Projektowanie procesów

technologicznych i

biotechnologicznych

prof. dr hab. inż. Antoni Kunicki

ETAPY WDRAŻANIA POMYSŁU

1a Badania laboratoryjne w skali kilkunastu gramów do kilku kilogramów. Aparatura

szklana; proces prowadzony zwykle w sposób periodyczny

PARAMETRY:

czas rodzaj reagentów

temperatura trwałość produktu

stosunki molowe reagentów odpady i ich utylizacja

rozpuszczalniki

stężenia

ciśnienie

katalizator

sposób wydzielania

1b Badania w miniaturowej aparaturze metalowej umożliwiającej prowadzenie

procesu w sposób periodyczny lub ciągły; skala od kilkunastu gramów do

kilkunastu kilogramów

2 Skala wielkolaboratoryjna od kilku do kilkudziesięciu razy większa od skali

laboratoryjnej

3 Instalacja w skali ułamkowo-technicznej. Skala od kilkudziesięciu do kilkuset

kilogramów

4

Zamiast skali ułamkowo-technicznej można wybudować w skali większej jedynie

newralgiczne węzły projektowanej instalacji

5

Instalacja pilotowa – skala mniejsza od projektowanej instalacji przemysłowej

6

Instalacja przemysłowa

TAJEMNICA SUKCESU FIRMY

Najważniejszym elementem każdej działalności, która ma przynieść sukces
finansowy firmie jest odbiorca produkcji lub usługi

Działalność firmy tak ustawiona, aby firma swoimi wyrobami czy usługami
mogła spełniać oczekiwania i wymagania klienta

KONKURENCJA

-

Sytuacja gospodarcza po II wojnie światowej w Europie sprawiła, że popyt
był większy od podaży praktycznie w każdym obszarze rynku co
powodowało, że producenci niezbyt uważnie przyglądali się swoim
konkurentom

-

W latach 70-tych ubiegłego wieku podaż wyrobów była większa od
popytu. Towary o porównywalnych parametrach, cechach, jakości
oferowane były przez wielu wytwórców

Co decydowało, że jedne produkty sprzedawały się bardzo dobrze, a inne

zalegały magazyny i półki sklepowe?

MARKETING

CO TO JEST MARKETING

Marketing to:

-planowanie i wdrażanie programów działań, których efektem jest
pożądana liczba transakcji na rynku

Sposób postępowania

- wyznaczenie działań prowadzących do zwiększenia sprzedaży
- zebranie niezbędnych danych dla ustalenia rozwiązań
prowadzących do osiągnięcia tego celu

- szybkie reagowanie na zachodzące zmiany na rynku klienta, a
także w technologiach wytwarzania produktu

Jak zainteresować klienta produktem

Prosta reklama

– to niekiedy wystarczający sposób powiadomienia i

zainteresowania potencjalnego nabywcy o wyrobach firmy

Kampania reklamowa –

nie zawsze musi przynieść spodziewane efekty

-

Działania firmy nastawione na odbiorcę produktów firmy

- Produkt zaspokaja, a niekiedy wyprzedza potrzeby klienta

Warunek – firma dzięki takiemu postępowaniu osiągnie zysk

ANALIZA MARKETINGOWYA

System analiz marketingowych obejmuje :

- rynek i jego segmenty

- firmę i jej funkcje

- marketing mix

- środowisko

RYNEK

Rynek – to potencjalni klienci indywidualni czy firmy posiadający potrzeby
lub pragnienia poparte posiadaniem pieniędzy

Segmenty rynku – to np. :

- firmy o określonej wielkości

- firmy o wybranej lokalizacji

- wiek nabywcy

- nabywca zorientowany cenowo

- nabywca zorientowany rodzajowo

- nabywca kierujący się typem obsługi

Na rynku samochodowym jest np. grupa klientów, którzy kupią samochód
pod warunkiem, że będzie – ekonomiczny
- ładowny
- szybki
- bezpieczny
- czerwony

Aby osiągnąć sukces należy wyselekcjonować docelowe segmenty
rynku i do tych segmentów dostosować produkcję i działania
marketingowe

Marketing może być:

-niezróżnicowany

-zróżnicowany

Marketing niezróżnicowany

np. jednego napoju produkowanego przez

firmę:

- jeden asortyment produkcji

- napój o jednym smaku

- jednakowe opakowania

- prosta reklama

- nie prowadzi się badań marketingowych co minimalizuje koszty

sprzedaży

Marketing zróżnicowany

np. w branży kosmetycznej

- dostrzegane zróżnicowanie potrzeb w produktach związane z

płcią

- można różnicować rynek kobiet:

kobiety zwykłe

kobiety modne

kobiety o cechach męskich

kobiety młode

kobiety dojrzałe

FIRMA I JEJ FUNKCJE

Firma która dysponuje:

- kapitałem

- siłą roboczą

może spełniać swoją funkcję jaką są:

- produkcja

- obrót kapitałem

ma więc szansę osiągnąć zysk

W firmie dochodzi do sprzeczności interesów pomiędzy np.

- działem sprzedaży a działem produkcji

- produkcją a działem finansowym

Zrozumienie tych mechanizmów umożliwia redukowanie zbędnych napięć w
firmie

MARKETING MIX

Marketing mix – zajmuje się filozofia kupowania

Czy kupujemy buty aby było nam:

- ciepło

- abyśmy mieli suche stopy

NIE!!!

Kupujemy buty aby czuć się:

- męsko

- kobieco

- silnie

- oryginalnie

- młodo

- czarująco

Sprzedaje się emocje, a nie buty

Kupowanie jest więc emocjonalnym przeżyciem

Marketing mix zajmuje się też komunikacją firmy z odbiorcą obecnym i

potencjalnym

Formy komunikacji:

- reklama

- marketing bezpośredni

- promocja sprzedaży

- public relation (wizerunek firmy)

- sprzedaż osobista

REKLAMA –

płatna forma prezentacji i promocji wyrobu

cel

– wspomaganie sprzedaży maksymalnej liczby produktów przy najmniejszych

nakładach finansowych

forma

- środki masowego przekazu, ulotki, biuletyny, tablice ogłoszeń

zasięg

– krajowy, lokalny, światowy

odbiorca

– indywidualny, hurtowy, przemysł

Reklama ma:

- nakłonić do wypróbowania wyrobów firmy

- nakłonić do ponownego ich kupienia

- wywołać niepokój

( inna pasta nie jest tak skuteczna )

- uspokoić

( kupiła Pani nasz krem do suchej cery – doskonały wybór )

Marketing bezpośredni

- listy

- telefony

- faxy

- poczta elektroniczna

- katalogi

Promocja sprzedaży – zastosowanie bodźców ekonomicznych pobudzających

sprzedaż towarów

- konkursy z nagrodami

- próbki wyrobów

- wyrób w większym opakowaniu i w niezmienionej cenie

- rabaty

- posezonowa obniżka cen

- wycieczki dla klientów

Cel – zwiększenie sprzedaży np. w „sezonie martwym”

Public relation –

promowanie i ochrona wizerunku firmy

- dobrze graficznie zaprojektowana wizytówka

- interesująco opracowana firmówka

- wygląd personelu

- informacje o firmie w środkach masowego przekazu

- seminaria, konferencje organizowane przez firmę

- akcje dobroczynne

- sponsoring ( popieranie finansowe )

Sprzedaż osobista – targi, pokazy, itp

ŚRODOWISKO

Analiza –czynników mogących mieć wpływ na popyt produktów firmy

- trendy ekonomicznych

- zmiany technologiczne

- czynniki prawne

- zmiany w rozmiarze rynku

- ocena konkurencji

- zmiany w preferencjach klientów

- inne

Stały plan okresowych analiz działań marketingowych w firmie

-ocena sytuacji bieżącej
- ocena możliwości i problemów firmy
- strategia firmy
- plan operacyjny (jak wykonać )
- prognoza strat i zysków
- kontrola realizacji zaleceń wynikających z analizy w/w punktów

faza wprowadzania faza wzrostu faza nasycenia faza schyłku faza wycofania

Sprzedaż Zysk

Czas

Zysk

Sprzedaż

CYKL ŻYCIA PRODUKTU

(sprzedaż x cena) – ( koszty produkcji + dystrybucja + marketing ) =
zysk

wpływy

wydatki

WYBÓR PRODUKTU

Podjęto decyzję po analizie:

- możliwości technicznych

- wstępnych analizach ekonomicznych

- rozpoznaniu zapotrzebowania na produkt

o rozpoczęciu produkcji wprowadzanego w leczeniu chorób

nowotworowych Cp

2

TiCl

2

– związku, który dawniej był stosowany jako

składnik katalizatorów polimeryzacji olefin. Należy oczekiwać, że
synteza tego związku nie jest już objęta żadną własnością patentową

INFORMACJA

Informacja jest jednym z najbardziej cennych produktów. Lepiej poinformowany ma
większą szansę na sukces

Źródła informacji:

- literatura oryginalna

- literatura patentowa

Wynalazek, wzór użytkowy, wzór zdobniczy znak towarowy

Dobra materialne będące przedmiotem wysiłku intelektualnego. Prawo własności do
tych dóbr przyznaje Urząd Patentowy

Dokumentacja zgłoszenia wynalazku zawiera:

- podanie o udzielenie patentu

- opis wynalazku

- zastrzeżenie patentowe

- ewentualnie rysunek jeżeli jest niezbędny do zrozumienia istoty wynalazku

Podanie:

- informacje o zgłaszającym

- uściśla się rodzaj ochrony patentowej /zasięg/

- tytuł wynalazku

- twórcy rozwiązania

Opis wynalazku

- istota wynalazku przedstawiona na tle znanych wcześniej, zbliżonych

rozwiązań

- wyjaśniona w sposób przekonujący nowość i nieoczywistość wynalazku

- przedstawiony co najmniej jeden przykład zastosowania wynalazku w praktyce

Zastrzeżenie patentowe

- określa zakres wynalazku

- jest nośnikiem informacji nie tylko technicznej, ale również prawnej

- spory naruszeń patentu rozstrzygane na podstawie analizy zastrzeżenia

Analogiczne dokumenty wymagane przy zgłoszeniu wzoru
użytkowego i zdobniczego

Rejestrując znak towarowy należy :

- złożyć podanie o rejestrację

- przedstawić rysunek znaku

- wymienić towary do oznaczania których będzie użyty

- podać informację o zgłaszającym

Urząd Patentowy, jeżeli nie stwierdzi żadnych uchybień formalnych,
uznaje zgłoszenie za dokonane z datą jego wpłynięcia do Urzędu

Data zgłoszenia jest najważniejszą w postępowaniu o udzielenie prawa
wyłączności pomimo, że decyzja ostateczna co do przyznania patentu
zapada dopiero po 3 – 4 latach, a po około 2 latach dla znaków
towarowych

Dlaczego tak długo się czeka na patent i przyznanie prawa do

znaku towarowego

Urząd obowiązuje zasada Konwencji Paryskiej – zasada pierwszeństwa

- oczekuje się 12 miesięcy na zgłoszenia z zagranicy

- po 18 miesiącach zgłoszenie drukuje się w Biuletynie Urzędu
Patentowego

- 6 miesięcy oczekuje się na ewentualny sprzeciw udzielenia patentu
lub wzoru użytkowego

- tak więc po 2 latach wynalazek zaczyna być badany merytorycznie
przez radcę Urzędu Patentowego. Bada się literaturę patentową i
oryginalną sprawdzając czy rozwiązanie jest nowe, nieoczywiste,
nadaje się do stosowania, ma charakter techniczny

- po stwierdzeniu braku przeciwstawień Urząd patentowy udziela
patentu na wynalazek lub wzór użytkowy

- od decyzji Urzędu można odwołać się do Komisji Odwoławczej

Rejestracja znaków towarowych

-zasada pierwszeństwa konwencyjnego ograniczona do 6 miesięcy

-po 6 miesiącach rozpoczyna się badanie merytoryczne celem ustalenia czy taki
sam lub podobny znak nie był wcześniej zgłoszony do oznaczenia tego samego
rodzaju towarów

- od orzeczenia można odwołać się do Komisji Odwoławczej

Uprawnienia właściciela

Prawo własności jest ważne pod warunkiem systematycznego płacenia za jego

ochronę

- patent ma okres ważności

20 lat

- wzór użytkowy

10 lat

- wzór zdobniczy

10 lat

- znak towarowy ma okres ważności

10 lat

i jego

ochrona może być

przedłużana wielokrotnie (®)

Prawo własności może być przedmiotem:

- zastawu

- darowizny

- spadku

- licencji

Licencja – upoważnienie do korzystania z wynalazku lub wzoru przez

osobę spoza grona twórców, w zakresie określonym w umowie i za
odpowiednią opłatą

Umowa licencyjna musi być sporządzona w formie pisemnej i wpisana do

rejestru patentowego w Urzędzie Patentowym

TWÓRCA – WŁAŚCICIEL

- Gdy zgłoszenie wynalazku dokona twórca rozwiązania - jest on jego
właścicielem

- Gdy twórca dokonał wynalazku wykonując obowiązki służbowe, w godzinach
pracy i za pieniądze pracodawcy to właścicielem wynalazku jest pracodawca,
a twórca winien zadbać, aby sporządzono umowę w której ustalony będzie
udział procentowy twórcy w korzyściach jakie ten wynalazek przyniósł lub
przyniesie pracodawcy

- Pomimo, że właścicielem wynalazku jest pracodawca twórca zachowuje
prawo do wymieniania go w dokumentach jako autora rozwiązania

INFORMACJA PATENTOWA

Opisy patentowe na całym świecie mają zbliżony układ. Każdy opis dzieli

się na następujące po sobie części:

- opis dziedziny techniki do której należy wynalazek

- opis dotychczasowego stanu techniki w dziedzinie której dotyczy
wynalazek

- opis istoty wynalazku

- przedstawienie korzystnych skutków wynalazku

- przykłady stosowania (opis syntezy nowego związku lub nowej metody
otrzymywania znanego związku

Z LEKTURY PATENTÓW UZYSKUJE SIĘ WIEDZĘ NA TEMAT:

- zastrzeżonych produktów

- technologii ich wytwarzania

- zakresu ochrony patentowej

- właściciela wynalazku

- czasu trwania prawa wyłączności

BADANIA PATENTOWE

BADANIE STANU TECHNIKI

Badania te pozwalają zgromadzić szeroką wiedzę w dziedzinie

techniki, która jest przedmiotem naszych zainteresowań. Stanowią one
pierwszy etap na drodze zarówno do ustalenia planów badań naukowych jak
i rozwojowych

BADANIE ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ

Czy rozwiązanie spełnia warunki dla udzielenia patentu?

BADANIE CZYSTOŚCI PATENTOWEJ

Czy nasz wynalazek nie jest obarczony prawem osób trzecich?

MIĘDZYNARODOWA KLASYFIKACJA PATENTOWA

(MKP)

Od 1. stycznia 2006 r. obowiązuje Międzynarodowa Klasyfikacja Patentowa
2006.

- całość wiedzy technicznej dzieli się na

osiem działów

oznaczonych literami alfabetu

łacińskiego ;

działy: C – Chemia, A – Podstawowe potrzeby ludzkie

Dział A

- Podstawowe potrzeby ludzkie

Dział B - Różne procesy przemysłowe; Transport

Dział C - Chemia; Metalurgia

Dział D - Włókiennictwo; Papiernictwo

Dział E - Budownictwo; Górnictwo

Dział F - Budowa maszyn , Oświetlenie, Ogrzewanie, Uzbrojenie, Technika minerska

Dział G - Fizyka

Dział H - Elektrotechnika

-

klasy

– oznaczone cyframi; np. w klasie A61 są wynalazki z dziedziny medycyny

i higieny

-

podklasy

– oznaczone literami; np. preparaty do celów farmaceutyczne,

dentystyczne i

kosmetyczne to podklasa A61K

-

grupy

– oznaczone liczbami ; np. kosmetyki są w grupie A61K/00

-

podgrupy

- np. szampony są w podgrupie A61K/075; preparaty specjalne

przystosowane do mycia włosów, lakiery to A61K/7/11; preparaty do utrwalania fryzury,
farby do włosów są w podgrupie A61K/13

OTRZYMYWANIE Cp

2

TiCl

2

TiCl

4

+ 2CpNa Cp

2

TiCl

2

+ 2NaCl

Do kolby trójszyjnej przepłukanej suchym odtlenionym azotem,

zaopatrzonej w mieszadło, wkraplacz, chłodnicę zwrotną, zawierającej 200
ml. suchego, odtlenionego toluenu wkroplono 0,5 mola TiCl

4

.Do mieszanego

toluenowego roztworu TICl

4

wkroplono 250 ml. roztworu THF zawierającego 1

mol CpNa. Reakcje prowadzono 1h. w temp. pok. Wszystkie wyżej opisane
operacje wykonywano w atmosferze gazu inertnego – azotu. Powstający w
reakcji Cp

2

TiCl

2

nie jest wrażliwy na obecność tlenu i wilgoci z powietrza.

Rozpuszczalniki oddestylowano pod zmniejszonym ciśnieniem, a otrzymany
czerwony osad ekstrahowano 1h. 500 ml. wrzącego CHCl

3

. Po ochłodzeniu

mieszaniny ekstrakcyjnej do temp. pok., odfiltrowaniu osadu, przemyciu
pentanem i wysuszeniu otrzymano Cp

2

TiCl

2

z wyd. 50%. Zatężenie roztworu

pofiltracyjnego dało dodatkowo związek tytanowy z wydajnością 23%.
Powtórzenie procedury zatężania roztworu dało jeszcze 19% Cp

2

TiCl

2

.

Całkowita wyd. Cp

2

TiCl

2

wyniosła 92%

A

) C

5

H

6

+ Na C

5

H

5

Na + 0,5 H

2

B

) C

5

H

6

+ NaH C

5

H

5

Na + H

2

ad. A

Do kolby trójszyjnej zaopatrzonej w mieszadło i wymrażalnik, zawierającej 250 cm

3

ksylenu, wprowadzono 1 mol metalicznego Na. Mieszaninę mieszając, ogrzano do temp.

130

0

C, otrzymując dyspersję metalicznego sodu w ksylenie. Do tej zawiesiny sodu

wkroplono, w czasie 3h, 2 mole monomeru C

5

H

6

. W trakcie reakcji wydziela się H

2

. Po

zakończeniu wkraplania cyklopentadienu reakcję prowadzono jeszcze 1h w temp. 130

0

C do

zaniku kulek metalicznego sodu. Utworzył się biały osad CpNa. Zdekantowano ciecz, osad

przemyto pentanem i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymano CpNa, w

postaci białego proszku, z wydajnością 99%. Wszystkie operacje prowadzono w obecności

suchego, odtlenionego azotu.

ksylen

130

0

C

THF

20

0

C

ad B

Do kolby trójszyjnej, zaopatrzonej w wymrażalnik, wkraplacz i mieszadło, dodano 300 cm

3

THF, wsypano następnie 1 mol NaH i wkroplono 1.1 mola monomeru C

5

H

6

w czasie O,5h.

Reakcję prowadzono 4h w temp. pokojowej do momentu zaprzestania wydzielania się

wodoru. Otrzymano różowy roztwór CpNa w THF. Nadmiar C

5

H

6

i THF oddestylowano pod

zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość po destylacji stanowi biały osad CpNa. Produkt

otrzymano z wydajnością 99%

Monomeryzacja C

5

H

6

Do kolby dwuszyjnej zaopatrzonej w kolumnę destylacyjną z nasadką i wkraplacz

wlano 300 cm

3

oleju silikonowego. Kolumna wypełniona była pierścieniami

szklanymi. Olej ogrzano do temperatury 250

0

C i rozpoczęto wkraplanie dimeru

cyklopentadienu. Na górze kolumny odbierano monomer cyklopentadienu o

temp. wrzenia 42

0

C. Szybkość wkraplania dimeru równa była szybkości odbioru

monomeru.

tw. 42

0 C

tw. > 240

0

C

OTRZYMYWANIE Cp

2

TiCl

2

TiCl

4

+ 2CpNa Cp

2

TiCl

2

+

2NaCl

Schemat ideowy (blokowy ) procesu syntezy

Cp

2

TiCl

2

Monomeryzacja t =
250

0

C

Synteza CpNa t =
130

0

C

Destylacja t =
140

0

C

Synteza Cp

2

TiCl

2

t =

20

0

C

Destylacja t
= 110

0

C

Ekstrakcja t =
61

0

C

Krystalizacja t =
20

0

C

Filtracja t =
20

0

C

C

5

H

6

CpNa

Cp

2

TiCl

2

- surowy

Cp

2

TiCl

2

+ HCCl

3

Cp

2

TiCl

2

Na

C

5

H

6

dimer C

5

H

6

TiCl

4

ksylen

toluen

HCCl

3

Cp

2

TiCl

2

+ HCCl

3

Filtracja

t = 20

0

C

NaCl

mieszanina

poreakcyjna

pozostałość

H

2

O

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

14

1.5h

1h

1h

1h

2h

2.5h

0.5h

Monomeryzacja

Synteza CpNa

Destylacja

Synteza Cp

2

TiCl

2

Filtracja i
Destylacja

Ekstrakcja

Krystalizacja

Filtracja

czas

Harmonogram procesu syntezy Cp

2

TiCl

2

– szarża TiCl

4

- 190g

4h

Schemat ideowy (blokowy ) procesu syntezy

Cp

2

TiCl

2

Monomeryzacja t =
250

0

C

Synteza CpNa t =
130

0

C

Filtracja t =
20

0

C

Synteza Cp

2

TiCl

2

t =

20

0

C

Destylacja t
= 110

0

C

Ekstrakcja t =
61

0

C

Krystalizacja t =
20

0

C

Filtracja t =
20

0

C

C

5

H

6

CpNa

Cp

2

TiCl

2

- surowy

Cp

2

TiCl

2

+ HCCl

3

Cp

2

TiCl

2

Na

C

5

H

6

dimer C

5

H

6

TiCl

4

toluen

toluen

HCCl

3

Cp

2

TiCl

2

+ HCCl

3

H

2

zw Ti + NaCl

mieszanina poreakcyjna

O

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

14

1.5h

2h

0.5h

1h

0.5h

2h

2.5h

Monomeryzacja

Synteza CpNa

Filtracja

Synteza Cp

2

TiCl

2

Destylacja

Ekstrakcja

Krystalizacja

Filtracja

Harmonogram procesu syntezy Cp2TiCl2 – szarża TiCl4 -
190g

0.5h

2h

REKAPITULACJA

Podstawy analizy wyboru produktu

Wnioski z : literatury oryginalnej

literatury patentowej

Wyniki badań laboratoryjnych

Bilans blokowy ( ideowy ) procesu

Harmonogram procesu

Bilanse (masowy, energetyczny )

Schemat technologiczny

Bilans masowy procesu jednostkowego – synteza Cp

2

TiCl

2

TiCl

4

+ 2 CpNa Cp

2

TiCl

2

+ 2 NaCl

TiCl

4

– ( 110 cm

3

)

190g

CpNa - 2 x 88g =

176g

Cp

2

TiCl

2

- [ 48 + (2 x 65 ) + ( 2 x 35.5 ) ] =

248g

NaCl - 2 x 58.5 =

117g

toluen ( TiCl

4

) – (200 cm

3

)

174g

toluen ( CpNa ) – (150 cm

3

)

129g

wydajność produktu – 92%; 248g x 0.92 =

228g

produkt uboczny - TiO

0.6

Cl

2.4

H –

16.7g

BILANS NA 1 TONĘ Cp

2

TiCl

2

Aby wyprodukować 1 tonę Cp

2

TiCl

2

należy użyć:

833 kg - TiCl

4

772 kg - CpNa

1329 kg - toluen

Odpady:

513 kg - NaCl

88 kg - odpad tytanowy

BILANS MASOWY PROCESU JEDNOSTKOWEGO – synteza Cp

2

TiCl

2

Synteza Cp

2

TiCl

2

833 kg

TiCl

4

772 kg

CpNa

1329
kg

toluen

88 kg

odpad Ti

1000
kg

Cp

2

TiCl

2

513 kg

NaCl

1329 kg

toluen

Karta odczynnika 108-88-3

Nazwa odczynnika

 Methylbenzene

 Toluen

 toluen

 Toluene

Wzór sumaryczny

 C

7

H

8

Masa molowa

 92.14

Oznaczenia

 C04 substancja wysoce łatwo palna

 C08 substancja szkodliwa

 F substacja wysoce łatwopalna

 Xn substancja szkodliwa

 R11 substancja wysoce łatwopalna

 R20 działa szkodliwie w przypadku narażenia drogą oddechową

 S16 nie przechowywać w pobliżu źródeł ognia - nie palić tytoniu

 S25 unikać zanieczyszczenia oczu

 S29 nie wylewać do kanalizacji

 S33 zastosować środki ostrożności - uwaga na wyładowania elektrostatyczne

Odnośniki



Karta bezpieczeństwa MERCK - Toluen



Karta bezpieczeństwa POCH - Toluen

SCHEMAT TECHNOLOGICZNY PROCESU

Jest to schemat przemysłowego rozwiązania procesu technologicznego

pokazujący stosowane w instalacji aparaty i ich połączenia

Schemat zawiera:

-aparaty w których prowadzi się proces z zachowaniem orientacyjnej skali i
ich rozmieszczenia

-rurociągi mediów technologicznych z zaznaczeniem miejsca wprowadzenie i
wyprowadzenie z aparatu i kierunku ich przepływu –

-odprowadzenia odgazów, odpadów, ścieków

-punkty pomiarów

-elementy automatyki

-aparaty i rurociągi winny być ponumerowane, a parametry ich pracy,
charakterystyka zestawione w tabeli

SYMBOLE GRAICZNE

Norma branżowa BN 72/2200 – 01, symbole graficzne aparatów,

maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego

ZBIORNIKI

zbiorniki bezciœ

nieniowe

zbiorniki ciœ

nieniowe

WYMIENNIKI CIEPŁA

POMPY, WENTYLATORY, MIESZADŁA

15

16

17

18

19

20

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

KOLUMNY

S

ZAWORY

OPIS PROWADZENIA PROCESU

( Fragment opisu )

……..

. Do reaktora 15 rurociągiem 12’ przesyła się grawitacyjnie ze zbiornika 6 heksan –

300 dcm

3

. Objętość przesyłanego rozpuszczalnika kontrolowana jest urządzeniem

pomiarowym A7 zaopatrzonym w zdalnie sterowany zawór kulowy Z8. Następnie rurociągiem

9’ ze zbiornika 8 wprowadza się 200 dcm

3

15 % roztworu związku X otwierając zawór Z5 i

uruchamiając pompę P4. Rurociąg 9’ zaopatrzony jest w urządzenie pomiarowe objętości

przesyłanej cieczy A11. ……………

Założenia do projektu procesowego

np

„OTRZYMYWANIE Cp

2

TiCl

2

Z CYKLPENTADIENU, SODU I TETRACHLOROTYTANU”

1.

Dane ogólne

- zleceniodawca

- wykonawca

- cel i charakter opracowania

- zdolność produkcyjna, zmianowość jeżeli proces periodyczny

2.

Literatura

- opis badań literaturowych opracowany na podstawie artykułów oryginalnych,
innych materiałów zakończony wnioskami

- opis badań patentowych i wnioski

- opis znanych metod technologicznych produkcji wyrobu

- uzasadnienie wyboru metody technologicznej

Otrzymywanie formy Cp

2

TiCl

2

rozpuszczalnej w wodzie

-

rozpuszczenie Cp

2

TiCl

2

w gorącym wodnym roztworze NaCl zawierającym poliol

( mannitol ) daje formę związku tytanu rozpuszczalną w wodzie

- mieszanina zamrożona i suszona (liofilizacja )

- tak spreparowany Cp

2

TiCl2 jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i aktywny w

walce z chorobami nowotworowymi

-proces otrzymywania formy Cp

2

TiCl

2

rozpuszczalnej w wodzie jest przedmiotem

patentu

CH

2

OH

C
C

HO

H

C

H

HO

C

OH

H

CH

2

OH

H

OH

D - Mannitol

3.

Istota wybranego procesu technologicznego

- podać kolejne procesy i operacje jednostkowe

- podać równania reakcji głównych i ubocznych, katalizator

- parametry reakcji – temperatura, ciśnienie, czas

- reakcja egzo- czy endotermiczma; obliczenia termodynamiczne

- sposób prowadzenia procesów i operacji jednostkowych – ciągły, periodyczny

4.

Schemat ideowy (blokowy )

- graficzny opis kolejnych procesów i operacji jednostkowych łącznie z pokazaniem

strumieni materiałowych wchodzących i wychodzących z każdej operacji i

procesu jednostkowego wraz z ewentualnymi ich zawrotami

5.

Harmonogram procesu

- przedstawiony w sposób graficzny czas prowadzenia kolejnych procesów i operacji

jednostkowych .

6.

Charakterystyka produktu głównego

- nazwy: chemiczna, zwyczajowa, handlowa

- wzór chemiczny

- właściwości fizyczne i chemiczne:

-stan skupienia, barwa, zapach

- tt, tw, tr,

- gęstość, lepkość, rozpuszczalność

-wymagania jakościowe:

- czystość produktu

- trwałość

- normy PN, BN, ZN lub zagraniczna ( jeżeli są )

- sposób pakowania

- rodzaj opakowań

7.

Charakterystyka półproduktów i produktów pośrednich

dane jak w p. 6

8. Surowce

- nazwa

- właściwości fizyczne i chemiczne

- wymagania jakościowe

- opakowania

9. Bilans masowy ( wykres Sankey’a )

- założenia do bilansu:

- ilości masowe:

zużywanych surowców,

substancji pomocniczych,

produktów,

-nadmiary lub niedomiary w stosunku do stechiometrii,

-wydajność,

-selektywność

- skład strumieni

- wykres spójny ze schematem blokowym procesu:

- w procesie ciągłym bilans na jednostkę masy/godz.,

- w procesie periodycznym na jednostkę masy

10.

Odpady

- stałe, ciekłe, gazowe

- ścieki technologiczne ( ChZT, BZT, ilość, proponowana metoda oczyszczania )

- odgazy

11.

Kontrola analityczna

-punkty poboru

- stosowane metody analityczne i ewentualnie przepisy wykonania analizy

12.

Zagadnienia materiałowe

- właściwości korozyjne reagentów, produktów, odpadów

13. Bhp i zagadnienia p-poż

- charakterystyka toksykologiczna ( klasa toksyczności, NDS,

- sposób postępowania przy zatruciu lub poparzeniu

- właściwości palne i wybuchowe

- zagrożenia w procesie technologicznym i środki bezpieczeństwa

- zagrożenia podczas magazynowania i transportu oraz środki

bezpieczeństwa

14. Schemat technologiczny

- graficznie przedstawione aparaty oraz ich sposób połączenia rurociągami

- opis prowadzenia procesu

- zestawienie ważniejszych parametrów procesu

15. Czynniki energetyczne

- ich wykaz i podstawowe obliczenia bilansowe

16

.

Automatyka

- newralgiczne punkty procesu

- wymagania dla aparatury kontrolno-pomiarowej

17. Ekonomika procesu

- ekonomiczne uzasadnienie celowości przedsięwzięcia

18. Ocena ryzyka związanego z powiększaniem skali procesu

- punkty krytyczne

- ewentualność dodatkowych badań

19. Literatura

- wykaz cytowanych pozycji literaturowych