ŚRODKI I PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRCAJI GOSPODARCZEJ

1. PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINSITRACJI GOSPODARCZEJ

   1. jest to określony prawnie (zasada praworządności) typ czynności prawnej AG podjętej w celu wywołania określonych skutków prawnych

   2. katalog otwarty

   3. należą do środków (form) prawnych – każde zachowanie które można zarachować na rzecz administracji publicznej, w tym gospodarczej

2. ŚRODKI PRAWNE

   1. nakazy i zakazy

      1. służą ingerencji restrykcyjnej

      2. regulacja behawioralna

         1. z nakazów i zakazów wprost wynikają określone wzorce postępowania

         2. bezpośrednio sterują postępowaniem przedsiębiorców

      3. największe nasilenie imperatywności – zobowiązują adresatów do bezwzględnego wykonania zawartego w nich obowiązku pod rygorem zastosowania określonych środków przymusu prewencyjno – represyjnego

      4. mogą być wyrażone:

         1. w normach prawa powszechnie obowiązującego

         2. w aktach indywidualnych

      5. mają szeroki zakres stosowania

      6. rozbudowany system sankcji

         1. sankcja nieważności czynności podjętej wbrew nakazom lub zakazom

         2. sankcje administracyjne

            1. sankcje egzekucyjne, np. grzywny

            2. kary pieniężne

   2. środki oddziaływania ekonomicznego = instrumenty ekonomiczne – zespół narzędzi pośredniego oddziaływania na postępowanie przedsiębiorców wykorzystujących stosunki i kategorie ekonomiczne

      1. parametry ekonomiczne – określone wielkości liczbowe które kształtują zewnętrzne warunki działania przedsiębiorców (ceny, taryfy, kredyty, podatki)

         1. nie mają dużego nasilenia imperatywności- nie zawierają nakazu lub zakazu zabezpieczonego sankcjami

         2. wskazują pożądany sposób postępowania – częściowy przymus pod względem ekonomicznym

         3. można dzięki nim osiągnąć taki efekt jak dzięki nakazowi ( zakazowi )

         4. wyrażone są zawsze w normach prawa powszechnie obowiązującego

         5. brak sankcji prawnej, tylko

            1. określone korzyści -gdy przedsiębiorca wybrał właściwą drogę postępowania

            2. określone straty - gdy przedsiębiorca wybrał niewłaściwą drogę postępowania

      2. bodźce finansowe

         1. służą ingerencji pozytywnej

         2. stosowane najczęściej w ramach funkcji kierownictwa i wspierania gospodarki

         3. można dzięki nim osiągnąć taki efekt jak dzięki nakazowi ( zakazowi )

         4. subwencje, dotacje, subsydia

         5. subwencja

            1. udzielana przez właściwe organy administracji i instytucje prawa publicznego

            2. materialna korzyść ze środków państwowych,

            3. za pomocą której stymuluje się postępowanie prywatnych przedsiębiorców,

            4. zmierzające do realizacji określonego celu publicznego

   3. koncesje- stosowany przez ustawodawcę środek reglamentacji gospodarczej mający na celu uzasadnione ważnym interesem publicznym ograniczenie swobody działalności gospodarczej

      1. forma: decyzja administracyjna lub umowa pomiędzy koncesjodawcą a uprawnionym do uzyskania koncesji

      2. organ działa w sferze uznania administracyjnego , choć ostatnio jest to coraz silniej ograniczane

   4. zezwolenie – środek reglamentacji gospodarczej - z zezwolenia wynika dopuszczalność podjęcia przez zainteresowanego przedsiębiorcę działalności gospodarczej w określonym przedmiotowo zakresie

      1. forma: decyzja administracyjna

      2. organ jest związany ustalonym stanem faktycznym- jeśli zainteresowany spełni warunki od których ustawa uzależnia wydanie zezwolenia musi wydać zezwolenie

         1. działa w sferze związania administracyjnego

      3. udzielenie zezwolenia uchyla prawny zakaz podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w danej dziedzinie

      4. uchylenie tego zakazu następuje:

         1. w stosunku do konkretnego przedsiębiorcy

         2. w konkretnej sprawie.

   5. zgoda - na prowadzenie określonej działalności, dokonania jakiejś czynności albo wykonywania określonego zawodu

   6. licencja - nie obowiązuje pojęcie jednolite

      1. w prawie transportu drogowego – decyzja administracyjna wydana przez ministra transportu lub określony w ustawie organ ST, uprawniająca do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego

      2. w prawie transportu kolejowego – potwierdzenie zdolności przedsiębiorcy do wykonywania funkcji przewoźnika kolejowego

   7. środki nieformalne – ogół działań nastawionych na wywołanie określonych skutków faktycznych bez wykorzystania kompetencji o władczym charakterze – nie mają charakteru wiążącego

      1. w prawie wspólnotowym- SOFT LAW

         1. komunikaty

         2. informacje

         3. deklaracje

         4. wytyczne

         5. okólniki

         6. obwieszczenia

      2. w prawie krajowym

         1. ostrzeżenia

         2. zalecenia

         3. testy towarów

      3. cechy:

         1. są nastawione na wywołanie skutków faktycznych a nie prawnych

         2. ich podejmowanie nie jest przejawem imperium

         3. mają istotny wpływ na proces ostatecznego stosowania prawa wspólnotowego

   8. środki uzgodnieniowo – negocjacyjne

      1. gdy władza egzekucyjna prawa jest uzupełniana lub zastępowana przez działania o charakterze

         1. przekonywania

         2. nakłaniania

         3. informowania

         4. konsultowania

      2. duży wpływ ma prawo wspólnotowe

      3. wydłużenie stadiów przeddecyzyjnych - zanim dojdzie do podjęcia decyzji następuje współpraca organów, która ma na celu jak najlepsze załatwienie sprawy, o czym przesądza

         1. kompletność informacji jakimi dysponują organy i

         2. kontrola przeprowadzana przez organy

      4. formy współdziałania

         1. współdziałania pionowe - wieloszczeblowy system podejmowania decyzji

            1. w procesie decyzyjnym biorą udział przedstawiciele Państw Członkowskich i WE

            2. polega np. na udzieleniu informacji KE o wydaniu aktu i jego treści

            3. procedura komitologii rozpowszechniona w prawie WE –

               • polega na rozpatrywaniu projektów

                 1. aktów administracyjnych (indywidualnych)

                 2. i aktów generalnych (normatywnych)

               • przez specjalnie powołane komitety

               • w skład którego wchodzą głównie przedstawiciele państw członkowskich

               • są różne rodzaje komitetów

                 1. administracyjny

                 2. konsultacyjny

                 3. doradczy

               • w zależności od rodzaju komitetu stosuje się odpowiednią procedurę podejmowania aktu prawnego Komisji.

         2. współdziałanie poziome - pomiędzy poszczególnymi Państwami Członkowskimi.

            1. np. wymiana informacji między organami poszczególnych Państw Członkowskich

         3. aprobata aktu prawnego Państwa Członkowskiego przez organ innego Państwa Członkowskiego

            1. brak aprobaty może stanowić źródło sporu między Państwami Członkowskimi, rozstrzyganego decyzją w postępowaniu rozjemczym przed KE

3. PRAWNE FORMY DZIAŁANIA

   1. mają charakter służebny wobec zadań i celów w zakresie oddziaływania na gospodarkę

   2. podstawową metodą jest metoda publicznoprawna – domniemanie form publicznoprawnych, ale metody prywatno – prawne mają coraz większe znaczenie

      1. państwo kooperatywne - w szerokim zakresie wykorzystuje się wszelkiego rodzaju współdziałanie z obywatelem z wyłączeniem środków władczych

         1. przeciwieństwo państwa subordynacyjnego

   3. umowy prawa prywatnego

      1. konieczne jest wyraźne ustawowe upoważnienie do zawarcia umowy prawa prywatnego

      2. umowy prywatnoprawne stanowią alternatywę dla decyzji administracyjnych

      3. zasada asymetrii - organy administracji publicznej w dalszym ciągu są związane przepisami prawa publicznego i występują w interesie publicznym

         1. prywatne formy działania mają tylko charakter techniczny

   4. umowy prawa publicznego

      1. podstawa prawna do zawarcia umowy publicznoprawnej musi wynikać z przepisów ustawy

         1. wyznaczają wiążące prawnie kompetencje OAG

         2. nie obowiązuje zasada swobody kontraktowej

      2. wykorzystywanie dwustronnych form działania AG ma szczególne znaczenie gdy stosunki między państwem a przedsiębiorcami stanowią pole konfliktu między koniecznością realizacji interesów publicznych i konkurencyjnymi interesami przedsiębiorców

      3. celem umów publicznoprawnych jest realizacja zadań publicznych – na jej podstawie przedsiębiorca zobowiązuje się do współudziału w realizacji zadań administracji publicznej

      4. przedsiębiorcy zachowują autonomię gospodarczą

      5. zawarcie takiej umowy nie oznacza przekazania na rzecz przedsiębiorców całkowitego obowiązku wykonania zadania publicznego i związanej z tym odpowiedzialności

         1. np. państwo może sobie zagwarantować nadzór nad wykonywaniem tych zadań

   5. akty administracyjno – gospodarcze

      1. podstawowy instrument realizacji prawa AG

      2. objaw woli organu AG

         1. jednostronny

         2. władzy

         3. autorytatywny

         4. podjęty na podstawie prawa i w granicach przyznanych kompetencji

         5. skierowany do indywidualnie określonego podmiotu (przedsiębiorcy)

         6. w konkretnej sprawie, związanej z działalnością gospodarczą

      3. różnice wobec klasycznych form prawnych działania administracji

         1. 1. decyzja organu administracji powszechnej- układ dwustronny

            2. decyzja gospodarcza - układ wielostronny

               • akty te wywołują wielostronne złożone prawnie skutki

                 1. ścisłe związki adresatów tych aktów z podmiotami 3. (konkurentami i konsumentami) - np. udzielenie subwencji

               • kompleksowy charakter - decyzja gospodarcza kształtujące sytuację prawną wielu podmiotów prawnych

         2. 1. decyzja organu administracji powszechnej- trwała, korzysta z prawomocności materialnej ( ← układ statyczny )

            2. decyzja gospodarcza- nietrwała, nie korzysta z prawomocności materialnej - ( ← układ dynamiczny )

         3. tryb podejmowania

            1. decyzja organu administracji powszechnej- postępowanie uregulowane w KPA + ustawy szczególne

            2. decyzja gospodarcza- nie jest podejmowana na podstawie KPA, najczęściej na podstawie przepisów prawnych nakazujących szczególny tryb postępowania

      4. jeśli przepis prawa wyraźnie stanowi dla określonego środka prawnego formę "decyzji administracyjnej" , to trzeba zastosować decyzję administracyjną (np. udzielenie koncesji, licencji, zezwolenia)a jeżeli mówi tylko o decyzji to od organu zależy czy zastosuje

         1. klasyczną decyzje administracyjną

         2. czy decyzje gospodarczą

      5. decyzje KE – mają charakter indywidualno konkretny – obowiązują w całości podmioty do których są skierowane