pozwalająca 
niektórym urządzeniom uzyskiwać bezpośredni dostęp do modułów 

pamięci 

operacyjnej

, a więc bez pośrednictwa 

procesora

. Jeśli na przykład 

karta graficzna

 

potrzebuje informacji zawartych w pamięci i transfer danych przeprowadzony jest bez 
DMA, proces ten odbywa się za pośrednictwem procesora. Dane są ładowane ze 
źródła do procesora, z procesora do karty. W wersji DMA karta przejmuje kontrolę 
nad systemem i pobiera potrzebne informacje bezpośrednio z pamięci. Odciąża to 
procesor, który wykonywane operacje może wykonywać krócej. Ten tryb przesyłania 
przydaje się szczególnie w 

systemach wielozadaniowych

, kiedy podczas przesyłania 

danych do i z 

dysku

 procesor może zająć się innymi zadaniami. Wykorzystywanie tego 

trybu przesyłania na komputerze bazującym na 

DOS

 lub 

Windows 3.x

 (bądź innym 

systemie bez wielozadaniowości) jest bezcelowe.  
 

 

Synteza FM (Frequency Modulation) 

Czyli modulacja częstotliwościowa, została opracowana w latach szedziesiątych na 
uniwersytecie w Stanford. Syntezator generujący dźwięk metodą FM posiada kilka 
układów generujących podstawowe fale dźwiękowe (sinusoidalna, kwadratowa, 
piłokształtna i podobne), które są przepuszczane poprzez inne układy generujące 
obwiednie, vibrato itp., a następnie miksowane. 
Połączenie takich układów nazywane jest operatorem. Im większa liczba operatorów 
tym bardziej złożone i bliższe rzeczywistości efekty można uzyskać.  

Synteza WaveTable (tablica fal) 

Jest jednym z najnowszych metod syntezy dźwięku i opiera się na zupełnie innej 
koncepcji niż synteza FM. Wykorzystuje ona zdygitalizowane i przetworzone w czasie 
rzeczywistym naturalne próbki dźwiękowe (sample), wielokrotnie odtwarzane w 
zależności od potrzebnej w danym momencie długości tonu. Wykorzystuje ona także 
złożone algorytmy, umożliwiające przeliczanie oryginalnych wzorców fal odpowiednio 
do żądanej wysokości dźwięku.  
Główną zaletą syntezy WaveTable jest możliwość uzyskania bardzo naturalnych 

background image

 

 

dźwięków (zwłaszcza przy krótkich tonach oraz w zakresie wysokości Dźwięku 
odpowiadającej oryginalnemu nagraniu). Jednak im bardziej wysokość i czas trwania 
tonu będzie odbiegać od pierwotnego wzorca, tym sztuczniej zabrzmi dźwięk 
imitowany przy użyciu tej metody. Przy użyciu WaveTable nie można także 
symulować złożonych modulacji dźwięku w długim przedziale czasowym (np.: zmiana 
tonu w przypadku długich Dźwięków skrzypiec lub fletu). Kolejnym minusem tej 
metody jest konieczność przeznaczenia na dźwięki wzorcowe dużego obszaru pamięci. 
Standardowe karty WaveTable są wyposażone w tzw. o wielkości od 2 do 6 
megabajtów. Zazwyczaj im większy rozmiar tej pamięci tym jakość dźwięków 
wzorcowych jest lepsza lub jest ich więcej. 
 
Procesor sygnałowy (DSP z 

ang.

 Digital Signal Processor, procesor DSP) oznacza 

klasę specjalizowanych 

procesorów

 do 

cyfrowej obróbki sygnałów

. Charakteryzują się 

rozdzielonymi pamięciami programu i danych (

architektura harwardzka

), możliwością 

równoczesnego odczytu instrukcji i danych, sprzętowym dostosowaniem do 
wykonywania operacji najczęściej występujących przy przetwarzaniu sygnałów 
(filtracji 

FIR

 i 

IIR

transformacji Fouriera

, korelacji wzajemnej) i 

potokowym 

przetwarzaniem

 instrukcji. 

 
Przetwornik analogowo-cyfrowy A/C (

ang.

 A/D - analog to digital; ADC - analog 

to digital converter), to układ służący do zamiany 

sygnału

 

analogowego

 (ciągłego) na 

reprezentację cyfrową (

sygnał cyfrowy

). Dzięki temu możliwe jest przetwarzanie ich w 

urządzeniach 

elektronicznych

 opartych o architekturę zero-jedynkową oraz 

gromadzenie na dostosowanych do tej architektury 

nośnikach danych

. Proces ten 

polega na uproszczeniu sygnału analogowego do postaci skwantowanej (dyskretnej), 
czyli zastąpieniu wartości zmieniających się płynnie do wartości zmieniających się 
skokowo w odpowiedniej skali (dokładności) odwzorowania. Przetwarzanie A/C 
tworzą 3 etapy: 

próbkowanie

kwantyzacja

 (dyskretyzacja) i 

kodowanie

. Działanie 

przeciwne do wyżej wymienionego wykonuje 

przetwornik cyfrowo-analogowy

 C/A 

 

Mikser

 dźwięku – służy do łączenia sygnałów dźwięku z różnych źródeł, generatorów 

dźwięku, przetworników 

C/A

, wejść zewnętrznych, itp. 

Syntezator - 

instrument

 

muzyczny

 z grupy 

elektrofonów

 

elektronicznych

, w którym 

dźwięk jest 

syntezowany

 w układach elektronicznych poprzez modelowanie 

odpowiedniego 

kształtu napięcia

, które potem jest wzmacniane we 

wzmacniaczu

 i 

zamieniane przez 

głośnik

 na odpowiadającą mu 

falę akustyczną

. Kształtowanie 

napięcia może się odbywać na drodze 

analogowej

 lub 

cyfrowej

Syntezowanie dźwięku obejmuje modelowanie: 

 głównej składowej częstotliwości, odpowiedzialnej za wysokość 

dźwięku 

muzycznego

,  

 składowych harmonicznych, odpowiedzialnych za barwę dźwięku,  


obwiedni dźwięku

 określającej charakterystykę powstawania, przebiegu i 

wybrzmiewania dźwięku.  

W celu realizacji tych funkcji syntezator wyposażony jest w: 

 elektroniczne generatory przebiegów 

sinusoidalnych

prostokątnych

trójkątnych

piłokształtnych

 i innych kształtów,  

 elektroniczne 

generatory szumu

,  



filtry

 pozwalające na dodatkowe kształtowanie dźwięku,  

 dodatkowe efekty, na przykład 

kamerę pogłosową

,  

background image

 

 

 urządzenie sterujące np. klawiaturę.