Leki miejscowo-

znieczulające

mgr Krystyna Cegielska-Perun
Warszawski Uniwersytet
Medyczny

Rodzaje znieczulenia
miejscowego



Znieczulenie powierzchniowe



Znieczulenie nasiękowe (infiltracyjne)



Znieczulenie przewodowe



Znieczulenie rdzeniowe

nadoponow
e

podoponowe

Znieczulenie nasiękowe

Znieczulenie rdzeniowe

Rodzaje środków

znieczulających miejscowo



Pochodne kwasu benzoesowego (kokaina,
oksybuprokaina, proksymetakaina)



Pochodne kwasu p-aminobenzoesowego
(benzokaina, prokaina,, tetrakaina)



Pochodne amidów (lidokaina, mepiwakaina,
bupiwakaina, lewobupiwakaina)



Środki drażniące zakończenia czuciowe
(mentol, kapsaicyna, kamfora)

Mechanizm działania

Mechanizm działania



Blokują napięciowo-zależne kanały

sodowe i uniemożliwiają w ten

sposób istotny dla procesu

depolaryzacji szybki napływ jonów

Na+ do komórki, co prowadzi do

zahamowania przewodnictwa

impulsów nerwowych.



(BH – droga hydrofilowa; przenikanie

przez błonę)

Leki miejscowo-

znieczulające -

budowa chemiczna

Kokaina



liści krzewu Erythroxylon coca
rosnącego w Ameryce Południowej

benzoilometyloekgoni
na

Mechanizm działania



Hamuje procesy depolaryzacji
poprzez stabilizację błony
komórkwowej neuronów czuciowych

Działanie miejcowe



Bardzo mocne działanie miejscowo
znieczulające (do znieczulenia
powierzchniowego w okulistyce i
laryngologii)

Działanie ogólne

1.

Układ krążenia

2.

OUN

3.

Układ współczulny

Działania niepożądane

1.

Uczulenia (nagłe osłabienie, uczucie lęku,

zimne poty, bladość, duszność, zapaść)

2.

Zaburzenia w układzie sercowo-

naczyniowym (niedokrwienie mięśnia

sercowego, zawał, nadciśnienie tętnicze)

3.

Pobudzenie ośrodkowe (podniecenie,

gadatliwość, agresywność,wzrost

temperatury ciała, zaburzenia snu)

4.

Martwica błony śłuzowej

Przeciwwskazania:

1.

Nadciśnienie tętnicze

2.

Zaburzenia rytmu serca

3.

Tarczyca

4.

Choroba wieńcowa

5.

Niewydolność mięśnia sercowego

6.

Miażdżyca

7.

Osoby uczulione

8.

Osoby ze skłonnością do drgawek

Prokaina (Novocaina,
Polocaina)



Działa szybko i krótko



Słabiej od kokainy, ale mniej
toksyczna



Dobrze rozpuszczalna w wodzie



Działanie miejscowe i ogólne



Zastosowanie: znieczulenie
nasiękowe, przewodowe, rdzeniowe

Działania niepożądane

1.

Ostre zatrucia (zawroty głowy,
niepokój, drżenie, zaburzenia rytmu
serca)

2.

Uczulenia (swędzenie, pokrzywka,
wypryski, wstrząs anafilaktyczny)

Interakcje

1.

Inhibitory cholinoesterazy

2.

Sulfonamidy

3.

Penicylina prokainowa

4.

Suksametonium

Benzokaina (Anestezyna)



Działa słabiej od kokainy, ale dłużej



Zastosowanie w zmnieczulenie
powierzchniowym (maści, zasypki,
czopki, pastylki so ssania)



Nie rozpuszczalna w wodzie, dobrze
w alkoholu

Lidokaina (Lignokaina,
Xylokaina)



Najczęściej stosowany lek
znieczulający



Działa silnie (2xod prokainy) i dłużej



Działanie miejscowe i ogólne (układ
sercowo-naczyniowy i OUN)

Działania niepożądane

1.

Senność

2.

Zawroty głowy

3.

Zamroczenia

4.

Zaburzenia widzenia

5.

Drgawki

6.

Niewydolność wątroby

7.

Uszkodzenia rogówki



Mepiwakaina



Bupiwakaina



Lewobupiwakaina



Ropiwakaina

Inne środki miejscowo-

znieczulające



Chinizokaina



Edan



Promokaina



Chlorek etylu



Etanol



Mentol



Kapsaicyna



Kamfora