1. Podatki nieprzerzucane

Przerzucanie podatku – zjawisko, które występuje gdy podmiot płacący podatek ma możliwość przerzucenia ciężaru ekonomicznego tego podatku na osoby trzecie
(ostateczny ciężar podatku ponosi finalny nabywca produktu). Przerzucalność podatku jest zależna od koniunktury gospodarczej oraz od tego, czy podatnik ma silną
pozycję ekonomiczną i może przerzucić podatek, czy też jest ona słaba i zmusza go do ponoszenia ciężaru podatków w całości. Wszystkie podatki pośrednie są przerzucalne
w całości. Przerzucanie podatków wprzód polega na podwyższeniu ceny o kwotę podatku, natomiast przerzucenie wstecz (odrzucenie podatku) na obniżaniu przez
podatnika cen płaconych dostawcom lub zarobków pracowników.

2. Wymienić podatki lokalne

Podatki lokalne, grupa podatków stanowiących dochody własne gmin. Rady gmin mają prawo do ustalania ich wysokości, kierując się stawkami maksymalnymi zawartymi
w ustawie oraz interesem gminy i jej mieszkańców.
Do podatków lokalnych zalicza się: podatek od nieruchomości, podatek od środków transportu (niesłusznie nazywany potocznie podatkiem drogowym), płacony przez
mieszkających na obszarze gminy właścicieli środków transportu w wysokości uzależnionej od rodzaju i pojemności silnika pojazdu, podatek od posiadania psów, opłaty
skarbowe, opłaty targowiskowe i miejscowe (taksa klimatyczna).

3. Stawki podatkowe

podatek od towarów i usług:
- podstawowa: 23%
- obniżone: 8%, 7%, 5%, 4% i 0%
- tzw. stawka zwolniona.
Podatek dochodowy:
Osoby prawne oraz te osoby fizyczne, które wybrały liniową metodę rozliczania podatku dochodowego objęte są 19% stawką tego podatku.
Osoby fizyczne rozliczające swoje dochody na zasadach ogólnych według skali podatkowej, od 1 stycznia 2009 r. objęte są stawkami 18% lub 32% podatku dochodowego.
Wysokość stawki w tym ostatnim przypadku jest zależna od wysokości podstawy opodatkowania.

4. Wybrać z listy produkty objęte akcyzą

- produkty energetyczne (ogólnie wszystkie wyroby służące dla celów napędowych lub grzewczych),
- energia elektryczna,
- napoje alkoholowe (piwo, wino, produkty pośrednie, wyroby spirytusowe),
- wyroby tytoniowe (papierosy, cygara, cygaretki, tytoń do palenia).

5. Opłaty o charakterze socjalnym

1) stypendium szkolne,
2) zasiłek szkolny

6. Co to są obligacje

Obligacja – papier wartościowy emitowany w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego
świadczenia. Są to papiery masowego obrotu, występują więc w seriach. W przeciwieństwie do akcji, obligacje nie dają posiadaczowi żadnych uprawnień względem
emitenta typu współwłasność, dywidenda czy też uczestnictwo w walnych zgromadzeniach. Emisja obligacji polega na przekazaniu kapitału spółce bezpośrednio przez
inwestorów – bez udziału banku. Obligacje reprezentują prawa majątkowe podzielone na określoną liczbę równych jednostek, co oznacza, iż przyznają identyczne
uprawnienia.

7. Opisać wydatki budżetowe

WYDATKI dla budżetu państwa: strumienie wypływów z budżetu państwa, zależą od dochodów; o strukturze wydatków decyduje zakres funkcji jakie pełni państwo
(*obronna, *administrac., *ładu i porządk., *sprawiedliw.,* socjalna - w Wielkiej Bryt. państwo w niewielkiej mierze angaż. się w sprawy socjalne, *ekonomiczna –
interwencjonizm gosp. itd., *edukacyjna, *zdrowotna)
WYDATKI BIEŻĄCE – systematyczne, finansujące funkcje państwa;
WYDATKI MAJĄTKOWE – związane z inwestowaniem.
Podział rodzajowy wydatków:
*związane z bezpiecz., *transfery dla samorządu teryt., *inwestycje, *dotacje do przedsiębiorstw, *spłacanie krajowego i zagranicznego zadłużenia, *wydatki na rzecz
organizacji międzynarod.
Część tych wydatków ma charakter sztywny (nie są negocjowalne, nie da się ich zmniejszyć, zmienić) np. składka z tytułu przynależności do UE lub innej org. międzynar.
Mogą być także wydatki o char. zmiennym
Prawo rosnących wydatków budżetowych – wydatki w dłuższym okresie rosną, wpływa na to: *starzenie się społeczeństwa,
*wzrost PKB i PNN (produkt narodowy netto, inaczej ->dochód narodowy), *proces migracji (przepływ ludzi ze wsi do miast – rozwój infrastruktury), *postęp techniczny
(wydatki aby opóźnienie nie narastało).

8. Metody racjonalizmu budżetu

Racjonalizacja wydatków budżet.: aby nie dochodziło do długu i deficytu budżetowego. Metody:
*prywatyzacja własności publ, *prywatyzacja działalności, *wprowadzenie opłat za niektóre dobra publ., *liberalizacja cen (wprowadzenie cen rynkowych, tak aby
państwo nie dopłacało).

9. Deficyt budżetowy

DEFICYT BUDŻETOWY – nadwyżka wydatków nad dochodami w danym roku budżet., deficyt dotyczy jednego roku!; powinien być mniejszy niż 3% PKB !! Dany członek UE
powinien spełniać to kryterium deficytu budżetowego (< 3% PKB), w przypadku jego przekroczenia uruchamiana jest procedura nadmiernego deficytu budż. (obliguje do
wzrostu podatk. w PL, nasz deficyt to 4,2%); deficyt staje się kłopotem kiedy jest zbyt wysoki, a państwo nie jest w stanie zgromadzić obligacji, żeby pokryć straty;
Rodzaje deficytu budż.
1.Z pnkt widzenia: co jest źródłem:
a)rzeczywisty, faktyczny – faktyczna nadwyżka wydatków nad dochod;
b)strukturalny – hipotetyczny deficyt określający ile wyniósłby deficyt budż. gdyby czynniki produk. były w pełni wykorzystane, (gdyby nie było bezrobocia);
c)koniunkturalny – wynikający z określonej syt. gosp. kraju, to rożnica między def.rzeczywistym a strukturalnym d.k.=d.rz.-d.s.
2.Nominalny albo realny xD : a)nominalny – podany w cenach bieżących; b)realny – uwzględnia stopę inflacji.
3.Z pnkt widzenia finansowania deficytu budżetowego: a)banki komercyjne udzielają kredytu do sfinansowania deficytu; b)banki komercyjne zagraniczne udzielają
(zadłużenie zagraniczne); c)obligacje skarbowe – papiery wart. potw. udziel. pożyczki emitentowi (emitent-skarb państwa,IST, jednostka komunalna), mogą być
sprzedawane na rynku krajowym i zagranicznym; d)nadwyżkami z poprzednich lat; e)kredytami instytucji międzynar.; f)cięcia budżetowe; g)monetyzacja budżetu (druk
pustego pieniądza), zwiększenie podaży pieniądza;
4.Faktyczny albo potencjalny:
a)faktyczny – określający nadwyżkę wydatków nad dochodem; b)potencjalny – rzeczywisty powiększony o sumę gwarancji;

10. Dochody własne gminy

1. Dochody podatkowe:

*podatek od nieruchomości – znaczący dochód w budżecie gminy; brana jest pod uwagę powierzchnia nieruchom. (podatek powierzchniowy); gmina ma ograniczone
władztwo podatkowe-> ustala stawki wg tzw. widełek (dopuszcz. granic);
+udział gminy w podatku CIT 6,71%
*podatek katastralny: ma zastąpić pod. leśny, rolny, od nieruch.; kataster to ogólnokraj. wykaz nieruchom. z określoną wartością; podstawą naliczania tego podatku jest
wartość rynkowa majątku, która ma uwzględniać atrakcyjność lokalizacji; jest sprawiedliwszy dla osób prowadzących własną dział.; *podatek od spadków i darowizn - w
100% do budżetu gminy, jest b. łagodny, bo jest duży przedział, który nie podlega opodatk. -> gmina ma z niego mały dochód; przy naliczaniu bierze się wartość spadku i
linie pokrewieństwa; regulowany ustawą;
*podatek od czynn. cywilno-praw – (od sprzedaży, zamiany), typowy podatek gminny, stawki ustala gmina;
*podatek od dział. gosp. – płacony w formie karty podatkowej, która jest łagodną formą p.CIT; ten podatek mogą płacić tylko niektóre podmioty (np. zakłady kosmetyczne,
fryzjerzy, taksówkarze – określ. typ działalności, zawód);
*podatek drogowy – od środków transp.; jest w cenie benzyny, paliwa, ma char. pośredni;

2. Dochody z opłat:

*opłata eksploatacyjna – otrzymują gminy na terenie których eksploatowane są jakieś surowce np. gaz, węgiel (eksploatacja musi być duża);
*opłata targowa – bazary, place targowe;
*opłata miejscowa – nie wszystk. gminy ją otrzymują, to tzw. opł. klimatyczna (za dobre powietrze) -> jak się jedzie na wczasy;
*opłata skarbowa – część idzie do budż. państwa, a część do gminy;
*opłata poślizgowa; *opłata od psa; *opłata melioracyjna (w gminach podmokłych);
Opłaty mogą być wprowadzane przez Radę Gminy.

3.Dochody z majątku gminy:

*ze sprzedaży majątku; *dzierżawy; *wieczystego użytkowania;

4.Dochody od jednostek i firm komunalnych: (mogą być, ale nie muszą); np. miejskie przedsiębiorstwo komunikacyjne, gdyby miało duże dochody to mogłoby płacić.

11. Dochody obce gminy

1. *subwencja ogólna *dotacje do zadań zleconych, *dochody z rynku kapitałowego, *dochody z org. międzynar.

12. Zasady podatkowe wg Wagnera i Schmitta

Zasady podatkowe (Smitha):
1.równości:powinny być sprawied., czyli równe 2.pewności: ma być pewny bo implikuje wydatki państwa 3.dogodności: ciężar podatku powinien być dogodnie zaplanow. i
rozłożony 4.taniości:”Nie ma sensu nakładania drogich podatków poborowych, bo ich ściągnięcie jest drogie”; VAT i akcyza – najtańsze (poborowe)
Adolf Wagner rozwinął te zasady i uzupełnił, obowiązują do dziś:
1.Zasady fiskalne: *stałe: dla tych którzy płacą i dla państwa, które pilnuje wydatków; *elastyczne: reagują na zmiany koniunktury gosp
*wydajne: podatek wydajnym źródł dochodu, tani w poborze
2.Zas. ekonomiczne: +nienaruszalności majątku podatnika: podat. płacimy z bieżąc. dochodów, majątek jest nienarusz.
3. sprawiedliwości: a)powszechność – bez wyjątku, płacą ci co są w obow. podat.; (wyjątek: ulgi i zwolnienia podatk.; Polska zwalnia konsulów)
b)równość – (rowne podatki to niekoniecznie sprawiedliwe)
c)zdolność dochodowa (od tych samych dochodów takie same podatki; od wyższych dochod. wyższe podatki)
4. z. techniczne: a)równość, b)dogodność, c)pewność (układ poziomy –takie same dochody, takie same podatki); (Pionowy -wyższe dochody – wyższe podatki)

13. Ograniczony obowiązek podatkowy

dotyczy ludzi którzy mieszkają w danym kraju krócej niż 183 dni, odrębnie płaci podatek w PL i za granicą.

14. Cechy podatku od osób fizycznych

podatek mieszany; najbardziej dotyczy obywatela, najbardziej osobisty:D, wprowadzony w styczniu 1991r., zastąpił inne podatki wyst. w gosp. centralnej (od prac,
wynagrodzeń itd.)

Cechy: *podatek od. os. fiz.
* podatek dochodowy
Ustawodawca określa źródła przychodów np. przychód ze stosunku pracy, z renty i emerytury, i określa co jest kosztem uzyskania przychodu; limituje ich wielkość.
P – K = D
P- przychód, K-koszty, D- dochód (stanowiący podstawę opodatk.)
Podatek doch. od os. fiz to także:
*pod. całkowity (przychody ze wszystkich źródeł),
*pod. bezpośredni (nie jest w cenie towaru, jest częścią zrealizowanego dochodu),
*pod. osobisty (uwzględnia niektóre sytuacje osobiste podatników, np. małżonkowie mogą się razem rozliczać, lub osoba samotnie wych. dziecko może rozliczać się z
dzieckiem),
*pod. nieprzerzucalny na cenę;
2 koncepcje p. dochod. od. os.fiz
1. k. źródła: przedmiotem opodatkowania są dochody regularne i systematyczne np. renty, emerytury, płace
2. k. majątkowa: przedmiotem opodatkowania są dochody regularne i nieregularne(lotto)
Stawki podatku: 18% i 32 %- to podatek progresywny, tzw. progresja spłaszczona, są od niego ulgi i zwolnienia np. zwolnienia podmiotowe: konsulowie, zwolnienia
przedmiotowe: zasiłki macierzyńskie, pogrzebowe, stypendia;

15. Kiedy powstał pierwszy budżet

Pierwszy budżet w Polsce za Zygmunta III – 1590r.

16. Władztwo podatkowe

Władztwo podatkowe organów lokalnych oznacza przyznanie tym organom prawa do: nakładania podatków, opłat, dodatków do podatków; ustalania wysokości stawek;
stosowania ulg i zwolnień. Uprawnienia te mogą być przekazane organom lokalnym w drodze ustaw przez naczelne organy władzy państwowej bądź przez mieszkańców
danej społeczności lokalnej w drodze referendum.
Rozróżnia się pełne władztwo podatkowe i częściowe władztwo podatkowe W Polsce gminy nie mają tzw. pełnego władztwa podatkowego, zostały jednak wyposażone w
prawo do nakładania podatków (w drodze referendum) oraz podejmowania decyzji dotyczących wysokości niektórych podatków i opłat. Przyjęto przy tym zasadę, że górne
stawki tych podatków i opłat są określane ustawowo; gminy zaś mają prawo do przyznawania ulg i zwolnień.

17. Co znaczy nieekwiwalentność podatku

Podatki są nieekwiwalentne, gdyż płacąc je, podatnicy nie mogą domagać się spełnienia od państwa jakichś konkretnie zdefiniowanych świadczeń. Tymczasem opłaty
wnoszone do urzędów administracji publicznej są z reguły związane z dokonywanymi przez te urzędy konkretnymi czynnościami urzędowymi (np. wydawaniem
zaświadczeń), stanowiącymi swoisty ekwiwalent polegający na uzyskaniu przez podatnika jakiegoś konkretnego „świadczenia urzędniczego”.

18. Co to jest prowizorium

Prowizorium budżetowe to budżet uchwalony tymczasowo, na pewien czas przed budżetem rocznym, a także budżet roczny w formie ogólnych jego założeń. Jest to tryb
awaryjny, wchodzi w życie gdy ustawa budżetowa z pewnych względów nie może być uchwalona. Prowizorium budżetowe ma charakter tymczasowy, wygasa wraz z
upływem terminu na który zostało uchwalone, bądź też gdy ustawa budżetowa zostanie uchwalona. Określa dochody i wydatki Państwa. Tryb tworzenia prowizorium
budżetowego jest taki sam jak ustawy budżetowej, czyli inicjatywa ustawodawcza przysługuje tylko Radzie Ministrów. Jedną z cech charakterystycznych prowizorium
budżetowego jest to, iż jest ono uchwalane na okres krótszy niż 1 rok. Taką procedurę przewidywała już konstytucja marcowa. Ostatnio prowizorium w Polsce zostało
uchwalone w 1992 roku.

19. Przyczyny wzrostu wydatków

Prawo rosnących wydatków budżetowych – wydatki w dłuższym okresie rosną, wpływa na to: *starzenie się społeczeństwa,
*wzrost PKB i PNN (produkt narodowy netto, inaczej ->dochód narodowy), *proces migracji (przepływ ludzi ze wsi do miast – rozwój infrastruktury), *postęp techniczny
(wydatki aby opóźnienie nie narastało).