„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ewa Zajączkowska

Wykonywanie montażu końcowego i justowanie
kompletnego sprzętu optycznego 731[04].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Aleksander Jażdżejewski
mgr Jan Lewandowski



Opracowanie redakcyjne:
inż. Teresa Piotrowska



Konsultacja:
dr inż. Anna Kordowicz-Sot

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[04].Z2.04
„Wykonywanie montażu końcowego i justowanie kompletnego sprzętu optycznego”,
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu optyk-mechanik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

12

5.1.

Uszczelnianie i suszenie

12

5.1.1.

Ć

wiczenia

12

5.2.

Wykonywanie montażu i justowanie lup

13

5.2.1.

Ć

wiczenia

13

5.3.

Wykonywanie montażu mikroskopów

15

5.3.1.

Ć

wiczenia

15

5.4.

Montaż końcowy aparatów fotograficznych

17

5.4.1.

Ć

wiczenia

17

5.5.

Wykonywanie montażu i justowanie lunet

19

5.5.1.

Ć

wiczenia

19

5.6.

Wykonywanie montażu i justowanie lornet

21

5.6.1.

Ć

wiczenia

21

5.7.

Wykonywanie montażu i justowanie aparatów projekcyjnych

24

5.7.1.

Ć

wiczenia

24

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

26

7.

Literatura

43

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie optyk mechanik. W poradniku
zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym

szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić
proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich
umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

731[04].Z2.02

Mocowanie elementów

optycznych

731[04].Z2.01

Wykonywanie montażu zespołów

mechanicznych sprzętu optycznego

731[04].Z2

Montaż i justowanie urządzeń

optycznych

731[04].Z2.03

Wykonywanie montażu i justowanie

zespołów sprzętu optycznego

731[04].Z2.04

Wykonywanie montażu końcowego

i justowanie kompletnego sprzętu

optycznego

731[04].Z2.05

Wykonywanie montażu i justowanie

sprzętu optoelektronicznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

stosować jednostki układu SI,

–

przeliczać jednostki,

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu fizyki, optyki, mechanizmów
drobnych i precyzyjnych, mocowania elementów optycznych, montażu mechanicznego
sprzętu optycznego oraz montażu zespołów sprzętu optycznego,

–

określać właściwości materiałów stosowanych w przemyśle optycznym i precyzyjnym,

–

czytać rysunki wykonawcze,

–

czytać schematy optyczne,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

obsługiwać komputer,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić budowę sprzętu optycznego i optoelektronicznego,

−

dobrać narzędzia i przyrządy do montażu sprzętu optycznego,

−

zorganizować stanowisko do montażu zespołów sprzętu optycznego,

−

odczytać dokumentację techniczną i montażową,

−

sklasyfikować przyrządy do mocowania sprzętu optycznego,

−

zmontować i wyjustować lunetę, mikroskop, lornetkę,

−

zmontować i wyjustować rzutnik, niwelator i teodolit,

−

zastosować przyrządy pomiarowe,

−

zastosować przyrządy justerskie,

−

ocenić jakość wykonanego montażu,

−

zabezpieczać sprzęt optyczny na podstawie dokumentacji technicznej,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

Montaż i justowanie urządzeń optycznych 731[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu i justowanie kompletnego

sprzętu optycznego 731[04].Z2.04

Temat: Montaż końcowy mikroskopu szkolnego.

Cel ogólny: Montowanie mikroskopów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−−−−

scharakteryzować budowę mikroskopu szkolnego,

−−−−

sklasyfikować zespoły mechaniczne i optyczne mikroskopu,

−−−−

zmontować proste mikroskopy,

−−−−

scharakteryzować zasady montażu prostych mikroskopów.

Metody nauczania–uczenia się:

−

miniwykład,

−

pokaz,

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas: 5 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

części i elementy do montażu mikroskopu szkolnego,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

schemat optyczny mikroskopu,

−

instrukcja montażowa mikroskopu szkolnego.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Uświadomienie celów zajęć.

3.

Plan zajęć:
A. Budowa mikroskopu szkolnego:

−

wstęp – nauczyciel omawia budowę mikroskopu szkolnego demonstrując
poszczególne jego zespoły,

−

uczniowie samodzielnego zapoznają się z zespołami i częściami mikroskopu
szkolnego,

−

uczniowie dyskutując porównują poszczególne zespoły mikroskopu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

B. Montaż mikroskopu szkolnego:

−

wstęp – nauczyciel omawia zasady montażu mikroskopu szkolnego, prezentuje
potrzebne narzędzia i przyrządy pomiarowe do montażu, omawia podstawowe
czynności wykonywane podczas montażu korzystając z instrukcji montażowej,

−

uczniowie otrzymują zespoły i części do montażu mikroskopu,

−

uczniowie otrzymują narzędzia do montażu,

−

uczniowie samodzielnie zapoznają się z instrukcją montażową,

−

uczniowie pracując samodzielnie montują otrzymany mikroskop,

−

uczniowie wymieniają spostrzeżenia dotyczące przeprowadzonego montażu.

4.

Podsumowanie zajęć.

−

nauczyciel zwraca uwagę na staranność wykonania montażu i zachowanie
czystości elementów i zespołów optycznych montowanych w mikroskopie,

−

uczniowie podczas dyskusji wypracowują wnioski dotyczące dokładności
wykonywanych zadań.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Praca domowa

Uczniowie mają opracować na podstawie literatury czynności justierskie złożonego

poprzez siebie mikroskopu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Nauczyciel na podstawie obserwacji aktywności uczniów, poprawności wykonania

zadania oraz wypowiedzi uczniów podczas podsumowania zajęć, uzyskuje informacje i może
ocenić, czy cele zajęć zostały zrealizowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

Montaż i justowanie urządzeń optycznych 731[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu i justowanie kompletnego

sprzętu optycznego 731[04].Z2.04

Temat: Montaż lornetki pryzmatycznej.

Cel ogólny: Montowanie lornetek pryzmatycznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

znać budowę lornetki pryzmatycznej,

−

scharakteryzować budowę lornetki pryzmatycznej,

−

scharakteryzować zasady montażu lornetki pryzmatycznej,

−

dobrać przyrządy justerskie do montażu lornetki pryzmatycznej,

−

dobrać narzędzia do wykonania montażu,

−

zmontować lornetkę pryzmatyczną,

−

sprawdzić wykonany montaż.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−−−−

współpraca w grupie,

−−−−

poszukiwanie specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz,

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas: 5 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do montażu lornetek,

−

narzędzia do wykonania montażu lornetek pryzmatycznych,

−

instrukcja montażowa lornetek pryzmatycznych,

−

przyrządy justierskie,

−

komplet zespołów i części do montażu,

−

uniwersalne przyrządy pomiarowe.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Uświadomienie celów zajęć.

3.

Plan zajęć:

A. Budowa lornetek pryzmatycznych:

−

wstęp – nauczyciel omawia budowę lornetki pryzmatycznej demonstrując
poszczególne jej zespoły,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

−

uczniowie samodzielnego zapoznają się z zespołami i częściami lornetki
pryzmatycznej,

−

uczniowie dyskutując porównują poszczególne zespoły lornetki pryzmatycznej.

B. Montaż końcowy lornetki pryzmatycznej:

−

wstęp – nauczyciel omawia zasady montażu lornetki pryzmatycznej, prezentuje
potrzebne narzędzia i przyrządy pomiarowe do montażu, omawia podstawowe
czynności wykonywane podczas montażu korzystając z instrukcji montażowej,

−

uczniowie otrzymują zespoły i części do montażu lornetki,

−

uczniowie otrzymują narzędzia do montażu,

−

uczniowie samodzielnie zapoznają się z instrukcją montażową,

−

uczniowie pracując samodzielnie montują otrzymaną lornetkę pryzmatyczną,

−

uczniowie wymieniają spostrzeżenia dotyczące przeprowadzonego montażu.

4.

Podsumowanie zajęć.

−

nauczyciel zwraca uwagę na konieczność parowania obiektywów i okularów
lornetki,

−

uczniowie podczas dyskusji wypracowują wnioski dotyczące dokładności
wykonywanych zadań.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Praca domowa

Uczniowie mają opracować na podstawie literatury czynności justierskie złożonej przez

siebie lornetki.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Uszczelnianie i suszenie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź uszczelnienie lornetki pryzmatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe rozpoznanie materiałów
uszczelniających.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad uszczelniania
przyrządów optycznych,

3)

zapoznać się z instrukcją montażu lornetki pryzmatycznej,

4)

dokonać sprawdzenia uszczelnienia wskazanej lornetki pryzmatycznej,

5)

zanotować spostrzeżenia z przeprowadzonej kontroli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lornetka pryzmatyczna do kontroli,

−

instrukcja montażowa lornetki pryzmatycznej,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Wykonywanie montażu i justowanie lup

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montażu lupy zegarmistrzowskiej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na sposób mocowania soczewki
w obudowie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad działania lup,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy lup,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

przygotować stanowisko do montażu lup,

5)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

6)

skompletować potrzebne materiały i części lupy zegarmistrzowskiej,

7)

zmontować lupę zegarmistrzowską wg instrukcji montażowej,

8)

sprawdzić zmontowaną lupę,

9)

sporządzić notatkę z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

przewodniego tekstu.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanej lupy zegarmistrzowskiej,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa lup,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Dokonaj montażu lupy z rączką.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na sposób mocowania soczewki
w obudowie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad działania lup,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy lup,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

przygotować stanowisko do montażu lup,

5)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

6)

skompletować potrzebne materiały i części lupy z rączką,

7)

zmontować lupę z rączką wg instrukcji montażowej,

8)

sprawdzić zmontowaną lupę,

9)

sporządzić notatkę z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia,

−

przewodniego tekstu.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanej lupy z rączką,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

instrukcja montażowa lup,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 3

Dokonaj pomiaru szerokości fazy w otrzymanych elementach optycznych: soczewce

dwuwypukłej, płytce ogniskowej, pryzmacie prostokątnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór przyrządów
pomiarowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad działania lup,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy lupy
telecentrycznej,

3)

przygotować stanowisko do pomiaru faz,

4)

ustawić lupę telecentryczną do pomiaru,

5)

dokonać pomiaru faz w otrzymanych elementach,

6)

zapisać wyniki pomiarów,

7)

sporządzić notatkę z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lupa telecentryczna,

−

elementy optyczne do pomiaru: soczewka dwuwypukła, płytka ogniskowa, pryzmat
prostokątny,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Wykonywanie montażu mikroskopów

5.3.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montażu końcowego mikroskopu szkolnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność podczas
montażu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu mikroskopów,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

5)

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu do montażu,

6)

zapoznać się instrukcją montażową,

7)

dobrać gotowe zespoły mikroskopu do montażu,

8)

zmontować mikroskop szkolny wg instrukcji montażowej,

9)

sprawdzić zmontowany mikroskop.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy do montażu mikroskopu szkolnego,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

schemat optyczny mikroskopu,

−

instrukcja montażowa mikroskopu szkolnego,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Dokonaj montażu końcowego mikroskopu biologicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanych czynności przy montażu i prawidłowy dobór przyrządów justerskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu
mikroskopów,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

5)

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu do montażu,

6)

zapoznać się instrukcją montażową,

7)

dobrać gotowe zespoły mikroskopu do montażu mikroskopu biologicznego,

8)

zmontować mikroskop biologiczny wg instrukcji montażowej,

9)

sprawdzić zmontowany mikroskop.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy do montażu mikroskopu biologicznego,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

schemat optyczny mikroskopu biologicznego,

−

instrukcja montażowa mikroskopu biologicznego,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 3

Ustaw oświetlenia typu Köhlera w mikroskopie biologicznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność czynności
przy ustawianiu oświetlenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad ustawiania
oświetlenia typu Köhlera,

3)

zapoznać się instrukcją ustawiania oświetlenia typu Köhlera,

4)

ustawić oświetlenie typu Köhlera w mikroskopie biologicznym,

5)

sporządzić notatkę z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

schemat optyczny zasady oświetlenia typu Köhlera

w mikroskopie,

−

instrukcja ustawienia oświetlenia typu Köhlera,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Montaż końcowy aparatów fotograficznych

5.4.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź proces technologiczny montażu wskazanego aparatu fotograficznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność czynności
montażu i prawidłowy dobór narzędzi i sprzętu justerskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy aparatów
fotograficznych,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu aparatów
fotograficznych,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

zapoznać się z zasadami tworzenia dokumentacji montażowej,

5)

sporządzić proces technologiczny montażu wskazanego aparatu fotograficznego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

wzorcowa dokumentacja montażowa,

−

arkusze wzorcowe do wykonania dokumentacji montażowej,

−

katalogi części i zespołów aparatów fotograficznych,

−

arkusze papieru A4,

−

przybory do rysowania i pisania.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź kontrolę jakości obrazu uzyskanego przez wskazany aparat fotograficzny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy sposób odczytywania
obrazów testu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy aparatów
fotograficznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad kontroli
zmontowanych aparatów fotograficznych,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu kontroli jakości
obrazu,

4)

zapoznać się z budową i obsługą resolwometru,

5)

przygotować stanowisko do kontroli jakości obrazu,

6)

sprawdzić jakość obrazu uzyskanego przez otrzymany do kontroli aparat fotograficzny,

7)

sporządzić notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

stanowisko do pomiaru jakości obrazu,

−

rezolwometr,

−

badany aparat fotograficzny,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5.

Wykonywanie montażu i justowanie lunet

5.5.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montażu końcowego wskazanej lunety celowniczej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanych czynności.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące lunet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu lunet,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

5)

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu do montażu,

6)

zapoznać się instrukcją montażową,

7)

dobrać okular do montażu lunety,

8)

dobrać obiektyw do montażu lunety,

9)

zmontować lunetę wg instrukcji montażowej,

10)

sprawdzić zmontowaną lunetę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanej lunety,

−

obiektywy lunetowe do montażu,

−

okulary lunetowe do montażu,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa lunet,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Dokonaj montażu celownika kolimatorowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy sposób montażu
optoelektronicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące celowników,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu lunet,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

5)

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu do montażu,

6)

zapoznać się instrukcją montażową celownika kolimatorowego,

7)

dobrać okular do montażu celownika,

8)

dobrać obiektyw do montażu celownika,

9)

zmontować kolimatorowy celownik wg instrukcji montażowej,

10)

sprawdzić zmontowany celownik,

11)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego celownika,

−

obiektywy do montażu,

−

okulary do montażu,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa lunet,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6.

Wykonywanie montażu i justowanie lornet

5.6.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montażu wskazanej lornetki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór obiektywów
i okularów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu lornet,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

przygotować stanowisko do montażu lornet,

5)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

6)

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu do montażu,

7)

zapoznać się instrukcją montażową,

8)

dobrać pary okularów do lornetki,

9)

dobrać pary obiektywów,

10)

zmontować lornetkę wg instrukcji montażowej,

11)

sprawdzić zmontowaną lornetkę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanej lornetki,

−

obiektywy lornetowe do sparowania,

−

okulary lornetowe do sparowania,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa lornety pryzmatycznej,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Ustaw pryzmaty w otrzymanej lornetce.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy sposób montażu
pryzmatów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad justowania lornet,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do justowania,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy justierskie potrzebne do wykonania
zadania,

5)

przygotować stanowisko do justowania lornet,

6)

zapoznać się instrukcją montażową,

7)

ustawić pryzmaty w otrzymanej lornetce,

8)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lornetka do justowania,

−

komplet narzędzi do justowania,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa lornetki pryzmatycznej,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 3

Ustaw równoległość osi w lornetce pryzmatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową obsługę lunetki
podwójnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad justowania lornet,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do justowania,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy justierskie potrzebne do wykonania
zadania,

5)

przygotować stanowisko do justowania lornet,

6)

zapoznać się instrukcją montażową,

7)

ustawić równoległość osi w otrzymanej lornetce,

8)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lornetka do justowania,

−

komplet narzędzi do justowania,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa lornetki pryzmatycznej,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 4

Sprawdź skręcenie obrazu w lornetce pryzmatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy przebieg sprawdzania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad justowania lornet,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do justowania,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy justierskie potrzebne do wykonania
zadania,

5)

przygotować stanowisko do justowania lornet,

6)

zapoznać się instrukcją montażową,

7)

sprawdzić równoległość osi w otrzymanej lornetce,

8)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanej lornetki,

−

obiektywy lornetowe do sparowania,

−

okulary lornetowe do sparowania,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa obiektywu lunetowego,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.7.

Wykonywanie montażu i justowanie aparatów
projekcyjnych

5.7.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montażu rzutnika pisma.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanych czynności.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy rzutników,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu rzutników,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montażu,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

5)

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu do montażu,

6)

zapoznać się instrukcją montażową,

7)

dobrać elementy do montażu rzutnika,

8)

zmontować rzutnik wg instrukcji montażowej,

9)

sprawdzić zmontowany rzutnik.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego rzutnika,

−

obiektywy projekcyjne do montażu rzutnika,

−

okulary projekcyjne do montażu rzutnika,

−

komplet narzędzi do montażu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja montażowa rzutnika,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Dokonać konserwacji rzutnika pisma.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na zastosowanie prawidłowych metod
konserwacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy rzutników,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad konserwacji
rzutników,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do przeprowadzenia konserwacji,

4)

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

5)

skompletować potrzebne materiały potrzebne do wykonania zadania,

6)

zapoznać się instrukcją obsługi i konserwacji rzutników,

7)

przeprowadzić konserwację rzutnika wg instrukcji,

8)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komplet narzędzi do konserwacji,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

instrukcja obsługi i konserwacji rzutnika,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
końcowego i justowanie kompletnego sprzętu optycznego”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 9, 11, 22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. c, 6. a, 7. c, 8. a, 9. c, 10. d, 11. a,
12. a, 13. c, 14. d, 15. c, 16. a, 17. c, 18. c, 19. a, 20. a, 21. b, 22. c, 23. a, 24. a,
25. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić materiały uszczelniające

A

P

a

2

Dobrać rodzaj oświetlenia w mikroskopach

B

P

c

3

Określić zasady montażu

C

P

b

4

Zastosować kolejność montażu

C

P

a

5

Dobrać przyrządy justerskie

C

P

c

6

Zastosować kolejność montażu

C

P

a

7

Zastosować zasady montażu

C

P

c

8

Dobrać przyrządy justerskie

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

9

Zastosować zasady justowania

C

PP

c

10 Zastosować przyrządy justerskie

C

P

d

11 Dobrać testy kontrolne

C

PP

a

12 Zastosować zasady regulacji

B

P

a

13 Zastosować przyrządy kontrolne

C

P

c

14 Scharakteryzować budowę sprzętu optycznego

A

P

d

15 Scharakteryzować uszczelniacze

A

P

c

16 Scharakteryzować zasady montażu

A

P

a

17 Scharakteryzować zasady montażu

A

P

c

18 Rozróżnić sprzęt optyczny

B

P

c

19 Rozróżnić sprzęt optyczny

B

P

a

20 Rozróżnić elementy sprzętu optycznego

B

P

a

21 Zastosować uszczelniacze

B

P

b

22 Zinterpretować schematy

C

PP

c

23 Zidentyfikować błędy justerskie

C

P

a

24 Zastosować zasady montażu

B

P

a

25

Zidentyfikować

parametry

przyrządów

optycznych

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 25 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed
wskazaniem poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Surowcem do produkcji pochłaniaczy wilgoci jest

a)

ziemia diatomitowi.

b)

ziemia madowa.

c)

ziemia powulkaniczna.

d)

ziemia bazaltowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

2.

Zasada Köhlera dotyczy oświetlenia
a)

aparatów fotograficznych.

b)

lunety.

c)

w mikroskopie.

d)

w lupie.

3.

Przy ustawianiu rewolwerowego zmieniacza obiektywów należy zachować
a)

równoległość czoła oporowego obiektywu do pierścienia oporowego nasadki
okularowej.

b)

równoległość czoła obiektywu do płaszczyzny preparatu.

c)

równoległość płaszczyzny preparatu do płaszczyzny podstawy.

d)

równoległość płaszczyzny podstawy do płaszczyzny oporowej okulara.

4.

Pierwszą operacją montażu mikroskopu jest
a)

połączenie obiektywu z okularem.

b)

połączenie kondensora ze stolikiem.

c)

połączenie statywu z podstawą.

d)

połączenie kondensora ze statywem.

5.

Sprawdzenia skręcenia obrazu w lornetce pryzmatycznej wykonuje się na
a)

lunetce wychylnej.

b)

lunecie autokolimacyjnej.

c)

mikroskopie o małym powiększeniu.

d)

goniometrze.

6.

Zero pierścienia dioptryjnego ustawiamy po
a)

ustawieniu ostrości obrazu.

b)

zmontowaniu kondensora.

c)

zmontowaniu nasadki krzyżowej.

d)

ustawieniu oświetlenia.

7.

Przy montażu mikroskopu należy skompletować
a)

oświetlacze.

b)

preparaty.

c)

obiektywy.

d)

diafragmy.

8.

Ustawienie równoległości osi obu lunet w lornetce jest za pomocą
a)

mimośrodów obiektywów.

b)

podtaczania gwintów.

c)

wymiany podkładek.

d)

mimośrodów okularów.

9.

Pryzmaty w lornetce ustawiamy tak, aby
a)

przekroje główne były wzajemnie równoległe.

b)

przekroje główne pokrywały się.

c)

przekroje główne były wzajemnie prostopadłe.

d)

przekroje główne były skośne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

10.

Resolwometr służy do kontroli
a)

równoległości osi.

b)

prostopadłości osi.

c)

jakości obiektywu.

d)

jakości obrazu.

11.

Do badania jakości obrazu aparatu fotograficznego używamy testu
a)

kołowego

b)

liniowego.

c)

kreskowego.

d)

obrazkowego.

12.

Regulację czasu otwarcia migawki wykonujemy za pomocą
a)

podginania sprężyny.

b)

skracania sprężyny.

c)

wymiany listków.

d)

skracania listków.

13.

Za pomocą oscyloskopu kontrolujemy w aparatach fotograficznych
a)

czułość błony.

b)

ilość wykonanych zdjęć.

c)

czas otwarcia migawki.

d)

blendę.

14.

Na schemacie lornetki pryzmatycznej część 2 jest to

a)

pokrywa tylna.

b)

oś.

c)

pryzmat.

d)

korpus prawy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

15.

Pochłaniacze wilgoci posiadają
a)

odczyn kwaśny.

b)

odczyn słony.

c)

odczyn obojętny.

d)

odczyn zasadowy.

16.

Montaż końcowy sprzętu optycznego powinien odbywać się w pomieszczeniu
o wilgotności
a)

60%.

b)

70%.

c)

80%.

d)

90%.

17.

Wnętrza korpusu lornetki pokrywa się
a)

sadzą angielską.

b)

lakierem błyszczącym.

c)

smarem pyłochłonnym.

d)

smarem z dodatkiem pyłku aluminium.

18.

Pokazane na rysunku lupy to

a)

Brinella.

b)

telecentryczne.

c)

włókiennicze.

d)

zegarmistrzowskie.

19.

Na rysunku przedstawiono mikroskop
a)

piórowy.

b)

kontrolny.

c)

stereoskopowy.

d)

szkolny.

20.

Pokazany na rysunku element optyczny znajduje się w
a)

aparacie fotograficznym.

b)

mikroskopie.

c)

rzutniku.

d)

lornetce.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

21.

Przyrządy optyczne wypełnia się w celu uszczelnienia
a)

tlenem.

b)

azotem.

c)

wodorem.

d)

helem.

22.

Na rysunku rzutnika część nr 4 to

a)

okular.

b)

lupa.

c)

obiektyw.

d)

lustro.

23.

W lornetce pryzmatycznej rysunek a przedstawia

a)

prostopadłe ustawienie pryzmatów.

b)

skośne ustawienie pryzmatów.

c)

równoległe ustawienie pryzmatów.

d)

wichrowate ustawienie pryzmatów.

24.

Moment oporu przy obrocie pokręteł w lunetach celowniczych regulujemy przez
a)

ś

ciskanie podkładki sprężystej.

b)

rozginanie podkładki sprężystej.

c)

wymianę podkładki sprężystej.

d)

podpiłowanie podkładki sprężystej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

25.

W lunetach celowniczych źrenica wyjściowa leży
a)

kilkanaście centymetrów za okularem.

b)

na okularze.

c)

kilkanaście centymetrów przed okularem.

d)

kilkanaście centymetrów za obiektywem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie montażu końcowego i justowanie kompletnego sprzętu
optycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

24

a

b

c

d

25

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
końcowego i justowanie kompletnego sprzętu optycznego”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 9, 11, 22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. c, 6. a, 7. c, 8. a, 9. c, 10. d, 11. a,
12. a, 13. c, 14. d, 15. c, 16. a, 17. c, 18. c, 19. a, 20. a, 21. b, 22. c, 23. a, 24. a,
25. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić materiały uszczelniające

A

P

a

2

Dobrać rodzaj oświetlenia w mikroskopach

B

P

c

3

Określić zasady montażu

C

P

b

4

Zastosować kolejność montażu

C

P

a

5

Dobrać przyrządy justerskie

C

P

c

6

Zastosować kolejność montażu

C

P

a

7

Zastosować zasady montażu

C

P

c

8

Dobrać przyrządy justerskie

C

P

a

9

Zastosować zasady justowania

C

PP

c

10 Zastosować przyrządy justerskie

C

P

d

11 Dobrać testy kontrolne

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

12 Zastosować zasady regulacji

B

P

a

13 Zastosować przyrządy kontrolne

C

P

c

14 Scharakteryzować budowę sprzętu optycznego

A

P

d

15 Scharakteryzować uszczelniacze

A

P

c

16 Scharakteryzować zasady montażu

A

P

a

17 Scharakteryzować zasady montażu

A

P

c

18 Rozróżnić sprzęt optyczny

B

P

c

19 Rozróżnić sprzęt optyczny

B

P

a

20 Rozróżnić elementy sprzętu optycznego

B

P

a

21 Zastosować uszczelniacze

B

P

b

22 Zinterpretować schematy

C

PP

c

23 Zidentyfikować błędy justerskie

C

P

a

24 Zastosować zasady montażu

B

P

a

25

Zidentyfikować

parametry

przyrządów

optycznych

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 25 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Surowcem do produkcji pochłaniaczy wilgoci jest

a)

Si0

2

.

b)

H

2

S0

4

.

c)

H

2

0.

d)

C0

2

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

2.

Zasada Köhlera dotyczy oświetlenia

a)

stanowiska montażowego.

b)

lunety.

c)

w mikroskopie.

d)

w dioptriomierzu.

3.

Przy ustawianiu rewolwerowego zmieniacza obiektywów należy zachować

a)

równoległość czoła oporowego obiektywu do pierścienia oporowego nasadki
okularowej.

b)

równoległość czoła obiektywu do płaszczyzny preparatu.

c)

równoległość płaszczyzny preparatu do płaszczyzny podstawy.

d)

równoległość płaszczyzny podstawy do płaszczyzny oporowej okulara.

4.

Operacją montażu mikroskopu jest

a)

połączenie obiektywu z okularem.

b)

połączenie kondensora ze stolikiem.

c)

połączenie stolika ze statywem.

d)

połączenie zespołu mikro – makro z kondensorem.

5.

Sprawdzenia równoległości osi w lornetce pryzmatycznej wykonuje się na

a)

mikroskopie o małym powiększeniu.

b)

lunecie autokolimacyjnej.

c)

lunetce wychylnej.

d)

goniometrze.

6.

Sprawdzenie wskazań dioptryjnych okularów ustawiamy po

a)

ustawieniu ostrości obrazu.

b)

zmontowaniu kondensora.

c)

zmontowaniu nasadki krzyżowej.

d)

ustawieniu oświetlenia.

7.

Przy montażu mikroskopu należy skompletować

a)

nasadki.

b)

preparaty.

c)

okulary.

d)

diafragmy.

8.

Skręcenie obrazu w lornetce uzyskujemy poprzez

a)

ustawienie pryzmatów.

b)

podtaczanie gwintów.

c)

ustawienie obiektywów.

d)

ustawienie okularów.

9.

Pryzmaty w lornetce ustawiamy tak, aby

a)

przekroje główne były wzajemnie równoległe.

b)

przekroje główne pokrywały się.

c)

przekroje główne były wzajemnie prostopadłe.

d)

przekroje główne były skośne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

10.

Resolwometr służy do kontroli

a)

jakości kondensorów.

b)

jakości okularów.

c)

jakości obiektywu.

d)

jakości obrazu.

11.

Do badania zdolności rozdzielczej aparatu fotograficznego używamy testu

a)

kołowego

b)

liniowego.

c)

kreskowego.

d)

obrazkowego.

12.

Regulację czasu otwarcia migawki wykonujemy za pomocą

a)

podginania sprężyny.

b)

skracania sprężyny.

c)

wymiany listków.

d)

skracania listków.

13.

Za pomocą oscyloskopu kontrolujemy w aparatach fotograficznych

a)

czułość błony.

b)

ilość wykonanych zdjęć.

c)

czas otwarcia migawki.

d)

blendę.

14.

Na schemacie lornetki pryzmatycznej część 9 jest to

a)

pokrywa tylna.

b)

oś.

c)

korpus prawy.

d)

pryzmat.

15.

Pochłaniacze wilgoci posiadają

a)

odczyn kwaśny.

b)

odczyn słony.

c)

odczyn obojętny.

d)

odczyn zasadowy.

16.

Montaż końcowy sprzętu optycznego powinien odbywać się w pomieszczeniu

o wilgotności
a)

60%.

b)

70%.

c)

80%.

d)

90%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

17.

Wnętrza korpusu lornetki pokrywa się

a)

sadzą angielską.

b)

lakierem błyszczącym.

c)

smarem pyłochłonnym.

d)

smarem z dodatkiem pyłku aluminium.

18.

Pokazane na rysunku lupy to

a)

Brinella.

b)

telecentryczne.

c)

zegarmistrzowskie.

d)

z opaską na czoło.

19.

Na rysunku przedstawiono mikroskop

a)

szkolny.

b)

kontrolny.

c)

stereoskopowy.

d)

piórowy.

20.

Pokazany na rysunkach element optyczny znajduje się

a)

lornetce.

b)

mikroskopie.

c)

rzutniku.

d)

aparacie fotograficznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

21.

Przyrządy optyczne w celu uszczelnienia wypełnia się

a)

tlenem.

b)

azotem.

c)

wodorem.

d)

helem.

22.

Na rysunku rzutnika część nr 5 to

a)

okular.

b)

obiektyw.

c)

lupa.

d)

lustro.

23.

W lornetce pryzmatycznej rysunek b

przedstawia

a)

skośne ustawienie pryzmatów.

b)

prostopadłe ustawienie pryzmatów.

c)

równoległe ustawienie pryzmatów.

d)

wichrowate ustawienie pryzmatów.

24.

Moment oporu przy obrocie pokręteł w lunetach celowniczych regulujemy przez

a)

ś

ciskanie podkładki sprężystej.

b)

rozginanie podkładki sprężystej.

c)

wymianę podkładki sprężystej.

d)

podpiłowanie podkładki sprężystej.

25.

W lunetach celowniczych źrenica wejściowa leży

a)

na obiektywie.

b)

na okularze.

c)

kilkanaście centymetrów przed okularem.

d)

kilkanaście centymetrów za obiektywem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie montażu i justowanie kompletnego sprzętu optycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

24

a

b

c

d

25

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

7. LITERATURA

1.

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie, PZWL
Warszawa 1996

2.

Chalecki J.: Przyrządy optyczne. WNT, Warszawa 1979

3.

Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo Przemysłu
Lekkiego i Spożywczego, Warszawa 1966

4.

Jóźwicki R.: Optyka instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

5.

Krawcow J. A., Orłow J. I.: Optyka geometryczna ośrodków jednorodnych. WNT,
Warszawa 1993

6.

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu: Optyk mechanik (731103).
MPiPS, Warszawa 2006

7.

Meyer – Arendt J. R.: Wstęp do optyki. PWN, Warszawa 1977

8.

Nowak J., Zając M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza Politechniki
Wrocławskiej, Wrocław 1998

9.

Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN, Warszawa 1982

10.

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997

11.

Szymański J.: Budowa i montaż aparatury optycznej. WNT Warszawa 1978

12.

Tryliński W. (red.): Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych. WNT, Warszawa
1996

13.

http://astrofotografia.republika.pl/Budowa_teleskopu_270_1500.htm

14.

http://pl.wikipedia.org/

15.

Dział lornety – na podstawie artykułu p. Arkadiusza Olech [http://www.optyczne.pl]

16.

Dział noktowizory na podstawie [http://www.noktowizory.k.pl/noktowiz.htm]

17.

http://www.uchwyt.pl/

18.

http://pohua.pl/projektor/instrukcjaC.pdf

19.

PCkurier 13/1999 Dodatek specjalny [http://www.pckurier.pl/archiwum]