Fizykoterapia w

Fizykoterapia w

chorobach

chorobach

zwyrodnieniowych

zwyrodnieniowych

stawów

stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów

(

(

łac

łac

.

.

arthrosis deformans, osteoarthrosis,

arthrosis deformans, osteoarthrosis,

osteoarthritis

osteoarthritis

)

)

•

Według najnowszych ustaleń choroba

zwyrodnieniowa stawów nie jest jednolitą

jednostką chorobową, natomiast wspólną nazwą

określającą szereg współistniejących procesów

patologicznych dotyczących poszczególnych

elementów stawowych.

•

U ich podłoża leży zaburzenie równowagi

pomiędzy rozpadem a syntezą chrząstki stawowej

i podchrzęstnej tkanki kostnej, które prowadzą

do destrukcji chrząstki i charakterystycznych

zmian w kości podchrzęstnej

Miejsca występowania choroby

Miejsca występowania choroby

zwyrodnieniowej

zwyrodnieniowej

Postępowanie

Postępowanie

fizykalne w chorobie

fizykalne w chorobie

zwyrodnieniowej

zwyrodnieniowej

stawu kolanowego

stawu kolanowego

Staw kolanowy jest jednym z

Staw kolanowy jest jednym z

największych stawów w

największych stawów w

organizmie człowieka i tuż po

organizmie człowieka i tuż po

kręgosłupie i stawie

kręgosłupie i stawie

biodrowym najczęstszym

biodrowym najczęstszym

miejscem występowania

miejscem występowania

choroby zwyrodnieniowej.

choroby zwyrodnieniowej.

Choroba zwyrodnieniowa obu

stawów kolanowych

Faza ostra choroby

Faza ostra choroby

W okresach zaostrzeń choroby

zwyrodnieniowej, kiedy może wystąpić

zapalenie błony maziowej

przebiegające ze zwiększonym

uciepleniem stawu, wysiękiem i

pogrubieniem błony maziowej

unikamy zabiegów cieplnych (zarówno

ciepła egzo, jak i endogennego).

Zabiegi w fazie ostrej

Zabiegi w fazie ostrej

choroby

choroby

►

Laseroterapia

Laseroterapia

►

Magnetoterapia

Magnetoterapia

►

Krioterapia

Krioterapia

Laseroterapia

Laseroterapia

Efekty kliniczne laseroterapii

Efekty kliniczne laseroterapii

►

poprawa mikrokrążenia – przepływ tętniczy,

poprawa mikrokrążenia – przepływ tętniczy,

włośniczkowy, żylny – lepsze dotlenienie tkanek

włośniczkowy, żylny – lepsze dotlenienie tkanek

►

wzrost drenażu limfatycznego

wzrost drenażu limfatycznego

►

ograniczenie obrzęku: stymulacja aktywnego transportu

ograniczenie obrzęku: stymulacja aktywnego transportu

K i Na, poprawa drenażu

K i Na, poprawa drenażu

►

działanie przeciwbólowe : włókna A>C

działanie przeciwbólowe : włókna A>C

►

aktywacja limfocytów T-supresorów (CD8) oraz inhibicja

aktywacja limfocytów T-supresorów (CD8) oraz inhibicja

T-helperów (CD4) : działanie przeciwzapalne

T-helperów (CD4) : działanie przeciwzapalne

►

aktywacja błony komórkowej, zmiany wydzielania PG –

aktywacja błony komórkowej, zmiany wydzielania PG –

w większym stopniu aktywowane są PG p/zapalne.

w większym stopniu aktywowane są PG p/zapalne.

Leczenie NLPZ i laseroterapia nie wyklucza się.

Leczenie NLPZ i laseroterapia nie wyklucza się.

►

zmiany syntezy ATP

zmiany syntezy ATP

►

uwolnienie mediatorów: aktywne polipeptydy, endorfiny

uwolnienie mediatorów: aktywne polipeptydy, endorfiny

►

ograniczenie aktywności zapalnej

ograniczenie aktywności zapalnej

Metodyka

Metodyka

Chcąc zadziałać na struktury

Chcąc zadziałać na struktury

stawowe:

stawowe:

►

wybieramy dłuższe długości fali,

wybieramy dłuższe długości fali,

które penetrują głębiej (810, 820,

które penetrują głębiej (810, 820,

830nm, 904nm)

830nm, 904nm)

►

działamy punktowo, aplikując

działamy punktowo, aplikując

wiązkę promieniowania w szczeliny

wiązkę promieniowania w szczeliny

stawowe

stawowe

Działając na obrzęk:

Działając na obrzęk:

►

wybieramy krótsze długości fali,

wybieramy krótsze długości fali,

które penetrują płycej (670,

które penetrują płycej (670,

680,632,8nm)

680,632,8nm)

►

działamy punktowo, aplikując wiązkę

działamy punktowo, aplikując wiązkę

promieniowania na okolicę obrzęku

promieniowania na okolicę obrzęku

►

W przypadkach obrzęków możemy

W przypadkach obrzęków możemy

użyć technikę punktową z uciskiem.

użyć technikę punktową z uciskiem.

Energię zawsze dostosowujemy

Energię zawsze dostosowujemy

indywidualnie, mając na

indywidualnie, mając na

uwadze:

uwadze:

►

Wiek pacjenta

Wiek pacjenta

►

Okolicę ciała

Okolicę ciała

►

Etap choroby (ostry, podostry, przewlekły)

Etap choroby (ostry, podostry, przewlekły)

►

Stopień uwodnienia tkanki, grubość powłoki

Stopień uwodnienia tkanki, grubość powłoki

tłuszczowej, wielkość obrzęku.

tłuszczowej, wielkość obrzęku.

►

W pracy impulsowej ( 904nm) dostosowujemy

W pracy impulsowej ( 904nm) dostosowujemy

częstotliwość impulsów do aktualnego stanu

częstotliwość impulsów do aktualnego stanu

chorego:

chorego:

w stanach ostrych stosujemy mniejsze

w stanach ostrych stosujemy mniejsze

częstotliwości, które działają przeciwbólowo,

częstotliwości, które działają przeciwbólowo,

natomiast w przewlekłych wskazane jest

natomiast w przewlekłych wskazane jest

stosowanie wyższych częstotliwości

stosowanie wyższych częstotliwości

działających regeneracyjnie

działających regeneracyjnie

i przeciwzapalnie.

i przeciwzapalnie.

Magnetoterapia

Magnetoterapia

Efekty kliniczne magnetoterapii

Efekty kliniczne magnetoterapii



przeciwbólowe

przeciwbólowe



uspokajające

uspokajające



przeciwzapalne,

przeciwzapalne,



przeciwobrzękowe

przeciwobrzękowe



zwiększenie procesów utylizacji tlenu i

zwiększenie procesów utylizacji tlenu i

oddychania tkankowego

oddychania tkankowego



zwiększenie przepływu krwi w naczyniach

zwiększenie przepływu krwi w naczyniach

tętniczych i w kapilarach

tętniczych i w kapilarach

Metodyka zabiegu

Metodyka zabiegu

CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW

CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW

-

w stanach ostrych (1 – 5)Hz

w stanach ostrych (1 – 5)Hz

-

w stanach podostrych (5 – 20)Hz

w stanach podostrych (5 – 20)Hz

-

w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz

w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz

INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO

INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO

-

w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B

w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B





3mT

3mT

-

w stanach podostrych B

w stanach podostrych B





5mT

5mT

-

w leczeniu schorzeń przewlekłych B

w leczeniu schorzeń przewlekłych B





5mT.

5mT.

KSZTAŁT POLA

KSZTAŁT POLA

-

impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach i

impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach i

urazach narządu ruchu

urazach narządu ruchu

Zabiegi w fazie przewlekłej

Zabiegi w fazie przewlekłej

choroby

choroby

►

Sonoterapia (fonoforeza)

Sonoterapia (fonoforeza)

►

Elektroterapia (prądy diadynamiczne,

Elektroterapia (prądy diadynamiczne,

jonoforeza, TENS, prądy interferencyje)

jonoforeza, TENS, prądy interferencyje)

►

Pole elektromagnetyczne wielkiej

Pole elektromagnetyczne wielkiej

częstotliwości (diatermia krótkofalowa)

częstotliwości (diatermia krótkofalowa)

►

Promieniowanie IR (lampa Sollux)

Promieniowanie IR (lampa Sollux)

►

Parafinoterapia

Parafinoterapia

►

Borowina

Borowina

Sonoterapia

Sonoterapia

Biologiczne działanie fali

Biologiczne działanie fali

ultradźwiękowej jest

ultradźwiękowej jest

wypadkową działania mechanicznego,

wypadkową działania mechanicznego,

termicznego i fizykochemicznego.

termicznego i fizykochemicznego.

Działanie biologiczne

Działanie biologiczne

stanowi podstawę

stanowi podstawę

postępowania terapeutycznego. Każda zmiana

postępowania terapeutycznego. Każda zmiana

parametrów fizycznych

parametrów fizycznych

t.j. częstotliwości, gęstości mocy, czasu zabiegu,

t.j. częstotliwości, gęstości mocy, czasu zabiegu,

pociąga za sobą zmiany w działaniu

pociąga za sobą zmiany w działaniu

mechanicznym, termicznym i fizykochemicznym

mechanicznym, termicznym i fizykochemicznym

oraz warunkuje zmienioną reakcję biologiczną

oraz warunkuje zmienioną reakcję biologiczną

Skutki biologiczne wywołane przez falę

Skutki biologiczne wywołane przez falę

ultradźwiękową w organizmie to:

ultradźwiękową w organizmie to:

►

działanie przeciwbólowe

działanie przeciwbólowe

►

zmniejszenie napięcia mięśni

zmniejszenie napięcia mięśni

►

powstawanie związków aktywnych biologicznie

powstawanie związków aktywnych biologicznie

►

wpływ na enzymy ustrojowe

wpływ na enzymy ustrojowe

►

rozszerzenie naczyń krwionośnych

rozszerzenie naczyń krwionośnych

►

stabilizacja układu współczulnego

stabilizacja układu współczulnego

►

hamowanie procesów zapalnych

hamowanie procesów zapalnych

►

przyspieszenie wchłaniania tkankowego

przyspieszenie wchłaniania tkankowego

►

uwalnianie substancji histaminopodobnych w

uwalnianie substancji histaminopodobnych w

ilościach aktywnych biologicznie

ilościach aktywnych biologicznie

Parametry zabiegu

Parametry zabiegu

Częstotliwość fali

Częstotliwość fali

►

W oparciu o znajomość wartości głębokości

W oparciu o znajomość wartości głębokości

połówkowej wybrane zostały dwie

połówkowej wybrane zostały dwie

częstotliwości fali ultra-dźwiękowej stosowane

częstotliwości fali ultra-dźwiękowej stosowane

do terapii:

do terapii:

►

Energia fali o częstotliwości

Energia fali o częstotliwości 1MHz

1MHz

jest powoli

jest powoli

pochłaniana przez tkanki i stosowana jest do

pochłaniana przez tkanki i stosowana jest do

leczenia schorzeń zlokalizowanych na

leczenia schorzeń zlokalizowanych na

głębokości do 3 cm

głębokości do 3 cm

►

Szybka absorpcja energii fali o częstotliwości

Szybka absorpcja energii fali o częstotliwości

3MHz

3MHz

jest wykorzystywana do terapii schorzeń

jest wykorzystywana do terapii schorzeń

zlokalizowanych do 1 cm

zlokalizowanych do 1 cm

Fala ciągła-impulsowa

Fala ciągła-impulsowa

►

Fala ciągła o ile dawka jest duża wytwarza

Fala ciągła o ile dawka jest duża wytwarza

dużą ilość ciepła.

dużą ilość ciepła.

►

Fala ciągła o tej samej mocy ma mniejsza

Fala ciągła o tej samej mocy ma mniejsza

moc średnią, więc mniejszy efekt termiczny,

moc średnią, więc mniejszy efekt termiczny,

a czasem do pominięcia (np. 0.5 W/cm

a czasem do pominięcia (np. 0.5 W/cm

2

2

w

w

impulsie 1:4 dostarcza tej samej energii co

impulsie 1:4 dostarcza tej samej energii co

0.1 W/cm

0.1 W/cm

2

2

w trybie ciągłym.

w trybie ciągłym.

►

decyzja o wyborze – jak ostry jest proces

decyzja o wyborze – jak ostry jest proces

chorobowy (w stanach ostrych aby uniknąć

chorobowy (w stanach ostrych aby uniknąć

ogrzania stosuje się falę impulsową)

ogrzania stosuje się falę impulsową)

Gęstość mocy fali

Gęstość mocy fali

ultradźwiękowej

ultradźwiękowej

►

W stanach podostrych stosuje się

W stanach podostrych stosuje się

dawki słabe

dawki słabe

(0,05-0,5 W/cm2)

(0,05-0,5 W/cm2)

►

W stanach przewlekłych dawki

W stanach przewlekłych dawki

średnie

średnie

(0,5-1 W/cm2).

(0,5-1 W/cm2).

Fonoforeza

Fonoforeza

Fonoforeza jest to zabieg polegający na

Fonoforeza jest to zabieg polegający na

wprowadzaniu leku za pomocą

wprowadzaniu leku za pomocą

ultradźwięków do tkanek leżących pod

ultradźwięków do tkanek leżących pod

skórą. Efekt leczniczy zależy nie tylko od

skórą. Efekt leczniczy zależy nie tylko od

wpływu ultradźwięków, ale również od

wpływu ultradźwięków, ale również od

rodzaju zastosowanego leku. Najczęściej

rodzaju zastosowanego leku. Najczęściej

stosowanymi lekami są preparaty o

stosowanymi lekami są preparaty o

działaniu przeciwzapalnym,

działaniu przeciwzapalnym,

przeciwbólowym i poprawiającym ukrwienie

przeciwbólowym i poprawiającym ukrwienie

Elektroterapia

Elektroterapia

Jonoforeza

Jonoforeza

Za pomocą prądu stałego

Za pomocą prądu stałego

możemy

możemy

wprowadzić do tkanek jony

wprowadzić do tkanek jony

leków

leków

o działaniu przeciwbólowym

o działaniu przeciwbólowym

i przeciwzapalnym.

i przeciwzapalnym.

Prądy diadynamiczne

Prądy diadynamiczne

Działanie prądów diadynamicznych

Działanie prądów diadynamicznych

polega na efektach przeciwbólowych

polega na efektach przeciwbólowych

(analgetycznych) oraz specyficznym

(analgetycznych) oraz specyficznym

dynamizmie w powstawaniu reakcji

dynamizmie w powstawaniu reakcji

fizjologicznych w tkankach

fizjologicznych w tkankach

►

Prądy DF, CP, LP działają przeciwbólowo.

Prądy DF, CP, LP działają przeciwbólowo.

►

Prąd CP zwiększa ukrwienie.

Prąd CP zwiększa ukrwienie.

►

Prądy CP i LP działają troficznie i

Prądy CP i LP działają troficznie i

sprzyjają resorpcji.

sprzyjają resorpcji.

TENS

TENS

►

pobudza miejscowo ukrwienie przez
co przyspiesza gojenie uszkodzonych
tkanek, powoduje redukcję obrzęków,
usunięcie produktów przemiany
materii i mediatorów zapalenia

►

zapobiega zanikom mięśniowym,
reguluje napięcie mięśniowe

►

podwyższa próg odczuwania bólu

►

Praktyczne zastosowanie teorii

Praktyczne zastosowanie teorii

kontrolowanego przepustu

kontrolowanego przepustu

rdzeniowego doprowadziło, na polu

rdzeniowego doprowadziło, na polu

kontroli bólu, do badań nad

kontroli bólu, do badań nad

znalezieniem metod stymulacji

znalezieniem metod stymulacji

najodpowiedniejszych dla modulacji

najodpowiedniejszych dla modulacji

bólu. Stymulacja taka była

bólu. Stymulacja taka była

identyfikowana impulsami

identyfikowana impulsami

elektrycznymi, które ogólnie nazwano

elektrycznymi, które ogólnie nazwano

TENS

TENS (Przezskórna elektrostymulacja

(Przezskórna elektrostymulacja

nerwów).

nerwów).

►

Dla impulsów poniżej 200 μs można

Dla impulsów poniżej 200 μs można

wybiórczo pobudzać włókna grube (A), w

wybiórczo pobudzać włókna grube (A), w

szerokim zakresie natężeń, unikając

szerokim zakresie natężeń, unikając

pobudzenia włókien cienkich. Rola jaką

pobudzenia włókien cienkich. Rola jaką

odgrywa częstotliwość bodźców na efekt

odgrywa częstotliwość bodźców na efekt

przeciwbólowy nie wyjaśniono w pełni;

przeciwbólowy nie wyjaśniono w pełni;

jednakże, według autorów, niskie

jednakże, według autorów, niskie

częstotliwości (do 10 Hz), zgodne z

częstotliwości (do 10 Hz), zgodne z

technikami akupunktury) wydają się

technikami akupunktury) wydają się

determinować opóźnioną, mniej intensywną,

determinować opóźnioną, mniej intensywną,

lecz bardziej trwałą odpowiedź.

lecz bardziej trwałą odpowiedź.

►

Dla TENS o niskiej częstotliwości

Dla TENS o niskiej częstotliwości

została zaproponowana przez

została zaproponowana przez

Eriksona i Sjolunda nazwa BURST

Eriksona i Sjolunda nazwa BURST

(ciąg impulsów o dużym natężeniu).

(ciąg impulsów o dużym natężeniu).

Zgodnie z ich hipotezą ból przewlekły

Zgodnie z ich hipotezą ból przewlekły

jest ściśle związany z hipoaktywnością

jest ściśle związany z hipoaktywnością

systemu kontroli uwalniania endorfin

systemu kontroli uwalniania endorfin

lub ze wzrostem zużycia uwolnionych

lub ze wzrostem zużycia uwolnionych

endorfin.

endorfin.

►

Technika BURST jest metodą

Technika BURST jest metodą

agresywną i nie jest wskazana u osób

agresywną i nie jest wskazana u osób

z przeczulicą , czy u pacjentów w

z przeczulicą , czy u pacjentów w

ostrej fazie bólu. W ciągu impulsów

ostrej fazie bólu. W ciągu impulsów

częstotliwość jest raczej duża,

częstotliwość jest raczej duża,

ponieważ niska częstotliwość może

ponieważ niska częstotliwość może

wywoływać nie do końca

wywoływać nie do końca

kontrolowaną stymulację (ciągi o

kontrolowaną stymulację (ciągi o

różnej ilości impulsów).

różnej ilości impulsów).

►

Odnośnie kształtu fali, obecnie uważa

Odnośnie kształtu fali, obecnie uważa

się, że impulsy dwukierunkowe

się, że impulsy dwukierunkowe

prostokątne są lepiej tolerowane.

prostokątne są lepiej tolerowane.

Ponadto, gdy wskazana jest

Ponadto, gdy wskazana jest

długotrwała stymulacja, impulsy

długotrwała stymulacja, impulsy

symetryczne (zero wartością średnią)

symetryczne (zero wartością średnią)

zapobiegają przed efektami

zapobiegają przed efektami

polaryzacji pod elektrodami, jak

polaryzacji pod elektrodami, jak

również z problemami polaryzacji przy

również z problemami polaryzacji przy

ułożeniu elektrod.

ułożeniu elektrod.

►

Dokładny wybór miejsca przyłożenia elektrod

Dokładny wybór miejsca przyłożenia elektrod

jest prawdopodobnie najważniejszym

jest prawdopodobnie najważniejszym

czynnikiem w osiągnięciu sukcesu w terapii

czynnikiem w osiągnięciu sukcesu w terapii

TENS.

TENS.

►

Najczęściej wybieranym rozwiązaniem jest

Najczęściej wybieranym rozwiązaniem jest

ułożenie elektro blisko punktu, gdzie

ułożenie elektro blisko punktu, gdzie

zlokalizowany jest ból. Taka technika

zlokalizowany jest ból. Taka technika

zapewnia zwykle dobre rezultaty.

zapewnia zwykle dobre rezultaty.

►

Jeżeli elektroda jest umiejscowiona

Jeżeli elektroda jest umiejscowiona

bezpośrednio nad punktem bólu, osiągnięte

bezpośrednio nad punktem bólu, osiągnięte

efekty są przypisywane (przynajmniej w

efekty są przypisywane (przynajmniej w

części) stymulacji leżącego w tym miejscu

części) stymulacji leżącego w tym miejscu

dermatomu, punktu spustowego bólu (trigger

dermatomu, punktu spustowego bólu (trigger

point), czy punktu akupunkturowego.

point), czy punktu akupunkturowego.

Przykładowe ułożenie elektrod

Przykładowe ułożenie elektrod

Prądy interferencyjne

Prądy interferencyjne

►

Leczenie prądami interferencyjnymi jest

Leczenie prądami interferencyjnymi jest

głównie zorientowane na terapię

głównie zorientowane na terapię

przeciwbólową. Jednakże ich wpływ na

przeciwbólową. Jednakże ich wpływ na

krążenie sprawia, że skuteczne są również w

krążenie sprawia, że skuteczne są również w

leczeniu obrzęków.

leczeniu obrzęków.

►

Ich efekt fizjologiczny wywierany na tkanki

Ich efekt fizjologiczny wywierany na tkanki

różni się w zależności od kilku czynników:

różni się w zależności od kilku czynników:



średniej częstotliwości nośnej

średniej częstotliwości nośnej



modulacji częstotliwości i zakresu zmiany

modulacji częstotliwości i zakresu zmiany

częstotliwości

częstotliwości



natężenia prądu

natężenia prądu

►

Programy o większej częstotliwości dają

Programy o większej częstotliwości dają

efekty przede wszystkim przeciwbólowe.

efekty przede wszystkim przeciwbólowe.

►

Prąd zdaje się oddziaływać na zakończenia

Prąd zdaje się oddziaływać na zakończenia

nerwów czuciowych z natychmiastowym

nerwów czuciowych z natychmiastowym

efektem przeciwbólowym.

efektem przeciwbólowym.

►

Jednakże, ponieważ okres refrakcji włókna

Jednakże, ponieważ okres refrakcji włókna

nerwowego wynosi około 1 ms,

nerwowego wynosi około 1 ms,

powtarzający się prąd o średniej

powtarzający się prąd o średniej

częstotliwości przypada na okres refrakcji,

częstotliwości przypada na okres refrakcji,

powodując natychmiastową adaptację.

powodując natychmiastową adaptację.

Proponowane częstotliwości w

Proponowane częstotliwości w

przypadku zmian zwyrodnieniowych

przypadku zmian zwyrodnieniowych

stawów kolanowych

stawów kolanowych

►

50-100Hz - efekt przeciwbólowy i
usprawnianie trofiki

►

90-100Hz - zmniejszenie napięcia
współczulnego układu nerwowego

►

0-100Hz znaczna zmiana przestrzenna
wektora interferencji – działanie
powyższych zakresów

Postępowanie

Postępowanie

fizykalne w chorobie

fizykalne w chorobie

zwyrodnieniowej

zwyrodnieniowej

stawu biodrowego

stawu biodrowego

Objawy

Objawy

►

Początek choroby jest dyskretny a pierwszymi objawami mogą być

Początek choroby jest dyskretny a pierwszymi objawami mogą być

osłabienie kończyny dolnej i uczucie zmęczenia.

osłabienie kończyny dolnej i uczucie zmęczenia.

►

Najwcześniejszym objawem choroby jest ból biodra, początkowo

Najwcześniejszym objawem choroby jest ból biodra, początkowo

zaostrzające się podczas ruchu lub przy obciążaniu stawu, a ustępują

zaostrzające się podczas ruchu lub przy obciążaniu stawu, a ustępują

lub zmniejszają się po odpoczynku.

lub zmniejszają się po odpoczynku.

►

W miarę postępu choroby ból staje się ciągły zarówno w ciągu dnia

W miarę postępu choroby ból staje się ciągły zarówno w ciągu dnia

jak i nocy, zmuszający chorego do przyjmowania leków

jak i nocy, zmuszający chorego do przyjmowania leków

przeciwbólowych. Zmniejsza się ruchomość stawów oraz pojawiają

przeciwbólowych. Zmniejsza się ruchomość stawów oraz pojawiają

się przykurcze zgięciowe, stawy stają się bolesne przy dotyku, a w

się przykurcze zgięciowe, stawy stają się bolesne przy dotyku, a w

czasie ruchu zauważalne jest trzeszczenie lub "tarcie".

czasie ruchu zauważalne jest trzeszczenie lub "tarcie".

►

U niektórych pacjentów choroba objawia się bólem kolana, co wynika

U niektórych pacjentów choroba objawia się bólem kolana, co wynika

z podrażnienia zakończeń nerwu zasłonowego znajdujących się w

z podrażnienia zakończeń nerwu zasłonowego znajdujących się w

torebce stawu biodrowego.

torebce stawu biodrowego.

►

W przebiegu choroby zwyrodnieniowej dochodzi do powiększanie się i

W przebiegu choroby zwyrodnieniowej dochodzi do powiększanie się i

zniekształcenie obrysów stawów co jest wywołane rozrostem

zniekształcenie obrysów stawów co jest wywołane rozrostem

chrząstki, kości, więzadeł, ścięgien i torebek oraz przewlekłym

chrząstki, kości, więzadeł, ścięgien i torebek oraz przewlekłym

stanem zapalnym błony maziowej.

stanem zapalnym błony maziowej.

►

Ograniczenie ruchów biodra dotyczy przede wszystkim odwiedzenia i

Ograniczenie ruchów biodra dotyczy przede wszystkim odwiedzenia i

rotacji wewnętrznej.

rotacji wewnętrznej.

►

Oszczędzanie chorej kończyny doprowadza do zaników mięśniowych

Oszczędzanie chorej kończyny doprowadza do zaników mięśniowych

w obrębie uda i pośladka. W przebiegu choroby zwyrodnieniowej

w obrębie uda i pośladka. W przebiegu choroby zwyrodnieniowej

stawu biodrowego może występować skrócenie kończyny i utykanie

stawu biodrowego może występować skrócenie kończyny i utykanie

podczas chodzenia.

podczas chodzenia.

Choroba zwyrodnieniowa lewego

stawu biodrowego

Laseroterapia

Laseroterapia

►

Ze względu na głęboką lokalizację

Ze względu na głęboką lokalizację

schorzenia wybieramy długości fali

schorzenia wybieramy długości fali

penetrujące głębiej (810, 820,830 nm)

penetrujące głębiej (810, 820,830 nm)

Zalecenia

Zalecenia

►

Dobre efekty uzyskuje się

Dobre efekty uzyskuje się

przy zastosowaniu światła

przy zastosowaniu światła

podczerwonego

podczerwonego

►

Dawka energii: 8-12 J/cm

Dawka energii: 8-12 J/cm

2

2

►

Moc promieniowania:

Moc promieniowania:

500mW

500mW

►

Ilość zabiegów: codziennie,

Ilość zabiegów: codziennie,

10x w serii

10x w serii

►

Technika zabiegu: sonda

Technika zabiegu: sonda

ręczna, kontaktowo (z

ręczna, kontaktowo (z

uciskiem)

uciskiem)

Magnetoterapia

Magnetoterapia

``Charakterystyczną cechą pola

``Charakterystyczną cechą pola

magnetycznego jest

magnetycznego jest PRZENIKANIE

PRZENIKANIE

,

,

bez zmiany natężenia i kierunku,

bez zmiany natężenia i kierunku,

zarówno przez wszystkie struktury

zarówno przez wszystkie struktury

organizmu (inne postacie energii

organizmu (inne postacie energii

ulegają pochłonięciu przez tkanki na

ulegają pochłonięciu przez tkanki na

określonej głębokości), dlatego

określonej głębokości), dlatego

stosowanie go w schorzeniach leżących

stosowanie go w schorzeniach leżących

głęboko jest w pełni uzasadnione.

głęboko jest w pełni uzasadnione.

Krioterapia

Krioterapia

Efekty miejscowe

Efekty miejscowe

►

poprawa ukrwienia

poprawa ukrwienia

►

działanie przeciwbólowe

działanie przeciwbólowe

►

poprawa rozciągliwości kolagenowej

poprawa rozciągliwości kolagenowej

tkanki łącznej

tkanki łącznej

►

poprawa lepkości mazi stawowej

poprawa lepkości mazi stawowej

►

poprawa trofiki tkanek

poprawa trofiki tkanek

►

zwiększenie fagocytozy

zwiększenie fagocytozy

Bardzo dobre efekty przynosi zastosowanie

Bardzo dobre efekty przynosi zastosowanie

krioterapii bezpośrednio przed kinezyterapią!

krioterapii bezpośrednio przed kinezyterapią!

Prądy interferencyjne

Prądy interferencyjne

Zalecenia

Zalecenia

►

Technika 4-polowa

Technika 4-polowa

►

Można użyć elektrod

Można użyć elektrod

podciśnieniowych

podciśnieniowych

►

Częstotliwość 50-100

Częstotliwość 50-100

Hz lub 0-100 Hz

Hz lub 0-100 Hz

►

Czas 15 min

Czas 15 min

W okresach wolnych od zaostrzeń

W okresach wolnych od zaostrzeń

bardzo dobre efekty uzyskuje się po

bardzo dobre efekty uzyskuje się po

zastosowaniu różnych form

zastosowaniu różnych form

ciepłolecznictwa:

ciepłolecznictwa:

►

Stosowanie promieniowania IR

►

Ultradźwięki (fonoforeza)

►

Prądy wielkiej częstotliwości
(DKF-fala ciągła i impulsowa)

►

Borowina

►

Parafina

►

Parafango

Postępowanie fizykalne

Postępowanie fizykalne

w chorobie

w chorobie

zwyrodnieniowej

zwyrodnieniowej

małych stawów

małych stawów

Cechy charakterystyczne:

Cechy charakterystyczne:



Bolesność papacyjna

Bolesność papacyjna



Obrzęki

Obrzęki



Ograniczenie ruchomości

Ograniczenie ruchomości



Deformacje!

Deformacje!

-

-

dużo łatwiej zauważalne niż w wypadku

dużo łatwiej zauważalne niż w wypadku

chorób dużych stawów

chorób dużych stawów

- guzki Heberdena

- guzki Heberdena

- guzki Boucharda

- guzki Boucharda

Postępowanie fizykalne

Postępowanie fizykalne

W fazie ostrej choroby:

W fazie ostrej choroby:

►

Krioterapia

Krioterapia

►

Magnetoterapia

Magnetoterapia

►

Laseroterapia

Laseroterapia

W fazie przewlekłej i podoostrej:

W fazie przewlekłej i podoostrej:

►

Promieniowanie IR

Promieniowanie IR

►

Diadynamik

Diadynamik

►

Jonoforeza

Jonoforeza

►

Ultradźwięki

Ultradźwięki

►

Balneoterapia

Balneoterapia

W przypadku ciężkich zmian

W przypadku ciężkich zmian

zniekształcających przeciwwskazane są

zniekształcających przeciwwskazane są

zabiegi wywołujące głębokie

zabiegi wywołujące głębokie

przegrzanie, takie jak:

przegrzanie, takie jak:

►

gorące kąpiele,

gorące kąpiele,

►

zabiegi borowinowe,

zabiegi borowinowe,

►

zabiegi parafinowe lub z masy Fango,

zabiegi parafinowe lub z masy Fango,

►

diatermia krótkofalowa,

diatermia krótkofalowa,

►

diatermia mikrofalowa.

diatermia mikrofalowa.

Zabiegi te wzmagają istniejącą

Zabiegi te wzmagają istniejącą

osteoporozę oraz mogą przez wywołanie

osteoporozę oraz mogą przez wywołanie

przekrwienia pobudzać procesy

przekrwienia pobudzać procesy

ziarninowania i odczyny osteofityczne.

ziarninowania i odczyny osteofityczne.

Postępowanie

Postępowanie

fizykalne w chorobie

fizykalne w chorobie

zwyrodnieniowej

zwyrodnieniowej

kręgosłupa

kręgosłupa

►

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa

(

(

spondyloarthrosis

spondyloarthrosis

) polega na przedwczesnym

) polega na przedwczesnym

zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących

zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących

staw (chrząstki stawowej, warstwy

staw (chrząstki stawowej, warstwy

podchrzęstnej kości, płynu stawowego, torebki

podchrzęstnej kości, płynu stawowego, torebki

stawowej, więzadeł i mięśni).

stawowej, więzadeł i mięśni).

►

W przebiegu choroby dochodzi do uszkodzenia

W przebiegu choroby dochodzi do uszkodzenia

chrząstki stawowej, przebudowy kości z

chrząstki stawowej, przebudowy kości z

tworzeniem wyrośli kostnych (tzw. osteofitów),

tworzeniem wyrośli kostnych (tzw. osteofitów),

stwardnienia warstwy podchrzęstnej oraz do

stwardnienia warstwy podchrzęstnej oraz do

powstawania torbieli podchrzęstnych.

powstawania torbieli podchrzęstnych.

►

W obrębie kręgosłupa zmiany zwyrodnieniowe

W obrębie kręgosłupa zmiany zwyrodnieniowe

mogą dotyczyć:

mogą dotyczyć:

- krążka międzykręgowego

- krążka międzykręgowego

- trzonów kręgowych - spondyloza

- trzonów kręgowych - spondyloza

- stawów międzykręgowych - spondyloartroza

- stawów międzykręgowych - spondyloartroza

Postacie kliniczne

Postacie kliniczne

Zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie mogą dotyczyć

Zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie mogą dotyczyć

różnych elementów, a przez to powodować różne objawy.

różnych elementów, a przez to powodować różne objawy.

Uszkodzone mogą być:

Uszkodzone mogą być:

►

stawy pomiędzy wyrostkami stawowymi kręgów, co wywołuje

stawy pomiędzy wyrostkami stawowymi kręgów, co wywołuje

tępe bóle głównie w pozycji stojącej i u chorych z pogłębioną

tępe bóle głównie w pozycji stojącej i u chorych z pogłębioną

lordozą lub spłyconą kyfozą

lordozą lub spłyconą kyfozą

►

stawy na tylno-bocznych powierzchniach, trzonach kręgów

stawy na tylno-bocznych powierzchniach, trzonach kręgów

szyjnych (zwane stawami Luschki) – charakterystyczne są

szyjnych (zwane stawami Luschki) – charakterystyczne są

tutaj bóle karku podczas ruchów obrotowych głową (tzw.

tutaj bóle karku podczas ruchów obrotowych głową (tzw.

„objaw wstecznego biegu”);

„objaw wstecznego biegu”);

►

trzony kręgów i łuki kręgowe, co powoduje dolegliwości przy

trzony kręgów i łuki kręgowe, co powoduje dolegliwości przy

staniu i chodzeniu;

staniu i chodzeniu;

►

stawy pomiędzy żebrami a wyrostkami poprzecznymi kręgów

stawy pomiędzy żebrami a wyrostkami poprzecznymi kręgów

– w tym schorzeniu typowe są przewlekłe tępe bóle pleców;

– w tym schorzeniu typowe są przewlekłe tępe bóle pleców;

►

trzony kręgowe, tworzące duże zmiany wytwórcze w postaci

trzony kręgowe, tworzące duże zmiany wytwórcze w postaci

„dziobów papuzich” lub „ściekającej stearyny”, co powoduje

„dziobów papuzich” lub „ściekającej stearyny”, co powoduje

istotne zmniejszenie elastyczności kręgosłupa, rzadziej

istotne zmniejszenie elastyczności kręgosłupa, rzadziej

przewlekłe umiarkowane bóle;

przewlekłe umiarkowane bóle;

►

wyrostki kolczyste;

wyrostki kolczyste;

►

więzadła, które ulegają wapnieniu i kostnieniu

więzadła, które ulegają wapnieniu i kostnieniu

.

.

Prawidłowy kanał

Prawidłowy kanał

kręgowy

kręgowy

Zwężony kanał

kręgowy wskutek

zmian

zwyrodnieniowych

Inne objawy:

Inne objawy:

Inne dolegliwości w chorobie

Inne dolegliwości w chorobie

zwyrodnieniowej kręgosłupa to:

zwyrodnieniowej kręgosłupa to:

►

bóle promieniujące wzdłuż kończyny

bóle promieniujące wzdłuż kończyny

(zespół szyja-bark, rwa kulszowa)

(zespół szyja-bark, rwa kulszowa)

►

bóle opasujące,

bóle opasujące,

►

bóle w klatce piersiowej,

bóle w klatce piersiowej,

►

bóle i zawroty głowy oraz szum w uszach

bóle i zawroty głowy oraz szum w uszach

w przypadku zmian w kręgach szyjnych,

w przypadku zmian w kręgach szyjnych,

►

zaniki i niedowłady mięśniowe.

zaniki i niedowłady mięśniowe.

Zmiany zwyrodnieniowe odcinka

Zmiany zwyrodnieniowe odcinka

szyjnego kręgosłupa

szyjnego kręgosłupa

Jeśli proces dotyczy odcinka szyjnego

Jeśli proces dotyczy odcinka szyjnego

kręgosłupa - dochodzi do ucisku na naczynia

kręgosłupa - dochodzi do ucisku na naczynia

krwionośne, co może powodować:

krwionośne, co może powodować:

►

zawroty głowy,

zawroty głowy,

►

zaburzenia świadomości

zaburzenia świadomości

►

przewlekłe bóle barku, a przepuklina krążka

przewlekłe bóle barku, a przepuklina krążka

wywołuje ucisk na nerwy, objawiający się

wywołuje ucisk na nerwy, objawiający się

bólami promieniującymi do ręki (rwa

bólami promieniującymi do ręki (rwa

ramienna).

ramienna).

Choroba zwyrodnieniowa części

szyjnej kręgosłupa

Postępowanie fizykalne

Postępowanie fizykalne

Faza ostra

Faza ostra

►

laseroterapia

laseroterapia

►

magnetoterapia

magnetoterapia

►

jonoforeza

jonoforeza

W bólu promieniującym:

W bólu promieniującym:

►

galwanizacja podłużna, anodowa, zstępująca

galwanizacja podłużna, anodowa, zstępująca

►

TENS

TENS

►

Prądy interferencyjne (IF-Vector; 50-100Hz,

Prądy interferencyjne (IF-Vector; 50-100Hz,

90-100 Hz, 0-100 Hz) )

90-100 Hz, 0-100 Hz) )

Faza przewlekła

Faza przewlekła

►

Zabiegi cieplne

Zabiegi cieplne

-

parafina

parafina

-

borowina

borowina

-

ultradźwięki (fonoforeza)

ultradźwięki (fonoforeza) (nie

(nie

wykonujemy zabiegu powyżej C

wykonujemy zabiegu powyżej C

3

3

!!!)

!!!)

-

lampa sollux (IR)

lampa sollux (IR)

Zmiany zwyrodnieniowe odcinka

Zmiany zwyrodnieniowe odcinka

lędźwiowego kręgosłupa

lędźwiowego kręgosłupa

Faza ostra

Faza ostra

►

laseroterapia

laseroterapia

►

magnetoterapia

magnetoterapia

►

jonoforeza

jonoforeza

►

krioterapia

krioterapia

W bólu promieniującym:

W bólu promieniującym:

►

galwanizacja podłużna, anodowa, zstępująca

galwanizacja podłużna, anodowa, zstępująca

►

TENS

TENS

►

Prądy interferencyjne (IF-Vector; 50-100Hz,

Prądy interferencyjne (IF-Vector; 50-100Hz,

90-100 Hz, 0-100 Hz) )

90-100 Hz, 0-100 Hz) )

Faza przewlekła

Faza przewlekła

►

Zabiegi cieplne

Zabiegi cieplne

-

parafina

parafina

-

borowina

borowina

-

ultradźwięki (fonoforeza)

ultradźwięki (fonoforeza)

-

DKF (fala ciągła i impulsowa)

DKF (fala ciągła i impulsowa)

-

lampa sollux (IR)

lampa sollux (IR)

-

elektrostymulacja osłabionych mięśni

elektrostymulacja osłabionych mięśni

Choroba zwyrodnieniowa

Choroba zwyrodnieniowa

kręgosłupa piersiowego

kręgosłupa piersiowego

kręgosłupa

kręgosłupa

Przyczyny:

• Choroba Scheuermanna
• Skoliozy
• Krzywica
• Urazy

Objawy:

• Tępy, rozlany ból pleców
• Nerwoból międzyżebrowy

Zmiany dotyczą wielu kręgów i występują

głównie u osób starszych.

Postępowanie fizykalne

Postępowanie fizykalne

W nerwobólu międzyżebrowym:

W nerwobólu międzyżebrowym:

►

galwanizacja anodowa, podłużna

galwanizacja anodowa, podłużna

►

TENS

TENS

►

laseroterapia

laseroterapia

►

magnetoterapia

magnetoterapia

►

lampa Sollux (filtr niebieski)

lampa Sollux (filtr niebieski)

Zabiegi na odcinek Th

Zabiegi na odcinek Th

kręgosłupa

kręgosłupa

►

galwanizacja podłużna

galwanizacja podłużna

►

jonoforeza z leków przeciwbólowych

jonoforeza z leków przeciwbólowych

►

DD

DD

►

TENS

TENS

►

prądy interferencyjne

prądy interferencyjne

►

parafina, borowina, parafango

parafina, borowina, parafango

►

lampa Sollux, filtr czerwony

lampa Sollux, filtr czerwony

►

DKF (fala ciągła i impulsowa)

DKF (fala ciągła i impulsowa)

►

krioterapia

krioterapia

►

laseroterapia

laseroterapia

►

magnetoterapia

magnetoterapia

Dziękuję za

Dziękuję za

uwagę !

uwagę !