Prof. dr hab. Michał Kleiber, członek rzeczywisty PAN, prezes PAN

NAUKA

4/2010 • 9

RAPORT O ZAGROŻENIACH – PRÓBA DIAGNOZY

Rozprawy Komitetu Badań nad Zagrożeniami

przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

M

ICHAŁ

K

LEIBER

Przedmowa

Publikację kolejnego tomu kwartalnika „Nauka” przyjmuję z wielką satysfakcją.

Wynika ona z faktu, że ten zeszyt periodyku wydawanego przez Polską Akademię Nauk
realizuje ideę, którą wielokrotnie określałem jako jedno z naczelnych zadań świata
uczonych – publiczne zajmowanie dobitnego, wyrazistego stanowiska w najważniejszych
sprawach dotyczących współczesności. Jedną z tych spraw jest kwestia zagrożeń natu-
ralnych, cywilizacyjnych i kulturowych. Choć związane są z losami ludzkości od ich
zarania, wymagają nieustanie modernizowanej i aktualizowanej perspektywy badawczej,
określanej przez coraz to nowe wyzwania i okoliczności, jakie niesie dynamicznie zmie-
niająca się rzeczywistość, nie do końca rozpoznawalna za pomocą dostępnych uczonym
narzędzi analitycznych.

Postawa scjentystyczna i racjonalistyczna, którą demonstrujemy jako środowisko

naukowe i intelektualne, nie może niestety w sposób radykalny wpływać na zmniejsze-
nie liczby zagrożeń czyhających na współczesnego człowieka, ani też ograniczyć rodzą-
cych się nowych zagrożeń nieznanych z przeszłości i nieprzewidywalnych. Może jednak,
i w tym dostrzegam największą wartość refleksji tej problematyce poświęconej, zrozu-
mieć cywilizacyjne i psychologiczne skutki zagrożeń, których bardzo często nie uświada-
miamy sobie z należytą powagą i odwagą.

Chciałbym wyrazić przekonanie, że poświęcony zagrożeniom tom kwartalnika

„Nauka”, na który składają się artykuły i rozprawy najwybitniejszych i nie tylko w na-
szym kraju cenionych autorytetów w tej dziedzinie, znajdzie uważnych odbiorców zarów-
no wśród uczonych, jak i w szerszych kręgach czytelniczych, którym winniśmy przecież
oferować kompetentne i rzetelne rozprawy stanowiące najwartościowszy zaczyn do
mądrej refleksji o świecie.