(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

1

11. Techniczne

ś

rodki zapewnienia bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy

Wprowadzenie

In

ż

ynier bezpiecze

ń

stwa pracy mo

ż

e wpływa

ć

na obni

ż

enie poziomu ryzyka wypadku lub choroby zawodowej

na stanowiskach pracy poprzez wykorzystanie odpowiednich

ś

rodków:

organizacyjnych i technicznych.

Stanowisko pracy to miejsce wynikaj

ą

ce z organizacji pracy, w którym pracownik wykonuje czynno

ś

ci zawodowe stale

lub okresowo. (PN 89/Z- 01001/06)

Stanowisko pracy - przestrze

ń

pracy wraz z wyposa

ż

eniem w

ś

rodki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół

pracowników wykonuj

ą

prac

ę

. (Bogdan R

ą

czkowski - "BHP w praktyce")

Ś

rodki pracy to cz

ęść

kapitału rzeczowego uczestnicz

ą

ca w procesie produkcji, obejmuj

ą

ca dobra materialne,

przy pomocy których człowiek oddziałuje na przedmioty pracy w celu wytworzenia produktów.

W

ś

ród

ś

rodków pracy wyró

ż

nia si

ę

:

−

urz

ą

dzenia (maszyny, narz

ę

dzia, sprz

ę

t) bezpo

ś

rednio słu

żą

ce do przekształcenia przedmioty pracy oraz

−

materialne warunki produkcji (hale fabryczne, budynki administracyjne, infrastruktur

ę

techniczn

ą

),

które nie bior

ą

bezpo

ś

redniego udziału w wytwarzaniu produktów, ale s

ą

niezb

ę

dne do ich powstawania.

Ś

rodki pracy dzieli si

ę

na

ś

rodki trwałe, podlegaj

ą

ce amortyzacji (o warto

ś

ci przekraczaj

ą

cej okre

ś

lony przepisami

poziom i okresie u

ż

ytkowania dłu

ż

szym ni

ż

jeden rok) oraz przedmioty nietrwałe, nie podlegaj

ą

ce amortyzacji.

Przedmioty pracy to surowce, materiały, czynniki energetyczne, ziemia, na które skierowana jest praca człowieka.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

2

Urz

ą

dzenie to obiekt materialny umo

ż

liwiaj

ą

cy przeprowadzenie okre

ś

lonego procesu, cz

ę

sto stanowi

ą

cy zespół

poł

ą

czonych ze sob

ą

cz

ęś

ci stanowi

ą

cych funkcjonaln

ą

cało

ść

, słu

żą

cy do okre

ś

lonego celu, np. do przetwarzania

energii, wykonywania okre

ś

lonej pracy mechanicznej lub przetwarzania informacji.

Urz

ą

dzenia dziel

ą

si

ę

na:

maszyny, narz

ę

dzia, sprz

ę

t, osprz

ę

t.

Maszyna to urz

ą

dzenie zawieraj

ą

ce mechanizm (lub zespół mechanizmów), słu

żą

cy do przetwarzania energii

lub wykonywania pracy mechanicznej.

Maszyny dziel

ą

si

ę

na:

•

maszyny nap

ę

dowe, które charakteryzuj

ą

si

ę

tym,

ż

e przetwarzaj

ą

jeden rodzaj energii na inny (np. silniki);

•

maszyny robocze, które charakteryzuj

ą

si

ę

tym,

ż

e pobieraj

ą

energi

ę

mechaniczn

ą

z maszyn nap

ę

dowych

(silników) i zamieniaj

ą

ca j

ą

na inny rodzaj energii, np. energi

ę

potencjaln

ą

, energi

ę

wewn

ę

trzn

ą

, itd.

(np. samochody, koparki, pompy, spr

ęż

arki, chłodziarki).

Narz

ę

dzie to urz

ą

dzenie słu

żą

ce do bezpo

ś

redniego oddziaływania w procesie pracy na przedmiot pracy stanowi

ą

ce

wyposa

ż

enie człowieka lub maszyny.

Narz

ę

dzie pozwala wykona

ć

to, czego przeci

ę

tny człowiek nie byłby w stanie wykona

ć

"gołymi r

ę

kami"

lub ułatwia to, co mo

ż

e wykona

ć

sam.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

3

Z pozycji zadaniowej in

ż

yniera bezpiecze

ń

stwa pracy przedsi

ę

biorstwo produkcyjne mo

ż

na traktowa

ć

jako zbiór

stanowisk pracy dotycz

ą

cych działa

ń

:

1. wytwórczych (bezpo

ś

rednio produkcyjnych);

2. wspieraj

ą

cych produkcj

ę

, np. działów utrzymania ruchu, remontowego, zaopatrzenia, magazynowania, gospodarki

odpadami, narz

ę

dziowni;

3. z obszaru zarz

ą

dzania (prace o charakterze biurowym).

W przypadku produkcji materialnej, o specyfice technicznych

ś

rodków zapewnienia bhp w przedsi

ę

biorstwie decyduj

ą

głównie wytwórcze stanowiska pracy oraz stanowiska wspieraj

ą

ce produkcj

ę

.

Techniczne

ś

rodki zapewnienia bhp w przedsi

ę

biorstwie zwi

ą

zane s

ą

z:

a) terenem oraz jego infrastruktur

ą

drogow

ą

, o

ś

wietleniow

ą

, budowlan

ą

, elektryczn

ą

, wodno-kanalizacyjn

ą

, ... ;

b) wyposa

ż

eniem w urz

ą

dzenia stacjonarne (przypisane do okre

ś

lonych obiektów – placów, hal, warsztatów,

innych pomieszcze

ń

);

c) wyposa

ż

eniem w urz

ą

dzenia niestacjonane (np. samochody, wózki widłowe, rusztowania, drabiny, ...).

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

4

W

ś

ród urz

ą

dze

ń

mo

ż

na wyró

ż

ni

ć

te, które s

ą

typowymi technicznymi

ś

rodkami bezpiecze

ń

stwa.

Oznacza to,

ż

e działalno

ść

wytwórcza mogłaby odbywa

ć

si

ę

bez ich udziału, ale wi

ą

załoby si

ę

to z wi

ę

kszym

nara

ż

eniem na wypadki i choroby zawodowe (ryzykiem zawodowym).

Zadanie: Poda

ć

przykłady tego rodzaju urz

ą

dze

ń

wskazuj

ą

c ich funkcj

ę

w zapewnieniu bezpiecze

ń

stwa

(w nawi

ą

zaniu do podziału przedstawionego na nast

ę

pnej stronie).

W infrastrukturze drogowej, o

ś

wietleniowej, budowlanej, elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej, oprócz elementów

technicznych słu

żą

cych do wypełnienia ich zasadniczych funkcji, mo

ż

na wskaza

ć

rozwi

ą

zania, które jednoznacznie

przyczyniaj

ą

si

ę

do poprawy bezpiecze

ń

stwa osób znajduj

ą

cych si

ę

w przedsi

ę

biorstwie.

Ten pomocniczy aspekt elementów infrastruktury powinien by

ć

uwzgl

ę

dniany fazie jej projektowania.

Analogicznie przedstawia si

ę

problematyka bezpiecze

ń

stwa w odniesieniu do projektowania urz

ą

dze

ń

do produkcji

i do wspierania produkcji (w tym ochrony

ś

rodowiska).

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

5

Podziały

ś

rodków bezpiecze

ń

stwa

Ze wzgl

ę

du na funkcj

ę

ś

rodka w zapewnieniu bezpiecze

ń

stwa

Jest to podział kluczowy przy analizach i ocenach ryzyka zawodowego.

1.

Ś

rodki zapobiegania wypadkom, awariom, nara

ż

eniom

2.

Ś

rodki powstrzymania krytycznego rozwoju scenariusza wypadkowego, awaryjnego

3.

Ś

rodki ratownictwa, zmniejszania strat

Przy analizach i ocenach ryzyka zawodowego nale

ż

y bra

ć

pod uwag

ę

ograniczon

ą

skuteczno

ść

wszelkiego rodzaju

ś

rodków bezpiecze

ń

stwa.

Niezawodno

ść

technicznego

ś

rodka bezpiecze

ń

stwa (zdolno

ść

do odegrania oczekiwanej roli w zapewnieniu

bezpiecze

ń

stwa) jest w szczególno

ś

ci uzale

ż

niona od odpowiedniego doboru

ś

rodka, sposobu i warunków u

ż

ywania

ś

rodka, jego starannej konserwacji oraz okresowego testowania sprawno

ś

ci.

Ze wzgl

ę

du na podmiotowy zakres

ś

rodka w zapewnieniu bezpiecze

ń

stwa

Jest to podział istotny z punktu widzenia efektywno

ś

ci w zapewnienia bezpiecze

ń

stwa.

1.

Ś

rodki ochrony zbiorowej,

2.

Ś

rodki ochrony indywidualnej.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

6

W sytuacji gdy ograniczenie ryzyka w wyniku zastosowania organizacyjnych i technicznych

ś

rodków ochrony

zbiorowej nie jest wystarczaj

ą

ce, pracodawca jest obowi

ą

zany zapewni

ć

pracownikom odpowiednie

ś

rodki ochrony

indywidualnej.

Ś

rodki ochrony zbiorowej to

ś

rodki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób,

przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami wyst

ę

puj

ą

cymi pojedynczo lub ł

ą

cznie w

ś

rodowisku pracy, b

ę

d

ą

ce

rozwi

ą

zaniami technicznymi stosowanymi na terenie przedsi

ę

biorstwa, w obiektach, w pomieszczeniach oraz

w urz

ą

dzeniach.

Do

ś

rodków ochrony zbiorowej mo

ż

na, przykładowo, zaliczy

ć

:

- bariery ochronne, oznakowanie, systemy wentylacji mechanicznej ogólnej, instalacje i urz

ą

dzenia wentylacji

mechanicznej miejscowej wyposa

ż

one w układy filtracyjne, kabiny izoluj

ą

ce od hałasu, strefy ochronne, urz

ą

dzenia

detekcji czynników szkodliwych i niebezpiecznych oraz urz

ą

dzenia do pomiaru stanów szkodliwych

i niebezpiecznych, badania okresowe pracowników, alarmy, blokady,

ś

rodki ł

ą

czno

ś

ci, systemy awaryjnego

wł

ą

czenia, systemy i instalacje przeciwpo

ż

arowe.

Ś

rodki ochrony indywidualnej to urz

ą

dzenia lub wyposa

ż

enie przeznaczone do noszenia b

ą

d

ź

trzymania przez

pracownika przeznaczone do ochrony przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami wyst

ę

puj

ą

cymi pojedynczo

lub ł

ą

cznie w

ś

rodowisku pracy.

Do

ś

rodków ochrony indywidualnej zalicza si

ę

odzie

ż

ochronn

ą

oraz

ś

rodki ochrony: ko

ń

czyn dolnych i górnych,

głowy, twarzy i oczu, układu oddechowego, słuchu, sprz

ę

t chroni

ą

cy przed upadkiem pracownika z wysoko

ś

ci oraz

ś

rodki izoluj

ą

ce cały organizm.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

7

Ś

rodki ochrony indywidualnej

Rozporz

ą

dzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymaga

ń

dla

ś

rodków ochrony

indywidualnej (Dz. U. nr 259 poz.2173 z 2005 r.)

Rozporz

ą

dzenie okre

ś

la:

1) zasadnicze wymagania dla

ś

rodków ochrony indywidualnej;

2) procedury oceny zgodno

ś

ci;

3) sposób oznakowania

ś

rodków ochrony indywidualnej;

4) wzór znaku CE.

Ś

rodki ochrony indywidualnej powinny (za ww. Rozporz

ą

dzeniem):

−

zapewnia

ć

wystarczaj

ą

c

ą

ochron

ę

przed wyst

ę

puj

ą

cymi zagro

ż

eniami;

−

by

ć

zaprojektowane oraz wykonane zgodnie z wymaganiami ergonomii w taki sposób, aby w przewidywanych warunkach u

ż

ywania,

do których s

ą

przeznaczone, u

ż

ytkownik mógł normalnie wykonywa

ć

wszystkie czynno

ś

ci w przypadku zagro

ż

enia, korzystaj

ą

c

równocze

ś

nie z odpowiedniej ochrony na mo

ż

liwie najwy

ż

szym osi

ą

galnym poziomie.

Przez ochron

ę

na mo

ż

liwie najwy

ż

szym osi

ą

galnym poziomie, który powinien by

ć

wzi

ę

ty pod uwag

ę

przy projektowaniu

ś

rodków

ochrony indywidualnej, nale

ż

y rozumie

ć

poziom, powy

ż

ej którego niedogodno

ś

ci zwi

ą

zane z ich noszeniem uniemo

ż

liwiaj

ą

ich

skuteczne u

ż

ywanie podczas nara

ż

enia na zagro

ż

enia lub uniemo

ż

liwiaj

ą

normalne wykonywanie czynno

ś

ci.

Projektuj

ą

c

ś

rodki ochrony indywidualnej, do przewidywanych, zró

ż

nicowanych warunków u

ż

ytkowania, w których mo

ż

na wydzieli

ć

kilka

poziomów zagro

ż

e

ń

, nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

odpowiednie klasy ochrony.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

8

Ś

rodki ochrony indywidualnej powinny by

ć

tak zaprojektowane i wykonane, aby wykluczały zagro

ż

enia i inne niedogodno

ś

ci

w przewidywanych warunkach u

ż

ytkowania:

−

materiały, z których s

ą

wyprodukowane cz

ęś

ci i materiały u

ż

yte do produkcji

ś

rodków ochrony indywidualnej, ł

ą

cznie z produktami ich

rozkładu, nie powinny wpływa

ć

niekorzystnie na zdrowie lub higien

ę

u

ż

ytkownika;

−

wła

ś

ciwy stan powierzchni cz

ęś

ci składowych; ka

ż

da cz

ęść

składowa

ś

rodków ochrony indywidualnej, która ma kontakt lub te

ż

która

potencjalnie mo

ż

e mie

ć

kontakt z u

ż

ytkownikiem podczas ich u

ż

ywania, powinna by

ć

gładka, pozbawiona ostrych brzegów, wyst

ę

pów

i kraw

ę

dzi zagra

ż

aj

ą

cych okaleczeniem u

ż

ytkownika;

−

zminimalizowanie utrudnie

ń

dla u

ż

ytkownika; wszelkie utrudnienia zwi

ą

zane z poruszaniem si

ę

, zmian

ą

pozycji ciała i postrzeganiem

zmysłami w wyniku u

ż

ywania

ś

rodków ochrony indywidualnej powinny by

ć

zminimalizowane; jednocze

ś

nie nie mog

ą

one powodowa

ć

wykonywania ruchów niebezpiecznych dla u

ż

ytkownika lub innych osób.

Ś

rodki ochrony indywidualnej powinny by

ć

tak zaprojektowane i wykonane, aby mo

ż

liwe było ich łatwe i prawidłowe zało

ż

enie na

u

ż

ytkownika oraz pozostawienie ich na wła

ś

ciwym miejscu przez przewidywany okres u

ż

ytkowania, z uwzgl

ę

dnieniem panuj

ą

cych wokół

warunków, wykonywanych ruchów i przyjmowanych pozycji ciała. Z tego wzgl

ę

du nale

ż

y zapewni

ć

mo

ż

liwo

ść

optymalnego dostosowania

tych

ś

rodków do budowy ciała u

ż

ytkownika za pomoc

ą

wszelkich wła

ś

ciwych

ś

rodków, w szczególno

ś

ci odpowiednich systemów regulacji i

mocowania lub przez zapewnienie odpowiedniego zakresu rozmiarów.

Ś

rodki ochrony indywidualnej powinny by

ć

mo

ż

liwie jak najl

ż

ejsze, z zachowaniem wymaganej wytrzymało

ś

ci i skuteczno

ś

ci ich działania.

Niezale

ż

nie od zasadniczych wymaga

ń

,

ś

rodki ochrony indywidualnej powinny by

ć

odporne na działanie czynników otoczenia,

w przewidywanych warunkach ich u

ż

ywania.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

9

Producent lub jego upowa

ż

niony przedstawiciel, wprowadzaj

ą

c

ś

rodki ochrony indywidualnej do obrotu, powinien

dostarczy

ć

instrukcj

ę

ich u

ż

ytkowania. Instrukcja u

ż

ytkowania powinna zawiera

ć

:

1. nazw

ę

i adres producenta lub jego upowa

ż

nionego przedstawiciela,

2. sposób przechowywania, u

ż

ywania, czyszczenia, konserwacji, obsługi i dezynfekcji

ś

rodków,

3. informacj

ę

o:

o

zalecanych przez producenta

ś

rodkach czyszcz

ą

cych, konserwuj

ą

cych i dezynfekuj

ą

cych, które

nie b

ę

d

ą

negatywnie oddziaływa

ć

na u

ż

ytkownika

ś

rodków ochrony indywidualnej oraz na te

ś

rodki, je

ś

li b

ę

d

ą

stosowane zgodnie z odpowiednimi instrukcjami,

o

skuteczno

ś

ci ochrony wynikaj

ą

cej z bada

ń

technicznych wykonanych w celu sprawdzenia

poziomów lub klas ochrony, którymi charakteryzuj

ą

si

ę

ś

rodki ochrony indywidualnej,

o

odpowiednim dodatkowym wyposa

ż

eniu

ś

rodków i charakterystyce ich cz

ęś

ci zamiennych,

o

klasie ochrony dla ró

ż

nych poziomów zagro

ż

e

ń

i zwi

ą

zanych z tym ogranicze

ń

u

ż

ywania

ś

rodków,

o

rodzaju opakowania wła

ś

ciwego do ich bezpiecznego transportu.

4. dat

ę

wa

ż

no

ś

ci lub okres trwało

ś

ci

ś

rodków lub ich okre

ś

lonych cz

ęś

ci składowych,

5. obja

ś

nienie wszelkich oznacze

ń

,

6. nazw

ę

, adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej uczestnicz

ą

cej w procesie oceny

zgodno

ś

ci

ś

rodków ochrony indywidualnej.

Instrukcja powinna by

ć

opracowana dokładnie i zrozumiale w j

ę

zyku polskim oraz w j

ę

zykach urz

ę

dowych pa

ń

stw

przeznaczenia

ś

rodków ochrony indywidualnej.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

10

Klasyfikacja

ś

rodków ochrony indywidualnej

Zgodnie z norm

ą

PN-Z-08053:1998

ś

rodki ochrony indywidualnej pod wzgl

ę

dem konstrukcji oraz ich ogólnego

przeznaczenia mo

ż

na podzieli

ć

na 9 grup:

Nazwa grupy

ś

rodków ochrony indywidualnej

Symbol oznaczenia

Odzie

ż

ochronna

U

Ś

rodki ochrony ko

ń

czyn dolnych

N

Sprz

ę

t ochrony głowy

G

Sprz

ę

t ochrony twarzy i oczu

T

Sprz

ę

t ochrony układu oddechowego

D

Sprz

ę

t ochrony słuchu

S

Sprz

ę

t chroni

ą

cy przed upadkiem z wysoko

ś

ci

W

Ś

rodki izoluj

ą

ce cały organizm

I

Ś

rodki ochrony ko

ń

czyn górnych

R

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

11

Odzie

ż

ochronna

Do odzie

ż

y ochronnej zalicza si

ę

odzie

ż

, która okrywa lub zast

ę

puje odzie

ż

osobist

ą

i chroni pracownika przed jednym

lub wieloma czynnikami.

Odzie

ż

ochronn

ą

mo

ż

na podzieli

ć

w zale

ż

no

ś

ci od:

1. czynników szkodliwych, przed którymi chroni,

2. zapewnianego przez ni

ą

obszaru chronionego.

Ze wzgl

ę

du na rodzaj czynnika szkodliwego / niebezpiecznego odzie

ż

mo

ż

na podzieli

ć

na:

−

odzie

ż

chroni

ą

c

ą

przed czynnikami chemicznymi,

−

odzie

ż

chroni

ą

c

ą

przed czynnikami biologicznymi,

−

odzie

ż

chroni

ą

c

ą

przed czynnikami mechanicznymi,

−

odzie

ż

chroni

ą

ca przed czynnikami termicznymi,

−

odzie

ż

chroni

ą

ca przed promieniowaniem elektromagnetycznym i pora

ż

eniem pr

ą

dem,

−

odzie

ż

chroni

ą

ca przed czynnikami atmosferycznymi i wod

ą

,

−

odzie

ż

przeznaczona do stosowania w atmosferze zagro

ż

onej wybuchem,

−

odzie

ż

chroni

ą

ca przed promieniowaniem elektromagnetycznym i pora

ż

eniem pr

ą

dem.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

12

Ze wzgl

ę

du na rodzaj obszaru chronionego odzie

ż

mo

ż

na podzieli

ć

na:

−

odzie

ż

chroni

ą

ca tułów - płaszcze, peleryny, kurtki, kombinezony, fartuchy, fartuchy przednie, bluzy, ubrania,

spodnie, kamizelki;

−

ochraniacze cz

ęś

ci tułowia - ochraniacze barku, ochraniacze klatki piersiowej, ochraniacze brzucha, ochraniacze

po

ś

ladków, ochraniacze przedramienia;

−

nakrycia głowy - kaptury, kapelusze, czapki, berety.

Odzie

ż

ochronna powinna by

ć

prawidłowo dobrana do wymiarów ciała u

ż

ytkownika w nawi

ą

zaniu do systemu wielko

ś

ci

uwzgl

ę

dniaj

ą

cemu wzrost, obwód klatki piersiowej i obwód pasa u

ż

ytkownika.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

13

Obuwie ochronne

Obuwie ochronne produkowane jest w szerokim asortymencie i jest przeznaczone zwykle do ochrony przed kilkoma

rodzajami zagro

ż

e

ń

jednocze

ś

nie. Jego parametry ochronne zale

żą

głównie od materiałów u

ż

ytych do ich produkcji, a

tak

ż

e konstrukcji i ewentualnego wyposa

ż

enia w dodatkowe elementy (np. podnoski stalowe, wkładki stalowe, ochrony

ś

ródstopia, ochrony kostki).

Ze wzgl

ę

du na przeznaczenie obuwie ochronne mo

ż

na podzieli

ć

na:

−

obuwie chroni

ą

ce przed czynnikami chemicznymi,

−

obuwie chroni

ą

ce przed czynnikami biologicznymi,

−

obuwie chroni

ą

ce przed czynnikami mechanicznymi,

−

obuwie chroni

ą

ce przed czynnikami termicznymi,

−

obuwie chroni

ą

ce przed pora

ż

eniem pr

ą

dem elektrycznym,

−

obuwie chroni

ą

ce przed czynnikami atmosferycznymi,

−

obuwie przeznaczone do stosowania w atmosferze zagro

ż

onej wybuchem.

Wszystkie rodzaje obuwia o cechach ochronnych ze wzgl

ę

du na rodzaj zastosowanego materiału i technologie

wytwarzania mo

ż

na podzieli

ć

na obuwie

−

klasyfikacji I (wykonane ze skóry i innych materiałów, z wył

ą

czeniem obuwia całogumowego lub

całotworzywowego),

−

obuwie klasyfikacji II (całogumowe - całkowicie wulkanizowane lub całotworzywowe - całkowicie formowane).

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

14

Ze wzgl

ę

du na konstrukcj

ę

wyró

ż

nia si

ę

5 typów obuwia: - półbuty, trzewiki, buty, buty do kolan,

buty z przedłu

ż

on

ą

cholewk

ą

.

Ze wzgl

ę

du na ci

ęż

ko

ść

zagro

ż

e

ń

obuwie ochronne jest dzielone na 3 kategorie:

−

obuwie bezpieczne (podnoski zaprojektowane tak, aby zapewniały ochron

ę

przed uderzeniem podczas badania

z energi

ą

równ

ą

co najmniej 200 J i przed

ś

ciskaniem podczas badania pod obci

ąż

eniem

ś

ciskaj

ą

cym równym co najmniej 15 kN);

−

obuwie ochronne (podnoski o wła

ś

ciwo

ś

ciach odpowiednio: 100 J i 10 kN).;

−

obuwie zawodowe.

Obuwie o cechach ochronnych, tj. obuwie bezpieczne, ochronne i zawodowe, mo

ż

e wyst

ę

powa

ć

w sze

ś

ciu

kategoriach, w zale

ż

no

ś

ci od spełnienia podstawowych oraz dodatkowych wymaga

ń

okre

ś

lonych w normach PN-EN

ISO 20345 (SB, S1 – S5), PN-EN ISO 20346 (PB, P1 – P5) i PN-EN ISO 20347 (OB, O1 – O5).

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

15

Trzewiki robocze BROPTIREIS

Dwuwarstwowa olejoodporna podeszwa

PU/TPU, absorpcja energii pi

ę

ty, mi

ę

kka

wy

ś

ciółka; oznaczenie CE.

Trzewiki ochronne REIS SB

Podnosek, dwuwarstwowa olejoodporna

podeszwa PU/TPU, absorpcja energii pi

ę

ty,

mi

ę

kka wy

ś

ciółka; stopie

ń

ochrony SB;

oznaczenie CE.

Trzewiki ochronne TOP-REIS S3

Podnosek, dwuwarstwowa olejoodporna

podeszwa PU/TPU, wkładka p/przebiciowa,

absorpcja energii pi

ę

ty, mi

ę

kka wy

ś

ciółka,

stopie

ń

ochrony S3, oznaczenie CE.

Trzewiki ochronne SAULT S3

Skóra wodoodporna; podeszwa wtryskiwana

2-warstwowa PU/TPU zachodz

ą

ca na nosek

– odporna na przebicie; podnosek stalowy;

antyelektrostatyczne; CE.

Trzewiki ochronne AURIBEAU S1P HRO

Podeszwa pylon + kauczuk – odporna na

temp. do 300

o

C i na przebicie; podnosek

stalowy; antyelektrostatyczne; CE.

Trzewiki ochronne spawalnicze

COBRA II S1P

Trzewiki ochronne kat. S1P; skóra;

podeszwa wtryskiwana 2-warstwowa

PU/TPU odporna na przebicie; podnosek

stalowy; antyelektrostatyczne; CE.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

16

Trzewiki ochronne ocieplane

CADEROUSE S3

Skóra - wodoodporna; ocieplenie z akrylu;

podeszwa wtryskiwana 2-warstwowa PU/TPU

– odporna na przebicie; podnosek stalowy;

antyelektrostatyczne; CE.

Trzewiki ochronne ocieplane

BRWINTER SB

Trzewiki zimowe ochronne kat. SB; skóra

licowa; ocieplenie - ko

ż

uszek z akrylu;

podeszwa wtryskiwana 2-warstwowa

PU/TPU; podnosek stalowy; CE.

Półbuty ochronne POLSTAR-POINT S1

Metalowy podnosek, dwuwarstwowa

podeszwa o zwi

ę

kszonej odporno

ś

ci na

ś

cieranie PU/TPU, absorpcja energii pi

ę

ty,

dobra wentylacja, mi

ę

kka wy

ś

ciółka, stopie

ń

ochrony S1, oznaczenie CE.

Półbuty ochronne POLSTAR-CLASS

Metalowy podnosek, dwuwarstwowa

podeszwa o zwi

ę

kszonej odporno

ś

ci na

ś

cieranie PU/TPU, absorpcja energii pi

ę

ty,

dobra wentylacja, mi

ę

kka wy

ś

ciółka, stopie

ń

ochrony SB, oznaczenie CE.

Półbuty ochronne PERTUIS S1P HRO

Welur skórzany; podeszwa pylon + kauczuk

– odporna na temperatur

ę

do 300C i na

przebicie, przeciwpo

ś

lizgowa, olejo- i

benzynoodporna; podnosek stalowy;

antyelektrostatyczne; CE, rozmiary 36-46.

Półbuty ochronne MAZAN S1P SRC

Półbuty ochronne kat. S1P SRC; welur

skórzany i tkanina nylonowa; podeszwa

dwuwarstwowa PU/TPU – odporna na

przebicie, przeciwpo

ś

lizgowa, olejo- i

benzynoodporna; podnosek stalowy;

antyelektrostatyczne; CE.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

17

Półbuty ochronne BRXREIS S1P

Półbuty ochronne kat. S1P; welur skórzany

i tkanina nylonowa; podeszwa

dwuwarstwowa PU/TPU – odporna na

przebicie, przeciwpo

ś

lizgowa, olejo- i

benzynoodporna; podnosek stalowy;

antyelektrostatyczne; CE.

Buty gumowe m

ę

skie

Buty gumowe m

ę

skie FAGUM 6187.

Materiał: guma; wysoko

ść

37cm; CE.

Buty PCV wzmacniane

Buty wykonane z wysokiej jako

ś

ci PCV;

wzmacniane na palcach, na podbiciu i na

wysoko

ś

ci stawu skokowego oraz na

kostkach, podeszwa o gł

ę

bokim

urze

ź

bieniu; wysoko

ść

do kolan.

Buty filcowo-PCV

Buty filcowo-gumowe

Drewniaki P-2

Drewniaki ortopedyczne, cholewka z dwoiny

powlekanej (wodoodporna), perforacja

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

18

Buty gumowe ochronne TYTAN SB+P

Buty wykonane gumy; FAGUM 62570,

wyposa

ż

one w stalowe podnoski i wkładki

przeciwprzebiciowe, podeszwa olejoodporna

o gł

ę

bokim urze

ź

bieniu; wysoko

ść

36cm; CE;

spełniaj

ą

wymagania normy EN 345 – stopie

ń

ochrony SB+P.

Wodery PROS WR02

Buty wykonane z PCV poł

ą

czone szczelnie z

nogawicami z mocnej dzianiny poliestrowej

powleczonej PCV; wysoko

ść

do pachwin,

mocowane do pasa zaczepami na

elastycznej ta

ś

mie; podeszwa o gł

ę

bokim

urze

ź

bieniu; CE.

Spodniobuty PROS SB01

Buty wykonane z PCV poł

ą

czone szczelnie

ze spodniami z mocnej dzianiny

poliestrowej powleczonej PCV; wysoko

ść

pod pachy, na elastycznych szelkach;

podeszwa o gł

ę

bokim urze

ź

bieniu; CE.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

19

Buty PCV wysokie

Buty wykonane z PCV; podeszwa o gł

ę

bokim

urze

ź

bieniu; wysoko

ść

do kolan; CE.

Buty PCV niskie

Buty wykonane z PCV; podeszwa o gł

ę

bokim

urze

ź

bieniu; wysoko

ść

do połowy łydki; CE.

Buty PCV KOSMOS

Buty wykonane z PCV; podeszwa o

gł

ę

bokim urze

ź

bieniu; wysoko

ść

do połowy

łydki; CE.

Aktualne normy

1. PN-EN ISO 20344:2007

Ś

rodki ochrony indywidualnej – Metody badania obuwia (identyczna z EN ISO 20344:2004)

2. PN-EN ISO 20345:2007

Ś

rodki ochrony indywidualnej – Obuwie bezpieczne (identyczna z EN ISO 20345:2004)

3. PN-EN ISO 20346:2007

Ś

rodki ochrony indywidualnej – Obuwie ochronne (identyczna z EN ISO 20346:2004)

4. PN-EN ISO 20347:2007

Ś

rodki ochrony indywidualnej – Obuwie zawodowe (identyczna z EN ISO 20347:2004)

5. PN-EN 13287:2006

Ś

rodki ochrony indywidualnej – Obuwie – Metoda badania odporno

ś

ci na po

ś

lizg

(identyczna z EN 13287:2004)

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

20

Przemysłowe hełmy ochronne

Przemysłowe hełmy ochronne pozwalaj

ą

na skuteczn

ą

ochron

ę

przed urazami mechanicznymi głowy, które mog

ą

powodowa

ć

obra

ż

enia skóry głowy, ko

ś

ci czaszki, kr

ę

gów szyi oraz mózgu a ponadto w zale

ż

no

ś

ci od konstrukcji mog

ą

dodatkowo chroni

ć

przed odpryskami stopionego metalu, pora

ż

eniem pr

ą

dem elektrycznym, wysok

ą

temperatur

ą

. (Wiele

stanowisk pracy stwarza tego rodzaju zagro

ż

enia.) Stanowi

ą

ochron

ę

przed spadaj

ą

cymi przedmiotami, uderzeniami

głow

ą

o wystaj

ą

ce elementy konstrukcyjne stanowiska pracy oraz przemieszczaj

ą

ce si

ę

obiekty. Przemysłowe hełmy

ochronne musz

ą

spełnia

ć

wymagania normy PN-EN 397:1997.

1 - skorupa, 2 - wi

ęź

ba, 3 - pas główny, 4 - potnik, 5 - zaczep paska podbródkowego, 6 - zaczep pasa wi

ęź

by

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

21

Przykład konstrukcji typowego hełmu ochronnego

Skorupa stanowi

ą

ca zewn

ę

trzn

ą

cz

ęść

hełmu (najcz

ęś

ciej z polietylenu, akrylonitrylo-butadieno-styrenu (ABS) lub

laminatów poliestrowo-szklanych) nadaje mu zasadniczy kształt. Jej główn

ą

rol

ą

jest przej

ę

cie uderzenia, cz

ęś

ciowe

pochłoni

ę

cie jego energii oraz przekazanie pozostałej cz

ęś

ci energii na wi

ęź

b

ę

. Drug

ą

rol

ą

skorupy jest

niedopuszczenie do kontaktu obiektów o ostrych kształtach z głow

ą

u

ż

ytkownika.

W zale

ż

no

ś

ci od typu hełmu skorupa mo

ż

e by

ć

wyposa

ż

ona w daszek, rondo, rynienk

ę

obciekow

ą

, otwory

wentylacyjne, uchwyty do mocowania nauszników przeciwhałasowych lub osłony twarzy, itp.

Wi

ęź

ba stanowi wewn

ę

trzn

ą

cz

ęść

hełmu, przymocowan

ą

do skorupy i stykaj

ą

c

ą

si

ę

bezpo

ś

rednio z głow

ą

u

ż

ytkownika. Jej rola polega na amortyzowaniu uderzenia przyj

ę

tego przez skorup

ę

oraz rozło

ż

enie działaj

ą

cych

wówczas sił na mo

ż

liwie najwi

ę

ksz

ą

powierzchni

ę

górnej cz

ęś

ci głowy.

Pasy no

ś

ne wi

ęź

by s

ą

najcz

ęś

ciej wykonywane z tkanych ta

ś

m poliamidowych lub poliestrowych.

Pas główny obejmuje głow

ę

u

ż

ytkownika na wysoko

ś

ci czoła i podstawy czaszki i w powi

ą

zaniu z wi

ęź

b

ą

umo

ż

liwia

stabilne osadzenie hełmu na głowie.

Zadaniem potnika, mocowanego po wewn

ę

trznej stronie pasa głównego, jest wchłanianie potu wydzielanego przez

skór

ę

w okolicy czoła.

Pasek podbródkowy jest dodatkowym elementem zabezpieczaj

ą

cym przed spadaniem hełmu z głowy i mo

ż

e by

ć

wyeliminowany w przypadku odpowiedniego ukształtowania pasa głównego oraz wi

ęź

by.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

22

Warunkiem koniecznym osi

ą

gni

ę

cia skutecznej ochrony głowy jest prawidłowy dobór hełmu ochronnego dla danego

stanowiska pracy.

Przemysłowe hełmy ochronne musz

ą

spełnia

ć

szereg wymaga

ń

. Najwa

ż

niejsze z nich dotycz

ą

:

−

materiałów stosowanych do ich produkcji,

−

geometrycznych parametrów konstrukcyjnych,

−

zdolno

ś

ci amortyzacji,

−

odporno

ś

ci na przebicie,

−

odporno

ś

ci na działanie płomienia.

Dla hełmów specjalnego przeznaczenia wyst

ę

puj

ą

dodatkowe wymagania dotycz

ą

ce:

−

wytrzymało

ś

ci na zerwanie punktów mocowania paska podbródkowego,

−

własno

ś

ci elektroizolacyjnych,

−

odporno

ś

ci na zgniatanie boczne,

−

odporno

ś

ci na działanie odprysków stopionego metalu.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

23

Sprz

ę

t ochrony oczu i twarzy

Sprz

ę

t ochrony oczu i twarzy osłania oczy wraz z ich najbli

ż

szym otoczeniem oraz twarz lub jej cz

ęść

(czasami

ł

ą

czonej z ochron

ą

szyi, uszu, karku i głowy).

Do tej grupy

ś

rodków zaliczane s

ą

:



okulary ochronne;



gogle ochronne;



osłony twarzy;



przyłbice spawalnicze;



tarcze spawalnicze.

Ze wzgl

ę

du na przeznaczenie sprz

ę

t ochrony oczu i twarzy mo

ż

na podzieli

ć

na:

−

chroni

ą

cy przed czynnikami chemicznymi,

−

chroni

ą

cy przed czynnikami biologicznymi,

−

chroni

ą

cy przed czynnikami mechanicznymi,

−

chroni

ą

cy przed czynnikami termicznymi,

−

chroni

ą

cy przed promieniowaniem optycznym,

−

chroni

ą

cy przed łukiem powstaj

ą

cym przy zwarciu elektrycznym,

−

przeznaczony do stosowania w atmosferze zagro

ż

onej wybuchem.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

24

Sprz

ę

t ochrony oczu i twarzy chroni

ą

cy przed czynnikami chemicznymi i pyłami

Sprz

ę

t ten stosuje si

ę

w przypadku czynników chemicznych i pyłów, które mog

ą

działa

ć

dra

ż

ni

ą

co na błon

ę

ś

luzow

ą

oczu i twarz oraz mog

ą

w drastycznych przypadkach prowadzi

ć

do oparzenia gałki ocznej i skóry, a tak

ż

e do urazów

chemicznych - ze wzgl

ę

du na stopie

ń

toksyczno

ś

ci i st

ęż

enia czynników na stanowisku pracy.

U

ż

ywa si

ę

go w przypadku wyst

ę

powania:

−

substancji ciekłych jednorodnych, roztworów rozpuszczalnych w wodzie lub w rozpuszczalnikach organicznych,

−

gazów,

−

ciał stałych (np. granulatów w postaci granulek wytwarzanych ze sproszkowanych substancji),

−

mieszanin z powietrzem par substancji chemicznych,

−

aerozoli przemysłowych w postaci pyłów (mineralnych, zwierz

ę

cych, ro

ś

linnych i z tworzyw sztucznych),

−

aerozoli ciekłych – układów koloidalnych (cieczy rozproszonych w powietrzu).

Do ochrony przed czynnikami chemicznymi i pyłami nie mo

ż

na u

ż

ywa

ć

okularów ochronnych.

W zale

ż

no

ś

ci od formy wyst

ę

powania czynników chemicznych i pyłów powinny by

ć

stosowane gogle ochronne lub

osłony twarzy.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

25

Gogle, w zale

ż

no

ś

ci od konstrukcji oprawy, mog

ą

by

ć

przeznaczone do ochrony przed:

−

kroplami cieczy;

−

„grubymi” pyłami, o

ś

rednicy ziarna wi

ę

kszymi ni

ż

5

µ

m;

−

„drobnymi” pyłami, o

ś

rednicy ziarna mniejszymi ni

ż

5

µ

m oraz gazami.

Osłony twarzy chroni

ą

cał

ą

twarz z przodu, z boków. Mog

ą

by

ć

one wyposa

ż

one w dodatkowe elementy zapewniaj

ą

ce

równie

ż

ochron

ę

twarzy z góry oraz ochron

ę

szyi i uszu.

Gogle ochronne stosowane do ochrony oczu

przed niebezpiecznymi lub szkodliwymi dla zdrowia gazami,

aerozolami, dymami

i pyłami o wymiarze cz

ą

stek mniejszych od 5

µ

m

Osłona twarzy stosowana do ochrony oczu i twarzy przed

rozbryzgami cieczy

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

26

Znakowanie sprz

ę

tu ochrony oczu i twarzy

Na oprawie gogli lub korpusie osłony twarzy, chroni

ą

cych przed czynnikami chemicznymi i pyłami powinny by

ć

umieszczone symbole:

o

numer normy - PN-EN 166, (PN-EN 166:2005 Ochrona indywidualna oczu. Wymagania. )

o

symbol odporno

ś

ci na penetracj

ę

cieczy – liczba „3” (stosowany do gogli - ochrona przed kroplami cieczy i do

osłon twarzy – ochrona przed rozbryzgami cieczy);

o

symbol odporno

ś

ci na grube cz

ą

stki pyłu – liczba „4” (stosowany tylko do gogli);

o

symbol odporno

ś

ci na gaz i drobne cz

ą

stki pyłu (gazy, pary, aerozole, dymy i pyły o rozmiarze cz

ą

stek

mniejszych ni

ż

5

µ

m) – liczba „5” (stosowany tylko do gogli);

o

znak certyfikacji – litery „CE” („B”).

Dodatkowo mog

ą

by

ć

umieszczone symbole: klasy optycznej, odporno

ś

ci na zamglenie (zaroszenie) i odporno

ś

ci na

uszkodzenie powierzchni szybki przez drobne cz

ą

stki.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

27

Sprz

ę

t ochrony układu oddechowego

Substancje niebezpieczne lub szkodliwe wchłaniane do organizmu człowieka drog

ą

oddechow

ą

stanowi

ą

grup

ę

czynników wysokiego ryzyka, staj

ą

c si

ę

przyczyn

ą

przewlekłych chorób zawodowych, cz

ę

sto o charakterze

nowotworowym oraz nagłych wypadków przy pracy.

Powietrze wdychane przez pracownika musi spełnia

ć

jednocze

ś

nie trzy warunki:

−

ilo

ść

zanieczyszcze

ń

wchodz

ą

cych w skład tego powietrza jest poni

ż

ej warto

ś

ci Najwy

ż

szych Dopuszczalnych

St

ęż

e

ń

wyznaczonych dla tych substancji,

−

zawarto

ść

tlenu w powietrzu do oddychania jest powy

ż

ej 19%,

−

temperatura powietrza oddechowego odpowiada maksymalnej dopuszczalnej ze wzgl

ę

dów fizjologicznych

temperaturze, w której mo

ż

e pracowa

ć

człowiek.

W niektórych przypadkach stosowania sprz

ę

tu ochrony układu oddechowego (np. po

ż

arnictwo, atomistyka,

wyst

ę

powanie palnej atmosfery, ekstremalne warunki klimatyczne), mog

ą

pojawi

ć

si

ę

dodatkowe wymagania.

Nale

ż

y wyró

ż

ni

ć

dwa rodzaje zagro

ż

e

ń

dla układu oddechowego:

1. Zanieczyszczone powietrze (wyst

ę

powanie szkodliwych substancji w postaci: aerozoli, gazów, par)

2. Niedobór tlenu (zawarto

ść

poni

ż

ej 19%).

Determinuj

ą

one sposób ochrony układu oddechowego.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

28

Mo

ż

liwe s

ą

dwie metody ochrony:

−

przez oczyszczenie powietrza (sprz

ę

t oczyszczaj

ą

cy),

−

przez doprowadzenie powietrza lub tlenu ze

ź

ródła wolnego od zanieczyszcze

ń

(sprz

ę

t izoluj

ą

cy).

Sprz

ę

t ochrony układu oddechowego przeznaczony jest do pracy ci

ą

głej, wykonywanej w mo

ż

liwie najkrótszym czasie.

Wynika to głównie ze znacznych uci

ąż

liwo

ś

ci spowodowanych: ograniczeniami w odbiorze niektórych bod

ź

ców,

trudno

ś

ciami w porozumiewaniu si

ę

, ograniczeniami pola widzenia.

Wyró

ż

nia si

ę

:

−

sprz

ę

t do wykonywania lekkiej pracy - mo

ż

liwo

ść

stosowania przez 8-godzinny dzie

ń

pracy,

−

sprz

ę

t do wykonywania ci

ęż

kiej pracy - nale

ż

y stosowa

ć

do 2-godzin ci

ą

głej pracy.

Sprz

ę

t oczyszczaj

ą

cy oraz izoluj

ą

cy ochrony układu oddechowego mog

ą

by

ć

zaprojektowane w wersji ucieczkowej.

Przed stosowaniem sprz

ę

tu ochrony układu oddechowego u

ż

ytkownicy powinni by

ć

przeszkoleni przez specjalistyczne

przygotowany personel w zakresie u

ż

ytkowania i wyj

ą

tkowych sytuacji, które mog

ą

nast

ą

pi

ć

podczas pracy w sprz

ę

cie

(np. nadmierny wzrost oporów oddychania, pojawienia si

ę

charakterystycznych zapachów).

U

ż

ytkownicy sprz

ę

tu ochrony układu oddechowego podlegali obowi

ą

zkowym, specjalistycznym badaniom lekarskim.

Zaleca si

ę

, aby badania te przeprowadza

ć

w nast

ę

puj

ą

cych przedziałach czasowych:

−

co trzy lata pracy dla pracowników do 35 lat, co dwa lata dla pracowników w wieku od 35 do 45, co roku dla

pracowników powy

ż

ej 45 lat.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

29

W celu prawidłowego funkcjonowania w przedsi

ę

biorstwie sprz

ę

tu ochrony układu oddechowego nale

ż

y prowadzi

ć

systematyczne kontrole stanu technicznego (przegl

ą

dy okresowe), sposobu przechowywania sprz

ę

tu, wła

ś

ciwego

dopasowywania przez u

ż

ytkowników. Kontrole te powinny by

ć

powtarzane regularnie. Wdro

ż

enie systemu kontroli

powinno obejmowa

ć

przygotowanie przez pracodawc

ę

dla ka

ż

dego u

ż

ytkownika sprz

ę

tu ochronnego „kart

kontrolnych”, pozwalaj

ą

cych na szybkie sprawdzenie sposobu jego u

ż

ytkowania. Karty te powinny by

ć

tak

ż

e

przygotowane dla stref, gdzie wyst

ę

puj

ą

szczególne zagro

ż

enia.

Maska pełnotwarzowa

Półmaska

Półmaska filtruj

ą

ca

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

30

Aparat tlenowy izoluj

ą

cy ucieczkowy

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

31

Ochronniki słuchu

Ochronniki słuchu s

ą

najprostszym i najszybszym sposobem ochrony narz

ą

du słuchu przed skutkami oddziaływania

hałasu.

Zgodnie z Rozporz

ą

dzeniem MPiPS z dnia 26 wrze

ś

nia 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpiecze

ń

stwa i

higieny pracy (Dz. U. nr 129, poz. 844) pracodawca ma obowi

ą

zek „zapewni

ć

ochron

ę

pracowników przed

zagro

ż

eniami zwi

ą

zanymi z nara

ż

eniem na hałas”.

Pracodawca ma obowi

ą

zek w pierwszej kolejno

ś

ci zastosowa

ć

odpowiednie

ś

rodki techniczne (np. wyciszy

ć

hała

ś

liwe

maszyny, wykona

ć

odpowiedni

ą

adaptacj

ę

hali, zastosowa

ć

ekrany) i organizacyjne (np. skróci

ć

czas pracy na

hała

ś

liwych stanowiskach pracy), a po ich wyczerpaniu, gdy w dalszym ci

ą

gu stwierdza si

ę

przekroczenie

dopuszczalnych wielko

ś

ci hałasu, ma obowi

ą

zek „zaopatrzy

ć

pracowników w indywidualne ochrony słuchu, dobrane do

wielko

ś

ci charakteryzuj

ą

cych hałas i do cech indywidualnych pracowników oraz zapewni

ć

ich stosowanie”.

Ochronniki słuchu dzieli si

ę

na:

−

nauszniki przeciwhałasowe

−

wkładki przeciwhałasowe.

Wszystkie nauszniki przeciwhałasowe powinny by

ć

oznakowane trwale w taki sposób, aby u

ż

ytkownik mógł odczyta

ć

nazw

ę

producenta, oznaczenie wzoru, numer normy (EN 352-1 lub EN 352-3), której wymagania spełnia dany

nausznik. W przypadku nauszników, których konstrukcja umo

ż

liwia ró

ż

ne ustawienie czasz tłumi

ą

cych niezb

ę

dne jest

dodatkowe trwałe oznaczanie sposobu prawidłowego ustawienia czasz (np. napisy: „góra”, „dół”, „prawa”, „lewa”).

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

32

Nauszniki przeciwhałasowe

Nauszniki przeciwhałasowe mog

ą

wyst

ę

powa

ć

w trzech rozmiarach: małym, du

ż

ym i normalnym.

Nauszniki przeciwhałasowe mog

ą

by

ć

niezale

ż

ne lub mocowane do hełmów ochronnych.

Niezale

ż

ne nauszniki przeciwhałasowe

Nahełmowe nauszniki przeciwhałasowe

Nahełmowe nauszniki przeciwhałasowe mog

ą

by

ć

mocowane jedynie do tych przemysłowych hełmów ochronnych,

z którymi były badane zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 352-3.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

33

Wkładki przeciwhałasowe s

ą

to ochronniki słuchu noszone w zewn

ę

trznym kanale słuchowym lub w mał

ż

owinie usznej.

S

ą

one przeznaczone do szczelnego zamkni

ę

cia kanału słuchowego.

Wkładki dzielimy na jednorazowego u

ż

ytku i wielokrotnego u

ż

ytku.

Wkładki przeciwhałasowe mog

ą

by

ć

kształtowane przez producenta, kształtowane przez u

ż

ytkownika lub formowane

indywidualnie dla ka

ż

dego u

ż

ytkownika, z uwzgl

ę

dnieniem specyfiki budowy jego przewodu słuchowego.

Rozmiar wkładek powinien by

ć

starannie dobrany dla ka

ż

dego u

ż

ytkownika.

Ź

le dobrane wkładki mog

ą

powodowa

ć

uczucie niewygody, sw

ę

dzenia i podra

ż

nienie przewodu słuchowego.

Stosowanie wkładek przeciwhałasowych powinno by

ć

poprzedzone badaniem laryngologicznym i stwierdzeniem przez

laryngologa braku przeciwwskaza

ń

do noszenia wkładek.

Wkładki przeciwhałasowe

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

34

Sprz

ę

t chroni

ą

cy przed upadkiem z wysoko

ś

ci

Systemy, w które jest zestawiany indywidualny sprz

ę

t chroni

ą

cy przed upadkiem z wysoko

ś

ci mo

ż

na podzieli

ć

na dwa

podstawowe rodzaje:

−

powstrzymuj

ą

ce spadanie z wysoko

ś

ci,

−

uniemo

ż

liwiaj

ą

ce rozpocz

ę

cie spadania z wysoko

ś

ci.

Sprz

ę

t chroni

ą

cy przed upadkiem z wysoko

ś

ci, aby prawidłowo spełniał swoje funkcje, musi by

ć

odpowiednio dobrany

do stanowiska, na którym jest stosowany.

Szelki, amortyzatory i linki

−

Szelki bezpiecze

ń

stwa s

ą

podstawowym składnikiem sprz

ę

tu chroni

ą

cego przed upadkiem z wysoko

ś

ci,

zgodnym z norm

ą

PN-EN 361. Urz

ą

dzenie musi posiada

ć

certyfikat CE.

−

Amortyzatory bezpiecze

ń

stwa s

ą

składnikiem osobistego sprz

ę

tu chroni

ą

cego przed upadkiem z wysoko

ś

ci

zgodnym z norm

ą

PN-EN 355.

−

Uniwersalna linka bezpiecze

ń

stwa stanowi:

1) wraz z amortyzatorem zespół ł

ą

cz

ą

co-amortyzuj

ą

cy - składnik sprz

ę

tu chroni

ą

cego przed upadkiem

z wysoko

ś

ci - zgodnie z PN-EN 354;

2) uzupełnienie sprz

ę

tu chroni

ą

cego - urz

ą

dzenia do nadawania pozycji podczas pracy na wysoko

ś

ci - zgodnie

z PN-N 358.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

35

Szelki bezpiecze

ń

stwa P-01

Szelki wyposa

ż

one w tyln

ą

klamr

ę

zaczepow

ą

;

Regulacja pasów udowych i pasa piersiowego

Szelki bezpiecze

ń

stwa P-20

Szelki wyposa

ż

one w tyln

ą

klamr

ę

zaczepow

ą

;

Regulacja pasów udowych, pasów barkowych i pasa piersiowego;

Pas do pracy „w podparciu” z bocznymi klamrami zaczepowymi

zgodny z norm

ą

PN-EN 358.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

36

Szelki bezpiecze

ń

stwa P-50

Szelki wyposa

ż

one w tylny i przedni punkt zaczepowy;

Regulacja pasów udowych, pasów barkowych i pasa

piersiowego;

Pas do pracy „w podparciu” z bocznymi klamrami

zaczepowymi zgodny z norm

ą

PN-EN 358.

Szelki bezpiecze

ń

stwa P-60

Szelki wyposa

ż

one w tylny i przedni punkt zaczepowy;

Regulacja pasów udowych, pasów barkowych i pasa

piersiowego;

Pas do pracy „w podparciu” z bocznymi klamrami

zaczepowymi zgodny z norm

ą

PN-EN 358;

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

37

Amortyzatory bezpiecze

ń

stwa ABM/LB 100

z zatrza

ś

nikami AZ 002

Amortyzatory bezpiecze

ń

stwa z uniwersaln

ą

link

ą

bezpiecze

ń

stwa regulowan

ą

poliamidow

ą

LB 100.

Całkowita długo

ść

urz

ą

dzenia 2m.

Amortyzatory wykonane s

ą

z ta

ś

my poliamidowej.

Wymiary amortyzatorów: 160 x 35 x 45mm.

Maksymalne wydłu

ż

enie amortyzatora: ~1m.

Linki bezpiecze

ń

stwa LB 100

z zatrza

ś

nikami AZ 002

Uniwersalne linki bezpiecze

ń

stwa z regulacj

ą

długo

ś

ci.

Materiał: lina poliamidowa w oplocie o

ś

rednicy 12 mm.

Typowe długo

ś

ci: 1,4m, 1,6m, 1,9m, 2,0m.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

38

Liny poziome kotwicz

ą

ce LP 100 LT

z zatrza

ś

nikiem AZ 002

Do stosowania podczas wykonywania prac, które wymagaj

ą

cz

ę

stego przemieszczania si

ę

w płaszczy

ź

nie poziomej.

Liny tego rodzaju spełniaj

ą

wymagania normy PN-EN 795

(przeno

ś

ne punkty kotwiczenia sprz

ę

tu).

Poziome liny kotwicz

ą

ce poliamidowe w oplocie o

ś

rednicy

10,5mm zako

ń

czona p

ę

tl

ą

i kausz

ą

.

Do poł

ą

czenia liny LP 100 LT z szelkami bezpiecze

ń

stwa

nale

ż

y stosowa

ć

wył

ą

cznie amortyzatory z link

ą

bezpiecze

ń

stwa.

Typowe długo

ś

ci: 2,5 m, 5 m, 8 m, 10 m, 15 m, 20 m, 25 m, 30 m.

Liny poziome kotwicz

ą

ce LP 100 TT

z zatrza

ś

nikiem AZ 002

Do stosowania podczas wykonywania prac, które wymagaj

ą

cz

ę

stego przemieszczania si

ę

w płaszczy

ź

nie poziomej.

Liny tego rodzaju spełniaj

ą

wymagania normy PN-EN 795

(przeno

ś

ne punkty kotwiczenia sprz

ę

tu).

Poziome liny kotwicz

ą

ce poliamidowe w oplocie o

ś

rednicy

10,5mm.

Do poł

ą

czenia liny LP 100 TT z szelkami bezpiecze

ń

stwa

nale

ż

y stosowa

ć

wył

ą

cznie amortyzator z link

ą

bezpiecze

ń

stwa.

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

39

Urz

ą

dzenie samohamowne CR 200 10

Urz

ą

dzenie przeznaczone do prac wymagaj

ą

cych znacznego

przemieszczania w stosunku do punktu zaczepienia.

Urz

ą

dzenie samohamowne CR 200 10 z rozwijan

ą

lin

ą

stalow

ą

o długo

ś

ci 10 m.

Ś

rednica linki 4 mm.

Brak konieczno

ś

ci stosowania amortyzatora bezpiecze

ń

stwa.

Urz

ą

dzenie samohamowne CR 200 10 jest składnikiem

indywidualnego sprz

ę

tu chroni

ą

cego przed upadkiem z

wysoko

ś

ci zgodnym z norm

ą

PN-EN 360.

Urz

ą

dzenie samozaciskowe LINOSTOP II

Urz

ą

dzenie samozaciskowe przesuwne LINOSTOP II z lin

ą

poliamidow

ą

o

ś

rednicy 12 mm. Urz

ą

dzenie składa si

ę

z:

1) liny roboczej z jednej strony zako

ń

czona p

ę

tl

ą

z kausz

ą

,

a z drugiej zaplotem ko

ń

cowym;

2) mechanizmu zaciskowo-przesuwnego wykonanego ze stali

nierdzewnej, montowanego na stałe na lin

ę

robocz

ą

,

bez mo

ż

liwo

ś

ci zdejmowania go z liny;

3) mikroamortyzatora bezpiecze

ń

stwa;

4) zatrza

ś

nika mikroamortyzatora.

Urz

ą

dzenie LINOSTOP jest składnikiem indywidualnego sprz

ę

tu

chroni

ą

cego przed upadkiem z wysoko

ś

ci zgodnym z norm

ą

PN-EN 353-2.

Długo

ś

ci: 5 m, 10 m, 15 m, 20 m, 25 m, 30 m, 35 m, 40 m, 45 m, 50

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

40

Ś

rodki ochrony r

ą

k

Ś

rodki ochrony r

ą

k to głównie r

ę

kawice ochronne.

Ze wzgl

ę

du na wła

ś

ciwo

ś

ci ochronne r

ę

kawice ochronne mo

ż

na podzieli

ć

na:

•

r

ę

kawice chroni

ą

ce przed czynnikami chemicznymi

•

r

ę

kawice chroni

ą

ce przed czynnikami biologicznymi

•

r

ę

kawice chroni

ą

ce przed czynnikami mechanicznymi

•

r

ę

kawice chroni

ą

ce przed czynnikami termicznymi

•

r

ę

kawice elektroizolacyjne

•

r

ę

kawice przeznaczone do stosowania w atmosferze zagro

ż

onej wybuchem

•

r

ę

kawice antywibracyjne.

Oprócz r

ę

kawic wyró

ż

nia si

ę

:

ochraniacze palców, ochraniacze dłoni, ochraniacze nadgarstka i przedramienia,

ochraniacze łokcia, ochraniacze przedramienia i ramienia

(11) Andrzej Cie

ś

lak

20.01.2014 r.

41

Ostateczny dobór

ś

rodków ochrony indywidualnej

Zasada bezkolizyjno

ś

ci stosowania

ś

rodków ochrony indywidualnej, dotyczy eliminowania zestawów

ś

rodków,

które nie mog

ą

by

ć

stosowane jednocze

ś

nie w sytuacji, gdy konieczne jest zastosowanie kilku ró

ż

nych

ś

rodków

ochrony (np chroni

ą

cych ró

ż

ne cz

ęś

ci ciała pracownika).