SIEĆ BEZPIECZEŃSTWA
FINANSOWEGO
zespół rozwiązań
instytucjonalnych i
regulacji prawnych, mających
na celu zapobieganie kryzysom
finansowym, a w przypadku ich
wystąpienia usuwanie ich
skutków
ELEMENTY
SIECI
instytucje
nadzorcze
pożyczkodawca
ostatniej
instancji
ochrona
klienta
SIEĆ BEZPIECZEŃSTWA
FINANSOWEGO SYSTEMU
BANKOWEGO
instytucje przyczyniające się do
utrzymania bezpieczeństwa sektora
bankowego
• bank centralny (NBP)
• nadzór bankowy (KNF)
• system gwarantowania depozytów
(BFG)
regulacje ostrożnościowe
NADZÓR
NAD RYNKIEM
FINANSOWYM
nadzór
zróżnicowany
nadzór
zintegrowany
kilka instytucji
nadzorujących
poszczególne
segmenty rynku
finansowego
„mega – nadzorca”
NADZÓR
nad RYNKIEM FINANSOWYM
nadzór nad
rynkiem
kapitałowym
nadzór
uzupełniający
nadzór
emerytalny
nadzór
bankowy
nadzór
ubezpieczeniowy
nadzór nad
instytucjami
pieniądza
elektronicznego
NADZÓR nad RYNKIEM
FINANSOWYM
CELE
zapewnienie prawidłowego
funkcjonowania tego rynku, jego
stabilności, bezpieczeństwa oraz
przejrzystości, zaufania do rynku
finansowego,
zapewnienie ochrony interesów
uczestników tego rynku
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
organ właściwy w sprawach nadzoru
nad rynkiem finansowym,
nadzór nad działalnością Komisji
sprawuje Prezes Rady Ministrów,
5 – letnia kadencja,
Komisja i Przewodniczący wykonują
zadania przy pomocy
URZĘDU KOMISJI
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
ZADANIA
sprawowanie nadzoru nad rynkiem
finansowym,
podejmowanie działań służących
prawidłowemu funkcjonowaniu
rynku finansowego,
podejmowanie działań mających
na celu rozwój rynku finansowego i
jego konkurencyjności,
podejmowanie działań edukacyjnych
i informacyjnych w zakresie
funkcjonowania rynku finansowego,
udział w przygotowaniu projektów
aktów prawnych w zakresie nadzoru
nad rynkiem finansowym,
stwarzanie możliwości polubownego
i pojednawczego
rozstrzygania sporów między
uczestnikami rynku finansowego
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
SKŁAD
1.
Przewodniczący
2.
Dwóch Zastępców Przewodniczącego
3.
Czterech członków
• minister właściwy do spraw instytucji
finansowych, albo jego przedstawiciel,
• minister właściwy do spraw zabezpieczenia
społecznego albo jego przedstawiciel,
• Prezes NBP albo delegowany przez niego
Wiceprezes NBP,
• przedstawiciel prezydenta RP
NADZÓR BANKOWY
Działalność banków, oddziałów
i przedstawicielstw banków
zagranicznych, oddziałów i
przedstawicielstw instytucji
kredytowych podlega nadzorowi
sprawowanemu przez
Komisję
Nadzoru Finansowego
w zakresie
i na zasadach określonych w ustawie
Prawo bankowe i ustawie
o nadzorze nad rynkiem finansowym
Nadzór nad działalnością oddziału lub
przedstawicielstwa banku
zagranicznego w kraju oraz oddziału
lub przedstawicielstwa banku
krajowego za granicą może być
wykonywany w zakresie
uzgodnionym w porozumieniu KNF z
właściwymi władzami nadzorczymi
CELEM NADZORU
BANKOWEGO jest
zapewnienie:
bezpieczeństwa środków
pieniężnych gromadzonych na
rachunkach bankowych,
zgodności działalności banków
z przepisami ustawy
Prawo bankowe, ustawy o NBP,
statutem oraz decyzją o wydaniu
zezwolenia na utworzenie banku
NADZÓR BANKOWY
– FUNKCJE
LICENCYJNA
DYSCYPLINUJĄCA
KONTROLNA
REGULACYJNA
FUNKCJA LICENCYJNA
zezwolenie na utworzenie banku,
zezwolenie na rozpoczęcie przez
bank działalności
polega na wydawaniu przez
KNF dwóch rodzajów
zezwoleń:
FUNKCJA REGULACYJNA
polega na określeniu kształtu
regulacji ostrożnościowych, które
stanowią ogół norm prawnych
regulujących strukturę systemu
bankowego, ustrój prawny banków,
ich działalność oraz stosunki
prawne powstające w związku z tą
działalnością i mają na celu
ograniczenie ryzyka bankowego
REGULACJE
OSTROŻNOŚCIOWE
NORMY ILOŚCIOWE
=
ograniczenia
działalności banków
w postaci
bezwzględnych
wielkości liczbowych
NORMY JAKOŚCIOWE
=
określanie
obowiązującego trybu,
zasad, procedur
postępowania
NADZORCZE
REGULACJE
OSTROŻNOŚCIOWE
•limit
koncentracji
zaangażowań
•limit dużych
zaangażowań
rezerwy
•celowe
•na ryzyko
ogólne
minimum
kapitałowe
próg
koncentracji
kapitałowej
normy
płynności
współczynni
k
wypłacalnoś
ci
wymogi
kapitałowe
z tytułu
poszczególnych
rodzajów ryzyka
FUNKCJA KONTROLNA
nadzór analityczny,
czynności kontrolne,
wizytę nadzorczą
działania weryfikujące przestrzeganie
przez banki przepisów prawa i
uregulowań nadzorczych.
Badanie i ocena nadzorcza mogą być
realizowane poprzez:
FUNKCJA
DYSCYPLINUJĄCA
występuje w przypadku
negatywnych ustaleń
dokonanych w trakcie
czynności podejmowanych w
ramach nadzoru bankowego
NADZÓR BANKOWY
– CZYNNOŚCI
dokonywanie oceny sytuacji finansowej banków,
w tym badanie wypłacalności, jakości aktywów,
płynności płatniczej, wyniku finansowego,
badanie jakości systemu zarządzania bankiem, w
tym systemu zarządzania ryzykiem oraz systemu
kontroli wewnętrznej,
badanie zgodności udzielanych kredytów, pożyczek,
akredytyw, gwarancji bankowych i poręczeń oraz
emitowanych bankowych papierów wartościowych
z obowiązującymi przepisami,
badanie zabezpieczenia i terminowości spłaty
kredytów i pożyczek pieniężnych,
badanie przestrzegania określonych ustawowo
limitów oraz ocena procesu identyfikacji,
monitorowania i kontroli koncentracji
zaangażowań, w tym dużych zaangażowań,
badanie przestrzegania przez bank, określonych
przez KNF norm dopuszczalnego ryzyka w
działalności banków, zarządzania ryzykiem
prowadzonej działalności, w tym dostosowanie do
rodzaju i skali działalności banku procesu
identyfikacji i monitorowania ryzyka oraz
sprawozdania o ryzyku,
dokonywanie oceny szacowania, utrzymywania
i przeglądu kapitału wewnętrznego
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO MOŻE
W RAMACH
NADZORU:
zalecić podjęcie środków koniecznych
do przywrócenia płynności płatniczej
lub osiągnięcia i przestrzegania
ustalonych norm,
zalecić opracowanie i stosowanie
procedur, które zapewnią utrzymanie,
bieżące szacowanie i przegląd kapitału
wewnętrznego oraz funkcjonowanie
systemu zarządzania bankiem,
zalecić zastosowanie szczególnych
zasad tworzenia rezerw na ryzyko
związane z działalnością
banków,
zalecić ograniczenie ryzyka
występującego w działalności banku,
zobowiązać bank do zwiększenia
funduszy własnych,
nałożyć na bank dodatkowy wymóg
kapitałowy ponad wartość wyliczoną
zgodnie z ustalonymi zasadami
KOMISJA MOŻE
RÓWNIEŻ:
wystąpić do właściwego organu banku
z wnioskiem o odwołanie prezesa,
wiceprezesa lub innego członka zarządu
bezpośrednio odpowiedzialnego za
nieprawidłowości,
zawiesić w czynnościach członków zarządu
aż do czasu podjęcia uchwały przez radę
nadzorczą,
ograniczyć zakres działalności banku,
nałożyć na bank karę finansową w
wysokości do 1 mln zł,
uchylić zezwolenie na utworzenie banku
i podjąć decyzję o likwidacji banku
BANKI ORAZ ODDZIAŁY
I PRZEDSTAWICIELSTWA
BANKÓW ZAGRANICZNYCH W KRAJU
SĄ OBOWIĄZANE:
zawiadomić KNF o podjęciu
i zaprzestaniu działalności,
umożliwić upoważnionym osobom
wykonanie czynności podejmowanych
w ramach nadzoru bankowego,
niezwłocznie zawiadomić KNF
o środkach, jakie zostaną podjęte
w celu usunięcia nieprawidłowości
stwierdzonych w ramach nadzoru oraz
stosować się do wydanych decyzji
W PRZYPADKU GDY INSTYTUCJA
KREDYTOWA PROWADZĄCA
DZIAŁALNOŚĆ NA TERYTORIUM POLSKI
POPRZEZ ODDZIAŁ LUB W RAMACH
DZIAŁALNOŚCI TRANSGRANICZNEJ NIE
PRZESTRZEGA PRAWA POLSKIEGO
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO:
wzywa, w formie pisemnej, tę instytucję do
przestrzegania przepisów prawa polskiego
i wyznacza jej odpowiedni termin do
usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości,
po bezskutecznym upływie terminu,
zawiadamia właściwe władze nadzorcze
państwa macierzystego o stwierdzonych
nieprawidłowościach
Nadzór nad działalnością
instytucji kredytowej
prowadzącej działalność na
terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej poprzez oddział lub w
ramach działalności
transgranicznej sprawują
właściwe władze nadzorcze
państwa macierzystego
Komisja Nadzoru Finansowego i
właściwe władze nadzorcze państwa
macierzystego instytucji kredytowej
prowadzącej działalność na terytorium
Polski poprzez oddział lub w
ramach działalności transgranicznej,
przekazują sobie wzajemnie informacje
niezbędne do monitorowania płynności
i wypłacalności tych instytucji,
a także informacji dotyczących w
szczególności:
zarządzania i struktury własności
instytucji kredytowych,
zasad gwarantowania depozytów,
koncentracji zaangażowań,
zasad rachunkowości,
stosowanych procedur administracyjnych,
systemów kontroli wewnętrznej,
trybu i zasad przeprowadzania czynności
kontrolnych,
środków podjętych w ramach nadzoru
NADZÓR
SKONSOLIDOWANY
Nadzorowi skonsolidowanemu
podlega bank krajowy, który działa w
holdingu:
bankowym krajowym,
bankowym zagranicznym,
finansowym,
mieszanym,
hybrydowym
Sprawowanie nad bankiem
nadzoru skonsolidowanego nie
wyłącza stosowania
odpowiednich przepisów
ustawy regulujących
działalność banku jako
podmiotu podlegającego
nadzorowi indywidualnemu
NADZÓR
UZUPEŁNIAJĄCY – CEL
ochrona stabilności finansowej
instytucji kredytowych, zakładów
ubezpieczeń i firm
inwestycyjnych wchodzących w
skład konglomeratu finansowego
NADZÓR
UZUPEŁNIAJĄCY
jest wykonywany
poprzez badanie:
adekwatności kapitałowej konglomeratu
finansowego oraz strategii postępowania w tym
zakresie,
znaczących transakcji wewnątrzgrupowych,
poziomu koncentracji ryzyka w konglomeracie
finansowym oraz znaczącej koncentracji ryzyka,
ryzyka konfliktu interesów pomiędzy
podmiotami w konglomeracie finansowym,
prawidłowości zarządzania ryzykiem,
rzetelności i poprawności kontroli wewnętrznej
KONGLOMERAT
FINANSOWY
tworzy grupa spełniająca
ŁĄCZNIE następujące
warunki:
1.
Co najmniej jeden z podmiotów jest podmiotem
regulowanym, czyli instytucją kredytową,
zakładem ubezpieczeń lub firmą inwestycyjną,
2.
Co najmniej jeden z podmiotów w grupie należy
do sektora ubezpieczeniowego i co najmniej
jeden należy do sektora bankowego lub sektora
usług inwestycyjnych,
3.
Skonsolidowana działalność podmiotów grupy
należących do sektora ubezpieczeniowego oraz
skonsolidowana działalność podmiotów
należących do sektora bankowego i sektora
usług inwestycyjnych są znaczące