EWIDENCJA

ROZRACHUNKÓW

Firma prowadzi działalność

gospodarczą

Pracownicy

Dostawcy

Odbiorcy

Inni

Urząd

Skarbowy

ZUS

FIRMA

Firma i jej

otoczenie

Istota rozrachunków

W wyniku powiązań finansowych firmy z
innymi podmiotami powstają należności i
zobowiązania



PRACOWNICY –za świadczoną przez pracowników pracę

firma (pracodawca) zobowiązana jest zapłacić stosowne
wynagrodzenie
 DOSTAWCY – dostarczają towary i świadczą usługi, w
zamian oczekują zapłaty
 ODBIORCY – firma dostarcza towary i świadczy usługi, w
zamian oczekuje zapłaty
 URZĄD SKARBOWY – prawo nakłada obowiązek zapłaty
podatku od sprzedaży, dochodu itd..
 ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH – firma występuje
jako płatnik składek na ubezpieczenie społeczne i
zdrowotne
 INNI – z tytułu ubezpieczeń majątkowych, z udziałowcami
itd.

NALEŻNOŚCI

Należności to kontrolowane przez
jednostkę zasoby majątkowe o
wiarygodnie określonej wartości, powstałe
w efekcie przeszłych zdarzeń, które
spowodują wpływ korzyści ekonomicznych
czyli środki czasowo (do momentu spłaty)
pozostające w dyspozycji innych
podmiotów.

ZOBOWIĄZANIA

Zobowiązania stanowią obowiązek
wykonania świadczeń wynikający z
przeszłych zdarzeń,
o wiarygodnie określonej wartości,
które spowodują wykorzystanie już
posiadanych lub przyszłych aktywów
jednostki.

Rozrachunki to całość należności i

zobowiązań

wraz z ich regulacją za pomocą środków

pieniężnych

Cechy
rozrachunków

Określony dłużnik lub wierzyciel
Suma akceptowana jest przez obie
strony
Termin zapłaty strony ustaliły między
sobą lub wynika z przepisów prawa

Funkcjonowanie konta

rozrachunków

S

p

należności

Powstanie

należności

Zmniejszenie lub

spłata zobowiązań

S

p

zobowiązań

Powstanie

zobowiązań

Zmniejszenie lub

spłata należności

S

k

należności

S

k

zobowiązań

AKTYWA

PASYWA

Wini
en

M
a

Rozrachunki

KLASYFIKACJA

ROZRACHUNKÓW

•

kryterium czasu

• kryterium podmiotu (tytułu)
• kryterium rodzaju
• kryterium stopnia

ryzyka

• kryterium możliwości

wyegzekwowania

• kryterium miejsca powstania
• kryterium geograficzne

Czas

• Krótkoterminowe

– okres spłaty na dzień

bilansowy nie jest dłuższy niż 12 miesięcy

• Długoterminowe

- okres spłaty na dzień

bilansowy jest dłuższy niż 12 miesięcy

Uwaga!

Należności od odbiorców niezależnie od terminu płatności
zalicza się do aktywów obrotowych, wyodrębniając te o
terminie do 12 miesięcy i powyżej 12 miesięcy

Podobnie zobowiązania od dostawców zalicza się do
zobowiązań krótkoterminowych w pasywach,
wyodrębniając te o terminie do 12 miesięcy i powyżej 12
miesięcy

kryteria

Podmiot (tytuł)

• Odbiorcy i dostawcy

– z tytułu dostaw, robót

i usług

• Pracownicy

– z tytułu wynagrodzeń,

udzielonych pożyczek, pobranych zaliczek itp.

•

Instytucje publiczno-prawne

– z tytułu

podatków, składek na ubezpieczenie społeczne

i zdrowotne, cła

• Pozostali kontrahenci

– z tytułu wpłat

kapitału, wypłat dywidend (udziałowcy),

udzielonych pożyczek, ubezpieczeń

majątkowych itd.

kryteria

Rodzaj

• Bezsporne

– zaakceptowane przez wierzyciela

i dłużnika

• Rozliczenia

– przed akceptacją następuje

wyjaśnienie, np. rozliczenie wynagrodzeń

• Roszczenia

– kwestionowane przez

kontrahenta

• Roszczenia

sporne – skierowane na drogę

sądową w celu ich wyjaśnienia

kryteria

Stopień ryzyka

• Warunkowe

– objęte zabezpieczeniami

(gwarancjami)

• Bezwarunkowe

– bez zabezpieczeń

kryteria

Możliwość

wyegzekwowania

• Przedawnione

– w wyniku upływu czasu firma utraciła

prawo dochodzenia cywilnego

• Umorzone

– odpisane z zaniechaniem postępowania

sądowego

• Nieściągalne

– firma straciła możliwość

wyegzekwowania należności i fakt ten jest

udokumentowany

kryter
ia

Miejsce powstania

• Zewnętrzne

– powstają w wyniku

kontaktów firmy z otoczeniem

• Wewnętrzne

– powstają wewnątrz

jednostki

kryter
ia

Obszar

• Krajowe

– dotyczą kontrahentów krajowych

• Zagraniczne

– dotyczą kontrahentów

zagranicznych, wyrażane są w walucie polskiej

i obcej, ich wartość ujęta w księgach ulega

zmianie w związku ze zmianą kursu waluty obcej

(różnice kursowe)

kryter
ia

Konta syntetyczne

rozrachunków

• Rozrachunki z odbiorcami
• Rozrachunki z dostawcami
• Rozrachunki z tytułu VAT
• Rozrachunki z ZUS
• Inne rozrachunki publiczno-prawne
• Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń
• Inne rozrachunki z pracownikami
• Pozostałe rozrachunki
• Odpisy aktualizujące rozrachunki

Do kont syntetycznych

rozrachunków prowadzi się

ewidencję analityczną

(szczegółową) umożliwiającą

:

• Wyodrębnienie kontrahenta
• Wyodrębnienie tytułu
• Wyodrębnienie terminu spłaty
• Wyodrębnienie przebiegu rozrachunków
• Podział na dzień bilansowy na krótko- i

długoterminowe

• Wyodrębnienie zobowiązań wekslowych
• Wyodrębnienie należności dochodzonych na

drodze sądowej

• Wyodrębnienie zaliczek

OPRACOWAŁA: BRONISŁAWA WALEŃSKA

nauczyciel przedmiotów

zawodowych