1
Formy działalności
gospodarczej dla
początkujących
Krzysztof Joachimczak
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
PRZEDSIĘBIORCA
Osoba fizyczna
Definicję
osoby fizycznej należy wyprowadzić
z
przepisów kodeksu cywilnego. Elementem istotnym
dla
oceny,
czy
osoba
fizyczna
może
być
przedsiębiorcą, jest zdolność do czynności prawnych
tej osoby. Przedsiębiorcą może być, osoba fizyczna
pełnoletnia, która nie została ograniczona w swojej
zdolności do czynności prawnych - posiada, więc
pełnię
praw, w szczególności dla zaciągania
zobowiązań.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Osoba prawna
Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki
organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają
osobowość prawną. Powstanie, ustrój i ustanie osób
prawnych określają właściwe przepisy (np. kodeks
spółek handlowych - w odniesieniu do spółek
kapitałowych,
ustawa
o
przedsiębiorstwach
państwowych - w odniesieniu do przedsiębiorstw
państwowych,
2
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
prawo spółdzielcze - w odniesieniu do spółdzielni itp.).
W wypadkach i w zakresie w przepisach tych
przewidzianych organizację i sposób działania osoby
prawnej może regulować także jej statut. Jednostka
organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą
jej wpisania do właściwego rejestru, chyba, że
przepisy szczególne stanowią inaczej.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Spółki prawa handlowego nie mające osobowości
prawnej to:
•
spółka jawna
•
spółka partnerska
•
spółka komandytowa
•
spółka komandytowo-akcyjna
Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki
cywilnej w zakresie wykonywanej
przez nich
działalności gospodarczej.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
PRZEDSIĘBIORSTWO
(K.C. art.. 55)
jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i
materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności
gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
•
nazwę przedsiębiorstwa
•
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń,
materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe
do nieruchomości i ruchomości
•
prawa
wynikające
z
umów
najmu
i dzierżawy
nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z
nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych
stosunków prawnych
3
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
•
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i
środki pieniężne
•
koncesje, licencje i zezwolenia
•
patenty i inne prawa własności przemysłowej
majątkowe
prawa
autorskie
i majątkowe
prawa
pokrewne
•
tajemnice przedsiębiorstwa
•
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
TYPY PRZEDSIĘBIORCÓW
1. Osoba fizyczna prowadząca indywidualnie działalność
gospodarczą
2. Spółka cywilna
3. Spółka jawna
4. Spółka partnerska
5. Spółka komandytowa
6. Spółka komandytowo-akcyjna
7. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
8. Spółka akcyjna
9. Spółka cicha
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
WARUNKI
PODEJMOWANIA
DZIAŁALNOSCI
GOSPODARCZEJ
SZCZEGÓLNE OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY
1. Rejestracja
2. Regon
3. Obowiązek podatkowy
4. Ubezpieczenie społeczne
5. Prowadzenie ksiąg i ewidencji
6. Wystawianie rachunków
7. Posiadanie rachunku bankowego
4
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
DETERMINANTY WYBORU FORMY
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:
1. Przedmiot
2. Zakres
3. Zasoby finansowe przyszłego przedsiębiorcy
4. Know how (wiedzieć jak)
5. Zaplecze lokalowe
6. Rynki zbytu
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Podejmujący działalność gospodarczą mogą swobodnie
podejmować decyzję, w jakiej formie organizacyjnej ma
być ona prowadzona.
Niekiedy przepisy wymagają, aby określona działalność
gospodarcza była prowadzona w określonej formie prawnej
(np. banki tworzone są w formie spółek akcyjnych).
Prowadzenie niektórych rodzajów działalności wymaga
uzyskania zezwolenia lub koncesji - regulują to przepisy
Prawa działalności gospodarczej i innych ustaw, które
wymagają różnego rodzaju pozwoleń, upoważnień, zgód i
licencji.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
CHARAKTERYSTYKA INDYWIDUALNEJ
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Pod pojęciem działalności gospodarczej jest rozumiana
zarobkowa
działalność
wytwórcza,
handlowa,
budowlana,
usługowa
oraz
poszukiwanie,
rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych,
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Osoba, która zawodowo, we własnym imieniu ją
podejmuje i wykonuje zwana jest przedsiębiorcą.
5
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Aby rozpocząć prowadzenie indywidualnej
działalność gospodarczą należy dokonać:
1. Wpisu do ewidencji działalności gospodarczej
organem ewidencyjnym jest:
•
wójt,
•
burmistrz lub
•
prezydent miasta
- właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub
adres przedsiębiorcy
.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Wykonanie obowiązków związanych z
ewidencjonowaniem składa się z trzech etapów:
1) zgłoszenie zamiaru prowadzenia działalności -
przedsiębiorca,
2) zarejestrowanie działalności gospodarczej zgodnie
ze zgłoszeniem - urząd,
3) wydanie zaświadczenia o wpisie do ewidencji -
urząd.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
W celu zgłoszenia wniosku o dokonanie wpisu do ww.
ewidencji w formularzu zgłoszeniowym, uzyskanym
w urzędzie miasta lub gminy trzeba:
•
podać nazwę przyszłej firmy,
•
wskazać miejsce zamieszkania przedsiębiorcy i
adres firmy, a jeżeli działalność będzie wykonywana
poza miejscem zamieszkania - również adres zakładu
głównego i ewentualnie oddziału firmy,
•
określić
przedmiot
wykonywanej
działalności
gospodarczej,
6
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
•
określić datę rozpoczęcia działalności,
•
do zgłoszenia należy dołączyć dokument
potwierdzający tytuł prawny przedsiębiorcy do
lokalu (nieruchomości) stałego miejsca wykonywania
działalności (np. akt własności lub umowę najmu
lokalu).
W toku działania przedsiębiorca ma obowiązek zgłaszać
organowi ewidencyjnemu zmiany stanu faktycznego
i prawnego odnoszące się
do wykonywanej
działalności gospodarczej.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
2. Rejestracja w Sądowym Rejestrze Przedsiębiorców
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który rozpoczyna
działalność gospodarczą po dniu 1 stycznia 2004 r., jest
obowiązany uzyskać
wpis do sądowego rejestru
przedsiębiorców (część Krajowego Rejestru Sądowego)
z zastrzeżeniem przepisów o koncesji i zezwoleniach.
Wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców składny jest
w sądzie rejestrowym właściwym ze względu na miejsce
zamieszkania lub siedzibę przedsiębiorcy na urzędowym
formularzu które są dostępne w urzędach gminy i sądach
rejestrowych.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Rejestr prowadzą w systemie informatycznym sądy,
zwane sądami rejestrowymi.
Wydziały Krajowego Rejestru Sądowego utworzone
zostały w 20 Sądach Rejonowych.
Informacji na temat tego, do którego sądu należy się
zgłosić, a także jakie są opłaty z tego tytułu, powinna
udzielić gmina.
7
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
3. Rejestracja w Wojewódzkim Urzędzie Statystycznym
zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON
Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą
musi uzyskać wpis do rejestru REGON prowadzonego
przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
W celu rejestracji należy przedłożyć
w Urzedzie
Statystycznym kopię zaświadczenia o wpisie do
ewidencji działalności gospodarczej
Zaświadczenie o numerze REGON otrzymuje się w
bezpłatnie.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
3. Wyrobienie pieczątki, która powinna zawierać:
•
nazwę oraz imię i nazwisko przedsiębiorcy
•
dokładny adres siedziby firmy
•
numer telefonu
•
NIP
•
REGON
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
4. Założenie firmowego konta bankowego
Rozpoczynający działalność gospodarczą obowiązany jest
posiadać rachunek bankowy.
Wymóg ten podyktowany jest koniecznością dokonywania
płatności za pośrednictwem rachunku bankowego w
każdym przypadku, gdy stroną transakcji jest inny
przedsiębiorca, a jednorazowa wartość należności lub
zobowiązań przekracza równowartość 3.000 EURO
albo równowartość 1.000 EURO, gdy suma wartości
tych należności i zobowiązań powstałych w miesiącu
poprzednim przekracza równowartość 10.000 EURO.
8
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
5.
OBOWIĄZEK ZGŁOSZENIA DZIAŁALNOŚCI W
ZUS
(w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej określonej
na zaświadczeniu o dokonaniu wpisu do ewidencji działalności
gospodarczej)
Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą podlega
obowiązkowemu ubezpieczeniu:
•
emerytalnemu
•
rentowemu
•
wypadkowemu
•
zdrowotnemu
•
chorobowemu (dobrowolne)
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
6. Rejestracja w Urzędzie Skarbowym
•
aktualizacja NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej)
•
zgłoszenie dla celów podatku dochodowego
•
zgłoszenie dla celów podatku VAT
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
NIP (NUMER IDENTYFIKACJI PODATKOWEJ)
Przedsiębiorca jeszcze przed rozpoczęciem faktycznej
działalności ma obowiązek złożyć do właściwego ze
względu na swą siedzibę urzędu skarbowego wniosek
o nadanie NIP. Zgłoszenia dokonuje się raz, bez
względu na rodzaj i liczbę płaconych podatków,
formę
opodatkowania,
rodzaje
prowadzonej
działalności gospodarczej, liczbę przedsiębiorstw.
9
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
PODATEK DOCHODOWY
Przedsiębiorca rozpoczynający działalność ma możliwość
wyboru opodatkowania w formie:
•
karty podatkowej
•
ryczałtu
•
na zasadach ogólnych tj. rozliczenia na podstawie
podatkowej księgi przychodów i rozchodów
•
prowadzenia ksiąg rachunkowych - jeśli szczególne
przepisy określają taki obowiązek.
O dokonanym wyborze formy opodatkowania, przedsiębiorca
ma obowiązek zawiadomić urząd skarbowy w ciągu
siedmiu dni.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
VAT (PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG)
Rejestracja na potrzeby podatku od towarów i usług
VAT - tylko w przypadku przedsiębiorców, krórzy
przewidują, iż w danym roku podatkowym osiągną
przychody przewyższające kwotę 10.000 EUR (tj. w
2004 roku - 45.700 PLN).
Do momentu przekroczenia tej kwoty przedsiębiorca
(przed dokonaniem pierwszej sprzedaży) musi złożyć
w urzędzie skarbowym pisemne oświadczenie o
wyborze zwolnienia z VAT.
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Po przekroczeniu tej kwoty przedsiębiorca traci
zwolnienie z VAT i jest zobowiązany dokonać
rejestracji na druku VAT-R.
Później rozlicza się (w zależności od dokonanego
wyboru przy rejestracji - VAT-R) w okresach
miesięcznych na deklaracji VAT-7 lub kwartalnych
VAT-7K.
10
Administracyjno-prawne aspekty
prowadzenia działalności gospodarczej
Jeżeli przedsiębiorca jest osobą fizyczną mającą miejsce
zamieszkania na obszarze działania innego urzędu
skarbowego, niż ten na terenie, którego prowadzona
jest działalność gospodarcza - musi złożyć formularz
w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na
miejsce zamieszkania oraz w urzędzie właściwym ze
względu na miejsce prowadzenia działalności
gospodarczej.
W pierwszym będzie rozliczał podatek dochodowy, w
drugim VAT.
Dziękuję za uwagę