DERMATOSKOPIA
DAKTYLOSKOPIA
Daktyloskopia – wąskie znaczenie (gr. daktylos=
palec; skpoeo- oglądam) - dział techniki
kryminalistycznej, która zajmuje się badaniem
śladów linii papilarnych opuszek palców.
Daktyloskopia- szerokie znaczenie- zajmuje się
badaniem śladów linii papilarnych znajdujących
się na opuszkach palców, wewnętrznych częściach
dłoni, spodnich częściach stóp. W jej skład
wchodzi:
- daktyloskopia w wąskim znaczeniu,
- chejroskopia (gr. cheir- ręka, skopeo- oglądam)-
badanie śladów linii papilarnych dłoni,
-
podoskopia ( gr. podos- noga; skopeo-
oglądam) – badanie śladów linii
papilarnych stóp,
-
poroskopia (gr. poros- otwór, skopeo-
oglądam)- badanie rozmiesczenia
kanalików potowych
- krawędzioskopia – badanie kaształtów
krawędzi linii papilarnych.
Dermatoskopia- metody identyfikacyjne
na podstawie śladów skóry:
- daktyloskopia w szerokim znaczeniu,
- identyfikacja na podstawie poletkowej
budowy skóry,
- identyfikacja na podstawie śladów
czerwieni wargowej- cheiloskopia,
- identyfikacja na podstawie śladów
małżowiny usznej – konchoskopia lub
otoskopia.
2.
3. Minucje - cechy indywidualne (początki,
zakończenia, rozwidlenia, mostki, oczka,
haczyki……), których układ jest
indywidualny dla każdego człowieka.
4. Rozmieszczenie porów na listewkach
skórnych.
5. Kształt krawędzi listewek skórnych.
Podstawy prawne daktyloskopowania
-
art. 74 § 2 pkt 1 i § 3 k.p.k.- obowiązek poddania
się daktyloskopowaniu przez podejrzanego,
oskarżonego, osobę podejrzaną,
-
art.213 k.p.k.- obowiązek ustalenia m. innymi
tożsamości oskarżonego (podejrzanego) poprzez
np. pobranie odbitek palców i porównania ich ze
zbiorem w registraturze daktyloskopijnej,
- art. 192 a §1 k.p.k.- daktyloskopowanie osób dla
celów eliminacyjnych,
-
art.20 ust.2 ustawy o Policji- Policja może
pobierać, uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i
wykorzystywać…. informacje, w tym dane
osobowe,
* o osobach podejrzanych o popełnienie przestępstw
ściganych z oskarżenia publicznego,
* nieletnich dopuszczających się czynów z
oskarżenia publicznego,
* o osobach o nieustalonej tożsamości lub
usiłujących ją ukryć,
* o osobach poszukiwanych, także bez ich wiedzy
i zgody.
-
art.15 ust.4 ustawy o Policji- osoby
zatrzymane przez policję, stwarzające
bezpośrednie zagrożenie dla życia lub
zdrowia ludzkiego, a także mienia, mogą
być między innymi daktyloskopowane,
jeżeli w inny sposób nie można ustalić ich
tożsamości,
-
art.14 ust.2 ustawy o cudzoziemcach-
daktyloskopowanie cudzoziemca
zatrzymanego podczas nielegalnego
przekroczenia granicy,
- art. 93 ust.1 ustawy o cudzoziemcach,
daktyloskopowanie osoby wydalonej z
terytorium RP,
- art. 101 ust.3 ustawy o cudzoziemcach-
daktyloskopowanie każdego cudzoziemca
zatrzymanego na terytorium RP.
Zbiory daktyloskopijne
Centralna Registratura Daktyloskopijna mieści się w
Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym. Wojewódzkie
zbiory znajdują się w laboratoriach kryminalistycznych komend
wojewódzkich Policji.
Celem CRD jest wykrywanie sprawców oraz
identyfikacja:
1) osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa,
2) nieletnich dopuszczających się czynów zabronionych przez
ustawę,
3) osób o nieustalonej tożsamości,
4) osób poszukiwanych,
5) cudzoziemców w przypadkach określonych przez ustawę o
cudzoziemcach.
W skład CRD wchodzi:
- zbiór rejestracji kryminalnych gromadzący
oryginały kart daktyloskopijnych sporządzonych
przez uprawnione podmioty w celach
wykrywczych i identyfikacyjnych,
- zbiór rejestracji administracyjnych gromadzący
oryginały kart daktyloskopijnych sporządzonych
przez uprawnione podmioty w celach
identyfikacyjnych (EURODAC),
- wojewódzkie registratury daktyloskopijne
prowadzone przez laboratoria kryminalistyczne
komend wojewódzkich Policji.
Automatyczny System Identyfikacji
Daktyloskopijnej służy do gromadzenia i
przeszukiwania obrazów linii papilarnych
palców i dłoni pobranych od wskazanych
przepisami osób oraz niezidentyfikowanych
śladów linii papilarnych w celu szybkiej
identyfikacji.
W bazach AFIS znajduje się obecnie około 3 400 000
kart daktyloskopijnych i około 85 000 nieznanych
śladów.
W systemie AFIS można porównać:
- ślady z kartami daktyloskopijnymi- możliwość
wykrycia sprawców przestępstw,
- kartę sprawcy z bazą śladów- możliwość ustalenia,
czy jest on sprawcą innych przestępstw, nie wykrytych,
- ślady ze śladami- można ustalić różne przestępstwa
popełnione przez tych samych sprawców,
- kartę z kartą- można ustalić tożsamość osób lub
zwłok.
METODY OCENY ŚLADÓW
1. Metoda ilościowa, która zakłada, że aby ślady uznać jako
pochodzące od tej samej osoby należy znaleźć w nich
minimalną ilość cech wspólnych- minucji. Pokrywać się musi
ich kształt i wzajemne umiejscowienie. Nie dopuszcza się
żadnych różnic, których nie dałoby się wytłumaczyć np.
deformacją śladu.
2. Metoda jakościowa, w ramach której minucje oceniane są pod
kątem ich częstotliwości występowania, unikalności ich
konfiguracji. Bierze się również pod uwagę czytelność śladu,
występowanie elementów składowych wzoru, itp.
3. Metoda ilościowo- jakościowa, łącząca powyższe metody,
tzn. ilość minimalna minucji i ich jakość.
Wnioskowanie na podstawie śladów linii
papilarnych
Ślady daktyloskopijne wykryte na miejscu
zdarzenia ( wielkość, ilość, umiejscowienie)
są podstawą do wnioskowania o:
-
punkcie wejścia lub wyjścia osoby z miejsca zdarzenia,
-
modus operandi,
-
drodze poruszania się osoby na miejscu zdarzenia,
-
czynnościach wykonywanych przez osobę,
-
motywie przestępstwa,
-
liczbie osób,
-
sposobie w jaki pozostawiono ślad itp.,
Wnioski wynikające z analizy śladów oraz inne informacje
uzyskane z oględzin miejsca są przedstawiane w notatce
pooględzinowej.
Ślady linii papilarnych zabezpieczone na
miejscu zdarzenia mogą być przedmiotem
różnych badań, które umożliwiają:
- identyfikację indywidualną (badania
daktyloskopijne),
- określenie grupy krwi na podstawie substancji
potowo-tłuszczowej (badania biologiczne dające
możliwość dokonania identyfikacji grupowej),
- określenie DNA na podstawie substancji potowo-
tłuszczowej,
- określenie wieku śladu.
Ślady czerwieni wargowej:
-
z widocznym układem bruzd- umożliwiają
identyfikację indywidualną w ramach badań
cheiloskopijnych,
- z widocznym kształtem ust- umożliwiają
identyfikację grupową osoby (element portretu
sprawcy),
- pokryty substancją chemiczną lub biologiczną-
umożliwiają badania chemiczne i biologiczne
śladu,
- ślady czerwieni wargowej na miejscu zdarzenia
umożliwiają wnioskowanie co do: charakteru
zdarzenia, liczby osób, płci itp..
-
Czynniki wpływające na obraz śladów
czerwieni wargowej:
-
wiek człowieka, braki w uzębieniu,
-
choroby,
-
znamiona zawodowe,
-
przyzwyczajenia.
Ślady małżowiny usznej
(otoskopia, konchoskopia):
-
ślady skóry,
-
ślady kształtu ucha.
Ewa Gruza, Mieczysław Goc, Jarosław Moszczyński, Kryminalistyka, czyli
rzecz o metodach śledczych, Warszawa 2008
Kryminalistyka, ,Jerzy Kasprzak, Bronisław Młodziejowski, Wacław Brzęk,
Jarosław Moszczyński Difin 2006,
Ślady kryminalistyczne. Ujawnianie, zabezpieczanie, wykorzystanie ,
praca zbiorowa pod redakcją naukową Mieczysława Goca i Jarosława
Moszczyńskiego Difin 2007,
Kryminalistyka: wybrane zagadnienia techniki
Grażyna Kędzierska, Włodzimierz Kędzierski
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie , 2011 ,
Kryminalistyka. Zarys wykładu Tadeusz Hanausek Wydawnictwo:
Wolters Kluwer Polska sp. z o.o. 2009 ,
Mariusz Kulicki, Violetta Kwiatkowska-Darul, Leszek Stępka
Wydawnictwo: Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2009,
Kryminalistyka,
red. Jan Widacki Wydawnictwo: C.H.Beck 2012,
J. Moszczyński, Daktyloskopia, Wydawnictwo CLK ,,
J. KASPRZAK, Cheiloskopia kryminalistyczna. Wydawnictwo CLK 1991.