Ćwiczenie1 1.10.2013
Inspekcja weterynaryjna realizuje zadania z zakresu:
-ochrony zdrowia zwierzÄ…t
-bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego w celu
zapewnienia ochrony zdrowia publicznego
Kontrola produktów pochodzenia zwierzęcego obejmuje:
-badanie zwierzÄ…t rzez
nych oraz produktów pochodzenia
zwierzęcego
-sprawowanie nadzoru nad:
I. bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego w tym
nad wymaganiami weterynaryjnymi przy ich produkcji,
umieszczaniu na rynku i sprzedaży bezpośredniej
II. wprowadzaniem na rynek zwierząt i ubocznych produktów
pochodzenia zwierzęcego
-prowadzenie monitoringu substancji niedozwolonych w tym:
pozostałości chemicznych, biologicznych, leków
-badanie zwierzÄ…t umieszczanych na rynku, przeznaczonych do
wywozu oraz wystawiania świadectw zdrowia
-sprawowania nadzoru nad ubojem zwierzÄ…t rzez
nych, badanie
przed i poubojowe, oceny mięsa i nadzoru nad przestrzeganiem
przepisów o ochronie zwierząt w trakcie uboju
-badanie mięsa zwierząt łownych
-sprawowanie nadzoru nad zbiorem, przetwórstwem i
przechowywaniem mięsa i wystawianiem świadectw
-sprawowanie nadzoru nad punktami odbioru mleka, jego
przetwórstwem oraz przechowywaniem produktów mleczarskich
-sprawowanie nadzoru nad wyładowywaniem ze statków
rybackich
Zadania inspekcji wykonujÄ…:
-lekarze weterynarii i inne osoby zatrudnione w inspekcji
-lekarze weterynarii wyznaczeni do wykonywania określonych
czynności
LEKARZE WYKONUJ
CY ZADANIA INSPEKCJI S

URZ
DOWYMI LEKARZAMI WETERYNARII
Główny LW (zadania w Głównym Inspektoracie
Weterynaryjnym)
Wojewódzki LW [16](Wojewódzki IW)
graniczny LW [10] (Graniczny IW)
Powiatowy LW [304](Powiatowy IW)
Konstytucja RP z dn. 2 kwietnia 1997
Rozdział I  Rzeczpospolita
Art. 7 . organy władzy publicznej działają na podstawie i w
granicach prawa
Art. 8 1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczpospolitej
Polskiej
2. Przepisy konstytucja stosuje się bezpośrednio
Art. 9 rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa
międzynarodowego
Art. 10 stanowi o trójpodziale oraz równowadze władzy
ustawodawczej wykonawczej i sÄ…downiczej
Rozdział III  z
ródła prawa. y
ródłami powszechnie
obowiÄ…zujÄ…cego w Polsce sÄ…:
-konstytucja
-ustawy
-ratyfikowane umowy międzynarodowe
-rozporzÄ…dzenia
-akty prawa miejscowego
-dyrektywy
Pakiet higieniczny rozporządzenia, które regulują podstawowe
kwestie bezpieczeństwa żywności
Warunkiem wejścia w życie aktów prawnych jest ich ogłoszenie
Zwierzę gospodarskie- każde zwierzę trzymane, tuczone lub
hodowane przez człowieka, wykorzystywane do produkcji
żywności (mięso, mleko, jaja), wełny, skór, piór, futer lub innego
produktu pochodzenia zwierzęcego.
Zwierzęta gospodarskie (w rozumieniu przepisów o organizacji
hodowli i rozrodzie zwierzÄ…t gospodarskich):
-koniowate: koń, osioł
-bydło: bydło domowe i bawoły
-jeleniowate: jeleń lub daniel utrzymywane w warunkach
fermowych celem pozyskania mięsa i skór
-drób: kura, kaczka, gęś, indyk, przepiórka, perlica, struś
-świnie
-owce
-kozy
-zwierzęta futerkowe: lis pospolity i polarny, norka, tchórz, jenot,
nutria, szynszyla, królik
-pszczoły
Zwierzętadomowe- zwierzęta tradycyjnie przebywające wraz z
człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim
pomieszczeniu, utrzymywane przez człowieka w charakterze
jego towarzysza.
Zwierzęta laboratoryjne- myszy, szczury, świnki morskie,
chomiki syryjskie, króliki, psy, koty, przepiórki oraz zwierzęta
naczelne, z wyjątkiem człowieka, utrzymywane wyłącznie w celu
wykorzystania w doświadczeniach naukowych i testach przez
przedmiot zarejestrowany na podstawie przepisów o zwalczaniu
chorób zakaz
nych zwierzÄ…t, badaniu zwierzÄ…t rzez
nych i mięsa
oraz Inspekcji Weterynaryjnej.
Zwierzęta rzez
ne  hodowane, chowane lub utrzymywane w
celu pozyskania mięsa: bydło, świnie, owce, kozy, zwierzęta
jednokopytne, drób, króliki, zwierzęta dzikie na fermach w tym
strusie i nutrie.
Choroby zakaz
ne  wywoływane przez biologiczne czynniki
chorobotwórcze choroby zwierząt, które ze względu na sposób
powstawania i szerzenia się stanowią zagrożenie dla zdrowia
zwierzÄ…t i ludzi.
Zwierzę chore lub zakażone- zwierzę, u którego za życia lub po
śmierci urzędowy lekarz weterynarii stwierdził chorobę zakaz
nÄ….
Zwierzę podejrzane o zakażenie  zwierzę z gatunku
wrażliwego, które mogło mieć pośredni lub bezpośredni kontakt z
czynnikiem zakaz
nym wywołującym chorobę zakaz
nÄ… zwierzÄ…t.
Zwierzę podejrzane o chorobę  zwierzę z gatunku wrażliwego,
u którego występują objawy kliniczne lub zmiany pośmiertne
wskazujÄ…ce na wystÄ…pienie choroby zakaz
nej zwierzÄ…t; zwierzÄ™
uznaje się za podejrzane o chorobę gdy wyniki badań
diagnostycznych sÄ… niejednoznaczne.
Zwalczanie chorób zakaz
nych zwierząt  zgłaszanie,
zapobieganie dalszemu szerzeniu siÄ™, wykrywanie, kontrola i
likwidacja chorób zakaz
nych zwierząt, czyszczenie i odkażanie
oraz postępowanie przy ponownym umieszczaniu zwierząt w
gospodarstwie.
Posiadacz zwierzęcia  osoba fizyczna, prawna lub jednostka
organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej władająca
zwierzęciem również tymczasowo.
Ubój  spowodowanie śmierci zwierzęcia przez wykrwawienie.
Ogłuszanie (oszałamianie)  metoda całkowitego wyłączenia
świadomości zwierzęcia, trwającego aż do śmierci
Ubojnia  zakład dokonujący uboju i patroszenia zwierząt,
których mięso jest przeznaczone do spożycia przez ludzi
Mięso  jadalne części (łącznie z krwią):
-domowych zwierząt kopytnych (bydło, świnie, owce, kozy,
hodowlane zwierzęta nieparzystokopytne)
-drobiu (ptactwo hodowlane,w tym practwonie uznawane za
domowe, lecz hodowane w takim charakterze z wyłączeniem
bezgrzebieniowców)
-zajęczaków (króliki, zające i gryzonie)
-zwierzÄ…t Å‚ownych
-zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka
(bezgrzebieniowce oraz hodowane ssaki lądowe inne niż
domowe zwierzęta kopytne)
Świeże mięso  mięso, które oprócz schłodzenia, mrożenia lub
szybkiego mrożenia zapewniających przedłużenie okresu
przechowywania, nie zostało poddane innej obróbce, a także
mięso zapakowane próżniowo lub w kontrolowanej atmosferze.
Tusza  korpus ubitego zwierzęcia po wypatroszeniu.
Uboczne surowce rzez
ne (podroby)  świeże mięso, inne niż
mięso tuszy, nawet jeśli pozostaje w połączeniu z tuszą, w tym
wnętrzności i krew.
Narządy wewnętrzne  uboczne surowce rzez
ne pochodzÄ…ce z
klatki piersiowej włącznie z tchawicą i przełykiem oraz z jamy
brzusznej i miednicznej.
Produkty pochodzenia zwierzęcego  żywność pochodzenia
zwierzęcego(miód i krew), żywe małże, szkarłupnie, osłonice i
ślimaki morskie przeznaczone do spożycia przez ludzi oraz inne
zwierzęta przeznaczone do przygotowywania w celu
dostarczenia ich w żywej postaci konsumentowi finalnemu.
Produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego  całe zwierzę
martwe lub jego części, produkty pochodzenia zwierzęcego lub
inne produkty otrzymane ze zwierzÄ…t nieprzeznaczone do
spożycia przez ludzi w tym komórki jajowe zarodki i nasienie.
Urzędowy Lekarz Weterynarii  lekarz weterynarii o którym
mowa w przepisach o IW lub lekarz weterynarii wyznaczony
przez organ centralny inny niż RP państwa członkowskiego UE
albo państwa trzeciego.
Weterynaryjny numer identyfikacyjny- nr nadawany
podmiotom przez organ IW służący do identyfikacji produktów
pochodzenia zwierzęcego wytworzonych przez te podmioty.
Umieszczenie narynku  przechowywanie lub prezentacje w
celu sprzedaży, oferowanie do sprzedaży, sprzedaż,
dostarczanie lub każdy inny sposób wprowadzenia na rynek
wspólnoty z wyjątkiem&
Handel swobodny- obrót pomiędzy państwami członkowskimi
UE
Handlowy dokument identyfikacyjny  dokument dołączony do
partii wysyłkowej pozwalający zidentyfikować tę partię
wysyłającego i odbierającego tej partii.
Świadectwo zdrowia  dokument wydany przez Urzędowego
lekarzaweterynarii poświadczający stan zdrowotny zwierzęcia lub
zwierząt oraz stan zdrowotny stada. z którego te zwierzęta
pochodzą albo jakość zdrowotną produktu pochodzenia
zwierzęcego.
Ćwiczenie2 8.10.2013
Badanie przedubojowe zwierzÄ…t rzez
nych
Przepisy prawne - badanie RozporzÄ…dzenie 852/2004
przedubojowe RozporzÄ…dzenie 854/2004
RozporzÄ…dzenie 2075/2005 2. badanie poubojowe
(inspectio post mortem)
Plan badania sanitarno- 3. wydanie oceny sanitarno-
weterynaryjnego: weterynaryjnej i znakowanie
1.badanie przedubjowe mięsa
(inspectio ante mortem)
1. Badanie poubojowe
-badanie makroskopowe: obowiązkowe (konkretny węzeł
chłonny), nadzwyczajne (przy stwierdzeniu nieprawidłowości,
które wymagają dalszego badania)
-badanie dodatkowe (uzupełniające):
*badanie na włośnie - obowiązkowe dla: świń, dzików, koni,
innych hodowlanych i dzikich gatunków zwierząt zagrożonych
włośniem (np. niedz
wiedzie, morsy, krokodyle, ptaki)
-badanie mikrobiologiczne (fakultatywne)
-badania pomocnicze -określenie: pH, wodnistości, stopnia
wykrwawienia, badanie organoleptyczne (barwa, konsystencja,
smak, zapach)
Cel badania sanitarno-weterynaryjnego:
-ochrona zdrowia człowieka przed zakażeniami, zatruciami
pokarmowymi i inwazjami pasożytniczymi
-przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się chorób zakaz
nych
zwierzÄ…t
-ochrona konsumenta przed spożywaniem mięsa o
nieodpowiedniej wartości odżywczej (jakości)
Badanie przedubojowe- zasada:
Badaniu temu podlegają wszystkie zwierzęta rzez
ne, których
świeże mięso lub jego przetwory mają być wprowadzone na
rynek.
Cel badania przedubojowego:
-ustalenie, czy zwierzęta nie wykazują objawów chorób
zakaz
nych lub podejrzenia o zakażenie, szczególnie chorób, przy
których należy podjąć decyzję o zakazie uboju
-stwierdzenie, czy zwierzęta nie wykazują innych objawów
chorobowych lub zaburzeń ogólnych albo innych objawów
wskazujących, że są pod wpływem działania środków
farmakologicznych lub innych substancji mających wpływa na
ocenę mięsa
-ustalenie, czy zwierzęta nie są zmęczone lub nadmiernie
pobudzone w wypadku bydła, świń, owiec, kóz i zwierząt
jednokopytnych
-wykluczenie samic w ciąży, a szczególnie w okresie
okołoporodowym
Warunki przeprowadzania badania przedubojowego:
-odpowiednio wyposażone stanowisko do badania
przedubojowego na terenie magazynu żywca
-obowiÄ…zek przeprowadzenia badania w ciÄ…gu 24 godzin po
przebyciu zwierzÄ…t do rzez
ni, ale nie póz
niej niż 2 godzin przed
ubojem (najczęściej w czasie wyładunku zwierząt wraz z
podziałem na grupy - chore, podejrzane o chorobę i podejrzane o
zakażenie)
Badanie przedubojowe obejmuje:
-sprawdzenie dokumentacji zwierzÄ…t przeznaczonych do uboju:
*dokumentacja identyfikacyjna (np. paszporty bydła i koni)
*świadectwa zdrowia dla zwierząt przywożonych do rzez
ni, jeżeli
badanie przedubojowe wykonane było w gospodarstwie
*informacja dotycząca łańcucha żywieniowego (informacje
dotyczące leczenia zwierząt, występowania chorób zakaz
nych,
żywienia zwierząt, badań monitoringowych, podjętych środków
kontroli, programów nadzoru i kontroli)
-sprawdzenie oznakowania zwierzÄ…t
-sprawdzenie warunków transportu
-przeprowadzenie skróconego badania klinicznego
Dokumentacja:
-paszporty u bydła i koni:
*RozporzÄ…dzenie (WE) Nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego
i Rady z dn. 17.07.2000 ustanawiajÄ…ce system identyfikacji i
rejestracji bydła i dotyczące etykietowania wołowiny i produktów
z wołowiny oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 820/97
 Dz. Urz. WE L 204 18.07.2000 str.1
*Rozporządzenie MRiRW z 6.06.2007 w sprawie paszportu bydła
- Dz. U. Nr 112, poz. 772
RozporzÄ…dzenie Komisji Nr 504/2008:
-wszystkie z
rebięta urodzone po 30.06.2009 muszą być
oznakowane przy pomocy identyfikatorów elektronicznych
(transponderów, mikroczipów) umieszczonych między potylicą a
kłębem, w połowie wysokości szyi, w obszarze więzadła
karkowego
-możliwość zastosowania przez kraje członkowskie
alternatywnych metod identyfikacji
-nowa formuła paszportu, w którym zwierzę identyfikowane jest
przez niepowtarzalny dożywotni numer konia (15 znaków w
systemie alfanumerycznym), zgodny z systemem kodowania
UELN (Uniwersalny Dożywotni Numer Konia), kod transpondera
(ew. informacja o zastępczej metodzie znakowania) oraz opis
graficzny zwierzęcia
-zapisy rozporzÄ…dzenia obowiÄ…zujÄ… od 1.07.2009
Dokumentacja identyfikacyjna dla innych gatunków zwierząt
- specyfikacja informujÄ…ca o: gatunku, liczbie zwierzÄ…t,
oznakowaniu, środki transportu, którym zwierzęta dowożone są
do ubojni
Świadectwo zdrowia dla zwierząt przywożonych do rzez
ni, jeśli
badanie przedubojowe wykonane było w gospodarstwie.
Dotyczy: świń, zajęczaków, drobiu, zwierząt dzikich
trzymywanych na fermach. Świadectwo zdrowia jest ważne przez
72 godziny!!!
-informacja dotycząca łańcucha żywieniowego powinna dotrzeć
do ubojni wraz z transportem zwierzÄ…t
-możliwe jest dostarczenie tych informacji najpóz
niej do 24
godzin po uboju. Wtedy tusze wraz z narządami muszą być
przechowywane oddzielnie od innego mięsa znajdującego się w
rzez
ni
-w przypadku niedostarczenia tych informacji w ciÄ…gu 24 godzin
od przybycia zwierzÄ…t do rzez
ni, całe mięso uznaje się za
nienadające się do spożycia. Zwierzęta takie ubija się oddzielnie
od innych
Informacja o łańcuchu żywieniowym obejmuje wszystkie
gatunki zwierzÄ…t Å‚ownych i zawierajÄ… informacje o:
-statusie gospodarstwa pochodzenia i sytuacji epizootycznej w
regionie
-stanie zdrowia zwierzÄ…t
-zastosowanych u zwierzÄ…t produktach leczniczych wraz z
okresami karencji z wyszczególnieniem dat podawania tych
produktów
-występowaniu chorób mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo
mięsa
-wyniki badań monitoringowych stada (choroby zakaz
ne
pozostałości), oraz badań w kierunku chorób zakaz
nych
mogących wpływać na bezpieczeństwo mięsa
-sprawozdania z poprzednich badań przedubojowych i
poubojowych zwierzÄ…t z tego samego gospodarstwa
-nazwisko i adres lekarza weterynarii sprawujÄ…cego opiekÄ™ nad
gospodarstwem
Identyfikacja i znakowanie zwierzÄ…t
-Ustawa z 2.04.2004 o systemie identyfikacji i rejestracji zwierzÄ…t
gospodarskich
-RozporzÄ…dzenie MRiRW z 2.11.2007 w sprawie sposobu
oznakowania bydła, owiec i kóz oraz świń. Określenia wzorów
znaków identyfikacyjnych oraz wymagań i warunków
technicznych kolczyków dla zwierząt gospodarskich
-RozporzÄ…dzenie MRiRW z 16.09.2010 zmieniajÄ…ce
RozporzÄ…dzenie z 2.11.2007
Oznakowanie - kolczyki dla bydła:
-kolczyki koloru żółtego na obu małżowinach usznych
-na części żeńskiej dopuszcza się umieszczenie elektronicznego
identyfikatora
Oznakowanie - kolczyki dla owiec i kóz:
-kolczyki koloru pomarańczowego
-lub okrągły kolczyk zawierający elektroniczny identyfikator
(część żeńska jest od wewnątrz małżowiny usznej)
-owce i kozy urodzone przed 9.07.2005: kolczyk lub tatuaż
umieszony na lewej małżowinie usznej
-owce i kozy urodzone po 9.07.2005: obowiÄ…zkowe 2
identyfikatory (kolczyk w lewej małżowinie usznej i dodatkowo:
tatuaż u owiec nie przeznaczonych na handel; kolczyk u owiec i
kóz przeznaczonych na handel; opaska na pęcinie u kóz)
-owce i kozy urodzone po 1.01.2008 przeznaczone do handlu
wewnątrzwspólnotowego: 2 kolczyki (zwykły na lewej małżowinie
usznej i elektroniczny na prawej małżowinie usznej)
-owce i kozy nieprzeznaczone do handlu: 2 kolczyki zwykłe na
obu małżowinach usznych
-w przypadku kolczyków dla owiec i kóz zawierających
elektroniczny identyfikator, wysokość znaków wynosi nie mniej
niż 3mm
Oznakowanie - kolczyki dla świń:
-tatuaż - numer siedziby stada (14 znaków) na grzbiecie lub obu
małżowinach (w prawej małżowinie 7 pierwszych znaków)
-kolczyk na lewej małżowinie usznej
Transport zwierzÄ…t:
RozporzÄ…dzenie Rady (WE) 1/2005 z 22.12.2004 w sprawie
ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań
oraz zmieniajÄ…ce dyrektywy 64/432/EWG i 95/119/WE oraz
rozporzÄ…dzenie (WE) Nr 1255/97 - Dz. Urz. WE L 3 z 5.01.2005
str.1
Dobrostan zwierzÄ…t:
RozporzÄ…dzenie Rady (WE) 1099/2009 z 24.09.2009 w sprawie
ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania
Skrócone badanie kliniczne:
-gatunek, płeć, wiek zwierzęcia
-stan odżywienia
-wyglÄ…d w ruchu i w spoczynku
-ocena: powierzchni ciała, narządów trawienia, płciowych,
oddechowych oraz gruczołu mlekowego
-u wszystkich zwierząt podejrzanych należy przeprowadzić
szczegółowe badanie, łącznie z pomiarem ciepłoty, z
możliwością badań laboratoryjnych (w tym na pozostałości
farmakologiczne), a w razie potrzeby dopuszcza się również
możliwość uboju diagnostycznego
Decyzje:
-zezwolenie na ubój
-zezwolenie na ubój z zachowaniem określonych warunków
-zakaz uboju: księgosusz, nosacizna, wąglik, szelestnica,
wścieklizna, BSE, zaraza bydła i dziczyzny
-przesunięcie terminu uboju:
*do 24 godzin (zmęczenie zwierząt)
*na okres dłuższy niż 24 godzin (leczenie, okres karencji)
Dokumentacja:
-dziennik badania przedubojowego
RozporzÄ…dzenie MRiRW z 24.11.2009 w sprawie prowadzenia
przez urzędowego lekarza weterynarii dziennika badania
przedubojowego zwierzÄ…t i dziennika badania poubojowego
mięsa - Dz. U. Nr 210, poz. 1621
-skierowanie do uboju
-skierowanie do rzez
ni sanitarnej
Ćwiczenie3 15.10.2013
Badanie poubojowe bydła powyżej 6 tyg. życia
Cel: Przygotowanie tuszy:
-wykluczenie zmian -skóra zdjęta
chorobowych które stanowią -kończyny odcięte w stawie
zagrożenie dla ludzi nadgarstkowym i skokowym
-wykrycie w mięśnie czynników -tusza przecięta na lewą i
chorobotwórczych prawą
-wpływ na ocenę -nie wolno wyrzucać nawet
-czy są sytuacje wskazujące najmniejszych ścięć (tkanek,
że zwierzę otrzymało środki narządów)
farmakologiczne -nacięcia węzłów chłonnych (3
-nacinanie węzłów, mięśni nacięcia)
(tam gdzie to potrzebne żeby -oplasterkowanie i obejrzenie
niepotrzebnie nie -wszystko powinno być
zanieczyszczać) ponumerowane
I. Badanie głowy:
1. Oglądanie głowy, jamy ustnej i gardła (mięśni, błony
śluzowej)
2. Migdałki tonsillae palatinae oglądanie, potem ich usunięcie
3. Język oglądanie, omacywanie mięśni (pryszczyca,
promienica, wÄ…gry)
4. Węzły chłonne - nacięcie i oglądanie:
-zagardłowych lnn. retropharyngei
a. przyśrodkowych mediales
b. bocznych laterales
-żuchwowych mandibulares
-przyusznych parotidei
5. Mięśnie - nacięcie i oglądanie (wągry):
-żwacze m. masseter naciąć 2 razy
-skrzydłowe m. pterygoideus naciąć 1 raz
6. Mózg
-pobranie próbek pnia mózgu do badań laboratoryjnych (BSE)
badanie obligatoryjne: bydło zdrowe powyżej 72 miesiąca życia
(6 lat) oraz bydło przy ubojach z konieczności wykazujące te
zmiany (48 miesięcy)
Ośrodek bydła
1. przełyk 4. serce 6. wątroba
2. tchawica 5. przepona 7. pęcherzyk
3. płuca (resztki) żółciowy
1. Przełyk
oglÄ…danie i omacywanie (wÄ…gry, sarkosporidioza)
2. Tchawica i główne odgałęzienia oskrzeli przecięcia
wzdłuż ich przebiegu i oglądanie
3. PÅ‚uca
oglÄ…danie, omacywanie i nacinanie
-nacięcie poprzeczne każdego płuca od strony grzbietowej
a. nacięcie w 1/3 dolnej długości płuca (nicienie)
b. nacięcie w razie potrzeby w 1/2 długości płuca (zachłysty,
zapalenie)- brak w R. 854
nacięcia płuca nie są konieczne, jeżeli płuca nie są
przeznaczone do spożycia przez ludzi
4. Węzły chłonne płuc
nacięcie i oglądanie (zmiany gruz
licze, stany zapalne)
A. tchawiczo-oskrzelowych lnn. tracheobronchales
rozwidlenia tchawicy lnn. bifurcationes
a) lewy sinister
b) prawy dexter
c) grzbietowy (środkowy) dorsalis/ medius
d) przedni cranialis zwany nadtętniczym eparterialis
B. śródpiersiowe lnn. mediastinales
a) przednie craniales
b) środkowe medii
c) tylne caudales w tym najdłuższy longissimus 15-25cm
5. Serce
oglądanie i nacięcie (wągry, pryszczyca, urazowe zapalenie)
-oglÄ…danie worka osierdziowego
-oglÄ…danie serca
-przecięcie jednym podłużnym cięciem przez dwie komory serca i
przegrodę międzykomorową, następnie oglądanie
6. Przepona (resztki) - oglÄ…danie (wÄ…gry, sarkosporidioza,
ciała obce)
7. WÄ…troba
oglądanie, omacywanie, nacięcie
-nacięcie wątroby:
a. powierzchni trzewnej płata lewego wątroby prostopadle do
przewodów żółciowych- naciąć 2 razy
b. przez płat prawy obok płata ogoniastego wzdłuż
przewodów żółciowych naciąć 1 raz (motylica wątrobowa,
zapalenia)
-węzły chłonne wątrobowe lnn. hepatici/ portales
-oglÄ…danie
-nacięcie w uzasadnionych przypadkach
8. Pęcherzyk żółciowy
oglÄ…danie
II. Przewód pokarmowy
-oglÄ…danie przewodu
pokarmowego (jelita)
-oglÄ…danie krezki
-oglÄ…danie sieci
-oglÄ…danie trzustki
-oglądanie węzłów chłonnych: żołądkowych, krezkowych, a jeżeli
konieczne to omacywanie i nacinanie
węzły chłonne przewodu pokarmowego:
·ð wÄ™zÅ‚y chÅ‚onne żoÅ‚Ä…dkowe lnn. gastrici (leżą na każdej
części 4 komorowego żołądka, wzdłuż naczyń
krwionośnych)
a. żwaczowe lnn. Ruminales
b. czepcowe lnn. reticulares
c. księgowe lnn. omasiales
d. trawieńcowe lnn. abomasiales
oglÄ…danie, omacywanie, a w razie potrzeby nacinanie
·ð krezkowe przednie lnn. mesenterici craniales
a. trzustkowo-dwunastnicze lnn. pancreaticoduodenales
b. jelita czczego lnn. jejunales
c. jelita biodrowego lnn. iliaci
d. jelita ślepego lnn. cecales
e. okrężnicowe lnn. colici
·ð krezkowe tylne lnn. mesenterici caudales
leżą w końcowym odcinku krezki jelita grubego przy pętli dalszej
okrężnicy (j. prostego)
·ð wÄ™zÅ‚y chÅ‚onne trzewne lnn. celiaci/ coeliaci w liczbie 2-5,
leżą na tętnicy krezkowej przedniej (obok węzłów
krezkowych przednich)
III. Åšledziona: oglÄ…danie, a w razie potrzeby omacywanie i
przecięcie
IV. Pęcherz moczowy: oglądanie
V. Narządy płciowe: oglądanie a jeżeli konieczne to
omacywanie i nacinanie macicy
TUSZA
Oględziny tuszy:
1. mięśnie
2. kości (kręgi, mostek, miednica)
-wykrwawienie, żółtaczka, wodnica, PSE, DFD, zmiany
zapachowe
-obecność pasożytów (wągry)
-zmiany zapalne
W uzasadnionych przypadkach nacięcie, niektórych węzłów
chłonnych tuszy
3. oglądanie kanału kręgowego bydła w wieku powyżej 12
miesięcy (BSE)
-obowiązek usunięcia rdzenia kręgowego, opony twardej i
tłuszczu
4. oględziny opłucnej i otrzewnej
5. oględziny nerek po wyłuszczeniu z tłuszczu i torebki
nerkowej
-w razie potrzeby nacięcie:
a. nerek
b. węzłów chłonnych nerkowych lnn. renales
Badanie wymienia
Oględziny, w razie potrzeby omacywanie i nacięcie wymienia i
węzłów chłonnych nadwymieniowych lnn. supramammarii
U krów każda połowa wymienia musi być nacięta głęboko aż do
zatok mlecznych sinus lactiferes oraz obowiązkowo naciąć węzły
chłonne nadwymieniowe, wyjątkowo nie nacina się, gdy wymię
nie będzie przeznaczone do spożycia przez ludzi
Ćwiczenie4 22.10.2013
Badanie nadzwyczajne
polega na nacięciu węzłów chłonnych tuszy, które nie nacinane
były w badaniu obowiązkowym
przeprowadza się je w następujących przypadkach:
-podejrzenie uogólnionego procesu gruz
liczego
-podejrzenie uogólnionych chorób zakaz
nych, których
rozpoznanie nie było możliwe w badaniu przedubojowym
-ogólnych zaburzeń zdrowia, których przyczyna nie została
rozpoznana w badaniu poubojowym
-przy ubojach z konieczności
Nacięciu podlegają następujące węzły chłonne (dotyczą bydła
powyżej i poniżej 6 tygodnia życia):
-szyjny powierzchowny ln.ccervicalis superficialis
-pachowy właściwy ln. axillaris proprius
-pachwinowe powierzchwone lnn. inguinales superficiales
-podbiodrowy ln. subiliacus (fałdu kolanowego)
-podkolanowy ln. popliteus
-biodrowe środkowe i boczny lnn. iliaci mediales et lateralis
-kulszowy ln. Ischiadicus
RozporzÄ…dzenie 853/2004 z 29.04.2004
RozporzÄ…dzenie 854/2004 z 29.04.2004
Badanie poubojowe bydła poniżej 6 tygodnia życia
Badanie głowy:
1. Oglądanie głowy, jamy ustnej i gardła
-mięśni
-błony śluzowej
2. Migdałki (tonsillae palatinae)
-oglądanie, potem ich usunięcie
3. Język
-oglÄ…danie
-omacywanie
Język u cieląt może być w ośrodku i tam będzie badany
4. Węzły chłonne - nacięcie i oglądanie zagardłowych lnn.
retropharyngei
a) przyśrodkowych mediales
b) bocznych laterales
5. Mięśni żwacze i skrzydłowe - NIE NACINA SIE!!!
Badanie ośrodka:
1. Przełyk
-oglÄ…danie
2. Tchawica i główne odgałęzienia oskrzeli
-przecięcia wzdłuż ich przebiegu i oglądanie
3. PÅ‚uca - oglÄ…danie, omacywanie i nacinanie
-nacięcie poprzeczne każdego płuca od strony grzbietowej:
nacięcie w 1/3 dolnej długości płuca (nicienie)
Uwaga! Nacięcie płuc nie jest konieczne, jeżeli płuca nie są
przeznaczone do spożycia przez ludzi
4. Węzły chłonne płuc - nacięcie i oglądanie (stany zapalne)
A. tchawiczo-oskrzelowych lnn. tracheobronchales
(rozwidlenia tchawicy lnn. bifurcationes):
a. lewy sinister
b. prawy dexter
c. grzbietowy (środkowy) dorsalis
d. przedni cranialis (zwany nadtętniczym eparterialis)
B. śródpiersiowe lnn. mediastinales:
a. przednie craniales
a. b środkowe medii
b. tylne caudales, w tym najdłuższy longissimus (około
15cm)
5. Serce - oglądanie i nacięcie
-oglÄ…danie worka osierdziowego
-oglÄ…danie serca
-przecięcie serca - jednym podłużnym cięciem przez dwie
komory i przegrodę międzykomorową, następnie oglądanie
6. Przepona (resztki) - oglÄ…danie
7. WÄ…troba
-oglÄ…danie
-omacywanie
-nacinanie - w uzasadnionych przypadkach
Węzły chłonne wątrobowe lnn. hepatici (portales)
-oglÄ…danie
-omacywanie
-nacinanie - w uzasadnionych przypadkach
8. Pęcherzyk żółciowy - oglądanie
Przewód pokarmowy:
1. Przewód pokarmowy (jelita, krezka, trzustka, węzły chłonne
żołądkowe lnn. gastrici i krezkowe przednie i tylne lnn.
mesenterici craniales et caudales):
-oglÄ…danie
-omacywanie
-nacinanie w razie potrzeby
2. Åšledziona
-oglÄ…danie
-omacywanie w razie potrzeby
Badanie tuszy:
1. OglÄ…danie tuszy:
-mięśni
-kości (kręgi, mostek, miednica)
-dojrzałość mięśni (co najmniej 14 dni życia)
-wykrwawienie, żółtaczka, wodnica
-ewentualna obecność pasożytów
-zmiany zapalne
2. Węzły chłonne tuszy (tylko niektóre):
-nacinanie w uzasadnionych przypadkach
3. Należy zwrócić szczególną uwagę na:
A. Okolicę pępka
-oglÄ…danie
-omacywanie
-nacinanie w razie potrzeby
B. Stawy
-oglÄ…danie
-omacywanie
-otwarcie stawów w razie potrzeby i zbadanie płynu maziowego i
oglÄ…danie torebek stawowych
4. Oglądnie opłucnej i otrzewnej (wybroczyny)
5. Nerki - oglądanie (zakażenia Salmonella)
-w razie potrzeby nacinanie
a) nerek
b) węzłów chłonnych nerkowych lnn. renales
6. Badanie pęcherza moczowego
-oglądanie narządów płciowych
-oglÄ…danie sieci
-omacywanie
-nacinanie
Wyniki badań należy wpisać do dziennika badania poubojowego
mięsa
Ćwiczenie5 29.10.2013
Badanie sanitarno-weterynaryjne świń
RozporzÄ…dzenie 853/2004
RozporzÄ…dzenie 854/2004
Technologia uboju:
-oszałamianie (160-200V, 6-10sek)
-kłucie i wykrwawianie
Za pomocą noża sztyletowego cięcie prostopadle do otworu
przedniego klatki piersiowej, 5cm na lewo od linii środkowej.
Drugim sposobem jest użycie noża rurkowego. Miejsce wkłucia
jest takie samo jak przy nożu sztyletowym, ale nóż
wprowadzamy do prawego przedsionka serca. Przed czynnością
wykrwawiania miejsca wkłucia należy oczyścić, opalić w
promieniu 10cm.
-oparzanie i usunięcie szczeciny
Umożliwienie usunięcia szczeciny przez rozpuszczenie
naskórka. Zmiękczenie włosa oraz rozszerzenie pochewek
włosowych. Efekt ten jest powodowany przede wszystkim przez
termohydrolizę keratyny w następstwie oparzania świń w temp
60-65 st C przez 2-4 min. Jeżeli zastosowana temperatura
byłaby za wysoka albo czas znacznie wydłużony, wtedy
otrzymamy efekt odwrotny i dojdzie do zaciśnięcia pochewki
włosa czyli zaparzenia. W następstwie ścięcia białek skóry
pochewka ulega zaciśnięciu co jeszcze bardziej utrudnia
usunięcia włosa.
Usuwanie szczeciny za pomocÄ… szczeciniarki. Automatycznie
ustalony czas odszczeciniania to 45sekund. Po tym procesie
zwierzęta wyrzucane są na stoły żeberkowe gdzie usuwane są
włosy z miejsc trudno dostępnych (doczyszczanie).
Doczyszczanie odbywa się ręcznie (skrobaczka, płomienie
palnika). Następnie usuwane są raciczki, gałki oczne,
chrząstkowy przewód słuchowy zewnętrzny. Przecina się tarczę
ryjową w celu otwarcia kanałów nosowych i wypreparowuje się
ścięgno Achillesa.
-skórowanie
Nie zawsze, chyba że skóra przeznaczona na cele garbarskie.
Polega na przecięciu tkanki łącznej podskórnej lub też oderwaniu
skóry przy użyciu siły mechanicznej. Mankamentem
mechanicznego sposobu jest pozostawianie stosunkowo dużej
ilości tłuszczu na skórach co wymaga dodatkowego ręcznego lub
mechanicznego odłuszczania.
-wytrzewianie
Nie póz
niej niż 45minut po oszołomieniu lub 35 min po
wykrwawieniu. Polega na wyjęciu z jam ciała wszystkich
narządów wewnętrznych z wyjątkiem nerek. Nerki do momentu
badania zawsze pozostają przy tuszy. Węzły nerkowe są w
tuszy! Wytrzewianie rozpoczyna siÄ™ otwarciem jamy brzusznej
wzdłuż linii białej (od pochwy albo odbytu do wyrostka
mieczykowatego mostka). Cięcie przedłuża się do spojenia
łonowego i oddzielnie wyjmuje się pęcherz moczowy, u samic
macicę, u samców mosznę z jądrami i prąciem. Z jamy brzusznej
wyjmuje się cały przewód pokarmowy wraz z trzustką i śledzioną.
Klatkę piersiową otwiera się cięciem podłużnym od mostka aż do
żuchwy. Ruchem okrężnym przecina się przeponę pozostawiając
jej część mięśniową przy tuszy i odpreparowuje się nożem
narządy klatki piersiowej wraz z językiem. Jest to tzw. ośrodek.
Wytrzewianie przeprowadza się w sposób wykluczający
zanieczyszczenie mięsa i narządów wewnętrznych treścią
przewodu pokarmowego, moczem lub żółcią. Narządy
wewnętrzne znakuje się, zapewniając identyfikację z tuszą.
-podział tuszy na 2 półtusze (dotyczy świń powyżej 4 tygodnia
życia)
-wyłuszczenie nerek z torebki tłuszczowej
-poderwanie sadła
Do czasu zakończenia badania poubojowego:
-żadna część ciała zwierzęcia oraz żaden narząd nie mogą być
usunięte z hali uboju
-tusze i narządy pochodzące z różnych zwierząt nie mogą mieć
ze sobą styczności
Badanie poubojowe świń należy przeprowadzić:
-niezwłocznie po uboju
-z zachowaniem środków ostrożności zapewniających
ograniczenie do minimum zanieczyszczenie mięsa w trakcie
procedury badania
-w czasie zapewniającym prawidłowość wszystkich poczynań
badającego mięso (szybkość przesuwu linii uboju)
Badanie poubojowe świń obejmuje:
-oględziny tuszy i narządów wewnętrznych
-omacywanie narządów wewnętrznych
-nacinanie niektórych narządów wewnętrznych i węzłów
chłonnych
-badanie wyglÄ…du, konsystencji, zabarwienia i zapachu tuszy
-badanie na włośnie
-w razie potrzeby badanie laboratoryjne
Procedura badania poubojowego świń:
-oględziny zewnętrzne tuszy, z/u na stan odżywienia, ewentualne
zmiany na skórze (zapalne, urazy), oględziny mięśni, oględziny
kości, zwłaszcza kręgów na przekroju (ogniska gruz
licze,
zapalne)
-oględziny głowy, oględziny tarczy ryjowej, jamy ustnej i gardła,
oględziny i usunięcie migdałków, badanie i nacięcie węzłów
chłonnych żuchwowych
Badanie ośrodka:
skład ośrodka wieprzowego: język, krtań, przełyk, tchawica,
płuca, serce, resztki przepony, wątroba, pęcherzyk żółciowy
1. oględziny i omacywanie spożycia przez ludzi
języka 5. oględziny worka
2. oględziny krtani osierdziowego i serca,
3. oględziny i omacywanie przecięcie serca
przełyku podłużnym cięciem w celu
4. oględziny płuc, tchawicy, odtworzenia komór oraz
omacywanie płuc oraz w przecięcie podłużnie
razie potrzeby nacinanie przegrody serca
węzłów chłonnych 6. oględziny przepony
tchawiczo-oskrzelowych i 7. oględziny i omacywanie
śródpiersiowych, wątroby oraz węzłów
przecięcie tchawicy i chłonnych wątrobowych i
głównych pni trzustkowo-
oskrzelowych wzdłuż ich dwunastniczych
przebiegu, nacięcie płuc 8. oględziny przewodu
poprzecznie do ich osi w pokarmowego, krezki,
1/3dolnej; nacięcia te nie sieci, węzłów chłonnych
są konieczne, jeżeli płuca żołądkowych i krezkowych
nie są przeznaczone do oraz, jeżeli to konieczne
ich nacięcie
9. oględziny oraz, jeżeli to
konieczne, omacywanie
śledziony
10. oględziny opłucnej i
otrzewnej
11. oględziny nerek oraz,
jeżeli to konieczne,
nacięcie nerek i węzłów
chłonnych nerkowych
12. oględziny pęcherza
moczowego
13. oględziny narządów
płciowych
14. oględziny gruczołów
mlecznych i
przynależnych węzłów
chłonnych, nacięcie
węzłów chłonnych
sutkowych u macior (przy
badaniu knurów, wnętrów,
osobników obojnaczych i
póz
no trzebionych należy
zwrócić uwagę na
odchylenia zapachu
zwiÄ…zane z
występowaniem tzw.
zapachu płciowego)
15. oględziny i
omacywanie stawów i
okolicy pępkowej przy
badaniu osobników
młodych; w razie potrzeby
- nacięcie okolicy i
otwarcie stawów (kulawki)
W przypadku wątpliwości można dokonać dalszych nacięć i
badań odpowiednich części ciała zwierzęcia, jeżeli są one
niezbędne do podjęcia ostatecznej oceny
Jeżeli wykonanie nacięć węzłów chłonnych (plasterkowanie) jest
obowiązkowe, to liczba nacięć nie powinna być mniejsza niż 3
Właściwy organ może postanowić (na podstawie danych
epidemiologicznych lub innych uzyskanych z gospodarstwa), że
tusze i narządy pozyskane z tuczników, które od czasu
odsadzenia utrzymywane były w kontrolowanych warunkach
bytowych w zintegrowanym systemie produkcji wymagajÄ… (na
niektórych lub wszystkich etapach procedury badania) jedynie
oględzin. 854/2004
RozporzÄ…dzenie Komisji (WE) Nr 2074/2005 z 5.12.2005
ustanawiające środki wykonawcze w odniesieniu do niektórych
produktów objętych rozporządzeniem (WE) nr 853/2004 i do
organizacji urzędowych kontroli na mocy rozporządzeń (WE) Nr
854/2004 oraz (WE) Nr 882/2004, ustanawiające odstępstwa od
rozporzÄ…dzenia (WE) Nr 852/2004 i zmieniajÄ…ce rozporzÄ…dzenia
(WE) Nr 853/2004
Węzły chłonne w obrębie płuc świń (nacinane w razie
potrzeby):
1. tchawiczo-oskrzelowy (rozwidlenia tchawicy) lewy ln.
tracheobronchalis (bifurcationis) sinister
2. tchawiczo-oskrzelowy (rozwidlenia tchawicy) prawy ln.
tracheobronchalis (bifurcationis) dexter
3. tchawiczo-oskrzelowy (rozwidlenia tchaiwcy) środkowy ln.
tracheobronchalis (bifurcationis) medius
4. tchawiczo-skrzelowy doczaszkowy (nadtętniczy) ln.
tracheobronchalis cranialis (eparterialis)
5. śródpiersiowe doczaszkowe lnn. mediastinales craniales
6. śródpiersiowe doogonowe lnn. mediastinales caudales
Węzły chłonne w obrębie wątroby i przewodu pokarmowego
świń (nacinane w razie potrzeby):
WÄ…troba
1. wÄ…trobowe lnn. hepatici
2. trzustkowo-dwunastnicze lnn. pancreatico-duodenales
Przewód pokarmowy
1. żołądkowe lnn. gastrici i trzewne lnn. coeliaci
2. krezkowe przednie lnn. mesenterici craniales
3. krezkowe tylne lnn. mesenterici caudales
Węzły chłonne w badaniu obowiązkowym świń:
1. żuchwowe lnn. mandibulares
2. sutkowe (gruczołów mlecznych) lnn. mammarii (u loch)
Węzły chłonne nacinane w badaniu nadzwyczajnym u świń:
1. szyjne powierzchowne grzbietowe lnn. cervicales
superficiales dorsales
2. pachowe pierwszego żebra lnn. axiallares primae costae
3. biodrowe przyśrodkowe lnn. iliaci mediales
4. biodrowe boczne lnn. iliaci laterales
5. podbiodrowe (fałdu kolanowego) lnn. subiliaci
6. pachwinowe powierzchowne lnn. inguinales superficiales
7. podkolanowe lnn. poplitei
Podrywanie sadła w celu uwidocznienia mięśni (wągry- wątroba,
serce)
Ćwiczenie6 5.11.2013
Badanie sanitarno-weterynaryjne owiec i kóz
mięso koz
ląt i jagniąt jest uznane za dojrzałe powyżej 8 dnia
życia
Trzęsawka:
-próbki pnia mózgu do badań w kierunku tej choroby
-u zdrowych zwierząt poddanych ubojowi pobiera się próbki pnia
mózgu powyżej 18 miesiąca życia
-w przypadku uboju sanitarnego pobiera się próbki powyżej 12
miesiąca życia
-odpowiedni organ może ustalić ile kóz lub owiec ma być
zbadanych w zależności od liczebności stada
należy zwrócić szczególną uwagę na wątrobę - motylica! i
ogólnie na tuszę (sarkosporydioza)
RozporzÄ…dzenie 853/2004 z 29.04.2004
RozporzÄ…dzenie 854/2004 z 29.04.2004
RozporzÄ…dzenie PE i Rady nr 999/2001 z 22.05.2001
ustanawiajÄ…ce zasady dotyczÄ…ce zapobiegania, kontroli i
zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii
RozporzÄ…dzenie Komisji (WE) nr 10412006 z 7.07.2006
zmieniające załącznik III do rozporządzenia WE nr 999/2001 PE i
Rady w zakresie monitorowania pasażowalnych encefalopatii
gÄ…bczastych u owiec
Badanie owiec i kóz:
-oględziny głowy oraz w przypadkach wątpliwych badanie jamy
ustnej, gardła, języka, węzłów chłonnych zagardłowych i
przyuszniczych
badania te nie są konieczne, jeżeli właściwy organ, jest w stanie
zagwarantować, że głowa, język i mózg będzie wyłączone ze
spożycia przez ludzi
Badanie ośrodka
-oględziny tchawicy i przełyku
-oględziny i omacywanie płuc oraz węzłów chłonnych tchawiczo-
oskrzelowych i śródpiersiowych oraz w razie wątpliwości nacięcie
-oględziny worka osierdziowego i serca oraz w razie wątpliwości
jego nacięcie i zbadanie
-oględziny i omacywanie wątroby oraz węzłów chłonnych
wątrobowych, a także nacięcie powierzchni trzewnej wątroby w
celu zbadania przewodów żółciowych
-oględziny węzłów chłonnych trzustkowo-dwunastniczych
Badanie narządów jamy brzusznej i miednicznej
-oględziny przewodu pokarmowego, krezki, węzłów chłonnych
krezkowych przednich i tylnych oraz węzłów chłonnych
żołądkowych
-oględziny śledziony, a w razie potrzeby jej omacywanie
-oględziny narządów płciowych
-oględziny wymienia wraz z węzłami chłonnymi
-oględziny pęcherza moczowego (przepisy nie podają)
Badanie tuszy
-oględziny opłucnej i otrzewnej
-oględziny przepony
-szczegółowe oględziny tuszy (tkanki mięśniowej): konsystencja,
barwa i zapach
-oględziny nerek w razie potrzeby nacinanie nerek i węzłów
chłonnych nerkowych
-u zwierząt młodych oględziny i omacywanie okolicy pępkowej i
stawów, a w razie konieczności nacięcie okolicy pępkowej i
otwarcie stawów; płyn maziowy musi zostać zbadany
Badanie nadzwyczajne owiec i kóz
Nacięcie i zbadanie następujących węzłów chłonnych:
-szyjny powierzchowny
-pachowy właściwy
-biodrowe przyśrodkowe
-biodrowy boczny
-kulszowy
-podbiodrowy (fałdu kolanowego)
-pachwinowe powierzchowne
-podkolanowy
Badanie sanitarno-weterynaryjne zwierzÄ…t
nieparzystokopytnych:
za mięso dojrzałe uznaje się mięso z
rebiąt powyżej 8 dnia życia
Badanie głowy:
-oglądanie głowy oraz oglądanie błony śluzowej jamy ustnej
gardła, jamy nosowej, zatok i ich rozgałęzień, po uprzednim
przepołowieniu głowy w kierunku podłużnym oraz wycięciu i
oglÄ…daniu przegrody nosowej (nosacizna)
-oglądanie i omacywanie węzłów chłonnych zagardłowych,
żuchwowych i przyuszniczych, a w razie potrzeby ich nacinanie
(nosacizna)
-oglądanie migdałków (po badaniu usunąć)
-oglądanie i omacywanie języka
Badanie ośrodka:
-przełyk (oglądanie)
-krtań (oglądanie błony śluzowej - nosacizna)
-tchawica i główne pnie oskrzelowe (oglądanie i przecięcie
wzdłuż ich przebiegu - nosacizna)
-płuca (oglądanie, omacywanie i nacinanie w 1/3 dolnej - nie
nacina się jeżeli płuca są włączone ze spożycia przez ludzi)
-węzły chłonne tchawiczo-oskrzelowe i śródpiersiowe (oglądanie
i omacywanie w razie potrzeby- nosacizna)
-serce (oglądanie worka osierdziowego oraz podłużne nacięcie
serca tj. komór i przegrody międzykomorowej)
-przepona (oglÄ…danie)
-wątroba (oglądanie wątroby oraz węzłów chłonnych
wątrobowych; jeżeli jest to konieczne nacięcie wątroby i węzłów
chłonnych wątrobowych - przepis nie podaje)
-węzły chłonne trzustkowo-dwunastnicze (oglądanie)
MALEINIZACJA
Badanie narządów wewnętrznych jamy brzusznej i
miednicznej
-oglądanie przewodu pokarmowego, krezki, węzłów chłonnych
krezkowych przednich i tylnych oraz żołądkowych (w razie
potrzeby nacięcie tych węzłów chłonnych- przepis nie podaje)
-oglądanie a w razie potrzeby omacywanie śledziony
-oglądanie narządów płciowych ogierów i klaczy
-oglądanie wymienia i węzłów chłonnych nadwymieniowych (w
razie potrzeby nacięcie węzłów chłonnych)
Badanie tuszy:
-oględziny opłucnej i otrzewnej
-oględziny i omacywanie nerek, a w razie potrzeby nacinanie
nerek oraz węzłów chłonnych nerkowych
-u zwierząt młodych oglądanie i omacywanie okolicy pępkowej
oraz stawów, w razie potrzeby naciąć okolicę pępkową a stawy
otworzyć, płyn maziowy musi zostać zbadany
-wszystkie konie siwe i białe należy zbadać w kierunku melanosis
i melanomata:
·ð w mięśniach równolegÅ‚obocznych mm. rhomboidei
·ð wÄ™zÅ‚ach chÅ‚onnych podrównolegÅ‚obocznych lnn.
subrhomboidei
wykonanie głębokiego nacięcia pod łopatkami, poniżej chrząstki
Å‚opatki, po uwolnieniu przyczepu jednej Å‚opatki
·ð naciÄ™cie nerek (wyÅ‚uszczenie z torebki i naciÄ™cie przez
cały miąższ narządu)
Obowiązkowe badanie na włośnie!
Badanie nadzwyczajne zwierzÄ…t nieparzystokopytnych
nacięcie węzłów chłonnych:
-szyjny powierzchowny
-pachowy właściwy
-biodrowe przyśrodkowe
-biodrowe boczne
-podbiodrowy (fałdu kolanowego)
-pachwinowy powierzchowny
-podkolanowy
Ćwiczenie8 26.11.2013
Włośnica świń, dzików, nutrii, koni i niedz
wiedzi
Doświadczalnie można zarazić wszystkie ssaki
Włosień kręty - Trichinella spiralis sensu stricto
Działanie chorobotwórcze włośni polega przede wszystkim na
odczynie alergicznym zakażonego organizmu, przez produkty
przemiany materii pasożyta i własne rozpadłe tkanki, a także na
działaniu mechanicznym włośni wędrownych, przenikających
przez błoną śluzową jelita oraz przebijających się do włókien
mięśniowych.
Włośnie nie wytwarzają toksyn.
Włosień jest pasożytem należącym do robaków:
typ Obleńce - Aschelminthes
gromada Nicienie - Nematoda
rodzaj - Trichinella
gatunek - Trichinella spinalis sensu stricto
Włośnie są:
-rozdzielnopłciowe, żyworodne
-występują u mięśożernych i wszystkożernych wielu gatunków
zwierząt oraz u człowieka
Włosień odbywa pełny cykl rozwojowy u jednego żywiciela w
różnych jego narządach.
W zależności od stadium rozwojowego rozróżnione są trzy
postacie włośni:
1. włosień jelitowy
występuje w komórkach błony śluzowej jelita cienkiego,
wyjÄ…tkowo w jelicie grubym i jest:
a) rozwinięty morfotycznie
b) zróżnicowany płciowo (dymorfizm płciowy)
c) nie posiada osłonki hialinowej, stąd ulega strawieniu
Trichinella spiralis
samica dł. 1,3-3,7 mm gr. 0,06-0,07 mm
samiec dł. 1,0-1,8 mm gr. 0,033-0,04 mm
Włośnie jelitowe dojrzewają w jelicie w ciągu 2-3dni (kopulacja).
4-5 dnia od zarażenia wydala żyworodne larwy (wędrowne).
Jedna samica może wydalić 200-1500 larw. Jaja wydalane są
przez 2-3 tygodnie. Samica wydala różną w ciągu dnia ilość larw.
Samica żyje 9-73dni. Najwięcej larw wydala 6 dnia od zarażenia.
Z czasem maleje 10 dnia wydalane jest o wiele mniej larw. W
jednej torebce z reguły jest jeden włosień, ale może 2, 3, 5.
Intensywność zarażenia (larwy/1g mięsa) 1-10 000.
Intensywność jest nierównomierna ilościowo i topograficznie.
2. włosień wędrowny (larwa włośnia wędrownego)
występuje w układzie chłonnym, krwionośnym (tętnice), a
następnie roznoszone są po całym organizmie i jest:
a) nierozwinięty morfotycznie
b) niedojrzały płciowo
Trichinella spiralis wędrowny
dł. 0,08-0,12mm gr. 0,005-0,006mm (przechodzi swobodnie
przez wszystkie drobne naczynia)
3. włosień mięśniowy (larwa włośnia mięśniowego)
występuje w mięśniach prążkowanych i jest:
a) rozwinięty morfotycznie
b) niedojrzały płciowo
c) posiada osłonkę hialinową, która nie ulega strawieniu
Trichinella spiralis mięśniowy
dł. 0,8-1,2mm gr 0,035mm
Przemiany włośnia mięśniowego w organizmie żywiciela
1. pierwsze osobniki włośni wędrownych wnikają do włókien
mięśniowych już między 5-8 dniem od zarażenia, a nasilenie
wnikania występuje między 12-15 dniem od zarażenia
2. wzrost włośnia wędrownego wewnątrz włókna mięśniowego i
przekształcanie się we włośnia mięśniowego (w ciągu kilku dni).
Z chwilą zakończenia wzrostu morfotycznego włosień zwija się
spiralnie. Włośnie mięśniowe zdolne są do ponownej inwazji
dopiero w 16-19 dniu swego rozwoju, to jest po 18-22dniach od
zarażenia żywiciela (inne badania - po 17 dniach od zarażenia).
3. tworzenie torebki wokół włośnia lub włośni w ok. 16-37 (16-34)
dniach od zarażenia. Otorbiona larwa włośnia jest już inwazyjna.
4. torebka zupełnie uformowana w 16-34-37 dniu od zarażenia, a
wielkość i kształt torebki zależne są od gatunku żywiciela;
najczęściej jest owalna - dł. 0,6-0,8mm; szerokość 0,25-0,35mm
(świnia, człowiek) lub okrągła 0,34-0,42mm, ew. 0,25-0,31mm
(niedz
wiedz
, lis)
5. odkładanie się tłuszczu na torebce w 42-56 dniu od zarażenia
6. wapnienie torebki rozpoczyna siÄ™ w 5-6 miesiÄ…cu od
zarażenia.
7. całkowite zwapnienie torebki następuje u świń w 9-12
miesiącu zarażenia.
Taksonomia pseudospiralis
nicieni z (T4)
rodzaju 2. T. papuae
Trichinella (T10)
gatunku włośni 3. T.
otorbionych zimbabwensis
otorbianie siÄ™ (T11)
larw
mięśniowych - w Taksonomia
dniach od nicieni z
zarażenia rodzaju
1. T. spiralis Trichinella
sensu stricto genotypy
(T1) 16-37 (16- włośni
34) otorbionych
2. T. nativa (T2) 1. genotyp
20-30 Trichinella T6
3. T. britovi (T3) 2. genotyp
24-42 Trichinella T8
4. T. murrelli (T5) 3. genotyp
24-70 Trichinella T9
5. T. nelsoni (T7) genotypy T6, T8,
34-60 T9 nie posiadajÄ…
świnie i dziki jeszcze
ulegajÄ… ostatecznie
zakażeniu ustalonej pozycji
wymienionymi taksonomicznej i
gatunkami przynależności
Trichinella gatunkowej
Taksonomia
nicieni z
rodzaju
Trichinella
gatunki włośni
nieotrobionych
1. T.
Występowanie włośni
1. otorbiające się gatunki i genotypy Trichinella występują
jedynie u ssaków
2. nieotorbiajÄ…ce siÄ™ gatunki Trichinella tj:
a) T. pseudospiralis (ssaki, ptaki)
b) T. papuae oraz T. zimbabwensis (ssaki, gady- krokodyl)
Świnie i dziki ulegają zarażeniu wszystkimi wymienionymi
włośniami i mogą być z
ródłem inwazji dla człowieka
1. u ssaków występują wszystkie gatunki i genotypy włośni
otorbiajÄ…cych siÄ™ i nieotorbiajÄ…cych siÄ™
2. u ptaków występuje jedynie T. pseudospiralis (brak torebki)
3. u gadów występuje T. papuae oraz T. zimbabwensis (brak
torebki)
4. u człowieka występują wszystkie gatunki i genotypy włośni
otorbiających się oraz gatunki włośni nieotrąbiających się tj. T.
pseudospiralis i T. papuae
w Europie stwierdzono T. spiralis, T. pseudospiralis, T. nativa, T.
britovi
w Polsce T. spiralis, T. britovi, T. pseudospralis
(u jednego żywiciela stwierdza się spiralis i britovi, u lisa
stwierdzono spralis i pseudospiralis)
w latach 2000-2011 382 przypadki włośnicy u świń co stanowi
0,00016%
3748 dzików z włośnicą
0,326% ekstensywność inwazji w Polsce
Rozmieszczenie ilościowe (%) T. spiralis w mięśniach tuszy
świń/ nutrii/ małp
Mięśnie po 100 g (oznaczono % w stosunku do przepony
metodą wytrawiania) (1włosień na 1g)
przepona 100/ 100/ 100
język 47/ 86/ 262
m. najdłuższy szyi (karkówka) 38/ -/ -
m. prostowniki (k. tylna) 30/ -/ -
m. skośny brzucha 26/ 11/ -
m. trójgłowy ramienia 26/ -/ 119
m. lędz
wiowe (polędwiczka) 25/ -/ -
m. międzyżebrowe 24/ 20/ 121
m. prostowniki (k. przednia) 24/ -/ -
m. dwugłowy uda 22/ 8/ 94
m. żwacz 21/ 26/ 256
m. boczku 17/ -/ -
m. najdłuższy klp i lędz
wi 15/ 9/ -
Różnicowanie włośni z innymi podobnymi tworami
1. Sarkosporidioza (cewy Mishera)
sÄ… to Sarcocystis miescheriana (pierwotniaki) w tkance
mięśniowej świń
a) miejsce występowania - wewnątrz włókna mięśni
szkieletowych lub mięśni sercowego
b) wielkość - większe od włośni; długość 4mm, szerokość 3mm
c) kształt - wydłużony i nieregularny
d) torebka - łącznotkankowa rozpuszczalna pod działaniem KOH
e) pod wpływem kwasu octowego - rozjaśnienie obrazu; widać
cewę Mishera lub włośnia
f) wewnątrz cewy Mischera (torebki) występują sporozoity
g) mogÄ… ulec zwapnieniu
2. Tzw. motyliczka mięśniowa (Agamodistomum suis)
jest to metacerkaria (forma rozwojowa) przywry Alaria alata (2-
6mm) u mięsożernych (wilk, lis, pies, kot)
a) miejsce występowania - tkanka łączna śródmięśniowa
natomiast włosień wewnątrz włókna mięśniowego
b) wielkość - większa od włośni mięśniowych (0,4-0,6 mm); (1-
0,5mm)
c) kształt - zmienny (podłużny, owalny)
d) otoczona otoczką łącznotkankową (torebką); może nie być
torebki
e) wyraz
nie widać pod mikroskopem budowę przewodu
pokarmowego, obecność 2 ssawek (gębowa i brzuszna)
f) obecność ruchu tętniącego, który nasila się po podgrzaniu lub
po zakropleniu KOH, następnie słabnie i zanika
g) może ulec zwapnieniu
h) nie jest strawiona przez płyn trawiący
3. zwapniałe wągry
a) miejsce występowania - tkanka łączna śródmięśniowa
b) wielkość - wyraz
nie większe od włośni
c) torebka Å‚Ä…cznotkankowa nieprzejrzysta
d) haczyki - dobrze widoczne pod mikroskopem
e) zwapniałe wągry
4. zwapniałe bąblowce
a) miejsce występowania - tkanka łączna śródmięśniowa
b) wielkość - większe od włośni
c) występują na ogół rzadko (tylko przy bardzo znacznej inwazji)
d) zwapniałe bąblowce
5. węgorek octowy Strongyloides stercoralis (syn.
Anguillula acetici lub stercorialis)
a) miejsce występowania - leży wolno na tkance mięśniowej, jest
to przypadkowe zanieczyszczenie próbek mięsa (brudne puszki
blaszane)
b) wielkość - co najmniej 2 razy dłuższy od włośnia
c) kształt - końce ciała przedni i tylny ostro zakończone
d) obecność ruchu po podgrzaniu
e) torebka  brak
6. złogi wapnia
a) kształt - nieregularny
b) mogą być zwapniałe pasożyty, także włośnie
c) torebka  brak
d) rozpuszczalność - pod wpływem kwasu octowego
7. kryształki tyrozyny
a) występuje tylko w mięsie peklowanym i wędzonym
b) kształt - nieregularny
c) torebka - brak
d) rozpuszczalność - pod wpływem KOH lub HCl; pod wpływem
HCl i po podgrzaniu barwi się na żółto
8. pęcherzyki powietrza
kształt - okrągłe, w środku puste, po mocniejszym skręceniu
kompresora zanikajÄ…
DIAGNOZA KOC
COWA- WYTRAWIANIE TKANKI
MI
ÅšNIOWEJ
Ćwiczenie9 3.12.2013
Urzędowe metody wykrywania włośni w mięsie
70-300larw - dawka potrzebna do wywołania objawów
klinicznych włośnicy
RozporzÄ…dzenie Komisji (WE) nr 2075/2005 z 5.12.05
ustanawiające szczególne przepisy dotyczące urzędowych
kontroli w odniesieniu do włośni (Trichinella) w mięśnie
Rozporządzenie 11/09 z 2011 zmieniające załącznik nr 1 z
2075/2005
Metody badania:
1. Referencyjna - wytrawiania próby zbiorczej z
zastosowaniem magnetycznego mieszania (zał. I rozdz. I)
2. Równoważne (zał. I rozdz. II)
a) mechaniczne wspomaganego wytrawiania próby zbiorczej
przy użyciu techniki:
-sedymentacji lub
-"izolacji filtrowej"
b) automatycznego wytrawiania próby zbiorczej o masie do
35g
c) c) izolacja filtrowa z zastosowaniem aglutynacji lateksowej
3. Trychinoskopowa (kompresorowa) - zał. I rozdz. III
Wskazania ogólne:
Z wymienionych metod wykrywania włośni w świeżym mięsie
jako wiarygodna metoda do rutynowego stosowania zalecana
jest metoda wytrawiania próby zbiorczej z zastosowaniem
metody magnetycznego mieszania.
Rozmiar próbki do analizy pod kątem występowania pasożytów
powinien zostać powiększony, jeżeli próbka nie może zostać
pobrana w miejscach szczególnie narażonych i jeżeli rodzaj lub
gatunek zwierzęcia jest bardziej narażony na zarażenie.
Badanie trychinoskopowe nie wykrywa nieotorbionych gatunków
Trichinella zarażających zwierzęta domowe i leśne oraz ludzi i
nie spełnia już swoich zadań jako metoda do standardowego
stosowania.
Badanie trychinoskopowe powinno być stosowane jedynie w
wyjątkowych okolicznościach (...) pod warunkiem podjęcia
stosowanych środków, zapewniających całkowite
bezpieczeństwo przetwarzanego mięsa.
Inne metody, takie jak testy serologiczne, mogą być użyteczne
do celów kontrolnych, po zatwierdzeniu testów przez
wspólnotowe laboratorium referencyjne, zaraz po tym jak to
laboratorium zostanie wyznaczone przez KomisjÄ™.
Testy serologiczne nie nadają się do wykrywania zarażenia
włośniami zwierząt, których mięso ma być przeznaczone do
spożycia przez ludzi.
Mrożenie mięsa w określonych warunkach może zniszczyć
wszelkie znajdujące się w nim pasożyty, ale pewne gatunki
włośni występujące u zwierząt łownych i koni są odporne na
mrożenie przeprowadzane przy zastosowaniu zalecanych
kombinacji temperatury i czasu.
Termin "włosień" oznacza wszelakie nicienie z rodzaju
Trichinella.
Metoda trychinoskopowa
ograniczenia:
-dopuszczalna pod licznymi rygorami i tylko do badania mięsa
świń, dzików i nutrii przeznaczonego na użytek własny -
rozporządzanie MRiRW z 21.10.2010 w sprawie wymagań
weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek
własny
-wykorzystanie mięsa w taki sposób, aby stosowane procesy
technologiczne (kulinarne) gwarantowały zniszczenie włośni
-obowiązek stosowania metod wytrawiania w badaniu mięsa
zwierząt pochodzących z gospodarstwa, w którym wcześniej
wykryto włośnie badaniem trychinoskopowym
Pobieranie próbek
zapisy rozporządzeń nakazują w tym względzie pobieranie z
tuszy kilku próbek wielkości orzecha laskowego z następujących
mięśni:
W przypadku świń:
a) z każdej odnogi (filara) przepony
b) b) a w sytuacji braku odnóg przepony - 4 próbki z
innych, dostępnych mięśni
łączna masa pobranych próbek nie powinna być mniejsza niż 50
g
W przypadku dzików:
a) po jednej próbce z odnóg przepony
b) b) po jednej z mięśni żuchwowych, podudzia,
międzyżebrowych i języka
c) c) w sytuacji braku niektórych mięśni - 4 próbki z innych,
dostępnych mięśni
łączna masa pobranych próbek nie powinna być mniejsza niż 50
g
W przypadku świń i dzików: rozporządzanie 2075/2005
dopuszcza również badanie kawałków mięsa i nakazuje pobrać
po 4 próbki z każdego kawałka.
Przepona:
część lędz
wiowa to filary przepony
część żebrowa
część mostkowa
W przypadku nutrii :
a) 2 próbki z obu filarów przepony, albo
b) b) w przypadku braku jednego filara przepony - próbkę
wielkości 2 orzechów laskowych z drugiego filara, albo
c) c) w przypadku braku filarów - 2 próbki z części mostkowej
lub żebrowej przepony albo
d) d) w przypadku braku przepony - 2 próbki z mięśni języka
oraz żuchwowych (lub międzyżebrowych)
Procedura badawcza:
Wycięcie z pobranych próbek odpowiedniej liczby skrawków
(preparatów) wielkości ziarna owsa.
Ściśnięcie preparatów między płytkami kompresora w taki
sposób, aby można było przez tak przygotowany preparat
wyraz
nie odczytać normalny druk.
Oglądanie skrawków pod trychinoskopem lub mikroskopem
stereoskopowym przy powiększeniu 30-40x lub 80-100x (obszary
podejrzane)
Minimalny czas oglÄ…dania to 6 minut.
W przypadku niepewnego wyniku badanie należy kontynuować
na większej liczbie próbek i preparatów, aż do jednoznacznego
rozstrzygnięcia
Jeżeli próbki są suche to preparaty na 10-20minut przed
ściśnięciem w kompresorze należy zmiękczyć w KOH.
Preparaty zbyt ciemne (zwapnienia) można rozjaśnić kwasem
octowym
Liczba skrawków:
świnie:
28 skrawków (ok. 1 gr mięsa) pobranych z próbek z każdej z
odnóg przepony, co daje w sumie 56 preparatów lub
56 skrawków z jednej odnogi przepony w przypadku braku
drugiej
14 skrawków z każdego skrawka mięsa, co w sumie daje 56
preparatów
dziki:
-28 skrawków z próbek z filarów przepony (łącznie 56
preparatów) oraz
-po 7 skrawków z próbek z każdego ze wskazanych mięśni
(łącznie 28 preparatów)
w sumie 86 preparatów z jednej tuszy
-14 skrawków z każdego kawałka mięsa, co w sumie daje 56
preparatów
nutrie:
przepis nie określa liczby preparatów, które należy zbadać; w
sytuacji takiej należałoby wzorować się na postępowaniu
przewidzianym zapisami prawa dla tusz dzików
Wykrywalność (%) włośni u zwierząt zależy od:
-metody badania (kompresorowa, wytrawiania)
-rodzaju badanych mięśni:
przepona (odnoga, część żebrowa, część mostkowa)
inne mięśnie: żuchwowe, języka, mm. brzucha, kawałki mięsa
-masy próbki, ilości skrawków
-intensywności inwazji włośni
Wykrywalność T. spiralis (%) w zależności od intensywności
inwazji
Liczba włośni w % wykrywalności włośni przy masie próbki mięśniowe
1g
1g 2g 3g 5g 6g 7g
0,25 22 40 53 70 nb. 75
0,5 37 60 75 80 100 100
1 73 90 100 100 100 100
2-3 88 96 100 100 100 100
10 100 100 100 100 100 100
Zależność między intensywnością inwazji w przeponie a
masą próbki z różnych mięśni - dla 100% wykrywalności
włośnia
Liczba włośni w Masa próbki w g pobranych mięśni
1g
przepona n. szyi s. p. uda n. klp
brzucha
0,25 10 27 39 46 67
0,5 6 16 24 27 40
1 3 8 12 14 20
2-3 3 8 12 14 20
10 1 3 4 5 3
Ćwiczenie10 10.12.2013
Urzędowe metody wykrywania włośni w mięsie
RozporzÄ…dzenie 2075/2005r z 5 grudnia 2005 dotyczÄ…ce
urzędowych kontroli w odniesieniu do włośni. + zmiany:
-338 z 22.12.2005
-320 z 18.11.2006
-281 z 25.10.2007
Metody badania:
1. Referencyjna  wytrawianie próby zbiorczej z
zastosowaniem magnetycznego mieszania
2. Równoważne
a) mechanicznie wspomaganego wytrawiania próby zbiorczej
przy życiu techniki sedymentacji lub izolacji filtrowej
b) automatycznego wytrawiania próby zbiorczej o masie do
35g
c) metoda leteksowa
3. Trichinoskopowa [kompresorowa]  pod licznymi rygorami
Referencyjna metoda wytrawiania próby zbiorczej z
zastosowaniem magnetycznego mieszania:
1. Pobieranie próbek od pojedynczych zwierząt
2. Tworzenie próby zbiorczej
3. Sporządzenie płynu wytrawiającego
4. Wytrawianie
5. Pierwsza sedymentacja w rozdzielaczu - 30minut
6. Zlewanie materiału do badań z rozdzielacza do cylindra
7. Powtórna sedymentacja przez 10 minut
8. Przeniesienie odpowiedniej ilości materiału (osadu) na
rynienkę (ramkę) akrylową lub płytkę Petriego
9. Badanie osady pod trichinoskopem lub mikroskopem
stereoskopowym
10. Interpretacja wyników badania i ewentualne postępowanie
PÅ‚yn trawiÄ…cy: 10g
pepsyny, 2l wody 46-48 st
C i 16ml 25% kwasu
solnego
Sprzęt:
-nóż lub nożyczki do
pobierania próbek
-tace z oznaczonymi
polami do pobierania
próbek
-rozdrabniacz / malakser
do rozdrobnienia mięsa
-mieszadło magnetyczne
z termostatem
-sito, lejek, zlewki,
cylinder
-rozdzielacz stożkowy
-rynienka do oglÄ…dania
oraz płytki Petriego
-waga z dokładnością do
0,1g
-termometr i minutnik
Pobieranie próbek
świnie:
1. Odnoga przepony
-tuczniki  minimum 1g
-knury i maciory hodowlane  minimum 2g
2. Przy braku odnóg
-część żebrowa lub mostkowa przepony lub
-mm żuchwowe lub
-mm języka lub
-mm brzucha
W takim przypadku zwiększa się masę próbki dwukrotnie, czyli
próbki o masie odpowiednie minimum 2g lub 4g
3. Kawałki mięsa  próbka o masie minimum 5g
konie:
1. mm języka lub mm żuchwowe  minimum 10g
2. w przypadku braku wymienionych mm  odnoga
przepony, z którego pobiera się próbkę o większej (ale nie
określono jakiej) masie
dziki:
1. mm przedramienia, języka lub przepony minimum 10g
inne zwierzęta wolno żyjące:
-niedz
wiedzie  przepona, mm żwacze i język
-morsy  język
-krokodyle  mm żwacze, skrzydłowe i międzyżebrowe
-ptaki  mm w obrębie głowy np. mm żwacze i szyi
Zawsze pobiera się nie mniej niż 10g
Tworzenie próby zbiorczej:
Etap I  próbę o masie 100g tworzymy z:
-100 tusz tuczników po 1g każda gdy mamy filary przepony
-50 tusz loch lub knurów po 2g każda gdy mamy filary przepony
-50 tusz tuczników po 2g każda gdy mamy próbki zastępcze
-25 tusz loch lub knurów po 4g gdy są próbki zastępcze
-20 kawałków mięsa wieprzowego po 5g każdy z każdego
kawałka
-20 tusz końskich po 5 g z każdej tuszy
-20 tusz dzików po 5g z każdego dzika
-10 tusz innych zwierząt wolno żyjących po 10g z każdego
osobnika
W pierwszym etapie badania w próbce zbiorczej o masie 100g
może być reprezentatywnych:
1. 100, 50 lub 25 tusz wieprzowych, ewentualnie 20
kawałków mięsa wieprzowego
2. 20 tusz końskich lub 20 dzików
3. 10 tusz innych zwierzÄ…t
1. W przypadku badania tusz wieprzowych w razie potrzeby
można do próby zbiorczej 100g, dodać 15 sztuk po 1g i
trawić w 2 litrach płynu trawiącego w tej samej próbie
zbiorczej
2. Więcej jak 15 próbek należy traktować jako osobną próbę
zbiorczą (można całość próbek podzielić na połowę i
zwiększyć masę próbki)
3. Dla prób złożonych z nie więcej niż 50 próbek objętość
płynu można zredukować do 1 litra nie można redukować
ilości płynu o więcej niż pół litra)
4. Jeżeli badane jest więcej niż 15 a mniej niż 100, objętość
płynu trawiącego może być proporcjonalnie zmniejszana
lub zwiększana masa próbki
Sporządzanie płynu wytrawiającego:
1. 16 ml 25% (lub 10ml 37% lub 25ml 17,4%) HCl + 2l wody
46-48st C  0,225% roztwór kwasu
2. 10 g pepsyny w proszku o mocy:
-1:10 000 NF lub
-1: 12 500 BP lub
-2000 FIP
lub 30 ml stabilizowanej pepsyny płynnej o aktywności
min. 660 j/ml (EP)  0,5% roztwór pepsyny
20 ml płynu do wytrawiania na 1g mięsa
Wytrawianie:
1. Czas to 30 minut z dopuszczalnym wydłużeniem (tkanka
języka, dziczyzna), ale nie dłużej niż godzina
2. Temperatura 44-46st C
3. Odpowiednie ustawienie szybkości obrotów mieszadła
Pierwsza sedymentacja w rozdzielaczu:
1. Przelewanie strawionej próby do rozdzielacza przez sito
ze stali nierdzewnej o średnicy oczka 180 mikrometrów i
średnicy zewnętrznej 11cm (kontrola skuteczności
procesu wytrawiania  jeżeli na sitku zostanie 1gmięsa to
trzeba powtórzyć wytrawianie)
2. Czas sedymentacji 30 minut
Druga sedymentacja w cylindrze:
1. Wypuszczenie z rozdzielacza 40ml osadu do cylindra lub
probówki wirnikowej
2. Druga sedymentacja w cylindrze trwa 10 minut
Przeniesienie materiału do badań do rynienki lub na płytkę
Petriego:
1. Odessanie 30 ml supernatantu z cylindra
2. Przeniesienie pozostałych 10 ml osadu do rynienki lub na
płytkę Petriego
3. Przepłukanie cylindra 10ml wody destylowanej i
umieszczenie popłuczyn w rynience"
Badanie osadu:
1. Niezwłocznie po przeniesieniu osadu do rynienki
2. Przy użyciu trichinoskopu lub mikroskopu
stereoskopowego pod powiększeniem 15-20x oraz 60-
100x
Oczyszczanie osadu:
W przypadku zaciemnionego osadu lub z braku czasu na
bezpośrednie objerzenie wytrawionego osadu można 2-4x
wykonać II etap sedymentacji używając wody destylowanej
Interpretacja wyników:
1. Brak włośni w oglądanym osadzie  wynik ujemny kończy
procedurÄ™ badawczÄ… na I etapie wytrawiania
2. Wynik dodatni lub wÄ…tpliwy obliguje badajÄ…cego do
podjęcia procedury przewidywanej dla tej sytuacji, a więc
przejście do II i III etapu wytrawiania
W/w procedura polega na:
a) w przypadku tusz wieprzowych
-zestawienie 20 (10 lub 5) grup po 5 tusz w każdej i
wprowadzenie do badania po 20g mięsa z każdej tuszy do próby
zbiorczej  II etap wytrawiania
-po stwierdzeniu włośni w którejkolwiek próbie zbiorczej
reprezentującej 5 tusz  ponownie pobranie próbek o masie 20g
z każdej tuszy i poddanie ich oddzielnemu badaniu  III etap
wytrawiania
b) w przypadku tusz końskich
-pobranie kolejnych próbek jednostkowych o masie 50g
-i już na tym etapie oddzielne badanie tusz
c) w przypadku tusz zwierząt wolnożyjących
-przepisy nie określają procedury postępowania; w tej sytuacji
należałoby wzorować się na postępowaniu
przewidzianym zapisami prawa dla tusz dzików
Badanie uważa się za zakończone po zidentyfikowaniu
wszystkich zarażonych włośniami tusz. Próbki mięśni pobrane z
tusz zarażonych podlegają konserwacji 90% alkoholem etylowym
i przekazaniu do krajowego (lub unijnego) laboratorium
referencyjnego celem identyfikacji gatunkowej. Przepisy
nakazują również poddanie wszystkich płynów obróbce
termicznej w temperaturze nie niższej niż 60st C oraz
inaktywację chemiczną, np. formaliną sprzętu używanego do
badania.
Obróbka mrożeniem
metoda I w temperaturze 25st C
-kawałki o średnicy 25cm  240h
-kawałki o średnicy 25-50 cm  480
metoda II
-kawałki o średnicy 15cm
20 dni w temp -15st C
10 dni w temp -23st C
6 dni w temp -29st C
-kawałki o średnicy 15-50cm
30 dni w temp -15st C
20 dni w temp -23st C
12 dni w temp -29st C
metoda III  temperatura mierzona wewnątrz mięsa
106h w temp -18
82h -21st
63h w temp -23st C
48h w temp -26st C
35h w temp -29st C
22h w temp -32st C
8h w temp -35st C
0,5h w temp -37st C