Barok











Piątek, 21 Kwietnia Imieniny obchodzą: Anzelm, Feliks, Bartosz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Barok
>
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















Barok










kategoria:   J.polski
zakres:   Barok
dodano:   1999-11-17




Barok w Europie
rozpoczyna się w XVI w. , a kończy się w XVIII w. Nazwę epoki wzięto
z terminologii historii sztuki: portugalskiej ,,barocco",
hiszpańskiej "barueca". Nazwy te oznaczają perłę o dziwacznym
kształcie. Już sama nazwa mówił a o sobie negatywnie. Ujemnie
oceniane były: malarstwo, rzeźba, muzyka, literatura baroku.
Wyróżnia się barok:  hellenistyczny  wieków średnich 
XVIII wieku  romantyczny . W epoce baroku doszło do
przemian społeczno-religijnych oraz licznych wojen. Renesansowe
nury reformacyjne uległy załamaniu. Kościół starał się odzyskać
swoją dawną pozycję. Na soborze trydenckim (1545 - 1563) postulowano
o wzmocnienie władzy papieskiej oraz podjęcie działań przeciw
reformacji. Uwolnienie zasad religijnych miało się odbywać
poprzez sztukę o charakterze sakralnym (architektura, malarstwo,
rzeźba, literatura). Wiele dzieł sztuki uległo zniszczeniu, a
ogłoszeniem Indeksu Ksiąg zakonnych zapoczątkowano kościelną
cenzurę. Wszystkie te zjawiska, zmierzające do przeciwdziałania
reformacji, określa się mianem kontrreformacji. Szczególną rolę miał
odegrać utworzony w 1534 roku przez Ignacego Loydę, zakon
Najświętszej Marii Panny Serca Jezusowego. Członków tego zakony
nazywano jezuitami. Utrwalili oni wiatę katolicką wśród różnych
narodów. Procesowi temu sprzyjała podjęta z czasem praca edukacyjna,
szkolna. Do zakonu uczęszczali również innowiercy, którzy byli tam
miło przyjmowani i tolerowani. Metody nauczania czerpane były z
gimnazjów renesansowych. Jezuici kształcili gruntownie w zakresie
języka i literatury łacińskiej , a także greckiej. Działalność
jezuitów była generalnie podporządkowana interesom kontrreformacji.
Towarzystwo Jezusowe kultywowało politykę kulturalną instytucji
kościelnej, popierając między innymi walkę ze szkodliwymi dla wiary
katolickiej dziełami. Po wprowadzeniu Indeksu Ksiąg Zakonnych w
życie, Towarzystwo Jezusowe kontrolowało księgarnie i drukarnie.
Uiszczono pisma heretyckie i antykościelne. W baroku można
wyróżnić dwa wielkie nurty literackie:  literatura kościelna
 literatura świecka Literatura religijna Umocnienie
władzy kościoła sprzyjało wtedy wzrostowi zainteresowania relacjami
między Bogiem a człowiekiem . Mistycyzm - literatura, która
pokazuje wewnętrzne przeżycia człowieka wierzącego. Poezja
metafizyczna - najsilniej rozwinęła się w Anglii w XVII w. Poezja ta
ukazuje rozważania natury filozoficzno-religijnej. Literatura
świecka W środowisku dworskim kształtowały się różne nurty
poetyckie : Manieryzm - nurt charakterystyczny dla sztuki i
poezji włoskiej, rozwijający się w XV wieku. Cechował się bogactwem
formalnym, przepychem, dekoracyjnością. Gongoryzm - kierunek w
barokowej poezji hiszpańskiej. Charakteryzuje się bogactwem
formalnym i stosowaniem wyszukanych metafor. Marinizm - kierunek
w poezji włoskiej; odmiana konceptyzmu. Ukształtował go poeta włoski
Giambattista Marimo (Marini). Jego poezja stała się wzorem i normą
estetyczną dla jego naśladowców - marinistów. Język poetycki jako
"nieprzezroczysta materia" utkana z rzadkich słów, sprzecznych
epitetów, a nade wszystko z niezwykłych i przebogatych metafor. Opis
ukazywanych zjawisk bywa zazwyczaj barwny, plastyczny, nieledwie
malarski. Wiersz buduje często własny, "nadrealny" świat, poeta
zadziwia czytelnika fantastyką kreacji (retoryka). Konceptyzm -
główny kierunek w poezji baroku. Ukształtował się w poezji
hiszpańskiej i włoskiej wczesnego baroku i wpłynął na całą poezję
(również prozę) epoki. Podstawowymi wyróżnikami stylu znamiennego
dla konceptyzmu były: kunsztowna ornamentyka, dziwne metafory,
paradoksy, "puenty" - czyli "koncepty". Język bogaty i niezwykły,
skupiający na sobie uwagę odbiorcy. Pierwsze zwiastuny nowego
nurtu pojawiły się w Hiszpanii i we Włoszech. W Hiszpanii obok
gongoryzmu rozwinął się dramat. Jej najwybitniejszym
przedstawicielem był Lope de Vega. Parodię wielu eposów rycerskich
stworzył Miquel de Cervantes (Don Kichot). Na literaturę
elżbietańską w Anglii wpłynął William Szekspir (Makbet, Hamlet).
Krajem, w którym barok wygasł najszybciej była Francja, gdzie Pierre
Corneille był najwybitniejszym dramaturgiem (Cyd). Epoka baroku to
także czas powstania i rozwoju opery. Opera zaczęła się kształtować
we Włoszech we Florencji a pierwszym, który napisał operę był
Monteverdi. Bardzo szybko opera dotarła do Polski, dzięki
Władysławowi IV, który zaprosił śpiewaków operowych włoskich do
Polski. Potem na zamku królewskim założono wspaniały teatr operowy.
Od 1637 roku w tym teatrze wystawiano bardzo dużo wspaniałych
dramatów muzycznych. Barok w Polsce W epoce literackiego
baroku polskiego można wyróżnić trzy okresy;  wczesny barok
 rozkwit kultury barokowej  zmierzch baroku. Wczesny
barok przypada na ostatnie dwudziestolecie XVI i początek XVII
wieku. W tym okresie tworzy jeszcze Kochanowski , Szymon Szymonowic.
Pierwsze lata kontrreformacji owocują literaturą religijną Piotra
Skargi, M.S. Szarzyńskiego. Rozkwit kultury barokowej przypada
na lata 1620-1680. Rozwija się sztuka i literatura sakralna -
religijna. W tym okresie szerzy się nietolerancje religijna. W tym
okresie pojawia się literatura dworska (J.A. Morsztyn; Z. Morsztyn;
D. Naborowski ), a także literatura sarmacka (Wacław Potocki, Jan
Chryzostom Pasek). Zmierzch baroku przypada na lat a1680-1730 --
lata saskie. Dominujący nurtem stała się literatura okolicznościowa
i religijno-dydaktyczna. Sarmatyzm prąd kulturowy
polskiego baroku. Ukształtował się w drugiej połowie XVI wieku jako
legenda o pochodzeniu szlachty polskiej od starożytnego plemienia
mężczyzn Sarmatów znad Morza Czarnego. Mit sarmacki określił rychło
ideologię szlachty, a w XVII wieku także styl życia, twórczość
artystyczną, stając się znakomitym wyrazem kultury szlacheckiej.
Demokracja szlachecka. "Złota wolność". Wolność i swoboda
szlacheckiego indywidualizmu. Pochwała tradycji szlachectwa jako
zespołu wartości etycznych. Umiłowanie dawności, prostoty, pewnej
surowości obyczajów. Religijność żarliwa, prosta, fanatyczna.
Niechęć do nazbyt złożonych spekulacji intelektualnych i pewna
niechęć do pracy. Ideały sarmatyzmu - republikanizm, wolność,
szlachectwo, wiara - określiły postawę przeciętnego ówczesnego
szlachcica. Łączył się z tym jeszcze kult swojskości (ksenofobia -
chorobliwa niechęć do obcych kultur) i ziemiańskiego żywota.
Sarmata był rycerzem, sytym ziemianinem, zakochanym w
przeszłości, który zapełniał czas zabawą (polowaniem i biesiadą) i
politykowaniem. Był owym (pijanym często) rębajłą, który wierzył w
cuda i gardłował po sejmikach. Lubił życie rodzinne. W ideologii
sarmackiej wykształcił się pewien stereotyp Polaka: szlachcica,
ziemianina., katolika. Nieszlachcic i niekatolik nie mógł być
Polakiem. Polak był wyższy nad wszystkie narody i doskonalszy, toteż
gardził obcymi. Lecz czerpał od nich wiele, zwłaszcza ze Wschodu (z
Turcji). Orientalny przepych zaspokajał upodobania szlachcica.
Szlachta przejęta była swoją misją dziejową i szczególną, nadludzką
wartością. Sarmatyzm pełnił funkcję ideologii narodowej. Nie
stał się formacją kulturową i pozostał prądem w obrębie formacji
barokowej. Literatura związana z sarmatyzmem była obfita: pisano
wówczas powszechnie. Pisano dla siebie i grona znajomych; wiele
utworów pozostało w rękopisach. Pisarzem, który znakomicie wyraził
przeciętną sarmacką wizję świata, był Jan Chryzostom Pasek. Wacław
Potocki zbliżał się do sarmatyzmu. Mesjanizm sarmacki wiara w
posłannictwo narodu polskiego, mającego do spełnienia misję
wyznaczoną mu przez Boga. Mesjanizm sarmacki wypływał z wiary
religijnej i świadomości patriotycznej dawnych Polaków. Powstało
przekonanie, że Polacy (czyli szlachta) to naród wybrany przez Boga
i powołany do misji dziejowej, jak kiedyś Izrael.








Autor: GosiaP

Ocena : 3.5 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000