Sommelier

(

513203

)

Pracownicy usług i sprzedawcy

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Sommelier (513203)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-146-4 (146)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach ................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu ...............................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

8

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Doradzanie go

ś

ciom lokalu w wyborze wina Kz1 ........... 10

3.2. Serwowanie wina i innych napojów zgodnie ze standar-

dami oraz indywidualnymi oczekiwaniami go

ś

cia Kz2 ... 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................ 13

5. Słownik ....................................................................................... 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

513203 Sommelier

Grupa wielka 5 – Pracownicy usług i sprzedawcy (w Mi

ę

dzynaro-

dowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 5132 – Barmani (w Mi

ę

dzynarodowym Standar-

dzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 5132 Barten-
ders).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja I. Działalno

ść

zwi

ą

zana z zakwaterowaniem i usługami ga-

stronomicznymi, Dział 56. Działalno

ść

usługowa zwi

ą

zana

z wy

ż

ywieniem, Grupa 56.3. Przygotowanie i podawanie napojów.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 12 przedsi

ę

biorstwach (małe – 12, w tym usługowo-handlowe – 12)

przeprowadzonych w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Marek Gałaj – Centrum Edukacji Enologicznej CEE Consulting

w Warszawie,

•

Andrzej Strzelczyk – Hotel Mamaison Le Regina Warsaw w War-

szawie,

•

Magdalena Bednarek – M&P FHU w Warszawie,

•

Małgorzata Statkiewicz – Zachodniopomorski Uniwersytet Tech-

nologiczny w Szczecinie.

Ewaluatorzy:

•

Maciej Roguski – Winokolekcja Wine Bar w Warszawie,

•

Gra

ż

yna Motyli

ń

ska – Gimnazjum im. Unii Europejskiej w Dobrej.

5

Recenzenci:

•

Bogusława Pie

ń

kowska – Zespół Szkół Hotelarsko-Turystyczno-

-Gastronomicznych nr 1 w Warszawie,

•

Jan Gembara – Lubuski O

ś

rodek Doradztwa Rolniczego w Kal-

sku.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Tomasz Prange-Barczy

ń

ski (przewodnicz

ą

cy) – Stowarzyszenie

Sommelierów Polskich w Poznaniu,

•

Bo

ż

ena Czynciel – Cech Rzemiosł Spo

ż

ywczych w Szczecinie,

•

Tomasz Kolecki-Majewicz – NSZZ Solidarno

ść

w Kamieniu Po-

morskim.

Data zatwierdzenia:

•

08.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Sommelier selekcjonuje i serwuje wina i inne alkohole, wody gastro-

nomiczne oraz cygara.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Sommelier jest zawodem o charakterze usługowym. Celem pracy

sommeliera jest obsługa go

ś

cia w lokalu gastronomicznym, ze szcze-

gólnym uwzgl

ę

dnieniem doradzania przy wyborze wina oraz jego ser-

wowanie. Sommelier powinien posiada

ć

umiej

ę

tno

ś

ci degustatorskie,

zna

ć

gatunki win, ich pochodzenie, wiek i dojrzało

ść

oraz inne alkohole

i trunki znajduj

ą

ce si

ę

w menu lokalu. Obowi

ą

zkiem sommeliera jest

przestrzeganie norm jako

ś

ciowych, w tym ocena organoleptyczna ser-

wowanych win, jak równie

ż

posługiwanie si

ę

technik

ą

dekantacji.

Sommelier zajmuje si

ę

wyborem win, przechowywaniem ich

w odpowiednich warunkach, doborem win do potraw, prowadzeniem
ewidencji, tworzeniem karty win, negocjacjami z dostawcami, sprzeda-

żą

win, alkoholi, wód gastronomicznych oraz cygar, a tak

ż

e szkoleniem

personelu w dziedzinie winiarstwa. Jest odpowiedzialny za sprz

ę

t

i urz

ą

dzenia u

ż

ywane w pracy, utrzymywanie czysto

ś

ci i porz

ą

dku,

dbanie o dobry wizerunek lokalu, w którym pracuje oraz wyszukiwanie
nowych trendów w dziedzinie winiarstwa.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy sommeliera s

ą

najcz

ęś

ciej restauracje, winiarnie.

Sommelier obsługuje urz

ą

dzenia: kostkarki, lodówki, zamra

ż

arki, blen-

dery, kasy fiskalne oraz drobny sprz

ę

t do serwowania wina taki jak

m.in.: trybuszon, szkło, karafki,

ś

wieczka, koszyk dekantacyjny. W miej-

scu pracy sommeliera wyst

ę

puj

ą

zagro

ż

enia dla zdrowia zwi

ą

zane

z obsług

ą

urz

ą

dze

ń

np. pora

ż

enie pr

ą

dem. Sommelier jest nara

ż

ony na

skaleczenia dłoni uszkodzonym szkłem (kieliszki, butelki) oraz na urazy
i skaleczenia nadgarstka (trybuszon). Ze wzgl

ę

du na fakt,

ż

e jest to

praca w pozycji stoj

ą

cej, nara

ż

ony jest równie

ż

na obci

ąż

enie kr

ę

go-

słupa oraz kolan. Z tych wzgl

ę

dów szczególnie wa

ż

ne jest organizowa-

nie usług zgodnie z zasadami i przepisami BHP i ergonomii. Natomiast
ze wzgl

ę

du na proces przechowywania i produkcji

ż

ywno

ś

ci konieczne

7

jest przestrzeganie Systemu Analizy Zagro

ż

e

ń

i Krytycznych Punktów

Kontroli (HACCP). Sommelier mo

ż

e pracowa

ć

w systemie jedno- lub

dwuzmianowym.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Zawód sommeliera wymaga zdolno

ś

ci manualnych, pomysłowo

ś

ci

i spostrzegawczo

ś

ci. Sommelier powinien posiada

ć

predyspozycje

w zakresie organoleptycznej oceny wina. Bardzo wa

ż

na jest zr

ę

czno

ść

,

pami

ęć

wzrokowa, podzielno

ść

uwagi i refleks. Sommelier powinien

mie

ć

łatwo

ść

nawi

ą

zywania kontaktów z klientami oraz umiej

ę

tno

ść

ciekawego przekazywania informacji o gatunkach win oraz o krajach
i regionach ich pochodzenia – w celu zach

ę

cenia klienta do wyboru

odpowiedniego trunku. Sommelier powinien cechowa

ć

si

ę

dokładno

ś

ci

ą

oraz dbało

ś

ci

ą

o porz

ą

dek i czysto

ść

na stanowisku pracy. Ze wzgl

ę

du

na charakter pracy, zawodu sommeliera nie powinny wykonywa

ć

osoby

z dysfunkcjami narz

ą

du ruchu, (wady kr

ę

gosłupa i stawów kolanowych,

wady ko

ń

czyn dolnych i górnych), przewlekłymi chorobami skóry r

ą

k

i twarzy oraz daltonizmem.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Zawód sommeliera mo

ż

na uzyska

ć

przez uko

ń

czenie kursów o pro-

filu sommelierskim po szkole zasadniczej zawodowej lub

ś

redniej o pro-

filu gastronomicznym. Nauka zawodu mo

ż

e odbywa

ć

si

ę

równie

ż

po-

przez szkolenie praktyczne (przyuczenie) na stanowisku pracy oraz
zdobywanie do

ś

wiadczenia w trakcie pracy. Do wykonywania zawodu

konieczne jest posiadanie aktualnej ksi

ąż

eczki zdrowia do celów sani-

tarno-epidemiologicznych. Wymagana jest znajomo

ść

j

ę

zyka obcego

na poziomie podstawowym. Na rynku dost

ę

pna jest oferta szkole

ń

i kursów sommelierskich organizowanych przez firmy prywatne, szkoły
gastronomiczne i urz

ę

dy pracy. Daj

ą

one podstawy wiedzy oraz umie-

j

ę

tno

ś

ci, jakie powinien posiada

ć

sommelier. Wykonywanie zawodu

sommeliera wymaga ci

ą

głego dokształcania poprzez uczestnictwo

w szkoleniach, degustacjach i targach bran

ż

owych. Sommelier powi-

nien zna

ć

bie

żą

ce trendy i nowo

ś

ci na rynku winiarskim.

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Sommelier powinien zdobywa

ć

wiedz

ę

i umiej

ę

tno

ś

ci uczestnicz

ą

c

w targach, degustacjach, pokazach i konkursach bran

ż

owych. Somme-

lier mo

ż

e bra

ć

udział w zawodach bran

ż

owych pomagaj

ą

cych zdoby

ć

do

ś

wiadczenie i uzyska

ć

pozycj

ę

w bran

ż

y. Szans

ą

rozwoju zawodo-

wego jest zatrudnienie w lokalach o wysokiej renomie oraz uko

ń

czenie

kursów i szkole

ń

doskonal

ą

cych kompetencje zawodowe.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Selekcjonowanie, zamawianie i przechowywanie wina (niezb

ę

d-

ne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2.

Sporz

ą

dzanie i aktualizowanie karty win lokalu (niezb

ę

dne kom-

petencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z3

Wykonywanie serwisu win według standardów obowi

ą

zuj

ą

cych

w lokalu (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z4.

Serwowanie cygar oraz napojów (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

Z5.

Przekazywanie go

ś

ciom lokalu oraz pozostałym pracownikom

restauracji wiedzy na temat wina i jego walorów smakowych (nie-
zb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z6.

Doradzanie go

ś

ciom lokalu w wyborze win (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, KzS).

Z7.

Propagowanie w lokalu tradycji kultury picia wina (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z8.

Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasa-
dami BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii ochrony

ś

rodowiska i sys-

temu HACCP (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Doradzanie go

ś

ciom lokalu w wyborze wina (potrzebne do wyko-

nania zada

ń

: Z1, Z2, Z5, Z6, Z7, Z8).

Kz2 – Serwowanie wina i innych napojów zgodnie ze standardami oraz

indywidualnymi oczekiwaniami go

ś

cia (potrzebne do wykonania

zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z4, Z7, Z8).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1÷Z8).

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 5 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód sommeliera:

1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, poj

ę

cia i zale

ż

no

ś

ci

w zawodzie sommelliera oraz w szerszym zakresie elementarne
uwarunkowania prowadzonej przez siebie działalno

ś

ci w bran

ż

y ga-

stronomicznej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

zada

ń

zawodowych sommelliera i rozwi

ą

zywania problemów po-

przez wybieranie podstawowych metod, narz

ę

dzi, materiałów i in-

formacji; potrafi wykonywa

ć

zadania według ogólnej instrukcji,

w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach, umie rozwi

ą

zywa

ć

typowe pro-

blemy, odbiera

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi, tak

ż

e wypowiedzi w j

ę

zy-

ku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Doradzanie go

ś

ciom lokalu w wyborze wina Kz1

Wiedza – zna podstawowe fakty,
poj

ę

cia i zale

ż

no

ś

ci dotycz

ą

ce

doradzania i obsługiwania go

ś

ci

lokalu; w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska i systemu HACCP

w zakresie obsługi klienta;

−

menu lokalu;

−

kart

ę

win lokalu;

−

zasady dobierania win do po-
traw;

−

zasady savoir vivre;

−

histori

ę

i ciekawostki zwi

ą

zane

z winem;

−

gatunki i rodzaje wina;

−

uwarunkowania uprawy wino-
ro

ś

li;

−

metody produkcji wina;

−

sposoby dojrzewania win i ich
wpływ na walory smakowe;

−

sposoby serwowania wina;

−

akcesoria niezb

ę

dne do ser-

wowania wina;

−

j

ę

zyk obcy;

−

podstawy technik sprzeda

ż

y.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania dotycz

ą

ce dora-

dzania i obsługiwania go

ś

ci lokalu,

według

okre

ś

lonej

instrukcji

w cz

ęś

ciowo zmiennych warun-

kach, potrafi:

−

stosowa

ć

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ergono-

mii, ochrony

ś

rodowiska i sys-

temu HACCP w zakresie ob-
sługi klienta;

−

prezentowa

ć

ofert

ę

win lokalu;

−

doradza

ć

go

ś

ciom w doborze

odpowiednich rodzajów win do
potraw;

−

dobiera

ć

rodzaj wina wedle

oczekiwa

ń

smakowych go

ś

cia;

−

słucha

ć

ze zrozumieniem go-

ś

cia;

−

udziela

ć

informacji na temat

cech charakteryzuj

ą

cych dany

gatunek i rodzaj wina;

−

udziela

ć

informacji na temat

regionów uprawy winoro

ś

li;

−

udziela

ć

informacji na temat

metod produkcji wina;

−

udziela

ć

informacji na temat

warunków i sposobów dojrze-
wania wina;

−

serwowa

ć

wino odpowiednimi

technikami;

−

prawidłowo

posługiwa

ć

si

ę

11

akcesoriami do serwowania
wina;

−

porozumiewa

ć

si

ę

w j

ę

zyku

obcym;

−

stosowa

ć

techniki sprzeda

ż

o-

we.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z7, Z8 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Serwowanie wina i innych napojów

zgodnie ze standardami oraz indywidualnymi
oczekiwaniami go

ś

cia

Wiedza – zna podstawowe fakty,
poj

ę

cia i zale

ż

no

ś

ci dotycz

ą

ce

serwowania wina i innych napojów
zgodnie ze standardami oraz in-
dywidualnymi oczekiwaniami go-

ś

cia; w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska i systemu HACCP

w zakresie obsługi klienta
i wykonywania serwisu wina;

−

zasady wypełniania dokumen-
tacji systemu HACCP;

−

zasady przechowywania wina,
napojów alkoholowych i wód
gastronomicznych;

−

normy

jako

ś

ci

oferowanych

produktów;

−

zasady ł

ą

czenia smaków win

i potraw;

−

techniki

serwowania

wina,

napojów alkoholowych i wód
gastronomicznych;

−

kolejno

ść

podawania win;

−

kolejno

ść

czynno

ś

ci przy wy-

konywaniu serwisu wina ciche-
go;

−

kolejno

ść

czynno

ś

ci przy wy-

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania dotycz

ą

ce serwo-

wania wina i innych napojów
zgodnie ze standardami oraz in-
dywidualnymi oczekiwaniami go-

ś

cia, według okre

ś

lonej instrukcji

w cz

ęś

ciowo zmiennych warun-

kach, potrafi:

−

stosowa

ć

zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ergono-

mii, ochrony

ś

rodowiska i sys-

temu HACCP w zakresie ob-
sługi klienta i wykonywania
serwisu wina;

−

wypełnia

ć

dokumentacj

ę

sys-

temu HACCP;

−

monitorowa

ć

proces przecho-

wywania wina;

−

monitorowa

ć

stany magazy-

nowe;

−

dokonywa

ć

oceny jako

ś

ci pro-

duktu;

−

dobiera

ć

wina do potraw;

−

serwowa

ć

wina, napoje alkoho-

lowe, wody gastronomiczne
i cygara według standardów
obowi

ą

zuj

ą

cych w lokalu;

−

dobiera

ć

sposób serwowania

12

konywaniu serwisu wina musu-
j

ą

cego;

−

technik

ę

dekantacji;

−

instrukcje obsługi u

ż

ytkowania

sprz

ę

tów niezb

ę

dnych do wy-

konania serwisu wina.

do charakteru wina;

−

dobiera

ć

sposób serwowania

wina, napojów alkoholowych
i wód

gastronomicznych

do

oczekiwa

ń

go

ś

cia;

−

wykonywa

ć

serwis wina ciche-

go;

−

wykonywa

ć

serwis wina musu-

j

ą

cego;

−

posługiwa

ć

si

ę

technik

ą

dekan-

tacji;

−

obsługiwa

ć

i

konserwowa

ć

urz

ą

dzenia słu

żą

ce do wyko-

nywania serwisu wina;

−

obsługiwa

ć

i

konserwowa

ć

urz

ą

dzenia słu

żą

ce do serwo-

wania

pozostałych

alkoholi

i wód gastronomicznych.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za obsług

ę

go

ś

ci lokalu gastronomiczne-

go, przygotowywanie produktów zgodnie ze standardami i indywi-
dualnymi oczekiwaniami go

ś

cia,

−

zachowuje si

ę

adekwatnie do sytuacji zaistniałych w lokalu, w któ-

rym pracuje,

−

pracuje w du

ż

ym stopniu samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorganizowanych warunkach pracy w lokalu,

−

ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej w lokalu i ponosi odpowiedzialno

ść

za ich skutki.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu sommeliera

przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 513203 Sommelier

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.