30

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 6/2003

Niegdyœ dominuj¹ce

na rynku, dziœ

stanowi¹ jedynie

uzupe³nienie

oferty ka¿dego

z szanuj¹cych

siê producentów.

SAMOCHODOWE

RADIOODTWARZACZE

KASETOWE

P

rzy ubogiej ofercie ta-

kich potentatów jak So-

ny czy Panasonic zdu-

miewa liczba i ró¿no-

rodnoϾ radioodtwarza-

czy kasetowych firmy

JVC. Choæ rozpiêtoœæ

cen poszczególnych

modeli uwzglêdnionych w zestawieniu nie

jest tak du¿a jak w przypadku radioodtwa-

rzaczy CD, to jednak ka¿dy z potencjal-

nych nabywców mo¿e znaleŸæ coœ dla sie-

bie. Najtañszy w zestawieniu radioodtwa-

rzacz SCC 1301 firmy Grundig mo¿na ku-

piæ ju¿ za 300 z³, a za najdro¿szy TDA-

7588RB trzeba zap³aciæ a¿ 2600 z³. Bardzo

atrakcyjn¹ ofertê ma firma Aiwa – radiood-

twarzacz CT-R432 jest najtañszym (400 z³)

z wyposa¿onych w zestaw funkcji RDS. Ma

te¿ stosunkowo du¿¹ maksymaln¹ moc wyj-

œciow¹ (35 W), trójpozycyjny korektor ni-

skich tonów H-Bass, tuner radiowy z 24 pa-

miêciami, magnetofon z autorewersem, wyj-

œcie przedwzmacniacza umieszczone na

przedniej p³ycie oraz niebieski wyœwietlacz

z regulacj¹ kontrastu.

Samochodowe radioodtwarzacze kaseto-

we nie s¹ traktowane przez producentów ja-

ko wyrób przysz³oœciowy, zaczynaj¹ powo-

li znikaæ z rynku wypierane przez coraz po-

wszechniejsze radioodtwarzacze CD,

a wszystkie nowinki techniczne jak np. za-

pis dŸwiêku na kartach pamiêci s¹ stosowa-

ne najpierw w radioodtwarzaczach CD.

Tunery radiowe

Najwa¿niejszym elementem ka¿dego ra-

dioodtwarzacza jest tuner radiowy. Produ-

cenci stale poprawiaj¹ czu³oœæ i selektyw-

noœæ tunerów, staraj¹c siê jednoczeœnie

zwiêkszyæ ich odpornoœæ na zak³ócenia ze-

wnêtrzne. Przyk³adem tych tendencji jest

tuner HS-IIIi montowany w radioodtwarza-

czach firmy JVC. W normalnych warunkach

odbioru tuner pracuje w trybie szerokiego

pasma czêstotliwoœci poœredniej (WIDE IF)

zapewniaj¹cego szerokie pasmo detekcji

sygna³ów. W momencie pojawienia siê za-

k³óceñ o czêstotliwoœciach bliskich czêsto-

tliwoœci odbieranej stacji tuner prze³¹cza

siê automatycznie w tryb w¹skiego pasma

czêstotliwoœci poœredniej dziêki czemu uni-

ka siê szumów i zak³óceñ. Dok³adnoœæ prze-

³¹czania z jednego trybu w drugi zwiêksza

komputerowe monitorowanie zak³óceñ, pól

elektromagnetycznych i sygna³ów odbitych.

Inne rozwi¹zanie stosuje firma Blaupunkt

montuj¹c w radioodtwarzaczach serii Skyli-

ne (np. Madrid C72) tuner cyfrowy DigiCei-

ver, który oprócz automatycznego prze³¹cza-

nia pasma wzmacniacza p.cz. (SHARX) wy-

korzystuje cyfrow¹ obróbkê sygna³ów do

unikniêcia strat przy dalszym przesy³aniu

sygna³u (w uk³adzie radioodtwarzacza)

i gwarantuje wysok¹ jakoœæ dŸwiêku. Do-

datkowym atutem tunera DigiCeiver jest, jak

zapewnia producent, bardzo szybki RDS.

Zalety swojego ”inteligentnego” systemu

RDS podkreœla te¿ firma Panasonic. Za-

pewnia on nie tylko szybki dostêp do po-

szczególnych funkcji systemu, lecz dostoso-

wuje ponadto jego czu³oœæ do regionalnych

warunków nadawania. Alaphatuner V Pana-

sonica charakteryzuje siê odpornoœci¹ na

zak³ócenia i wysok¹ czu³oœci¹ odbioru bez

pogorszenia jakoœci.

Technikê automatycznej szerokoœci pasma

wykorzystuje te¿ firma Sony. Uk³ad ABC

(Automatic Bandwith Control) w³¹cza siê

automatycznie (zawê¿aj¹c pasmo) gdy po-

jazd znajdzie siê w strefie, w której nadaje

wiele stacji radiowych. Uk³ad

wykrywa równie¿ moment opu-

szczenia ”zat³oczonej” strefy

i natychmiast poszerza pasmo.

Z zalet systemu RDS mog¹

korzystaæ u¿ytkownicy wiêk-

szoœci radioodtwarzaczy (tylko

piêæ z wymienionych w zesta-

wieniu radioodtwarzaczy nie ma tego syste-

mu), choæ nie jest on niezbêdny do otrzymy-

wania radiowych wiadomoœci o ruchu dro-

gowym. Dwa najtañsze radioodtwarzacze

Grundiga SCC 1501 i SCC 1301 s¹ wypo-

sa¿one tylko w specjalny dekoder do otrzy-

mywania takich komunikatów.

Znik³y ju¿ z rynku wszechobecne niegdyœ ra-

dioodtwarzacze z tunerem analogowym,

wyposa¿onym w tradycyjn¹ skalê. Zast¹pi-

³y je tunery cyfrowe z syntez¹ czêstotliwo-

œci, automatycznym strojeniem i wyœwie-

tlaniem czêstotliwoœci odbieranej stacji, au-

tomatycznym zapamiêtywaniem najsilniej-

szych stacji, pamiêci¹ ulubionych stacji,

a czasem z funkcj¹ skanowania zawartoœci

takiej pamiêci (Preset Scan).

Typowy tuner radioodtwarzacza samocho-

dowego umo¿liwia odbiór stacji radiowych

nadaj¹cych na falach ultrakrótkich (FM)

i œrednich (AM). Wyj¹tek stanowi¹ tunery ra-

dioodtwarzaczy firmy Grundig (SCC 5460,

SCC 3490 i SCC 3400), których u¿ytkowni-

cy mog¹ odbieraæ programy nadawane rów-

nie¿ na falach d³ugich i krótkich.

Magnetofon kasetowy

Ze zrozumia³ych wzglêdów w tej dziedzinie

dzieje siê niewiele. Nale¿y jednak zauwa¿yæ,

¿e wiele funkcji spotykanych niegdyœ wy-

³¹cznie w drogich modelach radioodtwa-

rzaczy jest dostêpnych obecnie nawet w naj-

tañszych modelach. Dotyczy to np. funkcji

autorewers umo¿liwiaj¹cej odtwarzanie ta-

œmy w obu kierunkach bez uci¹¿liwego

przek³adania kasety (ma j¹ np. Sanyo FXR-

720GD w cenie zaledwie 350 z³). Wy¿sz¹

klasê odtwarzacza wyznacza obecnie funk-

cja full logic czyli elektroniczne sterowanie

funkcjami przesuwania, przewijania, pau-

zy i stopu taœmy realizowane za pomoc¹ do-

tykanych lekko przycisków, a nie mechanicz-

nych prze³¹czników. Nale¿y te¿ zauwa¿yæ,

¿e jedynym systemem redukcji szumów,

spotykanym w obecnie produkowanych ra-

dioodtwarzaczach, jest Dolby B (nie montu-

je siê ju¿ uk³adów Dolby C). S¹ za to bardzo

wygodne funkcje automatycznego wyszuki-

wania pocz¹tku utworu (nagranego odcin-

ka taœmy), opuszczanie pustych miejsc na

taœmie (Blank Skip), powtarzanie wybrane-

go utworu lub wszystkich utworów na taœmie

oraz skanowanie (Intro Scan) czyli kolejne

Radioodtwarzacz Panasonic CQ-RD153N

31

NA RYNKU AV

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 6/2003

Samochodowe radioodtwarzacze kasetowe

32

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 6/2003

odtworzenie kilkusekundowych fragmentów wszystkich utworów na taœmie

(podobnie jak przy przegl¹daniu zawartoœci pamiêci ulubionych stacji radio-

wych – Preset scan czy pasma radiowego – Scan).

Wzmacniacz

Wspó³czesne radioodtwarzacze maj¹ coraz wiêksze moce wyjœciowe. Ze

wzglêdów czysto reklamowych producenci podaj¹ g³ównie moc maksymal-

n¹. I tak np. wzmacniacz radioodtwarzacza KEH-P7020 ma moc maksymal-

n¹ 50 W na kana³. Moc ta podana wg normy DIN 45324 wynosi ju¿ tylko 27

W na kana³. Tak te¿ nale¿y interpretowaæ wartoœci mocy maksymalnej po-

dane w za³¹czonej tablicy. Moc wg normy DIN jest zwykle ok. dwa razy mniej-

sza.

Stopnie wyjœciowe wzmacniaczy mocy radioodtwarzaczy zawieraj¹ czêsto

tranzystory typu MOSFET, co zdaniem producentów zapewnia, w porówna-

niu z konstrukcjami konwencjonalnymi, wierniejsze odtwarzanie dŸwiêku

w tym detali muzycznych. Tak s¹ wykonane stopnie wyjœciowe radioodtwa-

rzaczy firm Pioneer, Panasonic i innych.

Oprócz wzmacniacza zintegrowanego z radioodtwarzaczem, u¿ytkownik mo-

¿e do³¹czyæ wzmacniacz zewnêtrzny o dowolnie dobranej mocy. Jedynym

warunkiem jest aby radioodtwarzacz mia³ wyjœcie przedwzmacniacza. Nie-

które radioodtwarzacze (np. CQ-RD243 Panasonica) s¹ wyposa¿one nawet

w podwójne wyjœcie (w tym przypadku o napiêciu 2 V), a Pioneer KEH-

P7020R ma nawet wyjœcie potrójne (przeznaczone do sterowania g³oœników

przednich, tylnych i subwoofera). Zrównowa¿enie dŸwiêku miêdzy wzmac-

niaczem ”wbudowanym” a peryferyjnym uzyskuje siê za pomoc¹ specjalne-

go elementu regulacyjnego (Fader). Wiêksze napiêcie wyjœciowe

przedwzmacniacza ma wp³yw na jakoœæ reprodukowanego dŸwiêku, wiêk-

szy zakres dynamiki i odstêp sygna³/szum (S/N). Napiêcie na wyjœciu

przedwzmacniacza radioodtwarzaczy firmy JVC wynosi 4 V, a w niektórych

modelach Panasonica nawet 5 V. Producenci d¹¿¹c do perfekcji montuj¹ na-

wet z³¹cza wyjœcia liniowego o poz³acanych stykach. Takie z³¹cza (dwie pa-

ry) s¹ stosowane w radioodtwarzaczach firmy JVC.

Osobnym wyjœciem przedwzmacniacza jest wyjœcie s³u¿¹ce do do³¹czenia

g³oœnika niskotonowego czyli subwoofera. Niestety wœród obecnie oferowa-

nych radioodtwarzaczy kasetowych spotyka siê je rzadko. Bezpoœrednie ste-

rowanie subwooferem (Direct Sub Drive) zapewniaj¹ radioodtwarzacze

KEH-P7020R i KEH-6020R firmy Pioneer wyposa¿one ponadto w specjal-

ny filtr dolnoprzepustowy.

Korektory dŸwiêku

W zasadzie ka¿dy z radioodtwarzaczy kasetowych jest wyposa¿ony w sy-

stem korekcji dŸwiêku, poczynaj¹c od najprostszego uk³adu wzmacniaj¹cego

niskie tony, przez kilkupasmowy korektor graficzny, na cyfrowym proceso-

rze dŸwiêku koñcz¹c. U¿ytkownik radioodtwarzacza mo¿e korzystaæ z za-

programowanych krzywych korekcji lub zdefiniowaæ w³asne i zapisaæ je

w pamiêci radioodtwarzacza. PóŸniej wystarczy ju¿ tylko nacisn¹æ odpowie-

dni przycisk.

Coraz wiêcej radioodtwarzaczy wyposa¿a siê w uk³ady dostosowuj¹ce po-

ziom g³oœnoœci emitowanego dŸwiêku do ha³asu, jaki panuje wewn¹trz po-

jazdu, a zale¿y on od prêdkoœci samochodu i warunków panuj¹cych na dro-

dze. Montowany w radioodtwarzaczach uk³ad ASL przetwarza cyfrowo sy-

gna³y zak³ócaj¹ce i automatycznie dostosowuje g³oœnoœæ minimalizuj¹c

wp³yw zak³óceñ. Podobn¹ funkcjê o nazwie Automatic Sound maj¹ te¿ ra-

Radioodtwarzacz KEH-P7020R firmy Pioneer

Radioodtwarzacz KS FX942R firmy JVC

Samochodowe radioodtwarzacze kasetowe cd.

33

dioodtwarzacze firmy Blaupunkt (np. Alaska

DJ52). U¿ytkownik pojazdu tylko ustawia

wstêpny poziom dŸwiêku, potem w³aœciwy

poziom reguluje funkcja radioodtwarzacza.

Sterowanie zmieniaczem

p³yt CD

Choæ typowy radioodtwarzacz kasetowy nie

ma wbudowanego odtwarzacza p³yt CD, to

mo¿na go zast¹piæ zmieniaczem umieszczo-

nym np. w baga¿niku. Wszyscy producenci

radioodtwarzaczy oferuj¹ zmieniacze np.

szeœcio- lub dwunastop³ytowe (mo¿na te¿ ³¹-

czyæ ze sob¹ kilka zmieniaczy), a niektórzy

z nich (np. Blaupunkt) komplety zawieraj¹ce

radioodtwarzacz i zmieniacz.

Wiêkszoœæ radioodtwarzaczy steruje zmie-

niaczem w prosty sposób – naciœniêcie

przycisku zmienia p³ytê. Spotyka siê te¿ ra-

dioodtwarzacze wyposa¿one w komplet

funkcji obs³ugowych. Radioodtwarzacz KS-

LH60R firmy JVC po po³¹czeniu z dedyko-

wanym zmieniaczem CH-X1500 wybiera

p³yty (od 1 do 12) odtwarza pliki MP3, czy-

ta i wyœwietla informacje tekstowe zapisane

na p³ycie (CD Text), odtwarza w trybie loso-

wym i w dwóch trybach powtarzania, jest te¿

wyposa¿ony w przycisk wybierania

±

10.

Z kolei ”flagowy” radioodtwarzacz kasetowy

firmy Alpine TDA-7588RB (oraz TDA-7587)

jest wyposa¿ony w pamiêæ tytu³ów p³yt, try-

by odtwarzania i pauzy oraz funkcjê CD

Text. Podobne mo¿liwoœci maj¹ radiood-

twarzacze Pioneera KEH-P7020R i KEH-

6020R i Panasonica (skanowanie, prze-

szukiwanie, powtarzanie i odtwarzanie loso-

we), przy czym funkcje te s¹ przyporz¹dko-

wane odpowiednim przyciskom na p³ycie

czo³owej.

Zdalne sterowanie

Funkcjê zdalnego sterowania ma wiele ra-

dioodtwarzaczy, z tym, ¿e w niektórych

z nich pilot jest w wyposa¿eniu standardo-

wym, a w innych jest oferowany jako opcja.

Niektórzy producenci samochodów oferuj¹

od pewnego czasu pojazdy wyposa¿one

standardowo w klawiaturê zdalnego stero-

wania montowan¹ w kierownicy. Z kolei

producenci radioodtwarzaczy, chc¹c po-

szerzyæ zakres zastosowañ ich wyrobów,

oferuj¹ specjalne adaptery poœrednicz¹ce

miêdzy radioodtwarzaczem a klawiatur¹.

W tym celu firma JVC wprowadzi³a niedaw-

no do produkcji adaptery OE Remote kom-

patybilne z pilotami montowanymi w kie-

rownicy. Warunkiem koniecznym zas-

tosowania adaptera jest, aby radioodtwa-

rzacz by³ wyposa¿ony w specjalny interfejs

OE Remote. Interfejs OE Remote maj¹

cztery radioodtwarzacze kasetowe tej fir-

my: KS-LH60R, KS-FX942R, KS-

FX842R i KS-FX43R. Pierwsze dwa z nich

oprócz interfejsu s¹ dostarczane wraz z pi-

lotem typu Oval Remote.

n

Leszek Halicki

NA RYNKU AV

Radioodtwarzacz ALIIXX SCC 5460 RDS firmy Grundig

Radioodtwarzacz Madrid C72 firmy Blaupunkt

Radioodtwarzacz Sony XR-CA370X