Energoelektronika
Energoelektronika
Dr hab. inż. Lech M. Grzesiak, prof.
Dr hab. inż. Lech M. Grzesiak, prof.
nzw
nzw
.
.
L.Grzesiak@fizyka.umk.pl
L.Grzesiak@fizyka.umk.pl
L.Grzesiak@isep.pw.edu.pl
L.Grzesiak@isep.pw.edu.pl
Regulamin Przedmiotu
• Wykład 30h
• Egzamin (sesja zimowa)
– Ustny
• Konsultacje –
czwartek 18:15-20:00
Literatura
Literatura
1. Tunia H., Barlik R.:
Teoria
przekształtników
, PW 2003
2. Nowak M., Barlik R.:
Poradnik inżyniera
energoelektronika
, WNT 1998
3. Mikołajuk K.:
Podstawy analizy
obwodów energoelektronicznych
, PWN
1998
Czym zajmuje się energoelektronika?
Czym zajmuje się energoelektronika?
• Budowa i właściwości elementów
energoelektronicznych (łączników 2-
stanowych)
• Analiza i projektowanie obwodów
przekształtnikowych (topologie
przekształtników)
• Metody i struktury układów sterowania
przekształtnikami
Moce układów przekształtnikowych
Moce układów przekształtnikowych
•
•
0,1
0,1 W do
10
10 GW (
10
10
-
-
1
1
W do 10
W do 10
10
10
W
W
)
• Liczba przekształtników
10
10
10
10
• Blisko
70%
70%
energii jest przetwarzana w
układach energoelektronicznych (kraje
wysokorozwinięte)
Układy przekształcania energii
Układy przekształcania energii
•
•
Źródła zasilania
Źródła zasilania
•
•
Przekształtniki
Przekształtniki
•
•
Odbiorniki
Odbiorniki
Program wykładu
Program wykładu
• Wprowadzenie do problematyki przekształcania energii
• Klasyfikacja układów przekształtnikowych
– Przekształtniki o komutacji sieciowej
• Diodowe
• Tyrystorowe
– Przekształtniki o komutacji wymuszonej
• Podstawowe topologie przekształtników energoelektronicznych:
– DC/DC
– DC/AC
– AC/DC
– AC/AC
– AC/DC/AC
Program wykładu
Program wykładu
• Przyrządy energoelektroniczne
• Klasyfikacja
– Diody
– Tyrystory
– GTO
– IGCT
– IGBT
– MOSFET
• Właściwości i charakterystyki łączników energoelektronicznych
• Układy wyzwalania
• Zabezpieczenia
• Metody sterowania przekształtników
Łą
Łą
cznik idealny
cznik idealny
Nie ma przekształcania energii w
stanie aktywnym załącz i wyłącz
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Podstawowe procesy łączeniowe
Twarde przełączanie
Twarde przełączanie
Miękkie przełączanie
Miękkie przełączanie
Rezonansowe przełączanie
Rezonansowe przełączanie
Przełączanie neutralne
Przełączanie neutralne
Łą
Łą
cznik energoelektroniczny
cznik energoelektroniczny
-
-
zespół urządzeń
zespół urządzeń
Izolacja galwaniczna
Driver
IGBT
snubber
Indukcyjności pasożytnicze
Kombinacje połączeń przyrządów
Kombinacje połączeń przyrządów
energoelektronicznych
energoelektronicznych
Kombinacje połączeń przyrządów
Kombinacje połączeń przyrządów
energoelektronicznych
energoelektronicznych
Obwody komutacji HS
Obwody komutacji HS
Obwody komutacji HS
Obwody komutacji HS
Obwody komutacji ZCS
Obwody komutacji ZCS
Obwody komutacji ZVS
Obwody komutacji ZVS
Obwód komutacji ZCRC
Obwód komutacji ZCRC
Obwód komutacji ZVRC
Obwód komutacji ZVRC
Obwody komutacji naturalnej
Obwody komutacji naturalnej
Łą
Łą
czniki energoelektroniczne
czniki energoelektroniczne
Obszary zastosowań modułów mocy
Obszary zastosowań modułów mocy
Charakterystyki wyjściowe
Charakterystyki wyjściowe
tranzystora mocy
tranzystora mocy
MOSFET
MOSFET
–
–
charakterystyki wyjściowe
charakterystyki wyjściowe
IGBT
IGBT
–
–
charakterystyki wyjściowe
charakterystyki wyjściowe
Twarde przełączanie MOSFET i IGBT
Twarde przełączanie MOSFET i IGBT
Twarde przełączanie MOSFET i IGBT
Twarde przełączanie MOSFET i IGBT
Prostowniki
Prostowniki
niesterowane
niesterowane
-
-
diodowe
diodowe
• Klasyfikacja
–
–
1
1
pulsowy
–
–
2
2
-pulsowy
–
–
3
3
-pulsowy
–
–
6
6
-pulsowy
–
–
12
12
-pulsowy
–
–
n
n
-pulsowy
Prostownik diodowy
Prostownik diodowy
–
–
napięcie
napięcie
wyprostowane
wyprostowane
( )
2
2
2
0
2
2
0
45
,
0
2
1
1
2
2
1
2
2
1
sin
2
2
1
cos
U
U
U
U
t
d
t
U
U
t
d
≅
=
+
=
=
⎥⎦
⎤
⎢⎣
⎡
=
=
=
−
∫
π
π
π
ω
ω
π
π
π
ω
Prostownik diodowy
Prostownik diodowy
–
–
1
1
pulsowy
pulsowy
• Analiza pracy dla obciążenia rezystancyjnego:
– Napięcie wyprostowane (kształt)
– Prąd wyprostowany (kształt)
– Wartość średnia napięcia wyprostowanego
– Napięcie szczytowe ??
– Prąd przewodzenia diody
2
2
0
45
,
0
2
U
U
U
d
≅
=
π
d
D
I
I
=
Prostownik diodowy
Prostownik diodowy
–
–
2
2
pulsowy
pulsowy
• Analiza pracy dla obciążenia
rezystancyjnego:
– Napięcie wyprostowane (kształt)
– Prąd wyprostowany (kształt)
– Wartość średnia napięcia wyprostowanego
– Napięcie szczytowe ??
– Prąd przewodzenia diody
2
2
0
9
,
0
2
2
U
U
U
d
≅
=
π
d
D
I
I
2
1
=
Prostownik diodowy
Prostownik diodowy
–
–
2
2
pulsowy
pulsowy
mostkowy
mostkowy
• Analiza pracy dla obciążenia
rezystancyjnego:
– Napięcie wyprostowane (kształt)
– Prąd wyprostowany (kształt)
– Wartość średnia napięcia wyprostowanego
– Napięcie szczytowe ??
– Prąd przewodzenia diody
2
2
0
9
,
0
2
2
U
U
U
d
≅
=
π
d
D
I
I
2
1
=
Prostownik diodowy
Prostownik diodowy
–
–
3
3
pulsowy
pulsowy
• Analiza pracy dla obciążenia
rezystancyjnego:
– Napięcie wyprostowane (kształt)
– Prąd wyprostowany (kształt)
– Wartość średnia napięcia wyprostowanego
– Napięcie szczytowe ??
– Prąd przewodzenia diody
2
2
0
17
,
1
2
6
3
U
U
U
d
≅
=
π
d
D
I
I
3
1
=
Prostownik diodowy
Prostownik diodowy
–
–
6
6
pulsowy
pulsowy
mostkowy
mostkowy
• Analiza pracy dla obciążenia
rezystancyjnego:
– Napięcie wyprostowane (kształt)
– Prąd wyprostowany (kształt)
– Wartość średnia napięcia wyprostowanego
– Napięcie szczytowe ??
– Prąd przewodzenia diody
2
2
0
34
,
2
6
3
U
U
U
d
≅
=
π
d
D
I
I
3
1
=
Prostownik diodowy
Prostownik diodowy
–
–
12
12
pulsowy
pulsowy
2 mostki połączone szeregowo
2 mostki połączone szeregowo
• Analiza pracy dla obciążenia
rezystancyjnego:
– Napięcie wyprostowane (kształt)
– Prąd wyprostowany (kształt)
– Wartość średnia napięcia wyprostowanego
– Napięcie szczytowe ??
– Prąd przewodzenia diody
2
2
0
68
,
4
6
6
U
U
U
d
≅
=
π
d
D
I
I
3
1
=