Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
29 marca 2010, 11:09 Autor: Redakcja SwiatObrazu.pl
czytano: 18608 razy
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii
Rozwój fotografii cyfrowej zaowocował gwałtownym wzrostem
popularności fotografii jako takiej. Rzesza pasjonatów robienia
zdjęć stale się powiększa, a niemal każdy fotograf ma swoje
ulubione tematy. Dla wielu z nich jest nim makrofotografia. Jej
powodzenie wzięło się stąd, że to stosunkowo łatwy sposób na
uzyskanie bardzo efektownych zdjęć, poza tym duże powiększenia
umożliwiają poznawanie świata i przyrody z zupełnie innej
perspektywy. Poza tym, z technicznego punktu widzenia to bardzo
demokratyczny dział fotografii - niemal każdy dysponujący
aparatem cyfrowym jest w stanie zrobić dobre zdjęcie makro. Jest
to jednocześnie dział bardzo rozległy, dlatego w niniejszym
artykule ograniczę się jedynie do opisania jak zrobić zdjęcie makro
na tytułowym spacerze, przy użyciu prostych i względnie tanich
metod.
Najprostszy przepis na dobre zdjęcie to użycie trybu makro w aparacie kompaktowym. Większość
kompaktów taki tryb posiada, a jego użycie w warunkach plenerowych, zwłaszcza w słoneczne dni daje
znakomite rezultaty. Jeżeli konstrukcja aparatu umożliwia zastosowanie konwertera makro, czyli
dodatkowej soczewki powiększającej, umieszczanej na końcu obiektywu, efekty mogą zawstydzić
niejednego posiadacza lustrzanki. Dodatkową zaletą kompaktów jest duża jak na makrofotografię głębia
ostrości. Lustrzanki oferują jednak znacznie większe możliwości oraz - co do zasady - lepszą jakość
zdjęć.
Posiadacz lustrzanki ma do dyspozycji trzy podstawowe rodzaje urządzeń do makrofotografii:
specjalistyczne obiektywy umożliwiające ostrzenie z bardzo niewielkiej odległości, akcesoria montowane
na obiektywie, czyli głównie konwertery makro oraz elementy montowane pomiędzy obiektywem a
korpusem aparatu - pierścienie pośrednie i mieszki.
1 z 8 2015-08-15 17:30
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
Obiektywy makro to głównie szkła stałoogniskowe, oferujące dużą skalę odwzorowania. Nowoczesne,
specjalistyczne urządzenia tego typu są niestety dosyć kosztowne, dlatego osobom o mniej zasobnym
portfelu bądz
nie mającym ochoty na drogie inwestycje w sprzęt proponowałbym nabycie obiektywu z
systemu M42  zwłaszcza Wołna-9 albo Flektogon 2,4/35.
Konwertery makro w większości przypadków montuje się wkręcając je w gwint w obiektywie. Są one
bardzo wygodne w użyciu, a przede wszystkim umożliwiają korzystanie z autofocusa oraz sterowanie
przesłoną w obiektywach automatycznych. Uzyskiwane powiększenie uzależnione jest od typu
konwertera - najpopularniejsze soczewki oferują dwu- albo czterokrotne powiększenie. Urządzenia tego
typu mają jednak poważną wadę, przynajmniej jeśli chodzi o wykorzystywanie ich "w plenerze",
2 z 8 2015-08-15 17:30
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
mianowicie ostrzą z bardzo niewielkiej odległości, co skutecznie utrudnia lub wręcz uniemożliwia
fotografowanie większości owadów. Jeżeli jednak naszym celem są obiekty, które nie uciekną na widok
zbliżającego się do nich obiektywu, to konwerter makro jest dobrym rozwiązaniem, tym bardziej, że
łatwo go zdemontować i nie zajmuje wiele miejsca. Zamiast konwertera można użyć również
odwróconego "tyłem do przodu" dodatkowego obiektywu (w tej roli znakomicie sprawdzają się
obiektywy M42, zwłaszcza o ogniskowych ok. 50 mm).
Strona 1
Strona 2
Pierścienie pośrednie występują w dwu podstawowych rodzajach - jako manualne i automatyczne. Te
ostatnie umożliwiają wykorzystanie obiektywów automatycznych - styki w pierścieniach pozwalają na
sterowanie przesłoną obiektywu, możliwe (przynajmniej teoretycznie) jest też korzystanie z autofocusa.
Są one jednak dosyć kosztowne, dlatego większość miłośników makrofotografii korzysta z pierścieni
manualnych. Ogólna zasada działania pierścieni pośrednich polega na tym, że odsuwają one na pewien
dystans obiektyw od korpusu aparatu (a zarazem od matrycy), co - w uproszczeniu - "powiększa"
widziany przez aparat obraz. Rozwiązanie takie, w zależności od użytego obiektywu, daje możliwość
uzyskania dużych powiększeń, ale ma też parę wad.
3 z 8 2015-08-15 17:30
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
Przede wszystkim głębia ostrości jest bardzo mała, co zmusza do mocnego przymykania przysłony
obiektywu. Niestety pierścienie manualne poważnie utrudniają sterowanie przysłoną obiektywów
automatycznych - jest ono możliwe, ale wyjątkowo kłopotliwe, dlatego stosując je wygodniej
zainwestować w stałoogniskowy obiektyw systemu M42 (na przykład popularnego rosyjskiego Heliosa
44M, 2/58). Oczywiście znaczne przymknięcie przysłony powoduje wydłużenie czasu ekspozycji, co
często wymusza użycie statywu/monopoda lub lampy błyskowej. Ostrość ustawia się "na oko" -
przybliżając i oddalając aparat od fotografowanego obiektu należy patrzeć przez wizjer aparatu, kiedy
obraz będzie odpowiednio ostry (często dotyczy to również pierścieni automatycznych - autofocus może
mieć problem z właściwym ustawieniem ostrości). Do tych wad można się jednak przyzwyczaić a przy
odrobinie wprawy pierścienie pozwolą na zrobienie świetnych zdjęć.
4 z 8 2015-08-15 17:30
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
Mieszek makro działa w bardzo zbliżony do pierścieni pośrednich sposób. Różnicą jest płynna regulacja
powiększenia (im bardziej oddalamy obiektyw od korpusu aparatu tym większe uzyskujemy
powiększenie). Zdecydowana większość mieszków to urządzenia manualne, jednak na serwisach
aukcyjnych czasami można znalez
ć egzemplarze przerobione w taki sposób, by można korzystać z
automatyki obiektywów.
Wbrew pozorom korzystanie z pierścieni pośrednich lub mieszka nie jest trudne, wymaga tylko
odrobiny wprawy i praktyki. Głównym problemem, zwłaszcza dla osób początkujących są dość długie
czasy naświetlania oraz utrzymanie w głębi ostrości poruszających się obiektów na przykład kwiatów
huśtających się na wietrze czy biegnącego owada bywa bardzo trudne. Dotyczy to szczególnie mieszka,
gdy wyciągniemy go na całą długość. Dlatego warto nieco ułatwić sobie zadanie. Najprostsze
rozwiązanie to fotografowanie w słoneczny, pogodny dzień - nie dość, że czas ekspozycji spokojnie
umożliwi zrobienie zdjęć "z ręki" to dodatkowo obiekt w kadrze będzie oświetlony w sposób naturalny
(należy tylko uważać, na cień rzucany przez aparat - walcząc z właściwym ustawieniem ostrości często
nie zwraca się na to uwagi). Niestety pogoda nie zawsze jest idealna i wtedy przydatny staje się statyw
lub monopod albo lampa błyskowa, tyle tylko, że spacer przekształca się wtedy w marsz fotografa
obwieszonego sprzętem.
5 z 8 2015-08-15 17:30
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
Strona 3
Najpopularniejsze tematy plenerowej makrofotografii to owady i kwiaty, ale warto zwrócić również
uwagę na inne otaczające nas obiekty. Interesujące bywają rośliny, liście, drzewa, kamyki i mnóstwo
innych przedmiotów, nie musimy ograniczać się do zdjęć kwiatów, by fotografia była efektowna i
ciekawa. Planując fotografowanie w plenerze dobrze zaopatrzyć się w jakiś mały kocyk czy inną tego
typu pomoc ułatwiającą na przykład położenie się przy fotografowanym obiekcie  w niektórych
sytuacjach jego użycie może uprościć proces kadrowania czy ostrzenia, szczególnie, gdy wykonujemy
zdjęcie z bardzo małą głębią ostrości. Jeśli natomiast chcemy "zapolować" na owady przydatna będzie
dłuższa ogniskowa. Dotyczy to zwłaszcza obiektywów stałoogniskowych  wybierając się na spacer z
aparatem trzeba wziąć obiektyw umożliwiający wyostrzenie z odległości ok. 30-40 cm (zamiast
przykładowo z 5-10 cm). Większa odległość między fotografowanym owadem a obiektywem znacznie
zmniejsza prawdopodobieństwo, że "robala" spłoszymy.
6 z 8 2015-08-15 17:30
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
Należy pamiętać jednak o pewnym niebezpieczeństwie czającym się na osoby rozpoczynające swoją
przygodę z makro. Otóż ten rodzaj fotografii wciąga i uzależnia szczególnie łatwo i mocno. Nie bądz
cie
zatem zaskoczeni, jeśli pewnego dnia uświadomicie sobie, że nie jesteście już w stanie wyjść na
zwykły, relaksujący spacer bez torby pełnej obiektywów, lampy błyskowej i statywu.
7 z 8 2015-08-15 17:30
Spacer w mikrokosmos - poradnik makrofotografii http://www.swiatobrazu.pl/spacer-w-mikrokosmos-poradnik-makrofoto...
Ernest Klauziński
www.swiatobrazu.pl
8 z 8 2015-08-15 17:30